Search
Subscribe
Home Blog Page 23

Xuska Maalinta Warfaafinta Soomaaliya 21-ka Janaayo

Leyla Aden
-
0
Xuska Maalinta Warfaafinta Soomaaliya 21-ka Janaayo
Shacabka  Soomaaliyeed ayaa maanta u dabbaaldegaya xuska maalinta warfaafinta Soomaaliya,gaar ahaan qoraalka Afka Soomaaliga oo kamid ah luuqadaha looga hadlo Geeska Afrika ee ay adeegsadaan dadka ugu tirada badan,kuwaas oo ku dhaqan deegaan ballaaran oo u dhexeeya gacanka Tojorra ilaa iyo webiga Tana ee Waqooyiga Kenya.

Inkastoo af Soomaaligu ay ku hadlaan dad tiradaas leh ee ku baahsan dhulka baaxadaas leh, haddana qoraal rasmi ah oo ay dadka Soomaalidu ku dhaqmaan ma jirin. Muddadii intaas ka horreysay qoraallada ay dadweynaha Soomaaliyeed ku wada xiriiri jireen waxay ahaayeen luqadaha Carabiga, Ingiriisiga iyo Talyaaniga.

Bishii Oktoobar 21keedii, sannad guuradii saddexaad ee Kacaankii Oktoobar sanadkii 1972kii ayuu Guddoomiyihii Golihii Sare ee Kacaanka Jaalle Maxamed Siyaad Barre ku dhawaaqey go’aanka ah in farta Laatiinka loo isticmaali doono qoraalka farta Soomaaliga, iyadoo wax yar oo isbeddel ah lagu sameeyey nidaamka erayada loo kala qeybinayo.

Bishii Jannaayo 21keedii 1973dii, sanad kaddib markii lagu dhawaaqay qoraalka afka Soomaaliga ayay ahayd markii ugu horreysay ee uu dalka ka soo baxo wargeys ku hadlaya Afka Soomaaliga, maalintaasaana loo asteeyay iney noqoto maalinta warfaafinta Soomaaliyeed.

Wargeyskii xiddigta Oktoobar oo ku qoran af Soomaali ayaa subaxdaas lagu waabariistay iyaodoo farxad darteed qof walba uu sito nuqul ka mid ah wargeyskaas. Ma rabo inaan taariikhda dheer ee qoraalka iyo wargeysayada Soomaaliya hadda u guda galo, hase ahaatee wargeyska Xidigta Oktoobar oo maalintaas ku soo baxay af Soomaali, wuxuu ku soo bixi jiray afafka Taliyaaniga iyo Ingiriisiga, waxaana soo saari jirtay wasaaradda warfaafinta.

Wargeyskan kahor intaan lagu qorin Af Soomaaliga waxaa la dhihi jiray Stella d`Ottobre waxaana la soo saaray markii uu curtay Kacaankii Oktoobar 1969kii, wuxuuna ku ekaa 1973dii markii magaciisa laga dhigay Xiddigta Oktoobar af Soomaalina lagu qoray.

Wargeyskan wuxuu lahaa qayb Ingiriisi ah oo ay isku mar soo wada baxeen 1969kii, hase ahaatee sanad kaddib istaagay 1970ki. Wargeyskan inta uusan Kacaanku la wareegin waxaa la dhihi jiray Corriera della Somaliya wuxuuna ku soo bixi jiray afka Taliyaaniga, wuxuuna soo bilaabmay 1950kii, wuxuuna socday ilaa 1969kii ee uu Kacaanku la wareegay.

Markii haddaba uu bilowday wargeys ku hadla afka Soomaaliga ayaa waxaa iyana kordhay dadkii wax ku qorayay af Soomaaliga. Taasina waxay keentay inuu kobco af Soomaaligii oo ay soo baxaan ereyo badan oo loo adeegsado xafiisyada, dugisyada iyo Warbaahinta. Warbaahintu waxay u ahayd macallin bulshada, waxay mar walba soo saareysay ereyo af Soomaali ah oo loo adeegsado dhinacyo badan ee nolosha ah.

