Madaxweynaha Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya, Mudane Maxamed Cabdullaahi Farmaajo, ayaa amray in maalinta berrito ah la fasaxay dhammaan shaqaalaha dowladda Soomaaliyeed, si loogu weyneeyo maalinta dhallinyarada Soomaaliyeed.

Wasiirka Warfaafinta & Hanuuninta Dadweynaha, Mudane C/raxmaan Cumar Cismaan “Yariisow” oo ku hadlayey afka dowladda ayaa yiri “kaddib kulan ay wada qaateen caawa, madaxweynaha, ku simaha Ra’iisul wasaaraha, wasiirka Shaqada iyo Shaqaalaha  iyo wasiirka Warfaafinta lagu go’aamiyey oo uu madaxweynaha fasax siiyey shaqaalaha dowladda, si loo weyneeyo maalinta xuska 15-ka May oo ah maalin Qaran, u jeedadana waa in la dhiirageliyaa dhalllinyarada Soomaaliyeed, sidaas awgeed waxaan ku wargelineynaa shaqaalaha dowladda oo dhan in ay fasax ka yihiin dhammaan hey’adaha dowladda”.

Wasiirka Warfaafinta, ayaa sheegay in muhiim ay tahay in si weyn loo xuso 13-kii SYL ee gobonnimada Qaranka Soomaaliyeed u soo  dagaallamay, dowladda mar walba ahmiyad gaar ah ayeey siineysaa dhallinyarada Soomaaliyeed, waxa uu intaa raaciyey oo uu  ugu hambalyeeyey guud ahaan dhallinyarada maalinta 15-ka May.

Shirka Madasha Wasiirada Arrimaha Dastuurka ee dowladda dhexe iyo Maamul Goboleedyada oo socon doona 3 maalin ayaa maanta ka furmay Muqdisho, shirkan ayaa waxaa looga hadli doonaa Geedi-socodka dib u eegista Dastuurka oo ay Wasaaradda Arrimaha Dastuurka ee Xukuumadda Federaalka ay horkaceyso.

Gudoomiyaha Golaha Shacabka Mudane Maxamed Sheekh Cusmaan Jawaari ayaa si rasmi ah u furay shirka waxaana ka soo qaybgalay Wasiirka Arrimaha Gudaha ee dowladda Federaalka, Guddiga Madaxa-banaan ee dib u eegista Dastuurka, iyo Wasiirada Maamul Goboleedyada dalka ka jira.

Wasiirka Wasaaradda Mudane Avv Cabdi Xoosh oo shirka ku soo dhaweeyay martida ayaa sheegay in Wasaaradda ay ka go’antahay in Dastuurka lagu dhameeystiro waqti go’an iyada oo la sameeynayo wadatashiyo ballaaran.

“Maanta waxaa sharaf weyn inoo ah in Wasaaradda ay soo diyaariso shirkan, inaga waxaa inaga go’an in Geedi-socodka dib u eegista Dastuurka uu noqdo mid Waqtiyaaysan oo 2 sano ku soo dhamaada islamarkaana noqdo mid daahfuran oo wadatashiyo badan laga sameeyay” ayuu yiri Wasiir Xoosh.

Gudoomiyaha Golaha Shacabka oo si rasmi ah u furay shirka ayaa ku amaanay Wasiiirka iyo shaqaalaha Wasaaradda sida ay u dardargelinayaan hawlaha Wasaaradda.

|Waxaan aan bogaadinayaa Wasiir Cabdi Xoosh, Wasiir Ku-Xigeenka, iyo dhamaan shaqaalaha Wasaaradda oo laba-kacleyn ku sameeynaya hawlaha Wasaaradda oo Qarankeenna muhiim u ah, sidoo kale shacbiga Soomaaliyeed waxa aan ugu baaqayaa in ay maal-geliyaan Geedi-socodkan si Dastuurka uu u noqdo mid aan anagu leenahay; shirka waa inoo furanyahay waxaana rajeynayaa inuu noqdo mid ay ka soo baxaan go’aamo mira-dhala” ayuu yiri Gudoomiye Jawaari.

Ugu dambeyn, shirkan 3da maalin socon doona ayaa wuxuu muhiim u yahay sidii wadatashiyada ay Wasaaraddu sameeyneyso loo gaarsiin lahaa Maamul Goboleedyada dalka, waxaana laga soo saari doonaa war-murtiyeed xoojiya wadashaqeeynta ka dhaxeeysa Wasaaradda iyo Wasaaradaha Maamul Goboleedyada.

Guddoomiyaha Baarlamaanka Federaalka ah ee Soomaaliya Mudane Maxamed Sheekh Cismaan Jawaari ayaa daah furay shir looga hadlayo hanaanka dib u eegista dastuurka.

