Wasaaradda amniga Xukuumadda Federaalka ah ayaa soo qaban qaabisay aqoon is weydaarsi ku aaddan sidii loo heli lahaa ciidan Booliis ah oo awood u leh ilaalada xeebaha, ka hortagga tahtiibka iyo isu socodka kooxaha nabadiidka ah.

Waxaa kulnkaasi ka qeyb galay ciidanka Booliiska Federaalka ah gaar ahaan laanta ilaalinta xeebaha iyo Booliiska maamul goboleedyada, isla markaana ay kulankaasi goob joog ka ahaa saaxiibada Soomaaliya ee taageerada caalamiga ah sida UNSOM, UNPOL, iyo AMISOM.

Isku duwaha xafiiska ciidanka ilaalada xeebaha ee Wasaaradda amniga Muntaziyah Jimcaale Xaaji, iyo madaxa howlgalinta laanta ilaalada xeebaha ee ciidanka Booliiska Soomaaliyeed Dhame Xasan Maxamuud Caddow oo labadaba ka hadlay kulankaasi waxaa ay sheegeen in aqoon is weydaarsigaan uu wax badan ka tari doono dhinacyo badan oo amniga soomaaliya wax looga qaban karo.

Taliyaha laanta ilaalada xeebaha ee ciidanka booliiska soomaaliyeed G/dhexe Bashiir Cabdi Qaasim waxaa uu sheegay in baahi weyn loo qabo aas-aaska ciidan booliis ah oo awood u leh difaaca iyo ilaalinta xeebahooda.

Wasiir ku xigeenka Wasaaradda amniga mudane Cabdinaasir Saciid Muuse oo kulankaasi soo xeray ayaa sheegay in la joogo xilligii lasoo dhammeystiri lahaa cudud ciidan booliis ah ee lagu aamini karo ammaanka xeebaha Soomaaliya.

Wasiirka W/ A/Gudaha iyo Dib-u-heshiisiinta Xukuumadda Federaalka Soomaaliya ayaa Madaxda dalka ku bogaadiyey doorkii wanaagsanaa oo ay ka qaateen shirkii Dib-uheshiisiinta ee Beelaha Soomaaliyeed ee kudhaqan deegaannada kala gedisan Galmudug.

Wasiir Cabdi Maxamed Sabriye ayaa sheegay in shirkii Dib-u-heshiisiinta ee magaaladda Dhuusamareeb uu soo xiray Madaxweynaha Dowladda Federaalka Soomaaliya Mudane Maxamed Cabdullaahi Farmaajo uu si-wanaagsan ugu soo dhammaaday, Iyadda oo laga gaaray guulo waa weyn.

Wasiirka ayaa ergada ka soo qeyb gashay ee matalaadda beelaha Galmudug loogu talo galay in ay xal waara ka gaaraan deegaanadooda si ay dadku u helaan nabad iyaga oo wadajira.

Intii uu socday shirka ayaa lagu guuleystay in la dhammeeyo waxyaabihii u dhaxeeyay beelaha qaarkood.

Wasiir Cabdi Max’ed Sebriye ayaa ku ammaanay madaxda ugu sareysa dalka sida Madaxweynaha Jamhuuriyadda mudane Maxamed Cabdullahi Farmaajo iyo R/Wasaare Kheyre waqtiga ay ku bixiyeen iyo sida uu bilaabmay shirka Dibuheshiisiinta uu dhowaan soo xiray Madaxweynaha Jamhuuriyadda Soomaaliya.

Waxaana uu ugu mahadceliyey sida ay Galmudug haatan wixii ka dambeeya ay diyaarinayso in Doorashadda Madaxweynaha iyo kuxigeenkiisa iyo soo xulista baarlamaanka maamul gobolleedka ay dhowaan ka billaaban doonto magaalada Dhuusomareeb.

Musharaxiin badan ayaa isu soo sharaxay doorashada Madaxweynaha ee Galmudug kuwaasi oo ku dhawaaqay musharaxnimadooda.

