-Wasiirka Wasaaradda Qoyska iyo Hormarinta Xuquuqul Insaanka Soomaaliya Amb Khadiija Maxamed Al-Makhzoumi ayaa kulan wadatashi ah la qaatay qeybaha kala duwan ee ururrada Bulshada Rayidka Soomaaliya.

Kulankan oo isugu jiray isbarasho iyo Wadatashi waxaa Wasiirka ku wehliyey Wasiiru dowlaha Wasaaradda Qoyska iyo Hormarinta Xuquuqul Insaanka XFS Mudane Maxamed Cismaan Naastaro iyo Agaasimaha Guud ee Wasaaradda Qoyska iyo Hormarinta Xuquuqul Insaanka Maxamed Bashiir Cumar iyo xubno kale oo Wasaaradda ka tirsan.

Xubnaha u hadlay ururrada Bulshada Rayidka ah ee kulanka ka hadlay ayaa ugu horeyn ka mahad celiyey marti qaadka loo fidiyey iyo in lala tashanayo waxaana ay soo dhaweeyeen magacaabista Wasiirka cusub ee Wasaaradda Qoyska iyo Hormarinta Xuquuqul Insaanka Soomaaliya ayaga oo ballan qaaday iney Wasaaradda si hagar la’aan ah ula shaqeyn doonaan.

Wasiirka Wasaaradda Qoyska iyo Hormarinta Xuquuqul Insaanka Soomaaliya Amb Khadiija Maxamed Al-Makhzoumi oo kulanka khudbad ka jeedisay ayaa xubnaha ka socday Ururrada Bulshada Rayidka ah uga mahad celisay soo dhaweyntooda iyo tallooyinkooda waxaana ay warbixin ka siisay howlaha horyaala Wasaaradda oo ay ugu horeeyaan xoojinta dhowrista Xuquuqul Insaanka Soomaaliya iyo in Haweenka lagu dhiiri geliyo islamarkaana lagu gacan siiyo shaqooyinka muhiimka ah ee Dalka oo ay ugu horeeyaan xilalka iyo doorashooyinka qof iyo cod ee la filayo iney dalka ka dhacaan.

Kulankan ayaa qeyb ka ah kulammo wadatashi ah oo Wasiirka Wasaaradda Qoyska iyo Hormarinta Xuquuqul Insaanka Soomaaliya Amb Khadiija Maxamed Al-Makhzoumi la yeelaneyso qeybaha kala duwan ee bulshada ayadoo kulankii kan ka horeeyey la qaadatay Haweenka Soomaaliyeed.

Munaasabad lagu taagerayo doorashooyin qof iyo cod ah oo uu soo qaban qaabiyay wasiirka wasaaradda gaashaandhigga XFS mudane, Cabdulqaadir Maxamed Nuur ayaa lagu qabtay magaalada Muqdhigo.

Munaasabaddan ayaa waxaa ka qayb galay mas’uuliyiin ka mid ah labada gole ee dowladda, maamulka gobolka Banaadir , ururrada bulshada iyo boqolaal shacab ah oo taageersan in ay dalka ka dhacdo doorasho qof iyo cod ah.

Wasiirka gaashaandhigga XFS Cabdulqaadir Maxamed Nuur ayaa sheegay in ay dadka Soomaaliyeed diyaar u yihiin in ay codkooda ku doortaan cidda hoggaamin doonto mustaqbalka dhaw.

Wasiir ku xigeenka Wasaaradda Warfaafinta, dhaqanka iyo dalxiiska XFS , mudan Cabdiraxmaan Yuusuf Sheekh (Al-caddaala) ayaa sheegay muhiimadda ay dalka u leedahay dhallinyarada Soomaaliyeed codkooda in ay ku ciil baxaan.

Ra’iisul Wasaaraha Xukuumadda Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya, mudane Xamsa Cabdi Barre, ayaa dhagax-dhigay dhismaha cusub ee garsoorka dalka oo loo dhisayo qaab casri ah, kaas oo la jaan-qaadaya hannaanka lagu casriyeynayo garsoorka dalka.

