Guddoomiyaha Hay’adda Maareynta Musiibooyinka, Mudane.Maxamuud Macallin Cabdulle, oo hoggaaminaya wafdiga Dowladda Soomaaliya ee ka qeyb-galaya Madasha 6-aad ee Dalalka Carabta ee Yaraynta Khataraha Masiibooyinka ee ka socda dalka Kuwait, ayaa kulan wax-ku-ool ah la qaatay wafdiga matalaya dowladda Muritaaniya oo ay hoggaaminayso Wasiirka Deegaanka iyo Horumarka Waara, Mrs. Messouda Mint Baham.

Kulankan labada wafdi ayaa diiradda lagu saaray iskaashiga labada dal ee la xiriira khibrad-wadaagga iyo horumarinta hababka digniinta ee ka hortagga musiibooyinka, halka Guddoomiyaha Hay’adda SoDMA uu xusay in dowladda Soomaaliya ay diyaar u tahay in ay gacan ka geysato kobcinta awoodaha farsamo ee ku aaddan hirgalinta xarunta digniinta hore ee ay qorshaynayso Wasaaradda Deegaanka ee Muritaaniya.

Wafdiga Dowladda Soomaaliya ayaa mar kale muujiyay sida ay uga go’an tahay in iskaashi dhow iyo wada-shaqeyn lala yeesho dalalka gobolka si loo xoojiyo dadaallada yareynta khataraha musiibooyinka iyo ka hortagga saameyntooda.

Madaxweynaha Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya Mudane Dr. Xasan Sheekh Maxamuud iyo Madaxweynaha Jamhuuriyadda Azerbaijan Mudane Ilham Aliyev, ayaa maanta ku kulmay magaalada Baku, halkaas oo ay ku kala saxiixdeen heshiisyo muhiim ah oo lagu xoojinayo iskaashiga labada dal.

Labada Madaxweyne ayaa ka arrinsaday horumarinta xiriirka Labada dal, iyada oo diiradda la saaray dhinacyada waxbarashada, tamarta, amniga, iyo khibradaha dhanka maamul.

Soomaaliya iyo Azerbaijan ayaa kala saxiixday heshiisyo dhaxalgal ah oo ay ka mid yihiin kobcinta iskaashiga waxbarasho, siinta deeqo waxbarasho ardayda Soomaaliyeed, horumarinta cilmi-baarista iyo hal-abuurka. Sidoo kale, waxaa la isla qaatay in Azerbaijan ay Soomaaliya ka taageerto horumarinta tamarta, gaar ahaan dhinacyada shidaalka, gaaska, iyo tamarta la cusboonaysiin karo.

Dhinaca amniga iyo difaaca, labada dal ayaa ku heshiiyay wada-shaqeyn dhow oo ku aaddan tababarada ciidamada, la-dagaallanka argagixisada iyo tayeynta Hay’adaha Amniga, waxaana la isku afgartay in la casriyeeyo maamulka dowliga ah, iyadoo la dardargelinayo adeegyada dadweynaha iyo dowlad wanaagga.

Madaxweyne Dr. Xasan Sheekh Maxamuud iyo Madaxweyne Ilham Aliyev waxay hoosta ka xariiqeen muhiimadda ay leedahay in la dhiso madal joogto ah oo lagu xoojiyo xiriirka labada dal, taasoo fududeyn doonta fulinta heshiisyada la saxiixay.

Ugu danbayntii, Madaxweynaha Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya Mudane Dr. Xasan Sheekh Maxamuud ayaa casuumay dhiggiisa Azerbaijan Mudane Ilham Aliyev in uu booqasho rasmi ah ku yimaado Soomaaliya, si loo sii xoojiyo iskaashiga labada dhinac.

Guddoomiyaha Gobolka Banaadir Ahna Duqa Magaalada Muqdisho Mudane Maxamed Axmed Amiir ayaa xafiiskiisa ku qaabilay dhibane Cabdisalaam Axmed Xasan oo ah wiil 13-jir oo mudo Hal-sano ah la xanuunsanayo dhibaato kasoo gaartay DAB uu ku gubtay oo saameeyay qeybo ka mid ah jirkiisa.

Duqa Magaalada Muqdisho Mudane Amiir ayaa warbixin ka dhageystay Aabe Axmed Xasan Cumar oo ah Aabaha dhalay dhibane Cabdisalaam, isaga oo sheegay in xaalada caafimaad ee wiilkiisa aan wadanka gudihiisa waxba looga qaban karin, islamarkaana aysan awoodin in ay caafimaad dibada ah la raadiyaan maadaama uu sheegay in ay yihiin qoys dan’yar.

Guddoomiyaha Gobolka Banaadir Ahna Duqa Magaalada Muqdisho Mudane Maxamed Axmed Amiir ayaa balan qaaday in uu garab istaagi doono sidii wax looga qaban lahaa xaalada Cabdisalaam, isaga oo eebe ugu baryay in uu caafimaad deg deg ah siiyo.

