Ra’iisul Wasaaraha Xukuumadda Federaalka ah ee Soomaaliya Mudane Xasan Cali Kheyre oo dalka Qatar uga qeyb galay shirweynaha Caalamiga ah ee looga hadlayo iskaashiga dhinacyada xasilinta dhaqaalaha iyo siyaasadda ayaa ka jeediyay khudbad uu kaga hadlayo xaaladda guud dalka, gaar ahaan daruufaha jira, horumarka dalka iyo sida ay lagama maarmaan u tahay in caalamka uu u soo jeesto sidii ay gacan uga geysan lahaayeen horumarinta amniga, dhaqaalaha iyo arrimaha Qaxootiga.

“Adduunka intiisa badan waxaa heysto daruufo badan, balse Soomaaliya si gaar ah waxaan ka codsaneynaa adduunka inaysan indhahooda ka qaadin Soomaaliya, taasi oo daruufo badan soo daashaday oo ay hadda tahay fursad dhab ah oo garab lagu siin karo, inaga kan dowlad ahaan waxaa naga go’an inaan sameyno isbadal dhab ah, oo aan wadanka uga saarno daruufaha heysato” ayuu yiri Ra’iisul Wasaaraha oo hadalkiisa ku daray “Inagu waxaan diyaar u nahay wada shaqeyntiina, waxaana u baahanahay taageeridiina, si loogu guuleysto isbadal mira dhal ah.

Ra’iisul Wasaaraha oo inta badan khudbadiisa diiradda ku saaray arrimaha Qaxootiga Soomaaliyeed ee ku nool caalamka ayaa sheegay in caalamka looga fadhiyo inay ilgaar ah ku fiiriyaan daruufaha heysato qaxootiga Soomaaliyeed oo ah kuwa badan caalamka

“Qaxootiga Soomaalida waxaa heysato daruufo adag oo ay qabaan intooda badan, waxaana lagama maar maan ah in caalamku ay ilgaar ah ku eegaan, dowladda cusub ee hadda jirta waxaa ka go’an inay soo dhaweyso qaxootiga Soomaaliyeed e dib ugu soo laabanyaa dalkooda Hooyo iyo ka daryeelka dadka kus oo barakacay gudaha dalka ee ay saameeyeen abaaraha, si aan taasi uga mira dhalino waxaan caalamka uga baahanay inay gacan nagu siiyaan” ayuu yiri Ra’iisul Wasaare Xasan Cali Kheyre.

Dhinaca kale Ra’iisul Wasaaraha Dalka waxa uu kulan la qaatay dhigiisa dalka Lubnaan Sacad Rafiiq Al-xariiri oo ay ka wada hadleen xoojinta xiriirka labada dhinac iyo iskaashi dhex mara labada dowladood.

Wasiirka Warfaafinta Soomaaliya ayaa maanta xafiiskiisa ku qaabilay Safiir ku-xigeenka safaarada Turkiga ee Soomaaliya Cali kan Aksooy, iyaga oo ka wada hadlay mashaariicda horumarineed ee ay dowladda Turkiga ka fulisay dalka iyo kuwa iminka ay qorsheynayaan inay fuliyaan, iyadoo kulankaasi uu goob joog ka ahaa siihaya Agaasimaha Guud ee Wasaaradda Warfaafinta Cabdiraxmaan Yuusuf Al-cadaalla.

Kulanka ayaa intii uu socday waxaa la isku soo qaaday sida labada dal ay isaga kaashan karaan horumarka kaabayaasha dhaqaalaha, waxka qabashada abaaraha ka taagan Soomaaliya iyo tayeynta Waaxda Warbaahinta Qaranka.

Safiir ku-xigeenka safaarada Turkiga ee Soomaaliya Cali kan Aksooy oo kulanka kadib la hadlay Warbaahinta Qaranka ayaa sheegay in uu aad ugu faraxsanyahay booqashada uu ku yimid Wasaaradda Warfaafinta iyo la kulanka Mas’uuliyiinta Wasaaradda, isagoo intaa ku daray in dhamaadka bisha June ay tabbabar u soo xiri doonaan dufcaddii ugu horeysay oo hal bataliyan ah oo ay Soomaaliya u tababareen.

Wasiirka Warfaafinta iyo Hanuuninta Dadweyne ee Xukuumadda Soomaaliya Eng, Cabdiaxmaan Cumar Cismaan Yariisow ayaa ugu horeyn uga mahadceliyay Turkiga doorka  doorkooda ku aadan horumarinta Soomaaliya, isagoo sharaxaad ka bixiyay waxyaabihii loo balan qaaday.

