Wasiiru dowlaha Wasaaradda Gaadiidka, Cirka iyo Dhulka ee xukuumadda Soomaaliya Cabdi raxmaan Kulmiye Xirsi “Cabdiraxmaan Dheere” ayaa u sheegay SONNA in maanta saraakiil ka socoto Hay’ada ECAO uu kala wareegay qalab dhameystiran oo lagu maamuli doono Hawada Soomaaliya.

“Waxaan maanta qalabkii lagu maamuli lahaa hawada Soomaaliya kala wareegnay Hay’ada ECAO, waan kaga mahad celineynaa Hay’ada sida ay noo taageertay, qalabkaan wuxuu sahli doonaa in mudo dhowr iyo labaatan sano ka dib hawada Soomaaliya laga maamulo magaalada Muqdisho” ayuu yiri Wasiiru dowlaha.

Wasiiru dowlaha wuxuu sheegay in heer gaba gabo uu marayo qorshaha ay guud ahaan kula soo wareegayaan Maamulka Hawada Soomaaliya, isagoo xusay ay diyaar tahay goobtii looga shaqeyn lahaa qalabkaasi ay maanta la wareegaan, waxa kaliya ee u harsana ay tahay in la soo wareejiyo shaqaalihi ka shaqeynayay hawada Soomaaliya oo hada ku shaqeeya dalka Kenya.

“Qalab dhameystiran ayaan kala wareegnay Hay’ada ECAO, meeshii aan ku shaqeyn laheyn way inoo diyaarsan tahay, waxaa inoo harsan shaqaalihii hawsha qaban lahaa oo hada ku shaqeeya xarun ku taala dalka Kenya” ayuu intaa ku daray Wasiir Cabdiraxmaan Dheere.

Qalabkaan la keenay magaalada Muqdisho ayaa ku soo aadaya xili shalay Wasiirka Gaadiidka iyo Duulista Hawada oo wareysi siiyay Wakaalada SONNA isagoo u sheegay in bisha Oktoober dhamaadkeeda hawada Soomaaliya laga maamuli doono magaalada Muqdisho.

Wasiirka Xanaanada Xoolaha, Dhirta & Daaqa Sheekh Nuur Maxamed Xasan iyo wafdi uu hogaamiya oo safar shaqo ku jooga dalka Sucuudi Carabiya ayaa wuxuu kulan kula qaatay magaalada Jeddah Madaxa Bankiga horumarinta Islaamka Dr. Bandar Mohamed Hamza Haja.

Kulankaan oo labada mas’uul kaga wada hadleen xiriirka qotada dheer ee ka dhexeeya bakgiga Islaamka iyo dowlada Soomaaliya gaar ahaan horumarinta xoolaha iyo maalgashigooda.

Sida la wada ogyahay Soomaaliya waxay udub dhaxaad u tahay barnaamijka Hadyiga iyo Adaaxida ee xoolaha lagu  qalo xajka uuna fuliyo Bankiga horumarinta Islaamka. Bankiga wuxuu balan qaaday inay Soomaaliya sii ahaan doonto udub dhaxaadka barnaamijkan.

Sidoo kale, labada masuul waxay isku afgarteen in la hormariyo tayada, shaqada iyo agabka wasaarda Xanaanda Xoolaha ayadoo lagu salaynayo Qorshaha Hormarinta Qaranka (QHQ) isla markaana Bankiga wuxuu ka mahad celiyay wada shaqaynta Soomaaliya gaar ahaan baahida ay Soomaaliya u dabooshay martidada Alle, taas oo Soomaaliya sanadkasta kaga qayb qaadato in ka badan Hal (1) malyan oo neef.

Sidoo kale, waxaa kulanka diirada lagu saaaray sidii loo kobcin lahaa u adkeysi Soomaaliya u leedahay abaaraha, Bankigana wuxuu hoosta ka xariiqay u diyaar garowgiisa arintan ayadoo labada dhinac ay isla wada samayn doonaan qorsho dhamaystiran oo ku aadan.

Magaalada Muqdisho waxaa goordhow ka furmay Shir weyne Qaran oo lagu magac daray “U Helida Xal waraara Qaxoootiga soo laabanaya iyo Barakacayaasha”

Shir weynahaan waxaa soo qaban qaabisay Hay’adda Qaxootiga iyo Barakacayaasha Qaranka oo kaashaneyso Wasaaradda arrimaha gudaha, Federaalka iyo dib u heshiisiinta dowladda Soomaaliya, waxaana maalgalinaya hay’adda Qaramada Midoobey u qaabilsan Qaxootiga ee UNHCR.

