Kalfadhiga 1-aad kulankiisa 10-aad ee baarlamanka dowlad Goboledka Hirshabelle ayaa maanta ka qabsoomay caasimada Hirshabelle ee jowhar

Kulanka oo uu shir guddoominayey gudoomiyaha baarlamanka Hirshabelle Dr. Cabdixakim Luqmaan Xaaji Muxumed oo uu wehliyo guddoomiye ku xigeenka 2-aad Mudane Mahad Xasan Cisman ayaa ajandahiisu ahaa U codeynta wax ka bedalka Mudo Xileedka Hay’addaha Ddastuuriga dowlad Goboleedka Hirshabelle maadama xildhibaanada wax ka badal ku sameeyeen Qodobada 33-Aad iyo 50-aad ee dastuurka dowlad goboledka Hirshabelle oo ka hadlaaya Muddada maarlamanka iyo madaxtooyada.

Xoghayaha guud ee golaha ayaa Xildhibaanada ka hor akhriyey qodobada Dastuurka dowlad goboleedka Hirshabelle oo Ka hadlaaya awoodaha Baarlamaanka dowlad Goboledka Hirshabelle

Sidoo kale gudoomiyaha baarlamanka ayaa Xildhibaanada ayaa faah faahin ka siiyey qodobada dastuurka ee mudan in wax ka badalka lagu sameeyo

Intaas ka dib xildhibaanada ayaa gacan taag ku ansixiyey in Mudo xileedka Hay’addaha dastuuriga dowlad goboledka Hirshabelle oo awal ahaa 4 sano laga dhigo 5 sano.

Gudoomiyaha baarlamanka Dr. Cabdixakim Luqmaan Xaaji Muxumed ayaa ku dhawaaqay Natiijada Codeynta,waxaana codeysay 70 xildhibaan iyadoo ay  ogolaatay 66 xildhibaan,waxaa diiday 3 xubnood halka 1 ruuxne uu ka aamusay.

Wafdi uu hogaaminayo wasiirka wasaaradda cadaaladda Xukuumadda Federaalka Soomaaliya Mudane Cabdulqaadir Maxamed Nuur  oo casuumad Rasmi ah ka heley dhiggiisa dalka Turkiga Mudane Abdulhamit Gül  ayaa lagu soo dhoweeyay magaalada Ankara ee Caasimadda dalka Turkiga.

Wafdiga ka socday dowladda federaalka Soomaaliya oo ay ka mid ahaayeen  Xeer ilaaliyaha guud ee Qaranka Suleymaan Maxamed Maxamuud, Garoose Saalax Sheekh Ibraahim oo ka mid ah garsoorayaasha Maxkamadda sare ee dalka Iyo Taliye ku xigeenka ciidanka Asluubta Soomaaliyeed  Cilmi Waasuge ,ayaa   waxaa Garoonka Diyaaradaha ee Ankara ku soo dhoweeyay Masuuliyiin ka socday wasaaradda cadaalada ee dalka Turkiga Iyo howl-wadeenadda Safaaradda Soomaaliya oo uu hogaaminayey Danjire Jaamac Cabdullaahi Caydiid .

Wasiirka wasaaradda cadaaladda  xukumadda federaalka Soomaaliya Mudane Cabdulqaadir Maxamed Nuur oo kulan la yeelan doona dhigiisa wasiirka Cadaalada ee dalka Turkiga ayaa sheegay inuu kala hadli doono  xoojinta xiriirka labada wasaaradood iyo hormarinta arimaha Garsoorka iyo Cadaaladda.

Wasiirka maaliyadda dowladda Soomaaliya Dr. Cabdirahman Ducaale Beyle ayaa xafiiskiisa ku saxiixay heshiis yada Deyn_Cafinta oo hore ay u soo saxiixeen masuuliyiinta dalalka ku bahoobay Naadiga Paris  “Paris Club”.

Saxiixaan ayaa daba socda go’aankii ka soo baxay shirkii dhacay 31-kii Maarso ee sanadkaan 2020 kuwaasi oo Soomaaliya looga saamaxay lacag dhan 1.4 Bilyan,oo lacagta doolarka mareynkanka.

Sidoo kale heshiiska shirkaasi qodob ka mid ah uu dhigayay in Soomaaliya ay dal waliba gooni ula saxiixato inta uu ka saamaxay.

Isu geynta lacagta ay saamaxeen Sadexdaan dowladood waa England, Denmark iyo Netherlands. waxaana ay gaareysaaa lacag dhan $69.9 million.oo doolarka mareykanka.

UK iyo faransiiska ayaa isku afgartay in la furo xuduuda marinka badda ah ee u dhaxeysa taas oo xirneyd ilaa habeenkii Axada aynu soo dhaafnay.