Ereyadii waagaas ay warfaafintu sameysayna ilaa iyo maanta waa kuwa loo adeegsado warbaahinta. Waxaase nasiib darro ah in markii uu Kacaankii meesha ka baxay uu afkii agoontoobay, siina kori waayay, iyadoo ay taasi ugu wacan tahay daryeel la`i qabsatay afkii iyo qoraalkiisii oo waayay cid halkii ka sii qaadda.

Dhallinyaradii ku soo biirtay warbaahintana ay waayeen daliil amaba hage u horseeda una tilmaama adeegsiga iyo higaadda afka Soomaaliga. Taasina waxay keentay in qof walbaa siduu rabo uu wax u qorto, uguna hadlo. Waxaa sii lumay heerkii afka iyo qoraalkiisa, walow imin dhow ay bilaabmeen ururro iskood isu xilqaamay oo ku baraarugay iney tahay muhiim in wax laga qabto afka iyo qoraalkiisa.

Waxaase nasiib darro ah, dhallinyaradii saxaafadda meheradda ka dhigtay oo aan u soo jeedin iney hagaajiyaan aqoontooda afka iyo qoraalka Soomaaliga oo sidey rabaan wax u jacburiya, iskuna dayeyn xataa iney wax kororsadaan. Sidaas darteed waxaan rabaa inaan u sheego waayeelka warfaafinta Soomaaliyeed iyo qalinleyda aqoonta fiican iyo khibradda u leh afkan iney u huraan waqtina siiyaan dhallinyarada meherdleyda ah ee doonaya iney wax qoraan iney waqtigooda wax ka siiyaan oo ay tababarro u furaan, dhallinyaradana ay ka faaiideystaan oo ay iyaguna waqti siiyaan waa haddii ay doonayaan iney meheraddan ku shaqeeyaan bulshadana anfacaan.

Ugu dambeyntii anigoo ka faaiideysanaya munaasabaddan waxaan hambalyo u dirayaa dhamaan warfaafinta Soomaaliya meel kasta oo ay dunida ka joogaan waayeelkooda iyo dhallinyaradooda, Waxaan u rajaynayaa dhamaantood xirfadleyda warbaahinta Soomaaliyeed bad qab iyo caafimaaf. Waxaan ogahay in kuwooda xirfad-yaqaanka ah, daacadda ah ee uusan saameyn eex, qabiil iyo hunguri iney ugu shaqeyn doonaan dadkooda iyo dalkooda si hufan oo waxtar u ah bulshada iyo dalka.

Wasiirka Warfaafinta oo diray farriin ku aaddan maalinta warfaafinta

Leyla Aden
-
0
Wasiirka Warfaafinta oo diray farriin ku aaddan maalinta warfaafinta

-Wasiirka Wasaaradda Warfaafinta, dhaqanka iyo dalxiiska XFS, mudane Daa’uud Aweys Jaamac ayaa diray fariin ku aaddan maalinta warfaafinta iyo xuska markii ugu horreysay ee la qoro wargeys Afka Soomaaliga ku soo baxo 21-ka Jannaayo 1973-kii.

Maanta waxay ku astaysan tahay xuska guul taariikhi ah oo umaddeena u soo hoyatey muddo ahaan laga joogo 52 sanno kana tarjumeysa muhimadda xaqiijinta warbaahin bulshada u adeegta iyo xoojinta hiddaha iyo dhaqanka aan leenahay oo luuqaddu ugu horeyso.

Munaasabadan qaaliga ah ee maalinta warbaahinta Soomaaliyeed, waxa aan u dabaaldageyno ma ahan oo keliya horumarka ballaaran ee warbaahinteenu sameysay, balse waxaa iyana ku hoos jirta maalin aan la ilaabi karin oo taariikhi ah, taas oo ah daah-furka wargeyskii ugu horreeyay ee ku qoran afkeenna Soomaaliga oo udub dhexaad u ah jiritaankeena ummadnimo.

