Maamulka Gobolka Banaadir ayaa casha sharaf u sameeyay haweenkii ka qeyb galayay shirkii 3-aad ee haweenka ku jira Barlamaanka labada aqal ee dowladda, Golaha Aqalka Sare iyo Golaha shacabka iyo Xildhibaannada maamul Gobolleedyada oo labadii cisho ee la soo dhaafay ka socday Magaalada Muqdisho.

Munaasabadda casho sharafta oo loo sameeyay haweenka ayaa waxaa goob joog ka ahaa Marwo Basma Caamir Axmed (Shakeeti) Guddoomiye ku-xigeenka Arrimaha Bulshada iyo Wacyi gelinta Maamulka Gobolka Banaadir, Gudoomiyaha Haweenka Gobolka Banaadir Jawaahir Maxamuud Jaamac (Jawaahir Baadqab).

Guddoomiye ku-xigeenka arrimaha Bulshada ee Gobolka Banaadir Basma Caamir Shakeeti ayaa soo dhaweyn kadib u mahadcelisay haweenka ku jira Baarlamaanka labada Aqal iyo haweenka kale ee ka tirsan Xildhibaanada Dowlad Goboleedyada inay muujiyaan doorka ay ku leeyihiin hannaanka doorashooyinka dalka.

Qaar ka mid ah Haweenka Xildhibaannada ee labada Aqal oo dhankooda ka mahadceliyay munaasabadda casho sharafta ah ayaa sheegay inay dhankooda diyaar u yihiin inay ka soo dhalaalaan kaalinta haweenka ee horumarka dalka.

Maxamed Aadan Jimcaale Koofi, Agaasimaha Guud ee Hay’adda Socdaalka iyo Jinsiyadda ayaa xarigga ka jaray tababar ay ka qeyb galayaan saraakiil iyo howl-wadeenno ka tirsan hay’adda.

Tababarkan oo ay bixinayaan macalimiin Soomaaliyeed ayaa waxaa soo qaban-qaabisay Waaxda Shaqada iyo Shaqaalaha ee Hay’adda Socdaalka iyadoo ay ka faa’ideysanayaan Agaasimayaasha waaxyaha iyo madaxda Xafiisyada Hay’adda Socdaalka iyo Jinsiyadda, waxaana tabbabarka bixin doona Khubaro Soomaaliyeed.

Agaasimaha Guud ee Hay’adda Socdaalka iyo Jinsiyadda ayaa kula dardaarmay Saraakiisha in ay ka faa’iideystaan tababarka isla markaana dhaqangeliyaan hab-raaca ilaalinta xogta.

Tabbabarada la siinayo howlwadeenada iyo saraakiisha hay’adda Socdaalka iyo Jinsiyadda ayaa qeyb ka ah fududeynta howlaha shaqo ee ay u xilsaaran tahay Hay’adda Socdaalka iyo Jinsiyadda si ay u dardargeliso adeegyada ay uga baahan yihiin muwaadiniinta Soomaaliyeed iyadoo tababarkani la filayo in sidoo kale uu kor u qaado horumarinta Hay’adda.

R/Wasaaraha Xukuumadda Federaalka Soomaaliya, mudane Xasan Cali Kheyre iyo Madaxweynaha dalka Turkiga, Recep Tayyip Erdoğan, ayaa kulan ku yeeshay magaalada Geneva ee dalka Switzerland.

Kulanka oo ay goob joog ka ahaayeen Wasiirro ka kala tirsan labada dowladood ayaa looga hadlay xoojinta xariirka soo jireenka ah ee ka dhexeeya labada dowladood ee walaalaha ah.

Labada mas’uul ayaa sidoo kale kulankooda uga hadlay horumarinta iskaashiga dhaqaale iyo ganacsi ee ka dhexeeya Soomaaliya iyo Turkiga, si daaha looga rogo fursado dhaqaale xooggan oo ay ka faa’iideystaan dadka Soomaaliyed.

Kulanka ayaa yimid kadib markii uu R/Wasaare Xasan Cali iyo madaxweynaha Turkiga Rajab Dayyib ay magaalada Geneva uga qayb galayaan Shirka Madasha Qaxootiga Adduunka oo looga hadlayo Mas’uuliyadda dhibaatooyinka, arrimaha waxbarashada, shaqada, Nolosha, tamarta, kaabayaasha dhaqaalaha, xulalka iyo awoodda difaaca.

Waddooyin muhiimka ah ee magaalada  Muqdisho ayaa laga hirgaliyay Kaamirooyinka Qarsoon kuwaaso loogu talagalay la,socodka dhaq dhaqaaqyada ammaanka waddooyinka.

Kaameriiyinkan ayaa looga goolleyahay  in ay qeyb ka noqdaan qorshaha suggidda ammaanka ee Caasimada.

Qorshaha Kaamirooyinkan ayaa  bil ka hor si tijaabo ah loogu billaabay waddooyinka qaar ayadoo hadda lagu baahinayo guud ahaan waddooyinka Muqdisho.

Tallaabadan ayaa qeyb ka ah qorshaha hey’adaha ammaanka ee dowladdu ay ku doonayaan in lagu ogaado xaalada dhaq dhaqaaqyada  ammaanka ee wadooyinka ka jirah .

