Aqalka dowladda Hooe ee Xamar waxaa ka bilaabatay munaasabad ballaaran oo lagu xusayo 74-guuradii xuska  Maalinta dhallanyarada Qaranka iyo aas-aaskii ururkii gobonnimo doonka Soomaaliyeed ee SYL.

Munaasabaddaan waxaa jooga dhallinyaro Soomaaaliyeed oo meelo kala duwan kaa timid, iyadoo lagu wado in ay goor dhow yimaadaan madaxda Qaranka oo uu ugu horreeyo madaxweynaa Jamhuuriyadda Soomaaliya, mudane Maxamed Cabdullaaahi Farmaaajo.

Fannaaniin Soomaaaliyeed ayaa ku soo bandhigeysa munaasbadda heeso ka hadlaya ahmiyadda dalka u leeyihiin Dhallinyarada Soomaaliyeed iyo gobonnimadii dalka xorriyadda uu ku gaaray doorkii ay ku laahaayeen.

Taariikhda ururkii dhallinyarada SYL, ayaa lagu soo bandhigayaa, waxaana joogta dhallinyaro Soomaaliyeed oo sheegay in ay diyaar u yihiin ku shaqeynta mirhii ay dhigeen dhallinyaradii SYL ee dalka Soomaaliya u horseedey gobonnimadii aan gaarnay 1960-kii.

Ha noolaato Soomaaliya Hal ku dhiggii shalay

Nabad iyo Nolol. Hal ku dhigga maanta

Wasaaradda Boostada, Isgaarsiinta iyo Teknolojiyada ayaa shacabka Soomaaliyeed uga digeysa khatarta virus-ka ku sii fidaya adduunka. Waxaa lagu tilmaamay inuu yahay kii ugu saameynta badnaa, iyadoo uu gaaray illaa 150 dal. Meelaha ugu dhow ee laga soo sheegay waa dalka Kenya oo daris nala ah.

Weerarkan viruska ah wuxuu aalaaba ku faafaa dhinaca email-ka, wuxuuna kaa xirayaa kumbuyuutarkaaga, iyadoo lagu weydiisanayo inaad bixiso lacag madax-furasho (ransom) si laguugu furo.

Waxaa aad suurtogal ah in Soomaali badan ay ku dhacaan dabinkan. Haddaba ka digtoonow viruskan

Madaxweynaha Jamhuuriyadda Mudane Maxamed Cabdullaahi Farmaajo ayaa ubax dhigay taallada #SYL oo u taagay dhallinyaradii gobannimo doonka ahaa ee dalkeenna xornimada u horseeday, tallaabo qeyb ka ah dabbaaldegyaa xuska 74 guuradii ka soo wareegtay aas aaskii SYL.

Madaxweynaha ayaa salaan ka qaatay ciidammo kala duwan oo goobta ku sugnaa.

Maanta waxaa dalka oo dhan laga xusay  maalinta 15ka may oo loo aqoonsady maalinta dhallinyarada Soomaaliyeed.

Muqdisho 15 May 2017 – Hay’adaha Amniga ayaa gacanta ku dhigay dadkii watay gaari ku qarxay Muqdisho maanta, iyadoo ay socoto baaris ku aadan dadkaas la qabtay.

Gaari walxa qarxa saaray ayaa hay’adaha amniga oo beryahan ku raadjoogey ayaa maanta lagu qabtay Muqdisho iyagoo isu diyaarinayey inay shacabka waxyeelo u geystaan.

Hay’adaha amniga ayaa hubisey in gaariga laga shakiyey laga fogeeyo shacabka si uusan waxyeelo u geysan. Hay’adaha Miino-Baarista oo u soo socda goobta ayaa gaarigu qarxay. Mana jiro cid ay waxyeelo ka soo gaartay qaraxaas.

Wasiirka Warfaafinta Mudane Abdirahman Omar Osman (Eng. Yarisow) ayaa yiri “Madaxda Qaranka iyo Dowladda Federaalku waxey ammaaneen doorka hay’adaha amniga ay ku badbaadiyeen shacabka Soomaaliyeed oo aan wax qasaare ah geysan. Sidoo kale waxaa gacanta lagu dhigay dadkii watay gaarigaas oo u socday inay shacabka dhibaateeyaan. Hay’adaha amniga ayaa gaarigaas ku raadjoogey ka dib markii shacabku ay soo gudbiyeen macluumaad muhiim u ahaa hay’adaha amniga. Macluumaadkaas ay shacabka soo gudbiyeen ayaa suurtogeliyey in dadkaas la qabto, isla markaasna la bad-baadiyey shacabka Soomaaliyeed.”