Taariikhdan mugga weyn leh, waxay astaan u tahay sida ay inooga go’an tahay ilaalinta aqoonsigeena, hiddaha, dhaqanka iyo sheekooyinka hodanka ah ee qeexaya sawir cadna ka bixinaya dhaxalka ma guuraanka ah ee ummadda Soomaaliyeed ay leedahay.

Af-soomaaligu ma ahan oo keliya mid aan xiriirkeena ku adkeyno, balse waa doon weyn oo ay ku raran yihiin sheekooyinkeena, taariikhdeena, halgankeena, iyo himiladeena.

In Wargeyskii ugu horeeyay lagu qoro Af Soomaali muddo haatan laga joogo nus qarni, waxay noqotey tallaabo loo aayay oo suurageliyay codka bulshadeena la maqlo, sheekooyinka iyo taariikhda aan leenahayna lagu sheego afkeenna hooyo.

Waxaan bogaadinayaa saxafiyiinta, tifaftirayaasha, iyo cid kasta oo weli meesha kasii wadda hawshan mudddada dheer soo socotey.

Waxaa dhammaanteen waajib uu inaga saaranyahay inaan sii casriyayno shaqadan muhiimka ah, kuna soo darno qeybo adkeynaya midnimadeena, is-dhexgalka bulsho iyo reebista dhaxal mustaqbalka u horseedi doona jiilasha soo socda inay dareemaan in looga tegay taariikh mudan in mar walba la ilaaliyo, si gaar ahna loo qiimeeyo.

Inagoo haddaba u dabaaldegayna xuskan weyn, , ayaan haddana waxaan caddeynayaa in Dowladda Federaalka ee Soomaaliya ay ka go’an tahay xaqiijinta mabaadi’ida xoroyadda hadalka iyo fikirka, iyo welliba xaqiijinta helista xogta ee shacabka ay xaqa u leeyihiin.

In la helo warbaahin tayadeedu sareyso oo bulshada waxa san u bidhaamineysa, xumaantana uga digta, ayaa waxay sal u tahay hirgelinta nidaam dimoqraadiyadeed oo isla xisaabtan ku dheehan.

Waxaan mar kale leeyahay hambalyo bahda saxaafadda, isla markaana ugu baaqayaa dhamaan bahda saxaafadda in ay xaqiijiyaan jiritaanka warbaahin tayadeedu sareyso, oo xambaarsan anshaxa iyo xirfadda saxda ah ee mihnaddan ay mudan tahay, iyagoo maanka ku haya inay indho u yihiin bulsho u ooman xog sax ah oo wax dhisaysa.

HAMBALYO HAMBALYO HAMBALYO

Wasiir Fiqi oo ka hadlay fadhiga golaha ammaanka ee QM

Leyla Aden
-
0
Wasiir Fiqi oo ka hadlay fadhiga golaha ammaanka ee QM

Wasiirka Arrimaha Dibadda iyo Iskaashiga Caalamiga, Mudane Danjire Axmed Macallin Fiqi Axmed, ayaa khudbad ka jeediyay fadhiga Golaha Ammaanka ee Qaramada Midoobey ee tirsigiisu yahay 9841 ee ku qabsoomay xarunta New York.

Fadhiga oo diiradda lagu saaray xaaladda bani’aadantinimo ee ka taagan Gaza iyo sidii wax looga qaban lahaa xaaladaha liita ee ka jira halkaasi.

Wasiir Fiqi ayaa caddeeyay in Soomaaliya ay ka go’an tahay garab-istaagga iyo taageeridda qadiyadda Falastiin.

Shirka Daah-furka Dhismaha Guddiga Hubinta Badqabka Kalluunka oo ka furmaya magaalada Muqdisho.

