Gobolka Minnesota waxaa ku nool Soomaalida ugu badan dalka Maraykanka waxyaabihii ugu horeeysay oo Soomaalida ay xooga saareen ayaa waxaa ka mid ahaa goobo lagu cibaadeysto iyo madarasooyin lagu barto Quraanka Kariimka, hadaba Masjidka Umatul Islaam ee ku yaala magaalada Minneapolis ayaa todobaadkani ay Soomaalida si toos ah ula wareegeen iyagoo bixiyey dhamaan lacagihii lagu lahaa dhulka iyo dhismaha masjidka.

Kulan si heer sare loo soo agaasimay oo ay ka soo qeyb galeen madaxda gobolka iyo dowlada hoose ee Minneapolis iyo culumaa’udiinka Soomaaliyeed ayaa lagu qabtay isla masjidka waxana sidoo kale ka soo qeyb galay jameecada masjidka, Ardayda Dugsiga Umatul Islaam iyo guud ahaa qeybaha kala duwan ee Jaaliyada oo ay horkacayeen odoyaal dhaqameedyo Soomaaliyeed.

Sheekh Axmed Taajir waa imaamka masjidka Umatul islaam wuxuu ugu horeyn soo dhaweeyey madaxdii iyo dadkii ka soo qeyb galay xaflada dhamaystirka arimaha masjidka wuxuuna sheekha ka sheekeeyey marxaladihii kala duwanaa ee uu soo maray masjidka isagoo dhalinyarada si gaar ah ula dardaarmay kuna dhiira geliyey in ay ku fara adeegaan diintooda iyo sidii ay masaajidada u camiri lahaayeen.

Cabdi waaxid qalinle waa Garyaqaan Soomaaliyeed isla markaana ka mid ah masuuliyiinta masjidka Umatul Islaam ayaa muujiyey dareenkiisa ku aadan in masjidka la bixiyey dhamaan lacagaha lagu lahaa waxaa sidoo kale madasha ka hadlay inta badan culumadii ka soo qeyb gashay munaasabadani iyagoo dhamaantood muujiyey sida ay ugu faraxsan yihiin dhamaystirka masjidka.

Dhanka kale waxaa goobta ka hadashay Duqa magaalada Minneapolis Betsy Hodges iyadoo soo daboolatay timaha isla markaana ixtiraam u heysa Muslimiinta ayey sheegtay in ay ku faraxsan tahay hormarka Soomaalida Minneapolis, waxayna ka mahad celisay casuumada loo fidiyey.

Si kastaba ha ahaateen Soomaalida degan Gobolka Minnesota ayaa hada u muuqato in ay guulo ka gaareen dhanka Masaajidada iyo madarasooyinka lagu barto quraanka kariimka waxana meel walba ku arkaysaa Masjid waxana mahadaasi isla leh Culumadii ka soo hayaamay dalka Soomaaliya.

Mudane Cabdiraxmaan Cumar Cismaan (Eng. Yarisow), ayaa maanta xafiiska kala wareegay wasiirkii hore mudane Maxamed Cabdi Xayir “Maareeye” kadib xaflad si xeer sare ah loo agaasimay oo ka dhaqday xarunta Wasaaradda ee magaalada Muqdisho, iyadoo uu goobjoog yahay ku xigeenka ra’iisul wasaaraha, Mudane Mahdi Maxamud Guled (Khadar).

Ra’iisul Wasaare ku xigeenka Khadar ayaa sheegay muhiimada warbaahinta dalka iyo sidii bulshada wacyigelin buuxda looga sameyn lahaa arrimaha Musuqmaasuqa iyo dowlad wanaaga.

Wasiirkii hore ee warfaafinta, Maareeye ayaa si niyadsan ugu mahadceliyay dhamaan shaqaalaha sida ay ula shaqeeyeen, wuxuuna ku dhiirigaliyay in ay la shaqeeyaan wasiirka cusub. Wasiir Maareeye, ayaa sheegay in “Eng Yariisoow uusan ahayn qof ku cusub Wasaaradda, maadaama uu sanadkii 2010 wasiir ka soo noqday isla wasaaradan, isla markaana uu soo qabtay xilal ay ka mid yihiin afhayeen xukuumadda, La taliye saree ee dowladda. Waxaanan aad ugu kalsoonahay in uu si buuxda u horumarin doono warbaahinta Soomaaliya.” Tan iyo markii si rasmi ah loo magacaabay wasiirka cusub, ayaa daneeyayaasha warbaahnta Soomaaliya iyo dadwaynaha Soomaaliyeedba aad u soo dhoweeyeen, iyagoo warbaahin kala duwan sida warbaahinta bulshada ku soo bandhigay dareenkooda, Waxay tani muujinaysaa in uu haysto kalsoonida dhamaan howlwadeenada iyo milkiilayaasha warbaahinta, iyagoo aaminsan in uu si wanaagsan u fulin doono waajibaadkiisa qaran. Si niyad ah oo dhab ahna wuxuu ugu rajaynayay Guul.”