Xoghayaha gaadiidka UK Grant Shapps ayaa sheegay in arbacada saakay ah ay bilaaban doonaan gaadiidka badda iyo cirka ee u dhaxeeyay Faransiiska iyo Britain .

Grant Shapps ayaa tilmaamay in dadka xuduuda ka talaabaya la baarayo ka hor inta aanay bixin.

2,800 gaari oo kuwa xamuulka ah ayaa ku xaniban gobalka Kent ee UK kuwaas oo sugaya in ay u gudbaan dhanka faransiiska .

Dekada magaalada Dover oo maraakiibta ay ka qaadaan gaadiidka ayaa waxaa iyana buuxa gaadiid iyo maraakiib badan oo xayiraadu qabsatay.

Malatariga iyo shaqaalaha waaxda caafimaadka ee NHS ayaa xarumo karoonaha lagu baaro ka sameysan doona gobalka Kent si ay u fududeeyaan baaritaanka dadka doonaya in biyaha English Chanel talaabaan oo dhanka faransiiska aadaan.

Faransiiska ayaa ka mid ahaa in ka badan 40 dal oo xayiraad saaray UK kadib markii laga helay nooc karoonaha ka mid ah oo si lixaad leh u faafa.

24- saac ee la soo dhaafay waxaa UK ugu dhintay xanuunka karoonaha 691 waana tiradii ugu badneyd marka loo eego afartii isbuuc ee ugu danbeysay

Dhismaha Mashruuca isku tashi ee waddada Ceel Daahir-Ceerigaabo oo socotay sanooyin kala duwan ayaa maraysa wajigeedii gabagabada oo ah laaami saarkii waddadaani, waxaana xariga ka jaray Laami saarista waddadaani muhiim ka ah Madaxwayne ku xigeenka Puntland Axmed Cismaan Cilmi Karaash oo maalmihii danbe ku sugnaa Gobalka Bari oo ay weheliyaan Guddiga gaarka ah ee Puntland u xilsaartay dhismaha iyo Dhammaystirka waddada Ceel Daahir Ceerigaabo.

Madaxweyne Ku-xigeenka dowlad Goboleedka Puntland ayaa bogaadiyey shaqada ay qabteen Wasaaradda Howlaha Guud, Guddigii ka shaqeynayay dhismaha waddada iyo guud ahaan dadweynaha reer Puntland oo ka wada qeyb qaatay, wuxuuna muujiyay in Puntland ay muhiimad gaar ah u leedahay dhammastirka waddadaani.

Laami saarka waddada Ceeldaahir-Ceergaabo ayaa bilow u ah in laga guul gaaro mashruucan, oo ah kii ugu horeeyay ee noociisa ah oo laga hirgeliyo deegaannada Puntland.

Madaxwayne ku-xigeenka Puntland ayaa xusay in Puntland ay ka Go’antahay dhammays tirka Dhismaha waddadaani sida ugu dhakhsiinyaha badan, waana waddo isku xiri doonta degmooyinka kala duwan ee iyo Goballada Puntland.

Wasiirka Wasaaradda Xanaanada Xoolaha Dhirta iyo Daaqa Xukuumadda Federaalka Soomaaliya Mudane Xuseen Maxamuud Sheekh Xuseen ayaa Muqdisho ka furay shirka wadatashiga istraatiijiyadda caafimaadka xoolaha .

Shirka wadatashiga istraatiijiyadda caafimaadka xoolaha oo ay iska kaashanayaan Wasaaradda Xanaanada Xoolaha, dhirta iyo daaqa Soomaaliya iyo Hey’adda FAO ayaa waxaa ka qeyb galay mas’uuliyiinta Wasaaradda, xubno ka socday maamul goboleedyada iyo xeel dheerayaal ku xeel dheer caafimaadka xoolaha.

Wasiirka Xanaanada Xoolaha Dhirta iyo Daaqa Soomaaliya Mudane Xuseen Maxamuud Sheekh Xuseen oo shirka furay ayaa xusay in istiraatiijiyadan ay muhiim u tahay sidii loo horumarin lahaa caafimaadka xoolaha, taas oo Soomaaliyana ku hogaamineysa inay tartan u gasho suuqayada caalamiga ah ee ganacsiga xoolaha oo kamid ah Ilaha dhaqaale ee dalka.

“Sharaf weyn ayey inootahay in aad nagala soo qeyb gashaan shirkaan wadatashiga ee loo ga hadlayo sidii loo hourmarin lahaa caafimaadka xoolaha iyo caafimaadka dadka intaba, sidoo kale tani waxa ay muhiim u tahay in Soomaaliya ay galaangal ku yeelato suuqyada caalamka, islamarkaana ay Soomaaliya tartan lagasho wadamada dhoofiya hilibka iyo xoolaha” ayuu yiri Wasiir Xuseen Maxamuud Sheekh Xuseen .