Guddoomiyaha Gobolka Banaadir ahna duqa Magaalada Muqdisho mudane Cumar Maxamud Maxamed (Cumar Filish) ayaa shir gudoomiyay kulanka degmooyinka gobolka Banaadir oo todobaadkii mar la qabto kaas oo looga hadlo xoojinta horumarka Caasimadda iyo islaxisaabtanka waxaana kulankaasi isugu yimaaday hoggaanka sare ee maamulka gobolka Banaadir iyo madaxda degmooyinka.

Qodabadii shirkani looga hadlay waxaa kamid ahaa Amniga, kor u qaadista kobaca dhaqaalaha, Nadaafadda, Sports-ka, canshuuraha iyo hoos u daadajinta adeegyada dowladda hoose Xamar.

Duqa magaalada Muqdisho mudane Cumar Filish ayaa kula dardarmaay madaxda degmooyinka gobolka Banaadir in bulshada si hufan loogu qidmeeyo iyo sidoo kale xoojinta wadashaqeynta maamulka degmada, laamaha amniga iyo shacabka si loogu guuleysto ka hortagga kooxaha nabadiidka ah.

Guddoomiyaha Gobolka Banaadir ahna duqa magaalada Muqdisho mudane Cumar Maxamud Maxamed (Cumar Filish) ayaa xafiiskiisa aqalka dowladda hoose Xamar kulan gaar ah kula qaatay qaar kamid ah dadka baahiyaha gaarka ah qaba ee ku dhaqan degmooyinka gobolka Banaadir, isagoo kala hadlay sidii looxoojin lahaa wada shaqeynta maamulka gobolka Banaadir iyo dadka baahiyaha gaarka ah qaba.

Kulankani waxaa goob joog ka ahaa guddoomiye ku-xigeenannda maamulka gobolka Banaadir iyo xoghayaha guud ee gobolka Banaadir iyadoo duqa magaalada Muqdisho uu warbixinno khuseeya xaaladda dadka baahiyaha gaarka qaba ka dhageestay hoggaanka golaha naafada qaranka kuwaas oo sheegay iney dadka naafada ah u baahan yihiin daryeel gaar ah iyo iney helaan fursad lamid ah kuwa lasiiyo dadka lixaadkooda dhammeystiran yihiin.

Guddoomiyaha gobolka Banaadir ahna duqa magaalada Muqdisho mudane Cumar Maxamud Maxamed (Cumar Filish) waxaa uu sheegay in maamulkiisa uu diyaar u yahay garab istaagga dadka baahiyaha gaarka ah qaba iyo iney helaan fursado wax ku-ool u ah.

Qoryoolay-(SONNA)-Guddoomiyaha Gobolka Sh/Hoose Ibraahim Aadan Najax ayaa booqday degmada Qoryooleey halkaasi oo ay maleeshiyada argagixisada Al Shabaab ay dad shacab ah oo dagan magaaladaaasi ay dhibaato u geysteen.

Maleeshiyo ka tirsan Al Shabaab ayaa madaafiic ku tuuray magaaladda Qoryoolay, waxaana madaafiicdaas dhibaato ka soo gaartay dad shacab ah.

Wariyaha Warbaahinta Qaranka u qaabilsan Shabeelada hoose Maxamed Cali Cumar Jubba ayaa SONNA u sheegay in guddomiyaha  Gobalka Shabeelada hoose  Ibraahim Aadan Najax   uu balanqaaday in maamulka gobolka oo kaashanaya dowlad gobolleedka K/Galbeed ayna dhisi doonaan guryihii ku dumay weerarada.

Guddoomiye Najax ayaa intaas ku daray in maleeshiyaadka Shabaab laga cirib tiri donoo deegannada hoos yimaada dagmada Qoryoolay ee gobalka Shabeelada hoose.