Mudane Cabdiraxmaan Cumar Cismaan (Eng. Yarisow), ayaa sidoo kale u mahadceliyay wasiir Maareeye iyo dhamaan shaqaalaha wasaaradda howsha wanaagsan iyo shaqada hufan ee ay u hayaan wasaaradda iyo dalkaba guud ahaan. Wuxuu si ballaaran oo niyad ah uga mahadceliyay taageerada ballaaran iyo kalsoonida uu ka helay howlwadeenada warbaahinta iyo dadwaynaha, kadib markii loo magacaabay wasiirka warfaafinta. Eng Yarisow ayaa yiri “Erayo ama sadarro kuma soo koobi karo mahadcelinta aan u hayo dadwaynaha Soomaaliyeed iyo saaxiibadayda kae ee ajnabiga ah oo si ballaaran iigu soo hambalyeeyay tobankii maalmood ee la soo dhaafay ama wixii ka dambeeyay markii la ii magacaabay wasiirka warfaainta. Waxaan idinka codsanayaa in aad igu taageertaan horumarinta warbaahinta Soomaaliya si loo helo kalsooni saraysa, oo ay rajo ku abuuraan bulshada Soomaaliyeed. Waxaa iga go’an oo go’aan iga ah in aan u horseedo wasaaradda, iyadoo aan si dhow ula shaqaynayo daneeyayaasha dhamaan, oo ay ku jiraan dadwaynaha iyo warbaahinta gaarka loo leeyahay ee dalka. Haa, Waan ku guulaysan karnaa howsha.”

Eng. Yarisow, wuxuu hoosta ka xariijay aragtida iyo hiigsiga lagu horumarinayo warbaahinta Soomaaliya, isagoo sheegay “Muhiimaddayda ugu horaysa in ay tahay in dardargaliyo xornimo hadalka iyo xoriyadda saxaafadda Soomaaliya, sida uu qabo Qodobka 18-aad ee xuquuqda aadanaha (1) wuxuu sheegayaa in “Qof kasta uu xaq u leeyahay in uu fikirkiisa si xor ah u muujiyo, uuna dhagaysto fikir kale, una soo bandhigo fikirkiisa, xogta iyo fikradoba sidii uu doono.” Arrimaha kale ee aan diiradda saarayo, waxaa ka mid ah fulinta Istaraatiijiyadda Warbaahinta Soomaalkya, Kobcinta aqoonta howlwadeenada warbaahinta, (kuwa dowladda iyo kuwa gaarka ah), howlgalinta sharciga warbaahinta Soomaaliyeed, aasaasidda Golaha Warbaahinta hagi doono waaxda warbaahinta guud ahaan dalka, in dalka laga abuuro Warbaahin ay dadwaynuhu leeyihiin, oo toos ugu adeegta oo markii ugu horeysay dalka laga howlgaliyo iyo abuuridda ololayaal wacyigalin oo ku salaysan qorshaha dastuur samaynta, federaalaynta, amniga, xasilinta, demoqraadiyaynta, kuwaas oo dhamaan horseedaya in la gaaro codbixin qofkiiba hal cod ah, la dagaalanka argagixisa, wadaniyadda, diinta iyo nabadda iwm.

Mudane Eng. Yarisow, wuxuu carrabka ku adkeeyay sida ay muhiimka u tahay in si wadajir ah loo shaqeeyo, looguna dhiirigaliyo cid walba in ay qaybteeda ka qaadato howsha taariikhda gali doonta. Wuxuu yiri “Far kaliya fool ma dhaqdo, kaligayna ma guulaysan karo, sidaa darteed, waxaa muhiim u ah cid walba in ay kaalinteeda ka qaadato taariikhda samaysmaysa ee horumarinta warbaahinga Soomaaliya.