Ra’iisul wasaaraha, ayaa sheegay in hirgelinta dhismahan uu wax weyn ka tari doono horumarinta adeegga ay shacabka Soomaaliyeed u hayaan hey’addaha garsoorka dalka, taas oo ah tallaabo weyn oo loo qaadday wax ka qabashada baahiyaha ay qabaan hey’addaha caddaaladda dalka.

“Hirgelinta dhismahani waa tallaabo wanaagsan oo loo qaadday baahi-tirka hannaanka caddaaladda dalka oo ay haysteen dhibaatooyinka ay ka mid tahay xafiis la’aan, tan oo ka dhigan tallaabo bilow u ah hannaanka casriyeynta caddaaladda dalka, iyo fududeynta adeegga ay u hayaan shacabka Soomaaliyeed”. Ayuu yiri ra’iisul wasaaraha.

Munaasabadda dhax-dhigga dhismaha garsoorka dalka, waxaa goobjoog ka ahaa, guddoomiyaha Maxkamadda Sare ee dalka, wasiirka Caddaaladda iyo Dastuurka, Xeer Ilaaliyaha Qaranka iyo masuuliyiin kala duwan oo ka tirsan hey’addaha caddaaladda dalka.

-Guddoomiyaha hay’adda Maaraynta Musiibooyinka Qaranka, mudane, Maxamuud Macallin Cabdulle ayaa xarunta dhexe ee hay’adda SoDMA ku soo dhaweeyay madaxa hay’adda Cunnada Adduunka (WFP) ee Bariga Afrika mudane, Laurent Bukera.

Kulanka labada masuul ayaa si dhaw loogu falanqeeyay xaaladda bani’aadannimo ee dalka, sidii ay wada-shaqeyn dhow u yeelan lahaayeen hay’adaha ka shaqeeya arrimaha gargaarka iyo abuuridda jawi u fududeenaya bahwadaagta howlaha gargaarka in ay waajibaadkooda si fudud u gutaan.

Guddoomiye Maxamuud Macallin ayaa ka codsaday Laurent Bukera oo booqashadiisu ku soo aaday xilli laga cabsi qabo natiijo taban oo ka dhalata abaarta in hay’adda WFP si dhaw ula shaqayso SoDMA iyo wasaaradaha Gargaarka iyo Maaraynta Musiibooyinka ee dowlad gobolleedyada.

Guddoomiyaha oo bogaadiyay xariirka shaqo ee ka dhaxeeya SoDMA iyo WFP, ayaa guud ahaan hay’adaha gargaarka iyo deeq-bixiyayaasha ugu baaqay in indhaha lagu hayo xaaladda abaareed ee dalka ka taagan

Wasiir ku-xigeenka Wasaaradda Ganacsiga iyo Warshadaha Xukuumadda Federaalka Soomaaliya, Mudane Cismaan Daallo, ayaa ka qeybgalay Barnaamijka Todobaadka Warbaahinta Qaranka, isagoo ka hadlay qorsheyaasha iyo barnaamijyada maalgashiga ee socda. Wasiirku wuxuu sheegay in dowladda ay si xooggan u dhiirrigelisay maalgashiga gudaha iyo dibadda, isla markaana ay u abuurtay fursado ganacsi oo muhiim ah oo ay ganacsatada Soomaaliyeed, kuwa gudaha iyo dibadda ka yimaada, ka faa’iideystaan.

Mudane Cismaan Daallo ayaa tilmaamay in ay socdaan qorshayaal maalgashi oo ballaaran oo lagu xoojinayo dhaqaalaha dalka, waxaana dowladda ay ku howlan tahay inay dhisaan kaabayaasha dhaqaalaha iyo warshadaha, si loo abuuro jawi wanaagsan oo lagu dhiirrigelinayo maalgashiga. Wasiirku wuxuu sidoo kale sheegay in la siinayo fursado cusub ganacsatada si ay uga qayb qaataan horumarinta iyo kobcinta dhaqaalaha dalka.