Munaasabada furitaanka shirkan waxaa goob joog ka ah Ra’iisul wasaare ku xigeenka dalka Mahdi Maxamed Guuleed, wasiiro ka tirsan Xukuumada Soomaaliya iyo mas’uuliyiin ka socda dowlad goboleedyada dalka, waxaana uu socon doonaa Muddo sedex maalmood ah.

Guddigii Dowlada Soomaaliya u xilsaartay inay baaraan Dhacdadii Bariire ayaa gaaray deegaankaas sida uu Wakaalada wararka Soomaaliyeed ee SONNA u sheegay wasiirka amniga Xukuumada Federaalka Soomaaliya Maxamed Abuukar Islow oo ah gudoomiyaha gudigan.

Gudigaan ayaa u kuur galaya dhacdadii Jimcihii ka dhacday Deegaanka Bariire, waxayna wareysiyo la yeelan doonaan dadka deegaanka si ay u ogaadaan xaqiiqda.

“Ujeedada gudiga waa in ay ka keenaan xog dhab ah dhacdadii deegaanka ka dhacday, waxay la soo kulmi doonaan dadka deegaanka si ay u soo ogaadaan sida wax u dhaceen, sababta naloo xilsaaray waa inaan keenaa xaqiiqda”

Dowlada Federaalka Soomaaliya ayaa Guddigan magacawday 26-da bishaan, waxaana loo qabtay mudo shan maalmood inay ku soo ogaadaan sida wax u dhaceen, waxaana u haray sedex maalin oo maanta ay ku jirto.

#SONNA

Dowladda Soomaaliya ayaa dadaal xoogan ugu jirta sidii loo horumarin lahaa adeegyada dhanka duulimaadyada ee dalka, iyo maamulka hawada Soomaaliya, maadaam haatan dalka uu dib uga soo kabsanayo saameyntii ka dhalatay burburkii 25 sano ka badan dalka uu kujiray.

Wasiirka Gaadiidka iyo Duulista Hawada Xukuumadda Federaalka Soomaaliya Mudane Max’ed C/llaahi Salaad oo ka qeybgalay shir u dhexeeyey Wasiirada Duulista Africa iyo Bariga Dhexe, loogana hadlayay ammaanka dhanka duulista oo ka dhacay magaalada Sharma,Alsheekh ee Dalka Masar ayaa sheegey in guulo la taaban karo ay uga soo bexeen shirkaasi Soomaaliya.

Wasiirka ayaa kulamo kaladuwan la yeeshey qaar kamid ah Wasiiradii ka qeybgalay shirkaasi oo ay kawad hadleen arrimaha laxiriira dhanka duulista, Sida wasiirka Duulista Hawada ee Dalka Masar, wuxuuna sheegey in siweyn loo soo dhaweeyey natiijooyin fiicana ay ka soo bexeen kulamadaasi.

Wareysi gaar ah oo uu SONNA siiyay Axadii,  Wasiirka ayaa waxaa uu ku faah faahiyay qorshaha ku aadan waqtiga rasmiga ah ee Dowladda Soomaaliya ay qorsheynayso in la bilaabo maamulka Hawada Soomaaliya.

“Waxaa rajeynaynaa in hawada Soomaaliya marka ugu horeysay laga maamulidoono magaalada Muqdisho,  Duulista hawada marka horeba iyadoo marka horeba aan aad u dhisnayn ayaa hadana dowladii bur burtay, marka hadda waxaan u baahanahay, in aanu helno shaqaale tababar fiican leh, markii ay soo laabtaana ay ka qeyb qaataan maamulka hawada Soomaaliya, sida aan qorsheynayno dhamaadka bisha October ayaa rajaynaynaa in ay bilaabato arrintaasi,balse way dhici kartaa dib u dhac oo maalmo ah, maadaama qalab badan la rakibayo”, Ayuu Yiri Wasiir Max’ed C//llaahi Salaad.

Wasiirka ayaa sheegay in la dhameystiray adeegyadii looga baahnaa garoonka diyaaradah si loo helo duulimaadyada xiliyadii habeenkii, duulimaadyada shacabka iyo kuwa kaleba ay si isku mid ah u shaqeyn karaan, isagoo intaasi ku daray in ay jiraan shirkado la soo xiriirey si ay isku diwaan geliyaan adeegyada dhanka Duulimaadyada oo xiliyada habeenkii ah oo markii ugu horeysay laga hirgeliyay Garoonka Muqdisho.

Madaxweynahii hore ee Soomaaliya mudane Xasan Sheikh Maxamuud ayaa xalay kulan casho ah waxaa uu la qaatay qaar ka mid ah odoyaasha dhaqanka ,ganacsato iyo qeybaha bulshada ee jaaliyada Soomaaliyeed ee ku nool magaalada Johannesburg ee dalka South Africa.