Ciidamada XDS oo ka hortagay weerar ay maleeshiyaadka Shabaab ku soo qaadeen deegaanno hoos taga Jubbad hoose, iyagoo dilay tiro ka tirsan maleeshiyaadkaasi.
Arrintan ayaa timid kaddib markii maleeshiyaad ka tirsan Shabaab ay isku dayeen in ay weerar gaadmo ah ku qaadaan fariisin ay ciidanmada XDS ku leeyihiin duleedka deegaanka Hosingow oo ka tirsan gobolka Jubbada hoose,
Warka ayaa intaasi ku daraya in ciidamada XDS oo ka warhelay una diyaargaroobay weerarka ku soo wajahan ayaa dilay maleeshiyaad iyo horjoogayaal ka tirsanaa argagixisada soo weerartay sida ay xaqiijinayaan qaar ka mid ah dadka deegaanka.
Sidoo kale ciidamada XDS ayaa la sheegay in hub iyo saanad meleteri oo aad u farabadan ay halkaasi kaga qabsadeen maleeshiyaadka soo weeraray ee ka tirsanaa argagixisada Shabaab.
Ma jiraan wax faah faahin intaasi ka badan oo ka soo baxaya weerarkaasi ay fashiliyeen ciidamada XDS kaasoo ka dhacay fariisin ay ciidamadu ka lahaayeen duleedka deegaanka Hoosingow ee gobolka Jubbada hoose.

Waxaa Maanta oo Isniin ah lagu wadaa in Magaalada Jabuuti lagu qabto madasha aragti wadaagga Soomaalida.

Kulankan oo uu soo qaban-qaabiyay Machadka daraasaadka siyaasadda ee Heritage, ayaa waxaa ka qeyb galaya in ka badan 150 ruux oo isugu jira Mas’uuliyiin ka socota Dowladaha, Soomaaliya,  Jabuuti, Dowlad degaanka Soomaalida Itoobiya, Somaliland, Ururada Bulshada Rayidka iyo marti sharaf ka socota dhammaan degaannada Soomaalida.

Ajandaha Sanadkan ee lagu lafa gurayo Madasha aragti wadaagga ayaa ah kaalinta Soomaalida ee nabadda geeska Afrika.

Xildhibaannada golaha Shacabka Baarlamaanka Federaalka Soomaaliya ayaa maanta lagu wadaa in ay kulan ku yeeshaan magaalada Muqdisho.

Ajandaha kulanka Maanta ayaa waxaa uu yahay su’aalo waydiinta Wasiirka Wasaaradda Gaashaandhigga Xukuumadda Soomaaliya, mudane, Xasan Cali Maxamed (Amar-dambe).

Xildhibaannada ayaa Wasiirka su’aalo ka waydiin doona arrimo la xiriira howlgallada ay wadaan Ciidamada Qaranka iyo sidoo kale arrimo ku saabsan Wasaaradda Difaaca Soomaaliya.

Xildhibaannada Golaha Shacabka ayaa wado la xisaabtanka Wasiiradda, waxaana horay u hortagay, Wasiirada Amniga,Gaadiidka iyo duulista hawada iyo Wasiirka Warfaafinta, Dhaqanka iyo Daxiiska Soomaaliya.

Ra’iisul Wasaaraha xukuumadda federaalka Soomaaliya, mudane Xasan Cali Khayre ayaa ka qayb galay furitaanka madasha Dooxa.

Madasha Dooxa oo qorshuhu yahay in ay socoto maanta iyo berri, ayna kasoo qeyb geleen madax ka socota qaar kamid ah dowladaha caalamka iyo hey’ado caalami ah, ayaa waxaa furay amiirka Qatar, Tamim bin Hamad Al Thani.

Ra’iisul Wasaare Xasan Cali Khayre oo ay u tahay markii sedaxaad ee uu ka qayb galo ayaa maalinta berri ah khudbad ka jeedinaya madasha Dooxa oo sannadkaan looga hadlayo ajandayaal muhiim ah.

Madaxweynaha Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya Mudane Maxamed Cabdullaahi Farmaajo ayaa maanta daah furay qeybinta buugaagta Manhajka Waxbarashada Qaranka oo ay soo diyaarisay Wasaaradda Waxbarashada Soomaaliya.

Madaxweyne Farmaajo oo hadal kooban ka jeediyay munaasabadda daah furka ayaa sheegay in muhiimadda koowaad iyo labaad ee dowladdu ay tahay waxbarashada, isagoo intaa ku daray in waxbarashadu ay tahay furaha Nolosha.

“Anagoo munaasabadan u nimid daah furka, aan ku daah fureyno buugaagta halkan taala sample keeda, oo gaareysa daabacaadeeda Hal milyan iyo afartan kun iyo boqol iyo labo kun oo ah diyaarinta macalimiinta casharadooda, runtii waxa ay noo tahay farxad weyn, runtii waxa ay noo tahay wax aad iyo aad Alle loogu mahadceliyo, maxaa yeelay, annagu dowladdaan muhiimadeeda koowaad iyo labaad waxa weeeye waxbarashada, Waxbarashada waxa weeye waa furaha nolosha” ayuu yiri Madaxweynaha Dalka.

Madaxweynaha ayaa sheegay in saddexdii sanno ee ugu dambeysay ay dowladdu la wareegtay 24 Iskuul, isla markaana ay dowladdu wax barto 65 kun oo arday ah, waxaana la qorsheynayaa in dowladdu ay kordhiso tirada carruurta Soomaaliyeed ee ay waxbarayso.

Madaxweynaha Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya Mudane Maxamed Cabdullaahi Farmaajo ayaa xusay in horumarkasta uu dal gaaro ay sabab u tahay waxbarashada ubadka oo la horumarinayo, waxaana uu Madaxweynuhu hoosta ka xariiqay in carruurta Soomaaliyeed loo diyaariyay waxbarasho mustaqbal leh.

“Ilmo walba oo aan awood u lahayn inay aadaan iskuulada private-ka aan u diyaarino waxbarasho mustaqbal leh, waxa kaliya aan ku horumari karno anagoo waxbarasho tayo leh aan carruurteena siineyno,” ayuu Madaxweyaha hadalkiisa ku daray.