Leyla Aden
-
0
Shirka Daah-furka Dhismaha Guddiga Hubinta Badqabka Kalluunka oo ka furmaya magaalada Muqdisho.

Shirka Daah-furka Dhismaha Guddiga Hubinta Tayada iyo Kormeerka Badqabka Kalluunka Soomaaliya ayaa goordhow ka furmaya magaalada Muqdisho.

Shirkan waxaa ka qeyb galaya wasiirro, xildhibaanno, xubno ka socda bahda kaluumeysiga, iyo wakiillo ka socda hay’ado caalami ah. Ujeedada shirka ayaa ah in la dhiso guddi si rasmi ah u kormeera tayada kalluunka, badqabka cunistiisa iyo horumarinta habraacyada hubinta tayada kalluumeysiga Soomaaliya.

Munaasabadaan ayaa lagu wadaa in lagu soo bandhigo qorshayaal lagu horumarinayo warshadaha kalluumeysiga, iyadoo diiradda la saarayo ilaalinta tayada iyo badqabka kalluunka, si loo hubiyo in uu u qalmo suuqyada gudaha iyo dibadda.

Wasiirka Shaqada oo faah faahin ka bixiyay heshiis shaqa abuur oo dowladda la gashay Sacuudiga

Leyla Aden
-
0
Wasiirka Shaqada oo faah faahin ka bixiyay heshiis shaqa abuur oo dowladda la gashay Sacuudiga

-Wasiirka Wasaaradda Shaqada iyo Arrimaha Bulshada XFS Yuusuf Maxamed Aadan,oo la hadlay warbaahinta Qaranka ayaa faah faahin ka bixiyay heshiis shaqa abuur loogu sameynayo dhallinyarada ee dowladda dhawaan la gashay sacuudiga.

Wasiirka shaqada ayaa sheegay

Shaqooyinkaasi aya ka faa’ideysan doonaan dhallinyarada leh xirfadaha kale duwan iyo kuwa aan la hayn intaba si shaqa loogu abuur dhallinyarada Soomaaliyeed.

“Shaqooyinka sacuudiga heshiiska aynu kula soo galnay waxay isku jiraan dhallinyarada xirfadaha shaqada leh iyo kuwa aan xirfadda lahayn”.

Waxa uu intaa hadalkiisa sii raaciya Wasiirka shaqada iyo arrimaha Bulshada in heshiiskan uu soo maray habraacyadii loogu tala galay,dhallinyaradana la rabo in ay aaminaan.

“Heshiiska dhinaca shaqada ee aan la galnay dowladda Sucuudiga waxaan rabnaa in dhallinyaradu aaminaan, maxaa yeelay waxa uu soo maray habraacyadii loogu tala galay”. Wasiirka Shaqada iyo Arrimaha Bulshada XFS Xildhibaan Yuusuf Maxamed Aadan

Agaasimaha Waaxda Sharciyada iyo Xiriirka Shaqaalaha ee Wasaaradda Shaqada Sucaad Cabdullaahi Macallin ayaa sheegtay in shaqooyinkaasi loo marayn doono hab raac sax ah.

“Dhallinyarada Sacuudiga ka shaqeyntooda wax musuq maasuq ah ma jiri doono, Waxaa lagu qaadanayaa oo ay marayaan hab raac sax ah”Agaasimaha Waaxda Sharciyada iyo Xiriirka Shaqaalaha ee Wasaaradda Shaqada

Hantidhowraha Guud ee Qaranka oo bogaadiyay kororka miisaaniyadda ee sanadkii lasoo dhaafay

Leyla Aden
-
0
Hantidhowraha Guud ee Qaranka oo bogaadiyay kororka miisaaniyadda ee sanadkii lasoo dhaafay

Hantidhowraha guud ee JFS Abuukate Axmed Ciise Guutaale ayaa bogaadiyay kororka Miisaaniyadda Dowladda ee sanadkii lasoo dhaafay.