Dowladda Turkiga ayaa ka mid ah dowladaha sida weyn u taageera Soomaaliya, iyagoo oo gacan ka geystay ka qeyb qaadashada gurmad abaaraha iyo horumarinta dhinacyo ay ka midyihiin kaabayaasha dhaqaalaah iyo dib u dhiska dalka.

Ciidanka Booliiska ee Galmudug ee ka howlgala magaalada Gaalkacyo ayaa saaka ku guuleeystay kadib howlgalo ay ka
sameeyeen deegaanada gobalka Mudug  in ay gacanta kusoo dhigaan gaari Landcruser ah oo ay laheyd wasiir ku xigeenka wasaarada haweenka dowlad gobaleedka Puntland Farxiyo yuusuf xirsi gaarigaas  oo laga soo dhacay sadax maaalmood ka hor deegaano ka tirsan kuwa dowlad gobaleedka Soomaaliyeed ee Puntland isla markaana loola soo baxsaday dhanka deegaanada Galmudug

Taliyaha qeybta Booliiska gobalka Mudug ee Galmudug G/sare Maxamed Nuur Cali Gadaar ayaana warbaahinta qaranka u sharaxay howlgalka ay ciidamadu kusoo qabteen gaarigaan iyo ciddii  soo dhacday oo uu xusay in ay ku xiran yihiin saldhiga ciidanka Booliiska dagmada Gaalkacyo ee Galmudug

“Gaarigaan waxaa si sharci dara ah uga soo dhacay wasiirada darawalkii gaariga u waday waxaana uu damcay in uu gato isagoo ula soo baxsaday dhanka Galmudug laakiin nasiib wanaag waxay noqatay wasiirada gaarigeedii oo nabad qaba in aan furihiisii gacanta ka saarno meeshay doontana ay u wadan karto tuugiina xabsiguu ku jiraa” ayuu yiri

Wasiir ku xigeenka wasaarada haweenka dowlad gobaleedka Puntland Farxiyo yuusuf xirsi ayaa iyana dhankeeda uga mahad celisay ciidanka booliiska Galmudug sida ay markasta ugu heelan yihiinn ka hortagista falalka noocaan oo kala ah iyo in lagu wareejiyo gaarigeedii oo badqaba waxaana dhanka kale wasiiradu ay soo dhaweeysay wada shaqeynta ciidamada Booliiska gobalka Mudug ee Galmudug, iyadoona ugu baaqday in ay sii xoojiyaan howsha lagaga hortagayo cid kasta oo isku dayda in falal amaanka wax u dhimi karta ay ka sameyso deegaanada gobalka Mudug

Guddoomiyaha Maxkamadda Sare ee dalka Avv. Ibraahim Iidle Suleymaan ayaa sheegay in ay ka shaqeynayaan sidii garsoorka loogu baahin lahaa guud ahaan dalka, ayna xoojin doonaan sidii loo tayen lahaa adeega garsoorka ee dalka, si bulshada ay u hesho cadaalad.

Guddoomiyaha oo ka hadlayay kulan looga hadlayay horumarinta adeega garsoorka ayaa tilmaamay inay xoogga saarayaan sidii Garsoorka loogu baahin lahaa guud ahaan dalka.

“Garsoorka iyo Cadaaladda waxaa ka shaqeeyaa hay’ado, qaar waa kaabayaal, qaarna waxa ay u yihiin laf dhabar, Cadaaladdu wey balaarantahay, cadaaladdu waxa ay taabaneysa waxkasta oo nolosha muhiim u ah, sida maamulka, waxbarashada, hadaba sida Garsoorka looga rabo in uu howshiisa cadaalad ka shaqeeyo, si taas la mid ah qofkasta looga baahanyahay inay Cadaaladda ka shaqeeyaan” ayuu yiri Guddoomiyaha Maxkamadda Sare ee dalka.

Avv. Ibraahim Suleymaan Daahir ayaa hadalkiisa ku daray “Hay’adaha kaabo Garsoorka waxaa ka mid ah, Xeer Ilaalinta, Xafiiska Garyaqaanka Guud iyo Ururka Qareenada, marka waxaa noo qorsheysan inaan xoojino horumarinta adeegga Garsoorka iyo Cadaaladda, si bulshada u helaan adeeg Garsoor oo Cadaalad ku dhisan”

Ra’iisul Wasaaraha Xukuumadda Soomaaliya oo ku sugan Magaalada Dooxa ee Caasimadda dalka Qatar ayaa lagu waddaa maanta in uu halkaasi kaga qeyb galo Shir Caalami oo ay ka qeyb galayaan Madax ka socota Qaaradda Afrika iyo sidoo kale Bariga Dhexe.