Dowladda Federaalka ah ee Soomaaliya, waxay kalsooni ka haysataa iyo taageeraba dadka Soomaaliyeed, sidaa darteed, waxaan u baahan-nahay in la abuuro ololayaal wacyigalin bulsho, oo looga hadlo dhamaan qodobada muhiimka ah ee bulshada danta u ah si meesha looga saaro farqiga ku dhex jira dadka iyo dowladda, maadaama aan doonayno in dib loo soo celiyo, laguna guulaysto iskaashi wanaagsan oo buuxa oo dhexmara dadka iyo dowladda. Waxaan rajaynayaa in si buuxda ay u wadashaqeeyaan dhamaan daneeyayaasha. Aan si midaysan u wada-shaqayno si aan awood ugu helno hagaajinta tayada warbaahinta dalka.”

R/wasaare ku xigeenka dalka Turkiga Vaysi Kaynak oo maanta booqasho ku yimid magaalada Muqdisho ayaa deeq raashin oo lagu talagalay dadka ku tabaaloobay abaaraha ku wareejiyay guddiga Qaran ee gurmadka abaaraha.

Deeqdan  oo saarneyd 6 gaari oo nooca xamuulka ah waxaa dowladda Turkiga ugu tala gashay 12-kun oo qoys inay ku noolaadaan muddo bil ah.

Sheekh Nuur Baaruud Gurxan oo ka mid ah guddiga qaranka ee gurmadka abaaraha ayaa u mahad celiyay Turkiga waxa uuna sheegay in dowladda Turkiga ay wax badan oo dhinaca bini’aadamada u qabteen ummadda Soomaaliyeed.

“Markuu uu yimid madaxweynaha Turkiga Erdugan iyo qoyskiisa wax badan ayay Soomaaliya u qabteen doorashooyinka Turkiga ee soo socdana waan u ducaynaynaaa” ayuu yiri Sheekh Nuur.

Ra,iisal wasaare ku xigeenka dowlada Turkiga   oo isaguna ka hadlay  goobta deeqda uu ku wareejinayay ayaa sheegay in mar walba ay garabtaaganyihiin shacabka Soomaaliyeed.

“Baaqii ra,iisal wasaaraha Turkiga ee ahaa in Soomaaliya dhinaca gar gaarka garab laga siiyo ayaan fulinaynaa walaalaheena Soomaaliyed waan garab taaganahay mar walba” sidaasi waxaa yiri R/wasaare ku xigeenka Turkiga.

Ra,iisal wasaare ku xigeenka  Soomaaliya Eng, Mahdi Axmed  Guuled  oo halkaasi ka hadlay ayaa  sheegay in dowladda Soomaaliya iyo shacabkeedaba  aysan  iloobi doonin waxa ay u qabatay dowladda Turkiga iyo shacabkeeda.

Wafdigii uu hoggaaminayay Ra,iisal wasaare ku xigeenka dowladda Turkiga  ayaa ka duulay garoonka Aadan Cadde ee magaalada Muqdisho.

Taliyaha ciidanka booliiska Soomaaliyeed S/Gaas Maxamed Sheekh Xasan Xaamud ayaa dalka Imaaraadka Carabta kula kulmay  Taliska Ciidanka Boliiska Abu Dhabi.

Jeneraal Xaamud ayaa muddadii uu joogay Magaalada Abu Dhabi oo ahayn 28-31 Maarso waxaa isaga iyo wafdigiisa si diiran loogu soo dhoweeyey halkaasi.

Taliska Ciidanka Boliiska Abu Dhabi S/Gaas. Maktoum Al Shariifi, Abbaanduulaha Ciidanka Boliiska, oo kulan la qaatay taliyaha ciidanka booliiska Soomaaliyeed ayaa waxa ay ka wada hadleen sii xoojinta xiriirka laba dal, gaar ahaan labada Ciidan, waxaana shirarkaasi goob joog ka ahaa Danjiraha Soomaaliya u fadhiya dalka Imaaraadka Danjire Cabdulqaadir Shiikhey Al Xaatimi iyo wafdigii Taliyaha la socday.

Taliska ciidanka boliiska ayaa maanta la wareegay amniga iyo xaaladda caafimaad ee wariye Hanad Cali Guuleed.

Hanad Cali Guuleed oo ka mid ah wariyaasha ka howlgalo mid ka mid ah warbaahinta magaalada Muqdisho ayaa  1-da bisha Abriil  kooxo hubeysan kala baxeen gurigiisa oo kuyaala deegaanka Garasbaaleey ee duleedka magaalada Muqdisho.

Kadib markii ay arrintaasi soo gaartay laamaha amniga ciidanka boliiska dalka waxaa la sameeyay baadi goob ku aaddan sidii loo heli lahaa wariyaha iyo kooxdii afduubatay.