Waxa una xusay in labadii sano lasoo dhaafay uu xafiiska Hantidhowrka uu door firfircoon ka qaatay kororkaas muuqda islamarkaana ay jirtay isla xisaabtanka iyo dabagalka ay sal u ahaayeen in dakhliga dowladda soo gala si toos ah loogu xareeyo meelaha ku habboon,

Hantidhowraha guud ee JFS Abuukate Axmed Ciise Guutaale,oo ka hadlayay Munaasabadii daahfurka miisaaniyadda ee 2025 ayaa dhiirrageliyay tallaabooyinka cusub ee la qaadayo,isagoo sheegay in adeegyada lagu sameeyay fatashka ama dabagalka laga arki karo natiijada kasoo baxday dabagalkaas, kororka dakhliga iyo howshii ka socotay xafiisyadaas ama hay’adahaas.

“Dakhliga gudaha in uu isbaddelay ma ahayn wax iska dhacay ee waa wax ku yimid dedaal la sameeyay, sidii loo tallaabsaday 2024 ayaa la rabaa in 2025 loosoo kordhiyo”ayuu yiri Abuukaate Axmed Ciise Guutaale, Hantidhowraha guud JFS.

Xamaas iyo Israa’iil oo maxaabiis isdhaafsaday

Leyla Aden
-
0
Xamaas iyo Israa’iil oo maxaabiis isdhaafsaday

Saddex kamid ah maxaabiis Israa’iiliyiin ah ayaa laga sii daayay Gaza, iyadoo lagu wareejiyay ciidamada Israa’iill, taasi oo ah wajiga ugu horeeyay ee xabbad-joojin Ururka Xamaas iyo Israel ay dhawaan gaareen labada dhinac.

Maxaabiistan la siidaayay ayaa kala ah Romi Gonen, oo 24 jir ah, Emily Damari, oo 28 jir ah, iyo Doron Steinbrecher, oo 31 jir ah, kuwaas oo gacanta Xamaas galay 7-dii October 2023, kadib weerarkii loogu magacdaray Duufaanul Aqsaa ee ay kaa qaadeen Ururka Xamaas.

Muuqaallo ay baahisay Aljazeera ayaa laga arkayay muuqaalkii ugu horeeyay isdhaafsiga la heystayaasha labada dhinac, kuwaas oo isla xalay gaaray dhulka ay haystato Israel ee Falastiin, waxaana ka muuqatay wajiyadooda farxad muujineysa helidda xorriyadooda.

Dhanka kale Xukuumadda Israa’iil ayaa uun saacado kadib siideynta Xamaas, waxay iyana dhankooda ka siidaayeen maxaabiista Falastiiniyiinta ah, kuwaa oo gaaraya ilaa 90 qof oo muddo ku jiray jeelalka Israa’iil.

Xabbad-joojin ka dhaqan-gashay Gaza ayaa bilaabatay Axaddii ka dib markii labada dhinac ee kala ah Xamaas iyo Xukuumadda Israa’iil ansixiyeen heshiiska labada dhinac, waxaana heshiiska dhanka Israa’iil diiday 3 wasiir oo kali ah taas oo aan hor istaagi karin fulintiisa.

Is weydaarashada maxaabiista ayaa qeyb ka ah wajiga koowaad ee heshiiska xabbad-joojinta ee dhex maray Xamaas iyo Israa’iil , kaas oo ay dhex dhexaadiyeen Qatar, Masar iyo Mareykanka.

Wareegga labaad ee sii deynta maxaabiista ayaa lagu wadaa in uu dhaco Sabtida soo socoto, markaas oo la filayo in la sii daayo 33 ka mid ah la maxaabiista Israa’iil, , halka Israa’iil ’il ay xabsiyadeeda kasii deyn doonto ku dhawaad 2,000 oo Falastiiniyiin ah. Wajiga koowaad ee xabbad joojinta ayaana socon doono muddo 42 maalin ah.

