Guddiga Hirgelinta Doorashooyinka Heer Federaal(GHDHF) oo kaashanaya qaybta amniga ee AMISOM ayaa bilaabay tababarka bedqabka doorashada iyo dadka ka shaqaynaya. Tababarkaan ayaa waxa ka qayb gelayaa Guddiyada Doorashooyinka Heer Federaal , Xalinta khilaafadka iyo Guddiyada Heer Maamul Goboleed, wuxuuna socon doona 14 ilaa 15 Febaraayo.

Guddoomiyaha GHDHF Mudane Maxamed Xasan Maxamed oo furay tababarka ayaa sheegay in duruufaha ku xeeran doorashada, goobaha cod bixinta iyo masuuliyadda hirgelinta doorasho ee saaran ay muhiim u tahay in xubnaha Guddiyada kala duwan ee hirgelinaya doorashada ay helaan tababarro ku saabsan bedqabka iyo dadka doorashada ka shaqaynaya.

Taliyaha Booliiska AMISOM, AIGP Augustine Magnus Kaille ayaa sheegay in iyagoo qayb ka ah guddiga isku dhafka ee Amniga doorashada uu tababarkan u keenayo hab isku xiran oo ay ku wada shaqeeyaan qaybaha fulinta doorashada iyo dhinacyada amniga qaabilsan.

Major Gen. Sadiiq Aadan Cali oo ah Afhayeenka Booliiska Soomaaliyeed, Xoghayaha guddiga isku dhafka ah ee amniga doroashooyinka Qaranka ayaa sheegay in wada shaqaynta AMISOM, ciidamada Booliiska Soomaaliyeed iyo guddiyada hirgelinaya doroashada ay u tahay muhiim in amniga doorashada la sugo, lagana fogaado wax kastoo keeni kara ammaan darro.

Ugu dambeyn tababarkaan ayaa qayb ka ah diyaar garowga Guddiyada Hirgelinta Doorashooyinka ee Heer Federaal iyo Heer Maamul Goboleed ugu jiraan fulinta doorashada 2021 oo la rajaynayo in wakhti dhow ay wadanka ka qabsoonto.

Ciidanka Boliiska Soomaaliyeed ayaa sheegay in ay wadaan baaritaanno la xiriira cidda ka dambeysay dilka Saddex Haween ah oo Saakay aroortii ka dhacay Degmada Deyniile ee Gobolka Banaadir.

Ciidanka Boliiska Soomaaliyeed ayaa sidoo kale sheegay in Haweenkani oo laba ka mid ahi ay xaamilo ahaayeen la dilay xilli ay kusii jeedeen goobtooda shaqo, iyadoo la rumeysan yahay in ay ka dambeeyeen Argagixisada Al-Shabaab.

Ma ahan wax ku cusub Dadka Soomaaliyeed in Hooyooyin nolol u raadsanaya caruurtooda ay si arxan darro ah ku dilaan Kooxaha Argagixisadda ah.

Wasiirka Wasaaradda Gaashaandhigga Xukuumadda Federaalka Soomaaliya Mudane Xasan Xuseen Xaaji  ayaa kormeer shaqo ku tagay Idaacadda Ciidamada Qalabka Sida (SNA Radio), wuxuuna kulan la qaatay Maamulka iyo Shaqaalaha Idaacadda Ciidamada Qalabka sida.

Sidoo kale, Wasiirka Difaaca Soomaaliya Mudane Xasan Xuseen Xaaji ayaa  Xarunta Wasaaradda Warfaafinta Xukuumadda Federaalka kula kulmay Masuuliyiinta Wasaaradda oo uu ugu horeeyo Wasiirka warfaafinta Cismaan Abuukar Dubbe, iyagoo ka wada hadlay Tayeynta iyo Horumarinta Warbaahinta ku hadasha Afka Ciidamada Qalabka Sida.

Wasiirka Warfaafinta Soomaaliya Mudane Cismaan Abuukar Dubbe ayaa sheegay in dadaal muuqda iyo Horumar la taaban karo idaacadda Ciidamada ay sameysay mudadii ay jirtay.

