Home Blog Page 202

Wasiirka Arrimaha Guddaha XFS oo la kulmay Safiirka Jarmalka ee Soomaliya

0

Wasiirka Arrimaha Gudaha, Federaalka iyo Dib u heshiisiinta mudane Ahmed Moallim Fiqi ayaa maanta la kulmay safiirka Jarmalka ee Soomaaliya Amb. Sebastian Groth iyada oo ka wada hadlay nabad dhiska, gargaarka banii’aadnimo iyo dhibaatooyinka fatahaadaha.

Amb. Sebastian Groth safiirka Jarmalka ee Soomaaliya oo goobta ka hadlay ayaa adkeeyey sida dalkiisu uga la shaqeynayo xukuumadda Soomaaliya arrimaha hortabinta u leh.

Dhankiisa, Wasiirka Arrimaha Gudaha, Federaalka iyo Dib u heshiisiinta mudane Ahmed Moallim Fiqi ayaa uga mahadceliyay dowlada Jarmalka iyo saaxiibada kale ee caalamiga ah sida ay Soomaaliya uga taageeraan arrimaha la xiriira qaran dhiska.

 

Madaxweynayaasha Shiinaha iyo Mareykanka oo maanta kulmaya

Madaxweynaha Shiinaha Xi Jinping ayaa booqashadiisii ugu horreysay ku tagay dalka Mareykanka muddo lix sano ah,kaddib markii madaxweynaha Mareykanka Joe Biden uu sheegay in hadafka uu ka leeyahay wada-hadallada laba geesoodka ah ee toddobaadkaan uu yahay sidii ay dib ugu soo celin lahaayeen xiriirkii caadiga ahaa ee ay la lahaayeen Beijing,

Xi ayaa lagu wadaa inuu maanta San Francisco  kula kulmo Biden, ka hor inta uusan ka qeybgalin shir madaxeedka sanadlaha ah ee 21-ka xubnood ee iskaashiga dhaqaalaha Aasiya Pacific-ga (APEC).

Shir-madaxeedkan ayaa daba socdaa shirar heersare ah oo lagu diyaarinayey gogol xaadhka, ka dib markii ay xiisad la xiriirtay arrimaha ganacsiga, xuquuqal insaanka iyo kuwo kale ay soo kala dhex-galeen Mareykanka iyo Shiinaha.

Biden ayaa u sheegay saxafiyiinta Aqalka Cad in hadafkiisu uu yahay inuu hagaajiyo xiriirka laba geesoodka ah ee ay la leeyihiin Shiinaha.

Waa booqashadii ugu horeysay ee uu ku tago Mareykanka tan iyo 2017 markaas oo uu la kulmay madaxweyne Donald Trump.

 

Saraakiil Maraykan ah oo ka soo horjeestay taageerada Biden uu siiyo Isra’iil

In ka badan 400 oo Sargaal oo Maraykan ah, kana shaqeeya qaybo kala duwan ee Ciidamada dalkaas ayaa ka soo horjeestay taageerada uu Madaxeyne Joe Biden, siiyo Israa’iil, si ay ugu kaashato weerarrada ka dhanka ah Marinka Qaza.

Saraakiishan ayaa warqad u diray madaxweyne Joe Biden, iyagoo ugu horeeyn dhaliilay siyaasadda dowladda ee ku aaddan taageerada Israa’iil.

Sida uu qoray wargeyska “The New York Times” Talaadadii, saraakiisha aya qoraalkooda ku muujiyay sida ay uga soo horjeedaan taageerada Maraykanka uu la garab taaganyahay dagaalka Isra’iil ay ku hayso magaalada Qaza.

Wargeysku wuxuu soo xigtay laba sargaal oo ka qaybqaatay diyaarinta warqadda iyo u dirista Biden, kuwaa oo sheegay in badi saxiixayaasha ay yihiin Sarakiil ka howl galo hay’ado kala duwan, sida FBI-da, golaha Amniga Qaranka iyo Wasaaradda Cadaaladda.

Noxurka Qoraalka loo diray Biden ayaa u qornan sidan: “Waxaan ugu baaqaynaa Madaxweynaha inuu si degdeg ah u dalbado xabbad-joojin, si dadka dhibateysan loo gaarsiiyo gargaar bani’aadamnimo oo ku filan, inuu ka shaqeeyo in dib loo soo celiyo adeegyada biyaha, korontada iyo dhamaanba adeegyada kale ee muhiimka u ah magaalada Qaza iyo inuu ka shaqeeyo is dhaafsiga Maxabiista ay kala haystaa Israa’iil iyo Falastiin”.