Madaxweynaha JFS oo kormeer shaqo ku tagay xarunta Wasaaradda Gaashaandhigga

Leyla Aden
-
0
Madaxweynaha JFS oo kormeer shaqo ku tagay xarunta Wasaaradda Gaashaandhigga

-Madaxweynaha Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya Mudane Xasan Sheekh Maxamuud ayaa kormeer shaqo ku tagay xarunta Wasaaradda Gaashaandhigga XJFS. Madaxwaynaha ayaa kulammo miro-dhal ah la qaatay Taliyeyaasha Ciidamada Qalabka Sida iyo Nabad Sugidda si loo dardargeliyo howlgallada lagu ciribtirayo khawaarijta.

Madaxwaynaha Jamhuuriyadda ayaa sidoo kale ka dhageystay hoggaanka Ciidamada Qaranka warbixinno ku saabsan xaaladda guud ee amniga dalka, dagaalka lagula jiro argagixisada iyo sidii loo sii xoojin lahaa, isaga oo ku bogaadiyey daddaallada geesinnimada iyo nafhurinimada leh ee ay muujiyeen Ciidammada Xoogga Dalku.

Heshiiskii xabbad-joojinta Israel iyo Hamas oo dhaqangalay

Leyla Aden
-
0
Heshiiskii xabbad-joojinta Israel iyo Hamas oo dhaqangalay

Heshiis xabbad-joojin ah oo ay ku heshiiyeen Israa’iil iyo Xamaas ayaa dhaqan galay kaddib markii uu kuy yimid dib u dhac ​​saddex saacadood ah oo ay sababeen waxa lagu sheegay arrimo farsamo.

Israa’iil ayaa xaqiijisay in ay heshay magacyada saddexda maxbuus ee la sii dayn doono maalinta ugu horreysa ee dhaqangelinta heshiiska.

Heshiisku waxa uu dhigayaa in dagaalka la joojiyo iyo in la sii daayo saddex maxaabiis oo Israel ah iyo illaa 95 maxaabiis falastiiniyiin ah maalinta ugu horreysay heshiiska.

Dhaqangalka heshiiska ayaa yimid xilli Xamas ay fuliyeen dalab ka yinid Natanyahu oo la xiriiray in la soo bandhigo liiska magacyada ee maxaabiista la sii deynayo.

Inkasta oo uu dhaqangalay heshiiska xabbad-joojinta haddana saacadihii hore ee maanta ciidamada Israel ayaa weeraray Gaza,iyagoo halkaasi ku dilay 19 Falastiiniyiin ah.

MADAXWEYNAHA HIRSHABEELLE OO TABABAR U SOO XIRAY DUFCADII 2-AAD EE DARAAWIISHTA MAAMULKAAS.

Leyla Aden
-
0
MADAXWEYNAHA HIRSHABEELLE OO TABABAR U SOO XIRAY DUFCADII 2-AAD EE DARAAWIISHTA MAAMULKAAS.

Madaxweynaha Dowlad Goboleedka Hirshabeelle Mudane Cali Cabdullaahi Xuseen (Cali Guudlaawe) ayaa maanta u soo xiray tababar muddo dheer u socday dufcadii 2-aad ee Daraawiishta Hirshabeelle kuwaas oo qeyb ka noqonaya Booliiska Hirshabeelle.

Munaasabadda tababarka lagusoo gabogabeynayey waxaa goobjoog ahaa Wasiirka Wasaaradda Amniga Guddaha iyo Taliyaha Ciidanka Booliska Hirshabeelle.

Madaxweyne Cali Guudlaawe ayaa kula dardaarmay ku dhawaad 300 oo askari ee maanta tababarka loosoo afmeeray in ay dhowraan sharafka iyo karaamada shacabka Hirshabeelle.

1...222324...1,505Page 23 of 1,505

© 2023 Telefishinka Qaranka Soomaaliyeed