Wasiir Eng. Yarisow ayaa ugu danbeyntii ugu baaqay shacabka inay si buuxda u taageeraan hay’adaha amniga si aan u wada sugano amniga iyo nabada aan u wada baahanahay.

Qarax gaari oo aan khasaare geysan ayaa ka dhacay Muqdisho.

Qaraxu waxa uu ka dhacay meel ku dhow guriga hooyooyinka ee gobolka Banaadir.

Intii aanu gaarigani qarxin waxaa ka war helay ciidammada ammaanka oo ku raad joogay kuwaas oo dadka uga digay  in ay u dhowaadaan.

Wasiirka Warfaafinta Dhaqanka iyo Dalxiiska Mudane Cabdiraxmaan Cumar Cismaan Eng Yarisow oo la hadlay SONNA ayaa sheegay in qaraxan aan cidina dhaawac iyo dhimasho ka soo gaarin.

“Gaarigan waxaa ka war helay hay’adaha ammaanka oo ku raad joogay, intii ay jidka ku soo jireen  qolyaha miinooyinka qaabilsan si ay u furfuraan, ayuu qarxay mana jirto cid dhaawac ama dhimasho ka soo gaartay” ayuu yiri Waziir Yariisow

Wasiirka ayaa intaa ku daray in ciidammada ammaanku  ay aad u adkeeyeen ammaanka goobta uu ka dhacay qaraxan fashilmay.

Guud ahaan ammaanka caasimadda ayaa aad loo adkeeyay iyadoo loo dabaaldegayo maalinta 15-ka May oo ah ah 74 sano guuradii ka soo wareegtay aasaaskii ururkii dhallinyaradii xornimo doonka Soomaaliyeed ee SYL

Qabanqaabada Munaasabaddo lagu xusayo maalinta Dhalinyarada Soomaaliyeed ee 15ka-May oo sidoo kale ku beegan sanad guurradii 74-aad ee ka soo wareegatay aas aaskii Ururkii SYL ayaa ka soconaya meelo badan oo dalka ka mid ah,  ayadoo munaasabadahaasina ay kuwa ugu badan  ka dhici doonaan Magaalada Muqdisho ee caasimadda Dalka.

Wasaaradda Dhalinyarada iyo Ciyaaraha ayaa Maalmahanba ku howlanayd diyaarinta Munaasabadda 15-ka May,waxaana Waddooyinka  Magaalada Muqdusho iyo Taalada S.Y.L   lagu arkayaa Boorar waa weyn oo ka turjumayo xuska Maalinta 15-ka May oo  sanadkan si weyn loogu diyaar garooway.

Sidoo kale Ururada dhallinyarada Soomaaliyeed ee ka jira Dalka ayaa wada qaban qaabo xooggan oo lagu weyneynayo Xuska maalinta 15-ka May oo ku beegan Maanta.

Madaxda  Sar sare ee Dalka ayaa lagu wadaa in ay ka qeyb-qaataan dabaadegga maalintan, Islamarkaana Hadalo ka jeediyaan  Munaasabadda Xuska 15-ka May .

Sanad kasta Maanta  oo kale  ayaa loo dabaaldagaa xuska  15-May  oo ah maalin dhalinayarada.

Wasiiir Warfaafinta, Dhaqanka & Dalxiiska ee Dowladda Federaalka Soomaaliya, Mudane Cabdiraxmaan Cumar Cismaan “Eng. Yarisow” iyo Wasiirka Haweenka iyo Xuquuqda Aaadanaha Marwo Deeqo Yaasiin Xaaji Yuusuf, ayaa maanta xarunta Wasaaradda Warfaafinta ka furay siminaar lagu horumarinayo saxaafadda Soomaaliya.

Tababarkan ay Wasaaradda Warfaafintu soo qabanqaabisay, oo soconaya muddo laba cisho ah, waxaa ka qaybgalaya suxufiyiin kala duwan oo matalaya Raadiyaha iyo Telefishinka Qaranka, Warbaahinta dowlad-goboleedyada iyo tan sida gaarka loo leeyahay.

Wasiir Eng. Yarisow ayaa sheegay in tababarkan uu yahay kii ugu horeeyay ee noociisa ah, oo ay ka qaybgalaan wakiillo ka socda dhamaan suxufiyiinta dalka Soomaaliya.

Mowduucyada lagu baranayo tababarkan, waa kuwo muhiim u ah sare u qaadidda heerka aqoonta suxufiyiinta Soomaaliyeed, gaar ahaan Hagaha Saxaafadda (Editorial Guidelines) oo ah mowduuc wax ku ool ah oo keenaya in saxaafaddu qaadato door mas’uuliyadeed oo bulshada loogu adeegayo.