Wasiir Cismaan Daallo ayaa muujiyay in maalgashiga uu kaalin muhiim ah ka qaadanayo abuurista shaqooyin cusub, kobcinta dhaqaalaha dalka iyo kordhinta xiriirka ganacsi ee Soomaaliya la leedahay dalalka kale. Wuxuuna sidoo kale xusay in dowladda ay ku dadaalayso sidii loo xaqiijin lahaa nabadgelyo, kaabayaasha dhaqaalaha iyo taageerooyin loogu talagalay ganacsatada.

Wasiirka Arrimaha Dibadda iyo Iskaashiga Caalamiga, Mudane Danjire Axmed Macallin Fiqi, ayaa nuqul ka mid ah warqadaha aqoonsiga danjirannimo ka guddoomay Safiirka cusub ee Jamhuuriyadda Suudaan Mudane Abdurahman Khalil Ahmed Abakr.

Kulanka dhinacyadaasi ayaa la iskula soo hadal-qaaday xoojmta xiriirka labada dal iyo sare-u-qaadidda iskaashiga lagama maarmaanka u ah labada dowladood. .

Wasirka ayaa xusay in Soomaaliya ay ka go’antahay xoojinta xiriirka labo geesoodka ee kala dhexeeya Suudaan,isagoo boogaadiyay waxqabadka iyo guulaha ballaaran ee ay ku tallaabsadeen dowladda dalkaasi.

Wasiir Axmed Fiqi waxa uu u rajeeyay Danjire Abdurahman Abakr inuu horumar ka sameeyo howlaha kala duwan ee horyaalla,wuxuuna dhinaca kale xusayna muhiimadda ay leedahay Suudaan oo mid ah,isla markaana ku jirta nabad iyo xasilooni.

Wasiirka Wasaaradda Deegaanka iyo isbadalka cimilada Soomaaliya Midane Bashiir Maxamed Jaamac iyo Danjire Jabriil Ibraahim Cabdulle Safiirka Soomaaliya ee dalka Kenya ayaa kulan la qaatay Madaxa Bangiga Adduunka ee Soomaaliya Marwo Kristina Svensson.

Kulanka ayaa waxaa looga wada hadlay xoojinta wada shaqeynta labada dhinac, Maalgelinta mashaariicda la xiriira horumarinta Deegaanka iyo isbadalka cimilada, la qabsiga iyo adkeysiga bulshada Soomaaliyeed.

Shirka waxaa la isla gartay dardargelinta Barnaamiyada horumarineed ee uu Bankiga ka wado dalkeenna ee loo yaqaan CCDR iyo taageeridda Wasaaradda ee arrimaha la xiriira dhanka sameynta sharuucda, siyaasaddaha iyo tayaynta shaqaalaha Wasaaradda.

Kulanka waxaa Safiirka iyo Wasiirka ku wehlinayay qaar ka mid ah Madaxda Wasaaradda Deegaanka, kaasi oo guul ku soo dhamaaday.

Ra’iisul Wasaaraha Xukuumadda Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya, Mudane Xamsa Cabdi Barre, ayaa sheegay in Xukuumadda DanQaran ay waddo qorshayaal lagu horumarinayo waxbarashada dalka, si ay ubadka Soomaaliyeed u helaan tacliin tayo sare leh.

Ra’iisul Wasaaraha oo caawa ka qeybgalay munaasabadda qalin jabinta arday dhameysatay barnaamijka daraasaadka sare ee Jaamacadda Muqdisho, ayaa tilmaamay in ay socdaan qorsheyaal lagu tayeynayo waxbarashada sare ee dalka iyo guud ahaan hey’addaha waxbarashada heer walba, si loo helo jiil aqoon iyo xirfad sare leh oo door muhiim ah ka qaata dib-u-dhiska iyo horumarka dalka.