Shirkan oo ay soo qaban qaabisay Wasaarada Dastuurka ee Xukuumadda Soomaaliya ayna ka qeyb galeen Wasiirada Dastuurka ee Maamul goboleedyada dalka ayaa socon doono muddo saddex cisho ah, kaasi oo looga hadli doono hanaanka dib u eegista qabyo qoraalka dastuurka ee dalka, iyadoo ay goob joog ka ahaayeen Wasiirka Arrimaha Gudaha ee Soomaaliya,  Wasiirka Dastuurka, Xildhibaanno iyo mas’uuliyiin kale oo kulanka lagu casuumay.

Wasiirka Dastuurka ee Xukuumadda Soomaaliya Avv.Cabdiraxmaan Xoosh Jabriil ayaa sheegay in Wasaaraddu ay ka go’antahay in muddo labo sano ah lagu soo gabo gabeyn doono hanaqaadka dib u eegista dastuurka dalka, ayna la wadaagi doonaan bulshada Soomaaliyeed.

Wasiirka Arrimaha Gudaha, Dib u heshiisiinta iyo Federaalka ee Xukuumadda Soomaaliya Cabdi Faarax Saciid (Juxa) ayaa sheegay in Wasaaraddu ay ka qaadan doonto doorka uga aadan hanaanka dib loogu eegayo dastuurka dalka.

Guddoomiyaha Baarlamaanka Federaalka Soomaaliya Mudane Maxamed Sheekh Cismaan Jawaari oo daah furay shirkan loo qabtay Wasiirada Dastuurka ee dowlad goboleedyada ayaa sheegay in shirkan uu ahmiyad gaar ah u leeyahay bulshada, maadaama looga hadlayo geedi socodka dib u eegista dastuurka.

Wasaaradda Dastuurka ee Xukuumadda Soomaaliya ayaa maalmahan waday kulamo wadatashiyo ah oo lala qaadanayo qeybaha bulshada, si looga talo geliyo hanaanka loo marayo dib u eegista qabyo qoraalka Dastuurka.

Ra’iisul Wasaaraha Xukuumadda Federaalka ah ee Soomaaliya Mudane Xasan Cali Kheyre oo dalka Qatar uga qeyb galay shirweynaha Caalamiga ah ee looga hadlayo iskaashiga dhinacyada xasilinta dhaqaalaha iyo siyaasadda ayaa ka jeediyay khudbad uu kaga hadlayo xaaladda guud dalka, gaar ahaan daruufaha jira, horumarka dalka iyo sida ay lagama maarmaan u tahay in caalamka uu u soo jeesto sidii ay gacan uga geysan lahaayeen horumarinta amniga, dhaqaalaha iyo arrimaha Qaxootiga.

“Adduunka intiisa badan waxaa heysto daruufo badan, balse Soomaaliya si gaar ah waxaan ka codsaneynaa adduunka inaysan indhahooda ka qaadin Soomaaliya, taasi oo daruufo badan soo daashaday oo ay hadda tahay fursad dhab ah oo garab lagu siin karo, inaga kan dowlad ahaan waxaa naga go’an inaan sameyno isbadal dhab ah, oo aan wadanka uga saarno daruufaha heysato” ayuu yiri Ra’iisul Wasaaraha oo hadalkiisa ku daray “Inagu waxaan diyaar u nahay wada shaqeyntiina, waxaana u baahanahay taageeridiina, si loogu guuleysto isbadal mira dhal ah.

Ra’iisul Wasaaraha oo inta badan khudbadiisa diiradda ku saaray arrimaha Qaxootiga Soomaaliyeed ee ku nool caalamka ayaa sheegay in caalamka looga fadhiyo inay ilgaar ah ku fiiriyaan daruufaha heysato qaxootiga Soomaaliyeed oo ah kuwa badan caalamka

“Qaxootiga Soomaalida waxaa heysato daruufo adag oo ay qabaan intooda badan, waxaana lagama maar maan ah in caalamku ay ilgaar ah ku eegaan, dowladda cusub ee hadda jirta waxaa ka go’an inay soo dhaweyso qaxootiga Soomaaliyeed e dib ugu soo laabanyaa dalkooda Hooyo iyo ka daryeelka dadka kus oo barakacay gudaha dalka ee ay saameeyeen abaaraha, si aan taasi uga mira dhalino waxaan caalamka uga baahanay inay gacan nagu siiyaan” ayuu yiri Ra’iisul Wasaare Xasan Cali Kheyre.

Dhinaca kale Ra’iisul Wasaaraha Dalka waxa uu kulan la qaatay dhigiisa dalka Lubnaan Sacad Rafiiq Al-xariiri oo ay ka wada hadleen xoojinta xiriirka labada dhinac iyo iskaashi dhex mara labada dowladood.

