Musharax Madaxtinimada mucaaradka ugu weyn dalka Tanzania, Tundu Lissu, ayaa ka soo hor muuqday Guddiga anshaxa ee gudiga doorashooyinka talaadan maanta ah isagoo wax laga weydiinayo eedeyn uu u jeediyay Madaxweynaha dalka John Magufuli taas oo aheyd in uu sheegay in Madaxweynaha uu la kulmay agaasimaha degmooyinka ee guddiga doorashada isla markana ka wadahadleen sidii Madaxweynaha ugu shuban lahaa doorashada bisha October qorsheysan.

Sarkaal sare oo ka tirsan Guddiga doorashooyinka Wilsan Mahere ayaa sheegay in eedeynta ay ka dhigan tahay in doorashada dalka ka dhacaysa aysan aheyd mid ku qabsoomaysa jawi xor iyo xalaal ah.

Xafiiska diiwaan gelinta xisbiyada siyaasadda ayaa warqad u direy xisbiga Mr. Lissu ee Chadema in hadalka uu soo dhigay baraha bulshada uu yahay mid khatar gelinaya amniga qaranka.

Agaasimayaasha fulinta degmada waxaa looga baahan yahay sharci ahaan inay u dhaqmaan sida saraakiisha soo noqoshada deegaanka inta lagu jiro doorashada. Xukuumadda ayaa dafirtay eedeynta ka timid Mr.Lissu.

Dhinaca kale, hogaamiyaha mucaaradka Tanzania ayaa sheegay in booliiska carqaladeeyeen kolonyo xisboga oo mareysay degaanka Nyamongo ee waqooyi dalka xilli ay ku socdaan goob ay ka ololeynayaan.Waxaa uu sheegay in taageeriyaashii six un loola dhaqmay la garaacay isla markaana ka dhibaateeyay qaarkood. Mr Lissu ayaa bartiisa Twitter soo geliyay muuqaal sheegaya isku dhaca u dhexeeya booliiska iyo shacabka.

Tanzania ayaa doorashada madaxtinimada la qorsheeyay in ay qabsoonta 28 bisha October, waxayna dadweynaha u codeyn doonaan xubnaha baarlamaanka iyo madaxweynaha . madaxweynaha talada haya John Magufuli ayaa hadda raadinaya in markii labaad dalka hogaamintiisa loo doorto shanta sano ee soo socota.

Kooxaha xuquuqul insaanka ayaa waxaa ay sheegeen in xukuumadda ay sare u qaatay cadaadisk ay ku sameynayso mucaaradka, ururada aan dowliga aheyn iyo warbaahinta.

Qaar ka mid ah hey’adha Qaramada Midoobay iyo Dalalka Dunida ayaa manta u dabbaaldegay xuska 29-ka Setembar ee maalinta Caalamiga  ah ee ka hortaggga lumidda ama khasaaraha ku yimaada cuntada aan la isticmaalin ee isu bedesha qashinka.

Sababaha ugu waawayn ee lumiya  cuntada ee Afrika waa la’aanta qalab qaboojiya miraha dalagyada iyo kuwa loo isticmaalo qallajinta iyo xirfadaha wax-soo-saarka beeraha oo aan ku filnayn bulshooyinka beeralayda yaryar.

Hey’adda FAO waxay fududeysaa xuska maalinta adduunka ee wacyigelinta khasaaraha iyo wasakhda cuntada, iyadoo la kaashaneysa Barnaamijka Deegaanka ee UN (UNEP),WFP iyo kuwo kale,waxaana sanad kasta dalalka ka gooseeya Sab Saxaraga ku luma 4-bilyan oo doolar oo ah cuntada khasaarta.

Xuskaan aawadeed,waxaa baaq loo diray madaxda dalalka Afrika si ay u xoojiyaan dadaalladooda, una dhiirrigeliyaan maalgashiyada shirkadaha gaarka loo leeyahay si loo yareeyo khasaaraha cuntada iyo qashinka.

Golaha loo dhan yahay ee qaramada midoobay ayaa sanadka 2019 soo saaray bayaan loogu magac daray Maalinta Caalamiga ah ee Ogaanshaha Cunnada khasaarta ee aysan isticmaalin dadka iyo warshadaha.

Danjiraha Soomaaliya u fadhiya Dalka Sudan mudane Maxamed Sheekh Isxaaq ayaa xafiiskiisa magaalada Khaartuum kula kulmay safiirka cusub ee dalka Norway u fadhiya Sudan Therese Loken Gheil.

Intii uu socday kulankoodi waxay Danjireyaasha labada dhinac ay ka wada hadleen sidii loo xoojin lahaa xiriirka iyo iskaashiga ka dhexeeya dalalka Soomaaliya iyo Norway oo dhinacyo badan leh.

Qoraal uu soo dhigay bartiisa Twitterka ayuu kaga hadlay waxyaabihii ay ka wada hadleen isaga iyo safiirka Norway ee Sudan  haweeneyda lagu magacaabo Therese Loken Gheil.
“Waxaan xafiiskayga ku qaabilay danjiraha cusub ee Norway ee Suudaan, Therese Loken Gheil,waxaana ku faraxsanahay in ay soo booqato safaaradda Soomaaliya ee Suudaan,waxaana is dhaafsanay aragtiyo ku aadan sidii loo xoojin lahaa xiriirka iyo iskaashiga ka dhexeeya Soomaaliya iyo Norway”. Ayuu yiri danjire Maxamed Isxaaq.
Dowladda Norway ayaa kamid ah wadamada taageera Soomaaliya,gaar ahaan dhinacyada hay’adaha dowladda iyo daryeelka bulshada.

Maalintii Labaad dagaal culus oo u dhexeeya dalalka Azerbaijani iyo Armenia ayaa ka socda gobolka lagu muransan yahay ee Nagorno-Karabakh .

Labada dhinac ayaa laga soo wariyay in ay soo kala gaareen dhimasho iyo dhaawacyo , iyadoo dagaaladaan cusub ay yihiin kuwii ugu xumaa rabshado dagaal oo bilowday sanadkii 2016.

Bulshada caalamka,sida  Maraykanka, Ruushka, Iiraan iyo dalaka reer Yurub ayaa ku baaqayay in la joojiyo colaadda oo la bilaabo wada hadal.