Waa markii labaad oo ay Wasaaradda Xanaanada Xoolaha qabato shirka wadatashiga istaraatiijiyadda Caafimaadka xoolaha, taas oo xooga saareysa caafimaadka xoolaha oo dalkeena uu hodan ku yahay.

Guddoomiyaha Gobalka Banaadir ahna duqa magaalada Muqdisho Mudane Cumar Maxmuud Maxmed (Cumar Filish) ayaa xariga ka jaray  Sheybaar lagu hubinayo tayada  qalabka  dhismaha.

Hubinta sheybaarka ayaa waxaa looga maarmi doonaa in hubinta tayada agabka dhismaha loo qaado dalka dibadiisa iyo in la dhiso dhismayaal aan la hubin tayadooda.

Guddoomiyaha Gobalka Banaadir ahna duqa  magaalada Muqdisho Mudane Cumar Maxmuud Maxmed (Cumar Filish) oo hadal kooban ka jeediyay munaasabadda ayaa sheegay in sheybaarkan uu wax badan ka badali doono dhismayaasha casriga ah ee la doonayo in laga hirgeliyo caasimadda.

“Runtii baahi weyn ayaa loo qabay in la helo sheybaar nuucaani oo kale ah, waxaana uu ka koobanyahay qeybo badan oo loogu talagalay in lagu baaro 11 nuuc oo ah agabka wax lagu dhisayo, taasi oo muujineysa in wixii hadda kadib aan dibadda loo aadi doonin in baaritaan lagu sameeyo agabyada wax lagu dhisayo” ayuu yiri Guddoomiye Cumar Filish.

Guddoomiye Cumar ayaa ka mahadceliyay hay’addii gacan ku siisay maamulka Gobolka Banaadir hirgelinta sheybaar casri ah oo lagu baarayo tayada qalabka dhismaha.

Guddoomiyaha cusub ee Gobolka Bakool Shiine Macalin Nuur ayaa sheegay in maamulkiisa uu qorsheynayo sidii ay dib u furi lahaayeen waddooyinka xiran ee soo gala magaalada Xudur, maadaama ay go’doomiyeen maleeshiyaadka Al-Shahaab, kuwaasi oo dhibaato ba’an ku haya gaadiidka xamuulka ee raashinka geeya magaalada Xuddur.

Guddoomiye Shiine oo la hadlay Radio Muqdisho ayaa sheegay in kulan  dhawaan uu la qaatay ganacsatada kala hadlay in gaadiidka xamuulka ay soo mariyaan waddooyinka dowladda gacanta ku heyso, isagoo digniin u diray ganacsatada baal marto awaamiirta maamulka.

“Ganacsatada waa labo nooc, kuwo fuliyo awaamiirta maamulka iyo kuwo iska indha tiro amarada, anaga ka maamul ahaan waxaa naga go’an illaalinta hantida iyo muwaadiniinta, sidaa darteed waxaan rajaynaynaa inay ganacsatada u hogaansami doonaan go’aanada maamulka “ayuu yiri Guddoomiye Shiine.

Guddoomiyaha mar uu ka hadlayay barakacayaasha ku sugan Xudur, ayaa waxa uu sheegay inay sameyn doonaan qorsheyaal dib loogu celin doono deegaannada ay ka soo barakaceen, ayna ka dulqaadi doonaan haraadiga argagixisada Al-Shabaab ee dhibaatada ku haya shacabka.

Ugu dambeyn Guddoomiyaha Gobolka Bakool ayaa shacabka ka codsaday inay la shaqeeyaan laamaha ammaanka, si loo dar dargeliyo howlgallada ka dhanka ah Al-Shabaab.

Wasiirka Maaliyadda Soomaaliya Dr Cabdiraxmaan Beyle oo la kulmay dhigiisa Turkiga Lütfi Elvan.

Kulanka waxaa diirada lagu saaray xoojinta xiriirka dhaqaale ee labada dal.

Wasiir Beyle ayaa kulanka kadib yiri “Sharaf ayay ii tahay in aan la kulmay Mr #Lütfi_Elvan oo ah Wasiirka Maaliyadda Dowladda Turkey oo si hagar la’aan ah inoo garab istaagtay, Wasiir #Lütfi waxa aan ka wada hadalnay isbadalka iyo dib-u-habeynta Maaliyadda dalka, sidii hore loogu sii wada lahaa iyo taageerada Maaliyadeed ee Dowladda Turkiga”

Wasiirka Maaliyadda Soomaaliya ayaa Turkiga ku amaanay kaalintooda dib u soo kabashada Soomaaliya.

“Turkigu waa Saaxiib ka ugu muhiimsan horumarka Soomaaliya oo dhinac walbo leh”