Waxaan u mahadcelinayaa tababarayaasha Cabdiraxmaan Koronto oo ah la Taliye Sare oo ka tirsan Wasaaradda Warfaafinta iyo Xuseen Jaabiri, oo labaduba khibrad u leh tababarka suxufiyiinta.” ayuu yiri Eng Yarisow.

“Waxaan ugu baaqayaa suxufiyiinta ka qaybgalaysa tababarkan in ay ka faa’iidaystaan, isla markaana ay u sii gudbiyaan suxufiyiinta kale ee aan nasiibka u yeelan” ayuu raaciyay Wasiirka Warfaafinta.

Wasiirka Wasaaradda Haweenka iyo Xuquuqda Aadanaha, Deeqo Yaasiin Xaaji Yuusuf, ayaa xustay sida ay lagama maarmaanka u tahay in warbaahintu ay diiradda saarto xuquuqda aadanaha siiba caruurta.

“Warbaahinta dalku, waa in ay ilaalisaa xuquuqda caruurta, oo aysan baahin xog la xiriirta caruurta ama codkooda hadii aysan ogolaansho ka helin waalidka ama cidda mas’uulka ka ah ilmaha aan qaangaarka ahayn.”Ayay tiri Wasiir Deeqo Yaasiin.

Munaasabadda furitaanka tababarka, waxaa kaloo ka hadlay Wasiir ku xigeenka Wasaaradda Warfaafinta, Mudane Cabdiraxmaan Iidaan Yoonis Agaasimaha Guud ee wasaaradda, Cabdiraxmaan Yuusuf Cumar (Cadaalla) iyo Agaasimaha Tababarada & Shaqaalaha oo dhammaantood tilmaamay ahmiyadda tababarka iyo faa’iidada uu u leeyahay warbaahinta.

Saxafiyiinta, ayaa sheegay in ay ka fa’iidaysan doonaan fursadda la siiyay, isla markaana ay u gudbin doonaan saxafiyiinta kale ee walaalahood ah.

Wasiirka Wasaaradda Warfaafinta, Mudane Cabdiraxmaan Cumar Cismaan, ayaa ugu dambayntii sheegay in tababarada noocan ah la sii wadi doono, loona qaban doono dhamaan saxafiyiinta, maadaama Wasaaradda Warfaafinta dowladda Federaalku matasho dhamaan qeybaha kala duwan ee Warbaahinta dalka, aysanna waxba u reeban doonin sidii sare loogu qaadi lahaa aqoontooda.

Madaxweynaha Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya, Mudane Maxamed Cabdullaahi Farmaajo, ayaa amray in maalinta berrito ah la fasaxay dhammaan shaqaalaha dowladda Soomaaliyeed, si loogu weyneeyo maalinta dhallinyarada Soomaaliyeed.

Wasiirka Warfaafinta & Hanuuninta Dadweynaha, Mudane C/raxmaan Cumar Cismaan “Yariisow” oo ku hadlayey afka dowladda ayaa yiri “kaddib kulan ay wada qaateen caawa, madaxweynaha, ku simaha Ra’iisul wasaaraha, wasiirka Shaqada iyo Shaqaalaha  iyo wasiirka Warfaafinta lagu go’aamiyey oo uu madaxweynaha fasax siiyey shaqaalaha dowladda, si loo weyneeyo maalinta xuska 15-ka May oo ah maalin Qaran, u jeedadana waa in la dhiirageliyaa dhalllinyarada Soomaaliyeed, sidaas awgeed waxaan ku wargelineynaa shaqaalaha dowladda oo dhan in ay fasax ka yihiin dhammaan hey’adaha dowladda”.

Wasiirka Warfaafinta, ayaa sheegay in muhiim ay tahay in si weyn loo xuso 13-kii SYL ee gobonnimada Qaranka Soomaaliyeed u soo  dagaallamay, dowladda mar walba ahmiyad gaar ah ayeey siineysaa dhallinyarada Soomaaliyeed, waxa uu intaa raaciyey oo uu  ugu hambalyeeyey guud ahaan dhallinyarada maalinta 15-ka May.

Shirka Madasha Wasiirada Arrimaha Dastuurka ee dowladda dhexe iyo Maamul Goboleedyada oo socon doona 3 maalin ayaa maanta ka furmay Muqdisho, shirkan ayaa waxaa looga hadli doonaa Geedi-socodka dib u eegista Dastuurka oo ay Wasaaradda Arrimaha Dastuurka ee Xukuumadda Federaalka ay horkaceyso.