Wasiirka Gaashaandhiga ayaa ugu mahadceliyay shaqada adag ee qaranka ay u hayaan Shaqalaaha iyo howlwadeenada Idaacadda SNA Radio, isagoo tilmaamay in muhiimad gaar ah ay siinayaan Idaacadda ,wuxuuna hambalyo ku aadan Maalinta Raadiyaha Aduunka uu la wadaagay Shaqaalaha SNA Radio iyo Dhammaan idaacadaha  ku hadla afka Soomaaliga.

Si kastaba Wasaaradda Gaashandhigga XFS ayaa wada dadaalo Lagu horumarinayo Warbaahinta Ciidamada Qalabka sida.

Ciidanka Kumaandooska Danab ee Xoogga Dalka Soomaaliya ayaa gacanta ku dhigay gaari Hoomey ah oo nabadiidka Al-shabaab ay ku diyaariyeen walaxaha qaraxa , howlgalkaan lagu soo qabtay gaariga hoomeyga ah ee lagu diyaariye walaxaha qaraxa ayaa laga fuliye tuulada Cad Cadeey ee Degmada Afgooye gobolka Shabellaha Hoose.

Gaarigaan Hoomeyga ah ayaa in mudo ah lagu diyaarinayay walaxa qaraxa waxaana la sheegay in nabadiidka Al-shabaab rabeen in ay ku weeraraan Shacabka Soomaaliyeed ee ku dhaqan Magaalooyinka Muqdisho iyo labada Shabelle.

Saraakiil ka tirsan ciidanka Kumaandooska Danab oo la hadlay Idaacada Ciidamada Qalabka Sida ayaa sheegay gaariga ciidamada ay howlgalka ku qabteen uu ahaa gaari Hoomey ah isla Markaana lagu diyaariye walxaha qaraxa.

Saraakiisha Danab waxa ay sidoo kale sheegeen in gaariga Hoomeyga ah ee lagu diyaariyey walaxa qarxa Al-Shabaab doonayeen in ay ku gumaadaan shacabka ku dhaqan gobolada Banaadir iyo labada shabelle.

Ugu dambeyntii Saraakiisha Danab waxa ay sheegeen in Xogta gaariga qaraxyada lagu diyaariye ay soo gudbiyeen shacabka ku dhaqan Tuulada Cad Cadeey ee degmada Afgooye.

Britain waxaa la sheegayaa in ay  dhowdahay  inay gaarto hadafkii ay tiigsanay bartamaha bishan Febraayo,  kaasi oo ah in xanuunka COVID 19,  laga tallaalo 15 milyan oo ka mid ah kooxaha u nugul ee ku hawlan ka hortaga fayraska Corona, taasi oo horseedi karto yareynta faafitaanka xanuunkan.

In ka badan 13.5 milyan oo qof ayaa la tallaalay tan iyo markii barnaamijka tallaalka ugu weyn taariikhda UK laga bilaabay horraantii  bishii Diseembar ee sanadkii tagay, celcelis ahaan 431,323 qof ayaa helayay maalin kasta intii uu socday Tallaalkan.

Ra’iisul wasaaraha Britain Boris Johnson ayaa balan qaaday inuu talaalayo dhamaan dadka ku taxan afarta qaybood ee mudnaanta leh, oo ay ku jiraan dadka  ay da’dooda ay ka weyntahay 70-ka sano, dadka degan guryaha daryeelka iyo qaar ka mid ah shaqaalaha muhiimka ah.

Dhanka kale, Xukuumadda Welsh, oo si madaxbanaan u wadata siyaasadeeda caafimaadka, ayaa sheegtay inay ku guuleysan doonto hadafkeeda ah talaalka afarta koox ee mudnaanta la siinayo.

Tirooyinku waxay muujiyeen in qiyaastii 22% dadweynaha Wales ay heleen tallaal, marka la barbardhigo dadka England tallaalkan helay 20.3%, sidokale reer Scotland ayaa dhankooda helay 19.2%,  halka dadka  Waqooyiga Ireland ku nool ay Tallaalkan ka heleen 18.7%.

Johnson  wuxuu ballan-qaaday inuu dib-u-eegi doono dhammaan xogta khuseysa  Tallaalkan, ka hor inta uusan sameynin  waddada ay dowladdiisa ku wajaheysa xanuunkan bilaha soo socda.