Ra’iisul Wasaare Ku Xigeenka Xukuumadda Federaalka Soomaaliya, Mudane Saalax Axmed Jaamac, ayaa maanta ka qayb galay bandhigga Suuq-weynaha Muqdisho, oo ay isugu yimaadeen hormuudka ganacsatada Soomaaliyeed.

Ra’iisul Wasaare Ku Xigeenka ayaa ku boorriyay ganacsatada Soomaaliyeed in ay xoojiyaan dadaalkooda ganacsi, horumariyaan hal-abuurka cusub, una istaagaan sidii kor loogu qaaddi lahaa kobaca dhaqaale ee dalka.

Sidoo kale, Ra’iisul Wasaare Ku Xigeenka ayaa sharraxay muhiimadda Qorshaha Isbedelka Qaranka (NTP) iyo doorka uu siinayo qeybaha ganacsiyada gaarka loo leeyahay, si ay hormuud ugu noqdaan horumarka iyo dib-u-dhiska dalka. Waxa uuna xusay in iskaashiga dowladda iyo ganacsatada ay fure u tahay kobcinta dhaqaalaha, abuurista fursado shaqo, iyo dhiirrigelinta maalgashiga gudaha iyo dibadda.

Dowladda Federaalka Soomaaliya waxaa ka go’an xoojinta xiriirka ay la leedahay ganacsatada, si loo abuuro jawi ganacsi, xasilloon oo dalka u abuuraya fursado dhaqaale.

Dowladda Federaalka Soomaaliya iyo Jamhuuriyadda Azerbaijan ayaa maanta kala saxiixday heshiis iskaashi oo dhanka difaaca iyo warshadaha ah. Heshiiska waxaa magaalada Baku ee caasimadda Azerbaijan ku saxiixay Wasiirka Wasaaradda Gaashaandhigga Soomaaliya, Mudane Cabdulqaadir Maxamed Nuur, iyo dhiggiisa Wasiirka Gaashaandhigga Jamhuuriyadda Azerbaijan, Mudane Zakir Hasanov.

Saxiixa heshiiskaan, oo muhiimad weyn u leh labada dal, ayaa waxaa goobjoog ka ahaa Madaxweynaha Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya, Mudane Xasan Sheekh Maxamuud, iyo Madaxweynaha Jamhuuriyadda Azerbaijan, Mudane Ilham Aliyev. Heshiiska ayaa ujeedkiisu yahay xoojinta iskaashiga dhanka difaaca iyo warshadaha, iyadoo labada dowladood ay isku afgarteen inay wada shaqeeyaan sidii loo horumarin lahaa awoodooda difaaca iyo sidoo kale warshadaha muhiimka ah ee dalka.

Heshiiskan ayaa ka tarjumaya xiriirka sii xoogaysanaya ee u dhexeeya Soomaaliya iyo Azerbaijan, waxaana lagu tilmaamay mid muujinaya go’aanada siyaasadeed ee labada madaxweyne ee ku wajahan horumarinta xiriirka labada dal ee dhinacyada kala duwan.

Wasaaradda Gaashaandhigga Xukuumaadda Federaalka Soomaaliya,ayaa marti-gelisay kulanka seddex biloodka ah ee looga hadlayay sidii loo ilaalin lahaa carruurta ay saameeyeen colaadaha.

Wasiir-dowlaha Wasaaradda Gaashaandhigga XukuumaaddaFederaalkaSoomaaliya, Mudane Cumar Cali Cabdi, ayaa furay kulanka, waxaana ka soo qeybgalay xubno ka tirsan wasaaradaha kala duwan, sida Xoghayaha Joogtada ah ee Wasaaradda Cadaaladda, Agaasimaha Guud ee Wasaaradda Qoyska iyo Xaqa-u-istaagga Insaanka, Agaasimaha Guud ee Wasaaradda Amniga, iyo Agaasimaha Guud ee Wasaaradda Gaashaandhigga.

Kulanka waxaa sidoo kale ka qaybgalay wakiilada Ilaalinta Xaqa-u-istaagga Carruurta iyo Xaqa-u-istaagga Insaanka ee UNTSOM, iyo dhammaan saraakiisha ka shaqeysa arrimaha xuquuqda carruurta.

Shirkan ayaa diiradda lagu saaray sidii loo ilaalin lahaa badbaadada carruurta Soomaaliyeed iyo sidii hoos loogu dhigi lahaa waxyeellada ka dhalan karta colaadaha xilliyada dagaalka.

Ciidanka Xoogga Dalka Soomaaliyeed, gaar ahaan Kumaandooska Gorgor, Qeybta 21-aad, iyo ciidamadda deegaanka, ayaa howlgallo qorsheysan ka fuliyay deegaano ka tirsan degmada Xarar-dheere ee gobolka Mudug, gaar ahaan Tuulo Xaaji iyo Tuulo Cadad.

Howlgalka, oo socday muddo saddex maalmood ah, ayaa lagu ciribtiray maleeshiyaadka Khawaarijta, kuwaas oo xogtooda la helay, xilli ay maleegayeen falal argagixiso. Ciidamadda ayaa si taxaddar leh uga hortagay kooxaha nabad-diidka ah, iyagoo beegsaday goobo ay isku uruursanayeen.