Madaxda Shirkaasi ka qeyb galaysa ayaa waxaa ka mid ah Madaxweynaha dowladda Suudaan Cumar Xasan Al-Bashiir.

Mudane Kheyre ayaa sheegay in Shirka Doha Forum oo lagu casuumo madax ka socota dalal kala duwan iyo Hay,ado caalami ah ay Soomaaliya sanadkaan ka qeyb galayso , islamarkaana kulamo kala duwan ay la qaadan doonaan Madaxda Shirkaasi ka qeyb galaysa.

Ra’iisul Wasaare Xasan Cali Kheyre ayaa dhinaca kale lagu wadaa in kulankaasi kadib uu kulamo la qaato madaxda dowladda Qadar islamarkaana uu kala hadli doono arrimo ayy kamid yihiin sidii loo garab istaagi lahaa dowladda Soomaaliya, iyada oo laga taageerayo dhinacyada Dhaqaalaha, Amaanka iyo wax u qabashada dadka Soomaaliyeed ee ay abaaruhu saameeyeen.

Kulankan oo ka dhacay Aqalka Dowlada Hoose ee Xamar ayaa ujeedkiisu  waxa uu ahaay sidii laamaha Amiga Qaranka iyo Ciidanka AMISOM ay u xoojin lahaayeen Amniga Caasimada.

Kulankan oo ay kasoo qeyb galeen Taliyaha Ciidanka Xooga Dalka Sareye Gaas Axmed Jimcaale Geedi, Taliyaha Ciidanka Nabad ilaalinta AMISOM iyo Taliya Qeybta Guud Gobalka Banaadir ee Ciidanka Boliiska Soomaliyeed ayaa  Waxaa shir gudoominaaye Gudoomiyaha Gobalka Banaadir Ahna Duqa Magaalada Muqdisho Mudane Taabit Cabdi Maxamed.

Inta uu kulanka socday  ayaa Duqa Magaalada Muqdisho waxuu  saraakisha uu la kulmay kala hadlay in ay laba laaban Sugida amniga iyo in ay garab siiyan Gudiga golaha Amniga Gobalka Banaadir oo dhawaan la magacaabay si loo sugo Xasiloonida Magaalada Muqdisho maadama ay fooda nagu soo heyso Bisha Barakeysan ee Ramadaanka.

Taliyaha Ciidanka Nabad ilaalinta Amissom ee Soomaaliya Cismaan Nuur Subagle oo kulanka kadib lahadlay Tvga Qaranka waxa uu sheegay in amissom ay u taagan tahay Xasiloonida Soomaaliya.

Gudoomiyaha Gobalka Banaadir Ahna Duqa Magaalada Muqdisho Mudane Taabit Cabdi Maxamed ayaa dhankiisa tilmaamay in saraakisha uu la kulmay ay isku afgarteen sidii gacan adag looga geysan lahaay Amniga Gobalka Banaadir.

Duqa Magaalada Muqdisho  ayaa dhawaan magacaabay Gudiga golaha Amniga Gobalka Banaadir oo ay ku mideysan yihiin Ciidamada Qalabka sida kuwaas oo door ka qaadan Xoojinta Xasiloonida Caasimada.

Wararka ka imaanaya Koonfur Kuuriya ayaa sheegaya in Kuuriyada Woqooyi ridday gantaal loo malaynayo in uu yahay nooca ballistic-ga ah.

Gantaalka waxa laga ganay gobol u dhaw xeebta galbeeed ee dalkaa, waxaana sidaa ku soo warantay wakaaladda wararka ee Yonhap.

Kuuriyada Woqooyi waxay sanadkan samaysay tijaabooyin isku xig xigay oo ay gantaalo ku gantay, arintaasina waxay sii kordhisay xiisadda u dhaxaysa iyada iyo Maraykanka.

Pyongyan ayaa dardar gelisay barnaamijkeeda nukliyeerka iyo gantaalaha sannadihii u dambeeyey in kasta oo ay soo food saartay cambaarayn caalami ah iyo cuna qabatayn Qaramada midoobay ku soo rogtay.

Hase ahaatee laba gantaal oo la tijaabiyey bishii hore ayaa labadiiba fashilmeen.

Xigasho BBC Somali

Xarunta wasaaradda gaashaandhiga ayaa maanta lagu soo bandhigay  shan nin oo  ku hubeysana qoriga AK-47 iyo gaari ay u isticmaalayeen falalka dhaca oo  dadka socotada ee mara waddada dheer ee xiriirisa magaalada Muqdisho iyo deegaanka 50 km, kadib howlgal ciidanka xooga ay ka sameeyeen halkaas.