Sido kale kulanka joogay madaxda safaarada Soomaaliya ay ku leedahay dalka South Africa sida Safiir Jamaal Maxamed Barrow,qunsulka safaarada Maxamed Cali Mirre iyo Xoghayaha  kowaad ee safaarada Ismaaciil Cabdalle Soomane.

Kulanka waxaa uu ahaa mid is xog wareysi ah waxaana qaar ka mid ah waxgaradkii kala duwan ayaa halkaasi ka hadlay waxaana ay si wadajir ah usoo dhaweeyeen madaxweynahii hore ee Soomaaliya Mudane Xasan Sheikh Maxamuud kadibna waxaa ay warbixin guud ka siiyeen xaalada Jaaliyada Soomaaliyeed ee ku nool dalka South Africa oo maalmahii lasoo dhaafay weeraro dilal is daba joog ah kala kulmayay kooxo burcad ah,waxaa ay intaasi ku dareen waxbgaradka in South Africa ay ku heystaan nolol aad u wacan iyo soo dhaweyn dowlada South Africa ay ka haleen.

Xasan Sheikh Maxamuud ayaa ugu dambeyn ka hadlay kulanka waxaana uu jeediyay khudbad dheer oo dhinac yo badan taabaneysay waxaa uu ugu horeyn u mahad celiyay jaaliyada Soomaalida ee ku nool South Africa waxaa uu kadib jaaliyada warbixin ka siiyay Kulankii uu la galay madaxweynayaashii Hore iyo Soomaaliya halka ay maanta taagan tahay waxaana uu ugu baaqay in ay qeyb ka noqdaan Soomaaliya horumarka ay hiigsaneyso.

Madaxweynahii hore waxaa uu jaaliyada in ay wataan magac culus oo Soomaaliya la dhaho taa oo loo baahan yahay in ay muujiyaan wanaaga uu leeyahay dowlada iyo shacabka South Africa si taa loo sameeyana waxaa muhim ah ayuu yiri in la isku xero jaaliyada oo midnimada iyo wadajirka ay ka shaqeeyaan.

Shirkaan oo ay ka qaybgaleen dhamaan Agaasimayaasha Maaliyadda ee wasaaradaha XFS iyo Hogaanada Maaliyadeed ee Hey’adaha Amniga Dalka ayaa looga hadlayay sidii loo hagaajin lahaa islamarkaana looga dhigi la haa mid ka madax banaan Musuqmaasuq iyo in la joojiyo lacagaha Mishaaraad ka ah ee Gacanta lagu qaado.

Wasiirka Maaliyadda XFS Dr C/raxmaan Ducaale Bayle ayaa kula dardaarmay dhamaan ka qeybgalayaashii Tababarka in maamule walba uu ku dadaalo sidii uu shaqaalaha Dowladda ee Hey’addiisa uu ugu sameyin lahaa Accon xisaabeed qof walba uu mishaarkiisa ku qaato, halkii lacago caddaan ah gacmaha loo saari lahaa.

Wasiirka Maaliyadda Soomaaliya Dr Cabdiraxman Ducale ayaa balan waaday in dhamaan shaqaalaha Dowladda Ciidamada Nuucyadooda kala duwan dhawaan ay lacagaha mishaarka ku qaadan doonaan Accon balse aysan dhici doonin in qof masuul ah uu lacag Kaash ah Boorso ku soo qaado ayuu yiri Wasiirka.

Wasiirka Wasaaradda Cadaaladda ee Dowladda Federaalka ah ee Soomaaliya Mudane Xasan Xuseen Xaaji ayaa Dalka Ruwaanda uga qeyb galay shir looga hadlayo hormarinta Cadaaladda iyo Xiriirka ka dhaxeeyo Garsoorka Wadamadda Afrika.

Wasiirka oo la hadlay Warbaahinta Qaranka ayaa sheegay in Shirka uu uga Qeyb galayo dalka Ruwanda uu qiimo weyn ugu fadhiyo guud ahaan dalalka afrika isagoo xusay in uu Soomaaliya Ahmiyad gaar ah u sii leeyahay isla markaana uu horseedi karo tayeynta Hay’addaha garsoorka ee Dalka.

Wasiirka ayaa sheegay in inta uu joogay Dalka Ruwanda ay la kulmeen Qaar ka mid ah Wasiiradda iyo Madaxda Hay’addaha Garsoorka ee dalalka Afrika waxaana uu sheegay in kala hadleen sidii loo hormarin lahaa Cadaaladda iyo Hay’addaha Garsoorka.