Wararka ka imanaya magaalada Xarardheere ee gobolka Mudug ayaa sheegaya in saraakiisha hoggaamineysa howlgalka ay xaqiijiyeen in cadowga lagu gaarsiiyay jab xooggan, isla markaana la burburiyay saldhigyo ay ku dhuumaaleysanayeen. Intii uu howlgalka socday, Khawaarijta waxaa laga dilay tiro maleeshiyaad ah.

Guddoomiyaha Hay’adda Maareynta Musiibooyinka ee Soomaaliya, Mudane Maxamuud Macallin Cabdulle, ayaa hoggaaminaya wafti ka socda dowladda Soomaaliya oo ka qeyb-galay Shirka 6-aad ee Madal-Goboleedka Carabta ee Yareynta Khataraha Musiibooyinka (Arab Regional Platform for Disaster Risk Reduction), oo ka dhacay dalka Kuwait.

Guddoomiyaha ayaa madasha ka jeediyay khudbad iyo farriinta Soomaaliya ee ku aaddan shirka, isagoo ka hadlay xaaladaha iyo caqabadaha ka jira Soomaaliya ee la xiriira yareynta khataraha musiibooyinka. Wuxuu si faahfaahsan uga warbixiyay sidii loo xaqiijin lahaa tiirarka heshiiska Sendai Framework 2015-2030, isagoo ku booriyay ka qeyb-galayaasha in la xoojiyo dadaallada lagu yareynayo khataraha musiibooyinka.

Mudane Maxamuud Macallin Cabdulle ayaa sidoo kale la wadaagay ka qeyb-galayaasha shirka waayo-aragnimada Soomaaliya ee la tacaalidda musiibooyinka, iyo dadaallada socda ee lagu xoojinayo adkeysiga bulshada Soomaaliyeed.

Guddoomiye kuxigeenka Hay’adda SoDMA, Dr. Axmed Cabdi Aadan, ayaa isna shir doceed ka gaaray heerka ay dalalka Carabtu ka marayaan fulinta heshiiska Sendai Framework for DRR 2015-2030. Shirkan ayaa lagu soo bandhigay waxqabadka dalalka Carabta ee ku aaddan yareynta khataraha masaa’ibta.

Agaasimaha Waaxda Yaraynta Khataraha Musiibooyinka ee SoDMA, Khadar Sh. Maxamed, ayaa ka qeyb-galay doodo lagu falanqeynayay arrimaha khasaaraha iyo waxyeellada ka dhalatay isbeddalka cimillada.

Sidoo kale, Madaxa Genderka ee Hay’adda SoDMA, Xaliima Yuusuf Sheekh Xasan, ayaa warbixin ka soo bandhigtay u adkaysiga bulshada u nugul musiibooyinka, iyadoo gaar ahaan diiradda saartay dumarka, carruurta, iyo dadka da’da ah.

Guddoomiyaha Gobolka Banaadir Ahna Duqa Magaalada Muqdisho Mudane Maxamed Axmed Amiir, ayaa caawa xarunta aqalka Dowladda Hoose ee Xamar casha sharaf ugu sameeyay hal abuure Asad Xaajiyow iyo qaar badan oo kamid dhallinyarada saameeynta ku leh aaladaha ay bulshada kuwada xariirta ee Social Media.

Ujeedka munaasabadan ayaa aheyd mid uu Duqa Magaalada Muqdisho Mudane Amiir uu ku dhiiragalinayay hal-abuure Asad Xaajiyow oo si adag oo geesinimo leh uga gudbay dhibaatada ay u geesteen Khawaarijta, sidoo kale kulankan ayaa ahaa mid lagu xogwareysanayay dhallinyarada saameynta ku leh Social Media.

Guddoomiyaha Gobolka Banaadir Ahna Duqa Magaalada Muqdisho Mudane Maxamed Axmed Amiir ayaa tilmaamay in dhallinyarada saameeynta ku leh aaladaha ay bulshada kuwada xariirta ee Social Media ay door weyn ku lee yihiin soo gudbinta horumarka wanaagsan ee kajira Caasimadda.

Wasiirka Shaqada iyo Arrimaha Bulshada Xukuumadda Federaalka Soomaaliya, Mudane Yuusuf Maxamed Aadan ayaa sheegay in dowladda ay ka go’an tahay horumarinta sharciyada shaqada iyo ilaalinta xuquuqda shaqaalaha.

Wasiirka oo ka qeybgalay shirweynaha 5-aad ee Xiriirka Ururada Shaqaalaha Soomaaliyeed (FESTU), ayaa sidoo kale xusay in guulaha wasaaraddu gaadhay ay ka mid tahay meelmarinta xeerka shaqaalaha Soomaaliyeed oo uu dhawaan saxiixay Madaxweynaha Soomaaliya, Mudane Dr. Xasan Sheekh Maxamuud.

Shirka waxaa ka qeybgalay wasiirro, xildhibaanno, wakiillo ka socday 12-ka urur ee xubnaha ka ah FESTU iyo in ka badan 300 ergo, iyadoo sidoo kale ay joogeen daneeyayaal caalami ah iyo xubno ka tirsan bulshada rayidka ah.