Dhowaan ayay ahayd markii ciidamada qaranka Soomaaliyeed ay jab xooggan ugu gaysteen argagixisada degmada Qoryoolay oo in muda ah dhibaato ku hayay shacbiga ku nool deegaanadaasi.

Warkan ka soo baxay dowladda Soomaaliya ayaa lagu yiri “Dowladda Federaalka Soomaaliya waxay soo dhaweynaysaa aqbalaadda waraaqaha aqoonsiga ee Madaxweynaha Mareykanka Donald J. Trump uu gudaha aqalka cad kaga guddoomay safiirka cusub ee Soomaaliya ee Washington Mudane Ali Shariif Axmed kaasoo loo igmaday inuu sii dardargeliyo xiriirka saaxiibtinnimo ee tariikhiga ah, iskaashiga istaraatiijiyeed iyo wax wada qabsiga ee faa’iidada u leh labada dal, dowladda Soomaaliya iyo shacabkeeduba waxay Dowladda Mareykanka u arkaan isbahaysi adag iyo saaxiib kaalin mug leh ka qaadanaya horumarka iyo hor socodnimada Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya.”

Danjiraha cusub ee Soomaaliya u fadhin doona Washington wuxuu horey u soo noqday Danjiraha dalalka Faransiiska, Itoobiya. Wuxuu sidoo kale ahaa Wakiilka Joogtada ah ee Soomaaliya u qaabilsan Midowga Afrika iyo Golaha Dhaqaalaha Qaramada Midoobay ee Afrika (UNECA).

Marka laga soo tago waaya aragnimadiisa dhanka dowladda, Danjire Axmed wuxuu soo noqday maamule sare, ganacsade iyo la-taliye shirkado iyo hay’ado caalami ah.

Danjirihu wuxuu Shahaadada 2-aad ka qaatay Jaamacadda Sussex ee dalka Ingiriiska, halka uu shahaada 1-aad uu ka qaatay Jaamacadda London Metropolitan ee isla dalkaas isaga oo ku takhasusay Culuumta Siyaasad-dagaaleedka (Geopolitics) iyo Istiraatiijiyadda iyo sidoo kale Daraasaadka Nabadda iyo Khilaafaadka sida ay u kala horreeyaan.

Dowladda Soomaaliya waxay ku kalsoontahay in Danjire Axmed uu u gudan doono waajibaadkiisa shaqo islamarkaana uu sii xoojiyo xiriirka taariikhiga ah ee labada dal iyo fursadaha casriga ah ay labada dhinac ka wada faa’iideysan karaan.

Dowladda Sacuudi Carabiya ayaa sheegtay in ciidamadeeda ay ku biirayaan  isbaheysiga uu horkacayo Mareykanka ee sugidda amniga marin biyoodka caalamiga ah ee Bariga Dhexe, ka dib markii weeraro lala beegsaday goobaha shidaalka laga soo saaro.

Sarkaal u hadlay Warbaahinta dowladda dalka Sacuudiga oo aan la shaacin magaciisa ayaa shaaca ka qaaday in Boqortooyada dalkaasi ay doonayso in ay ka qeyb gasho Dhismaha Amniga Caalamiga ee Badaha, Dalalka Australia, Bahrain iyo Boqortooyada Dalka Ingiriiska ayaa horey uga mid noqday Isbahaysiga illaalada marin biyoodka caalamiga ah ee Bariga dhexe.

Mareykanka ayaa aas-aasay isbaheysigan oo ay kamid yihiin dalal dhowr ah kadib markii weerar lagu qaaday qaar kamid ah maraakiibta xamuulka shiidaalka weerarkaasi oo ay saraakiil Mareykan ahi ay ku eedeeyeen in ay ka dambeeyso dowladda Iiraan.

Iiraan ayaa beenisay in ay ku lug leedahay weeraradaasi.

Wasiirka tamarta ee Sacuudi Carabiya ayaa sheegay in Boqortooyada ay dhammaadka bisha soo celin doonto wax soo saarka saliida shiidaalka ee lumay.