Gudoomiye ku xigeenka dhanka arrimaha bulshada dagmada Afgooye ayaa sheegay in wariyaha uu ka fakaday kooxdii afduubatay isla markaana baadi doon ay sameeyeen ciidanka boliiska dagmada Afgooye  ka soo heleen meel dagmada Afgoye u jirta Shan kiilo mitir.

Ciidanka ayaa gacanta kusoo dhigay Hanad Cali Guuleed oo aad loo jirdilay  isla markaana waxaa wariyaha loo soo dhaadhiciyay xarunta Kummanda boluusiyo halkaasoo ay ku sugnaayrrn taliyaha howlaha boliiska iyo saraakiil kale.

Guddoomiyaha gobolka Shabelaha hoose iyo saraakiil boliis ah ayaa ku wareejiyay wariyaha Sareeyo guuto  Axmed Xasan Maalin oo ah taliayaha howlaha ciidanka Booliiska Soomaaliyeed.

Maalin ayaa saxaafadda kula hadlay xarunta Kummaanda boluusiya isagoo sheegay in xaaladiisa caafimaad iyo amnigiisaba uu la wareegay ciidanka booliiska Soomaaliyeed , isagoona taliyaha durba u qaaday cisbitaal, maaddaama wariyaha jirdil xooggan ka muuqatay uusana aheen qof hadlaya, Maalin ayaa intaa ku duray in marka la baxnaaniyo xaaladda  wariyaha ay baarayaan sababahii ka danbeysay falkaan,

Wariyayaasha ku sugnaa goobta ciidanka boliiska wariyahan kula wareegayeen ayaa ugu mahadceliyay boliiska dalka howsha wanaagsan oo ay qabteen.

Taliyaha ciidanka booliiska Soomaaliyeed Jeneraal Maxamed Sheekh Xasan Xaamud ayaa shalay dib ugu soo laabtay Dalka kaddib markii uu dalka Imaaraadka uga qaybgalay Shirka Boliiska Adduunka (Interpol) ee loogu magac daray (Unity for Security).

Shirkaasi waxaa  soo qabanqaabisay Dawladda Imaaraadka Carabta waxaana diirradda na lagu saaray Sidii mas’uuliyad la isaga saari lahaa xasillinta iyo nabadeynta adduunka.

Wuxuu Taliyaha la kulmay muddadii uu halkaasi joogey Xoghayaha Guud ee Ururka Boliiska (Interpol).

Madaxweynaha Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya mudane Maxamed Cabdulaahi “Farmaajo” gudoomiyaha Baarlamanka iyo ms’uuliyiin kale oo ka tirsan dowladda ayaa ka qeybgalay salaadda Janaasada oo lagu tukaday Allaha u naxariistee Wasiirkii hore ee dekedaha,  gaadiidka cirka iyo dhulka marxuum Nuur Faarax oo saakay ku geeriyooday isbitaalka Digfeer ee magaalada Muqdisho.

Madaxda ka qeybgashay tukashada salaadda  janaasada ee marxuum Nuur Faarax waxaa ka mid ahaa  wasiirro iyo wafdigii Turkiga ka socday ee saaka soo gaaray Muqdisho, waxaana salaadda lagula dukaday masjidka madaxtooyada.

Allaha u naxariistee wasiir Nuur Faarax ayaa ahaa wadani dhab ah, ayaa maanta aas qaran loogu sameeyay magaalada Muqdisho.

Wasiirka Cusub ee Wasaaradda Gaashaandhigga Mudane C/rashid C/laahi Maxamed oo weheliyo Wasiirkii hore ee Wasaradda Mudane C/qaadir Sheekh Cali Diini iyo Taliyaha Ciidanka Xoogga dalka Soomaaliyeed S/G Maxamed Aaden Axmed ayaa maanta kormer ku sameeyey xarunta Wasaaradda Gaashaandhigga.

Kormeerka ayaa qeyb ka ahaa wajiga koowaad ee Xil wareejinta, waxana uu Wasiirkii hore Mudane C/qaadir Sh. Cali Diini, ku soo dhaweeyey Wasaaradda Wasiirka Cusub, isagoo ku soo wareejiyey dhammaan qeybaha uu ka kooban yahay Dhismaha Xarunta Wasaaradda

Madaxweynaha Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya ayaa Xafiiskiisa ku qaabilay R/wasaare ku xigeenka Wadanka Turkiga oo maanta soo gaaray magaalada Muqdisho ee Caasimada Soomaaliya.

Mudane Maxamed C/laahi “Farmaajo” Madaxweynaha Jamhuuriyadda Soomaaliya iyo Mudane Veysi Keynak R/wasaaraha Wadanka Turkiga ayaa waxay ka wada hadleen xiriirka u dhaxeeya labada dal ee Turkiga iyo Soomaaliya.