“Waxaan horumarin doonaa qaab kale oo loo wajahayo yareynta  faafitaanka xanuunkan,  taas oo ay ku jiri doonto qorshayaal dib u furida Iskuulada.” Sidaas waxaa warbaahinta usheegay Af hayeen u hadlay Boris Johnson.

Waxaa maalinnimadii Jimcaha, 12ka bisha Febraayo 2020 qabsoomay shir  fogaan arag ah, kaas oo heerkiisu sarreeyo, waxaana  shir gudoomiyay Wasiirka Wasaaradda Cadaaladda Mudane C/qaadir Maxamed Nuur.

Shirka waxaa lagu falanqeeyey  barnaamijyada cadaaladda iyo asluubta, iyadoo aad looga hadlay horumarrada laga sameeyey xabsiyada Kismaayo iyo Maxkamadda Boosaaso.

Wasiirka ayaa ka hadlay howlaha sanadkaan hortabinta u leh Wasaaradda Cadaaladda ayna kamid tahay qorshaha istraajiyadeed ee shanta sano ee hey’adaha cadaaladda yeelanaayaan.

Ugu danbeyntii waxaa lagu ansaxiyey howl-qorsheedka 2021. Shirka waxaa ka soo qeyb galay deeq bixiyeyaasha taageera bahda cadaaladda sida EU, Netherlands, Sweden, Hey’adda IDLO, iyo dhammaan qeybaha hey’adaha Qaramada Midoobay.

Wasaaradda Caafimaadka Xukuumadda Fedaraalka Soomaaliya ayaa faahfaahin ka bixisay xaaladahii ugu danbeeyay Cudurka COVID 19 ee Soomaaliya.

Wasaaradda ayaa sheegtay in barataanadii ugu danbeeyay ee la sameeyay shalay laga helay 28 ruux oo ku sugan Muqdisho iyo Hirshabeelle, islamarkaana ay sare u sii kacayaan kiisaska cudurka Karoonaha.

Drs. Fawziya Abiikar Nuur, Wasiirka wasaaradda Caafimaadka Soomaaliya ayaa sheegt in 12-kii February 2021: xanuunkan laga baaray dad gaaraya 628 COVID-19, waxana Laga Helay 62, oo ku sugan Banadir, kuwaa oo kala ah 36 Lab ah iyo 26 Dhedig ah, halka ay u geeriyodeen 2 qof.

Wasaaradda ayaa Tirada Guud ee Laga Helay xanuunkan ku sheegtay 5,075, Tirada Guud ee Bogsatay waa 3,733.

Halka Dhimashada Guudna ay tahay 146.

Wasaaradda ayaa ygy danbeeyn digniin caafimaad u dirtay dhamaan Ummadda Soomaaliyeed si ay ugu digtonadaan halista xanuunkan oo markale soo laba kacleeyay.

Warsaxaafadeed ka soo baxay Taliska Ciidanka Booliska Soomaaliyeed ayaa lagu sheegay in Gaari argagixisadu ku soo rartay walxaha Qarxa nuuciisuna ahaa NOAH 3 albaab ah uu soo jiiray barta hubinta gaadiidka ee u dhow iskoyska Dabka ee Ciidanka Boliiska, Ciidanka oo rasaaseynaya ayuu soo gaaray barta hubinta gaadiidka ee u dhaw isgoyska Sayidka ee laga hubiyo gaadiidka galaya Madaxtooyada.

Qaraxa ayaa dhacay dadka oo ka feejignaa dhawaqa rasaasta iyo qeylo-dhaanta Ciidanka, kaas oo sababay qasaare dhaawac oo gaaray ilaa 7 qofood iyo burbur hantiyeed oo ah 8 gaadiid ah iyo 9 Mooto Bajaaj, walow aysan jirin wax qasaare dhimasho ah oo dadka ka soo gaaray goobta, marka laga reebo naftii haligihii waday gaariga qarxay.

Feegijnaanta Ciidanka ayaa sababtay in dadka laga badbaadiyo Khatarta argagixasad ay la doonaysay ummadda Soomaaliyeed ee aan waxba galabsan.