Abaanduulaha ciidanka xooga dalka Soomaaliyeeed janaraal C/laahi Cali Caanood, oo warfidiyeenka kula hadlay goobta raggan lagu soo bandhigay ayaa sheegay in howlgalka uu qeyb ka yahay amarkii madaxweynaha ee ahaa in lala dagaalamo ragga caadeystay in jidgooyooyinka dhigtaan waddooyinka.

“Waxaan shacabka Soomaaliyeed u sheegaynaa burcad kasta oo hubeysan ama magac ciidan ha wadato ama magac shacabka ha wadatee in aan loo saamaxeynin in dib dambe shacabka Soomaaliyeed u dhibaateyso,” ayuu yiri abaanduulaha ciidanka xooga dalka.

Abaanduulaha ayaa sidoo kale, sheegay in howlgaladan  ay qeyb ka yihiin amarkii madaxda dalka oo ahaa in ragga isbaarooyinka dhigta loola dagaalamo sida Al-shabaab loola dagaalamo, isagoona xusey in dhowaan sidoo kale 11 nin oo lagu soo qabtay howlgal isbaaro la dagaalan ah ay u gudbiyeen xabsiga dhexe ee Muqdisho.

Sidoo kale, howlgalo lagula dagaalamayay burcadda dhigata isbaarooyinka ee laga sameeyay deegaano ka tirsan gobolka Shabeelaha dhexe lagu diley afar kamid ah burcaddaas oo hubeysaneyn.

“ Afar casho ka horna  gobolka Shabeelaha dhexe gaar ahaan degmada Cadale,waxaan ku dilney afar nin oo burcad ah oo hubeysan oo ay la dagaalamay ciidamadii,”  ayuu markale sheegay abaanduulaha.

Janaraal C/laahi Cali Caanood abaanduulaha ciidanka xooga dalka ayaa sidoo kale waxaa uu intaa ku daray in howlgalka lagu diley afarta burcadda ah ay sidoo kale goobta ka baxsadeen 12 nin oo kale kuwaas oo hadda ku dhuumaaleysanaya dhulka howdka ah.

“ Ciidanka biya-caddo iyo deegaanka Xaaji Cali iyo Ceel baraf in ay nimankaas howdka ku jira geesaha ka maraan, ciidankaas howlgal ayay ku jiraan kuwaasna waa la qaban doonaa insha’alah,” ayuu hadalkiisa ku daray abaanduulaha.

Howlgaladan lagula dagaalamayo jidgooyooyinka dadka musaafurka lagu dhibaateeyo oo ay wadaan ciidanka xooga dalka ayaa imaanaya xilli dhowaan madaxwyenaha jamhuuiryada Soomaaliya uu ku amray taliska ciidanka xooga in ay wax ka qabtaan cabashooyinka bulshada Soomaaliyeed ka soo yeeray oo arintaan ku aadan.

Aqoon is weydaarsiga maanta uga furmay magaalada Muqdisho in ka badan 20 haween  oo qareeno ah, kuwaas oo ka kala yimid gobolada dalka ayaa waxaa uu socon doonaa sadaxda maalin ee soo socota, waxaana diirada lagu saari doonaa xal u helida xadgudubyada ka dhanka ah haweenka.

Xoghayaha joogtada ah ee wasaaradda Cadaaladda Soomaaliya Dr Ismaaciil Jimcaale Calasow, oo furay aqoon is weydaarsiga ayaa waxaa uu kula dar daarmay gabdhaha qareenada ah in ay ka mira dhaliyaan hadafka ay isugu yimaadeen.

Dr Ismaaciil Jimcaale Calasow, ayaa sidoo kale ka sheegay furitaanka aqoon is weydaarsigan in wasiirka cusub ee wasaaradda cadaalada uu ku soo kordhiyya wasaaradda fikrada ah in la dar dar galiyo baahinta cadaalada iyo haweenka doorkooda kor loo qaado isla markaana gobolada dalka oo dhan la gaarsiin doono.

Sanado badan haweenka Soomaaliyeed kama dhex muuqan nidaamka cadaalada iyo ururada qareenada dalka haatanse, waxaa muuqata in wasaaradda cadaalada ay dadaal dheer ugu jirto in haweenku door weyn ka qaataan arintaan ujeedka laga leeyahay ayaana ah in haweenka dhibanayaasha ah ay helaan haween qareeno ah oo xaquuqdooda u dooda.