“Xukuumaddu waxay baaris ku samaysay kadibna ay oggaatay in waxyaabaha waaweyn ee halista galiyey jiritaanka dalkeenna ay ka mid tahay argagixisada oo dhibaato ku ah amniga, nafta iyo maalka. Waxaa kale oo ka mid ah dhibaatooyinka jira aragtida gooni u goosatada, maadaama ay tahay mid gurracan oo halis galinaysa jiritaanka dalkeenna, iyo nugaylka dowladnimadda, waxaannu isla qaadanay in xalka laga raadiyo dadka wax-bartay oo aad qeyb ka tihiin”. Ayuu yiri Raiisul Wasaare Xamsa Cabdi Barre.

Mudane Xamsa, ayaa ugu hambalyeeyay ardayda qalin-jabisay dadaalka ay sameeyeen iyo guusha ay gaareen maanta, wuxuunna ku dhiirrigeliyay in ay aqoontooda ugu adeeggaan dalkooda, kuna dadaallaan hal-abuur cusub, isaga oo ku boorriyay in ay noqdaan kuwo kaalin mug leh ka geysta horumarka dalka iyo bulshada Soomaaliyeed.

Guddoomiyaha Hay’adda Maareynta Musiibooyinka Maxamuud Macallin Cabdulle,ayaa xafiiskiisa ku qaabilay madaxa howlgalka hay’adda International Organization for Migration IOM ee Soomaaliya Manuel Maques Pereira.

Labada masuul ayaa ka wada-hadlay xoojinta xiriirka wadashaqeyn ee arrimaha maareynta musiibooyinka iyo dhisidda awoodda hay’adaha ka shaqeeya howlaha bani’aadannimo ee heer federaal iyo heer dowlad goboleeed intaba.

Kulanka waxaa si gaar ah xooga loogu saaray sidii loo xoojin lahaa dadaallada ka jawaabista iyo howlaha gargaarka bani’aadamnimada ee Soomaaliya, halka dhinacyadu isku raaceen in sanadkan bilaawgiisa la dhammeestiro qorshe hawleed istaraatiiji ah oo ay labada hay’adood ku wada-howl-galaan.

Ra’iisul Wasaaraha Xukuumadda Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya, Mudane Xamsa Cabdi Barre, ayaa sheegay in aan dowlad wanaag laga shaqeyn karin oo musuqmaasuq la ciribtiri karin, haddii aan la helin hannaan garsoor oo lagu wada kalsoon yahay.

Ra’iisul Wasaaraha, oo ka hadlayay xiritaanka Shirweynaha 7-aad ee Garsoorka dalka, ayaa xusay in Xukuumaddu ay xoogga saartay sidii dib-u-habeyn loogu sameyn lahaa garsoorka dalka, si dib loogu soo celiyo kalsoonidii ay shacabka Soomaaliyeed ku qabeen, isaga oo adkeeyey muhiimadda ay leedahay casriyeynta garsoorka dalka oo kaalin wanaagsan ka qaadanaya hufnaanta caddaaladda.

“Waxaa marqaati ka tihiin in isbeddel muuqda lagu sameeyey hannaanka garsoorka dalka, taas oo soo celisay kalsoonidii ay dadka Soomaaliyeed ku qabeen nidaamka caddaaladda dalkeenna, tani oo ku timid dadaalkiinna”. Ayuu yiri Ra’iisul Wasaaraha

Mudane Xamsa, ayaa tilmaamay in dowladdu ay ilaalinayso madax-bannaanida garsoorka, isla markaana ay la garab taaggan tahay wax walba oo ay u baahan yihiin, isaga oo kula dardaarmay in la tayeeyo shuruucda iyo xeerarka kala duwan ee ay ku shaqeeyaan garsoorka dalka, meeshana laga saaro wax walba oo aan la jaanqaaddi karin dastuurka iyo shareecada Islaamka.