Wasiirka Warfaafinta Soomaaliya ayaa maanta xafiiskiisa ku qaabilay Safiir ku-xigeenka safaarada Turkiga ee Soomaaliya Cali kan Aksooy, iyaga oo ka wada hadlay mashaariicda horumarineed ee ay dowladda Turkiga ka fulisay dalka iyo kuwa iminka ay qorsheynayaan inay fuliyaan, iyadoo kulankaasi uu goob joog ka ahaa siihaya Agaasimaha Guud ee Wasaaradda Warfaafinta Cabdiraxmaan Yuusuf Al-cadaalla.

Kulanka ayaa intii uu socday waxaa la isku soo qaaday sida labada dal ay isaga kaashan karaan horumarka kaabayaasha dhaqaalaha, waxka qabashada abaaraha ka taagan Soomaaliya iyo tayeynta Waaxda Warbaahinta Qaranka.

Safiir ku-xigeenka safaarada Turkiga ee Soomaaliya Cali kan Aksooy oo kulanka kadib la hadlay Warbaahinta Qaranka ayaa sheegay in uu aad ugu faraxsanyahay booqashada uu ku yimid Wasaaradda Warfaafinta iyo la kulanka Mas’uuliyiinta Wasaaradda, isagoo intaa ku daray in dhamaadka bisha June ay tabbabar u soo xiri doonaan dufcaddii ugu horeysay oo hal bataliyan ah oo ay Soomaaliya u tababareen.

Wasiirka Warfaafinta iyo Hanuuninta Dadweyne ee Xukuumadda Soomaaliya Eng, Cabdiaxmaan Cumar Cismaan Yariisow ayaa ugu horeyn uga mahadceliyay Turkiga doorka  doorkooda ku aadan horumarinta Soomaaliya, isagoo sharaxaad ka bixiyay waxyaabihii loo balan qaaday.

Dowladda Turkiga ayaa ka mid ah dowladaha sida weyn u taageera Soomaaliya, iyagoo oo gacan ka geystay ka qeyb qaadashada gurmad abaaraha iyo horumarinta dhinacyo ay ka midyihiin kaabayaasha dhaqaalaah iyo dib u dhiska dalka.

Ciidanka Booliiska ee Galmudug ee ka howlgala magaalada Gaalkacyo ayaa saaka ku guuleeystay kadib howlgalo ay ka
sameeyeen deegaanada gobalka Mudug  in ay gacanta kusoo dhigaan gaari Landcruser ah oo ay laheyd wasiir ku xigeenka wasaarada haweenka dowlad gobaleedka Puntland Farxiyo yuusuf xirsi gaarigaas  oo laga soo dhacay sadax maaalmood ka hor deegaano ka tirsan kuwa dowlad gobaleedka Soomaaliyeed ee Puntland isla markaana loola soo baxsaday dhanka deegaanada Galmudug

Taliyaha qeybta Booliiska gobalka Mudug ee Galmudug G/sare Maxamed Nuur Cali Gadaar ayaana warbaahinta qaranka u sharaxay howlgalka ay ciidamadu kusoo qabteen gaarigaan iyo ciddii  soo dhacday oo uu xusay in ay ku xiran yihiin saldhiga ciidanka Booliiska dagmada Gaalkacyo ee Galmudug

“Gaarigaan waxaa si sharci dara ah uga soo dhacay wasiirada darawalkii gaariga u waday waxaana uu damcay in uu gato isagoo ula soo baxsaday dhanka Galmudug laakiin nasiib wanaag waxay noqatay wasiirada gaarigeedii oo nabad qaba in aan furihiisii gacanta ka saarno meeshay doontana ay u wadan karto tuugiina xabsiguu ku jiraa” ayuu yiri

Wasiir ku xigeenka wasaarada haweenka dowlad gobaleedka Puntland Farxiyo yuusuf xirsi ayaa iyana dhankeeda uga mahad celisay ciidanka booliiska Galmudug sida ay markasta ugu heelan yihiinn ka hortagista falalka noocaan oo kala ah iyo in lagu wareejiyo gaarigeedii oo badqaba waxaana dhanka kale wasiiradu ay soo dhaweeysay wada shaqeynta ciidamada Booliiska gobalka Mudug ee Galmudug, iyadoona ugu baaqday in ay sii xoojiyaan howsha lagaga hortagayo cid kasta oo isku dayda in falal amaanka wax u dhimi karta ay ka sameyso deegaanada gobalka Mudug

Guddoomiyaha Maxkamadda Sare ee dalka Avv. Ibraahim Iidle Suleymaan ayaa sheegay in ay ka shaqeynayaan sidii garsoorka loogu baahin lahaa guud ahaan dalka, ayna xoojin doonaan sidii loo tayen lahaa adeega garsoorka ee dalka, si bulshada ay u hesho cadaalad.