Madaxweyne Farmaajo ayaa R/wasaaraha Turkiga uga mahadceliyay Booqashada uu maanta ku yimid Magaalada Muqdisho, iyo taageerada Ballaaran ee dowladda Turkiga ay siiso Soomaaliya.

Veysi Keynak ayaa sidoo kale maanta Xafiisyadooda wuxuu kula kulmay R/wasaaraha Dalka Mudane Xasan Cali Khayre iyo Guddoomiyaha Golaha Shacabka Mudane Maxamed Sheekh Cusmaan Jawaari.

Wasiirka Wasaaradda Arrimaha Dibadda iyo Iskaashiga Caalamiga ee Xukuumadda Federaalka Soomaaliya Mudane Yuusuf Garaad Cumar, Wasiiru dowlaha Cabdulqaadirr Axmed-Kheir Cabdi, Wasiir kuxigeenka. Mukhtar Mahad Daa’uud, Xoghayaha joogtada, Agaasimayaasha Waaxyaha, Safiirada, Qunsulada guud , Lataliyeyaasha Wasaaradda iyo dhammaan Saraakiisha Wasaaradda Arrimaha Dibadda iyo Iskaashiga Caalamiga waxa ay tacsi u dirayaan ehellada, asxaabta iyo Ummadda Soomaaliyeed geerida ku timid Allah u naxariistee Danjire Nuur Faarax Xirsi, Wasiirkii hore ee Wasaaradda Dekedaha iyo Gaadiidka Badda oo maanta oo ah Axad, kuna beegan April 02, 2017 ku geeriyooday Isbitaal ku yaalla Magaalada Muqdisho, waxaanu u geeriyooday xanuun la soo gudboonaaday dhammaadkii bishii hore ee March.

Marxuum Amb. Nur Faraah Xirsi oo si qotodheer u bartay xiriirka caalamiga, ayaa ahaa diblomaasi ku xeel dheer hogaaminta iyo wadaxaajoodka, waxa uu Wasaaradda Arrimaha Dibadda iyo Iskaashiga Caalamiga ku biiray bishii February 2013, isaga oo aqoontiisa ugu deeqay da’yar diblomaasiyiin ah oo Wasaaradda ka howlgasha.

Bishii March, 2014 waxaa loo magacaabay inuu safiir ka noqdo dalka Malaysia, waxaana uu si rasmi ah uga howlgalay Caasimadda Kuala Lumpur kadib markii warqadaha laga gudoomay bilowgii April, 2014, waxa uu dib u habeyn iyo horumarin ku sameeyay howlaha shaqo ee Safaaradda Soomaaliya.

Bishii January 27, 2015 waxaa loo magacaabay Wasiirka Dastuurka, balse Golaha Wasiirada oo uu hogaaminayay Ra’iisul wasaarihii hore Cumar Cabdirashiid Cali Sharma’arke ayaa baqdin uu ka qabay in Golaha Shacabka codka kalsoonida u diido xukuumadiisa, ayaa waxa uu golihiisa ku sameeyay isbadal degdeg ah, waxaana February 06, 2015 loo magacaabay Wasiirka Dekadaha iyo Gaadiidka Badda, xilkaasi oo uu ku shaqeynayay tan iyo geeridiisa.

Allah u naxariisto, Danjire Nuur Faarax Xirsi waxa uu ahaa halyey wadani ah, jecel qarannimada, u adeegay dadkiisa iyo dalkiisa, marna aanay cabsi gelin qaraxyada iyo weerarada argagaxiso ee lagu beegsaday goobo uu ku sugnaa oo ay ka soo gaareen dhaawacyo fudud.

Marxuum , Danjire Nuur Faarax waxaa lagu xasuusan doonaa dadaalkiisa xoojinta midnimada gobollada waqooyi iyo koonfur ee dalka Soomaaliya, qorshihiisa horumarineed ee dekadaha dalka iyo kaalintiisa wax ku ool ee Safaaradda Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya ee dalka Malaysia.

Haddaba, annagoo ka murugeysan , kana tiiraanyeysan geerida Marxuumka , ayaa waxaan Allah uga baryeynaa inuu u naxariisto, qabrigiisana nuur iyo neecaaw udgoon ku siiyo, hoygiisana ka dhigo Jannada sare ee Alfardows , qoyskiisa , ehelladiisa iyo asxaabtiisana samir iyo iimaan ka siiyo – Aamiin.

INNAA LILLAAH WA INNAA ILEYHI RAAJICUUN