Gudoomiyaha Golaha Shacabka Mudane Maxamed Sheekh Cusmaan Jawaari ayaa si rasmi ah u furay shirka waxaana ka soo qaybgalay Wasiirka Arrimaha Gudaha ee dowladda Federaalka, Guddiga Madaxa-banaan ee dib u eegista Dastuurka, iyo Wasiirada Maamul Goboleedyada dalka ka jira.

Wasiirka Wasaaradda Mudane Avv Cabdi Xoosh oo shirka ku soo dhaweeyay martida ayaa sheegay in Wasaaradda ay ka go’antahay in Dastuurka lagu dhameeystiro waqti go’an iyada oo la sameeynayo wadatashiyo ballaaran.

“Maanta waxaa sharaf weyn inoo ah in Wasaaradda ay soo diyaariso shirkan, inaga waxaa inaga go’an in Geedi-socodka dib u eegista Dastuurka uu noqdo mid Waqtiyaaysan oo 2 sano ku soo dhamaada islamarkaana noqdo mid daahfuran oo wadatashiyo badan laga sameeyay” ayuu yiri Wasiir Xoosh.

Gudoomiyaha Golaha Shacabka oo si rasmi ah u furay shirka ayaa ku amaanay Wasiiirka iyo shaqaalaha Wasaaradda sida ay u dardargelinayaan hawlaha Wasaaradda.

|Waxaan aan bogaadinayaa Wasiir Cabdi Xoosh, Wasiir Ku-Xigeenka, iyo dhamaan shaqaalaha Wasaaradda oo laba-kacleyn ku sameeynaya hawlaha Wasaaradda oo Qarankeenna muhiim u ah, sidoo kale shacbiga Soomaaliyeed waxa aan ugu baaqayaa in ay maal-geliyaan Geedi-socodkan si Dastuurka uu u noqdo mid aan anagu leenahay; shirka waa inoo furanyahay waxaana rajeynayaa inuu noqdo mid ay ka soo baxaan go’aamo mira-dhala” ayuu yiri Gudoomiye Jawaari.

Ugu dambeyn, shirkan 3da maalin socon doona ayaa wuxuu muhiim u yahay sidii wadatashiyada ay Wasaaraddu sameeyneyso loo gaarsiin lahaa Maamul Goboleedyada dalka, waxaana laga soo saari doonaa war-murtiyeed xoojiya wadashaqeeynta ka dhaxeeysa Wasaaradda iyo Wasaaradaha Maamul Goboleedyada.

Guddoomiyaha Baarlamaanka Federaalka ah ee Soomaaliya Mudane Maxamed Sheekh Cismaan Jawaari ayaa daah furay shir looga hadlayo hanaanka dib u eegista dastuurka.

Shirkan oo ay soo qaban qaabisay Wasaarada Dastuurka ee Xukuumadda Soomaaliya ayna ka qeyb galeen Wasiirada Dastuurka ee Maamul goboleedyada dalka ayaa socon doono muddo saddex cisho ah, kaasi oo looga hadli doono hanaanka dib u eegista qabyo qoraalka dastuurka ee dalka, iyadoo ay goob joog ka ahaayeen Wasiirka Arrimaha Gudaha ee Soomaaliya,  Wasiirka Dastuurka, Xildhibaanno iyo mas’uuliyiin kale oo kulanka lagu casuumay.

Wasiirka Dastuurka ee Xukuumadda Soomaaliya Avv.Cabdiraxmaan Xoosh Jabriil ayaa sheegay in Wasaaraddu ay ka go’antahay in muddo labo sano ah lagu soo gabo gabeyn doono hanaqaadka dib u eegista dastuurka dalka, ayna la wadaagi doonaan bulshada Soomaaliyeed.

Wasiirka Arrimaha Gudaha, Dib u heshiisiinta iyo Federaalka ee Xukuumadda Soomaaliya Cabdi Faarax Saciid (Juxa) ayaa sheegay in Wasaaraddu ay ka qaadan doonto doorka uga aadan hanaanka dib loogu eegayo dastuurka dalka.

Guddoomiyaha Baarlamaanka Federaalka Soomaaliya Mudane Maxamed Sheekh Cismaan Jawaari oo daah furay shirkan loo qabtay Wasiirada Dastuurka ee dowlad goboleedyada ayaa sheegay in shirkan uu ahmiyad gaar ah u leeyahay bulshada, maadaama looga hadlayo geedi socodka dib u eegista dastuurka.

Wasaaradda Dastuurka ee Xukuumadda Soomaaliya ayaa maalmahan waday kulamo wadatashiyo ah oo lala qaadanayo qeybaha bulshada, si looga talo geliyo hanaanka loo marayo dib u eegista qabyo qoraalka Dastuurka.