Guddoomiyaha oo ka hadlayay kulan looga hadlayay horumarinta adeega garsoorka ayaa tilmaamay inay xoogga saarayaan sidii Garsoorka loogu baahin lahaa guud ahaan dalka.

“Garsoorka iyo Cadaaladda waxaa ka shaqeeyaa hay’ado, qaar waa kaabayaal, qaarna waxa ay u yihiin laf dhabar, Cadaaladdu wey balaarantahay, cadaaladdu waxa ay taabaneysa waxkasta oo nolosha muhiim u ah, sida maamulka, waxbarashada, hadaba sida Garsoorka looga rabo in uu howshiisa cadaalad ka shaqeeyo, si taas la mid ah qofkasta looga baahanyahay inay Cadaaladda ka shaqeeyaan” ayuu yiri Guddoomiyaha Maxkamadda Sare ee dalka.

Avv. Ibraahim Suleymaan Daahir ayaa hadalkiisa ku daray “Hay’adaha kaabo Garsoorka waxaa ka mid ah, Xeer Ilaalinta, Xafiiska Garyaqaanka Guud iyo Ururka Qareenada, marka waxaa noo qorsheysan inaan xoojino horumarinta adeegga Garsoorka iyo Cadaaladda, si bulshada u helaan adeeg Garsoor oo Cadaalad ku dhisan”

Ra’iisul Wasaaraha Xukuumadda Soomaaliya oo ku sugan Magaalada Dooxa ee Caasimadda dalka Qatar ayaa lagu waddaa maanta in uu halkaasi kaga qeyb galo Shir Caalami oo ay ka qeyb galayaan Madax ka socota Qaaradda Afrika iyo sidoo kale Bariga Dhexe.

Madaxda Shirkaasi ka qeyb galaysa ayaa waxaa ka mid ah Madaxweynaha dowladda Suudaan Cumar Xasan Al-Bashiir.

Mudane Kheyre ayaa sheegay in Shirka Doha Forum oo lagu casuumo madax ka socota dalal kala duwan iyo Hay,ado caalami ah ay Soomaaliya sanadkaan ka qeyb galayso , islamarkaana kulamo kala duwan ay la qaadan doonaan Madaxda Shirkaasi ka qeyb galaysa.

Ra’iisul Wasaare Xasan Cali Kheyre ayaa dhinaca kale lagu wadaa in kulankaasi kadib uu kulamo la qaato madaxda dowladda Qadar islamarkaana uu kala hadli doono arrimo ayy kamid yihiin sidii loo garab istaagi lahaa dowladda Soomaaliya, iyada oo laga taageerayo dhinacyada Dhaqaalaha, Amaanka iyo wax u qabashada dadka Soomaaliyeed ee ay abaaruhu saameeyeen.

Kulankan oo ka dhacay Aqalka Dowlada Hoose ee Xamar ayaa ujeedkiisu  waxa uu ahaay sidii laamaha Amiga Qaranka iyo Ciidanka AMISOM ay u xoojin lahaayeen Amniga Caasimada.

Kulankan oo ay kasoo qeyb galeen Taliyaha Ciidanka Xooga Dalka Sareye Gaas Axmed Jimcaale Geedi, Taliyaha Ciidanka Nabad ilaalinta AMISOM iyo Taliya Qeybta Guud Gobalka Banaadir ee Ciidanka Boliiska Soomaliyeed ayaa  Waxaa shir gudoominaaye Gudoomiyaha Gobalka Banaadir Ahna Duqa Magaalada Muqdisho Mudane Taabit Cabdi Maxamed.

Inta uu kulanka socday  ayaa Duqa Magaalada Muqdisho waxuu  saraakisha uu la kulmay kala hadlay in ay laba laaban Sugida amniga iyo in ay garab siiyan Gudiga golaha Amniga Gobalka Banaadir oo dhawaan la magacaabay si loo sugo Xasiloonida Magaalada Muqdisho maadama ay fooda nagu soo heyso Bisha Barakeysan ee Ramadaanka.

Taliyaha Ciidanka Nabad ilaalinta Amissom ee Soomaaliya Cismaan Nuur Subagle oo kulanka kadib lahadlay Tvga Qaranka waxa uu sheegay in amissom ay u taagan tahay Xasiloonida Soomaaliya.

Gudoomiyaha Gobalka Banaadir Ahna Duqa Magaalada Muqdisho Mudane Taabit Cabdi Maxamed ayaa dhankiisa tilmaamay in saraakisha uu la kulmay ay isku afgarteen sidii gacan adag looga geysan lahaay Amniga Gobalka Banaadir.

Duqa Magaalada Muqdisho  ayaa dhawaan magacaabay Gudiga golaha Amniga Gobalka Banaadir oo ay ku mideysan yihiin Ciidamada Qalabka sida kuwaas oo door ka qaadan Xoojinta Xasiloonida Caasimada.