 

Siddeed qof oo ku geeriyootay fatahaadda webiga Shabeelle ee Baladweyne

0

Ugu yaraan 8 qof ayaa ku geeriyootay fatahaadda wabiga Shabeelle ee magaalada Baladweyne 24-ktii saac ee la soo dhaafay, sida ay xaqiijiyeen maamulka degmada Baladweyne.

Duqa magaalada Baladweyne Nadar Tabaax Maalin ayaa sheegtay in labadii sana ee lasoo dhaafay ay magaaladu wajahaysay fatahaado baaxad leh, halka dhowr marna ay jabsadeen biya xireennadii la sameeyay, kuwaas oo sababay qasaara nafeed iyo mid hantiyeed.

Maayor, Nadar ayaa sheegtay in hay’adaha samafalku ay ka gaabiyeen wax u qabashada dadka ay saameeyeen fatahaaduhu, waxayna deeq bixiyayaashu ka codsatay in ay gargaar bini’aaddan-nimo lasoo gaaraan dadka ku barakacay duleeddada magaalada iyo kuwa ku xanniban xaafadaha.

Xafiiska Garyaqaanka guud oo u digay dadka degan dhulka danta guud

0

Xafiiska Garyaqaanka guud ee Dawaladda oo Digniin culus ka soo saaray Dhulka Wasaaradda Xannaanada Xoolaha ee udhexeeya Ex-kontarool Afgooye iyo Jaamacadda umadda Soomaaliya.

War saxaafadeed kasoo baxay Xafiiska Garyagaanka guud ayaa lagu amray in si dhaqsi ah looga guuro Dhulkaasi.

 

Federal Government of Somalia’s Weekly Briefing

1- The President of the Federal Republic of Somalia, Dr. Hassan Sheikh Mohamud chaired has chaired a cabinet extraordinary meeting that discussed the flood tragedy and ways to provide adequate and timely relief to the victims.

2- President Hassan Sheikh Mohamud has returned to the country after attending various summits hosted by the Kingdom of Saudi Arabia.

3- President Dr. Hassan Sheikh Mohamud gave a speech in support of the Palestinian cause at the conference of Islamic countries summit in Saudi Arabia.

4- President Dr. Hassan Sheikh Mohamud who attended the investment conference of Somalia and Saudi Arabia has highlighted the vast opportunities of investment available in Somalia.

5- President Dr. Hassan Sheikh Mohamud held a meeting with the President of Eritrea Mr. Isaias Afwerki in Riyadh.

6- President Dr. Hassan Sheikh Mohamud held a meeting with the Prime Minister of Ethiopia Abiy Ahmed Ali in Riyadh and discussed strengthening the cooperation between the two governments.

7- President Dr. Hassan Sheikh Mohamud held a meeting in Riyadh with the President of Iraq, Abdul Latif Rashid and discussed strengthening the relationship between the two countries.

8- The President of the Federal Republic of Somalia, Dr. Hassan Sheikh Mohamud, told the Arab News that the war between Israel and the Palestinians can be resolved with a political settlement of two state solution.

9- The Federal Parliament has announced that the fourth session of the parliament will be opened on the 25th of November.

10- The Cabinet has approved the draft Cyber Security Law and the National Security and Intelligence Agency Regulation.

11-  Prime Minister Hamsa Abdi Barre has opened the Blue Economy Investment Conference in Somalia to present investment opportunities in our marine resources.

12- Prime Minister Hamsa Abdi Barre has launched the Social Welfare System to reduce poverty and food insecurity, to prepare a society that is resilient to disasters such as drought, floods and locusts.

13-  Prime Minister Hamsa Abdi Barre has ordered the armed forces to participate in the rescue of victims affected by the floods.

14- The Deputy Prime Minister of Somalia, Mr. Salah Ahmed Jama, chaired the first meeting of the National Emergency Committee for El-Nino rains and floods.

15- Prime Minister Hamsa Abdi Barre has welcomed the outcome of the recent conference on the structure of the Police at the federal and state levels.

16- The Deputy Prime Minister of Somalia, Mr. Salah Ahmed Jama, has called on the Somali people to fully participate in the rescue of victims affected by the floods in the country.

17-  The Federal Government of Somalia and the Kingdom of Saudi Arabia have signed a cooperation agreement in the field of security, which strengthens the existing relationship between the two governments.

18- The Federal Republic of Somalia and the Kingdom of Saudi Arabia have signed a cooperation agreement between the two countries in Riyadh.

19- The Minister of Finance of Somalia, Mr. Bihi Iman Ige, met with the Minister of Finance of Saudi Arabia, Mr. Mohamed Al-Jaddan, in Riyadh.

20- The President of Jubbaland, Mr. Ahmed Mohamed Islam, said that 14 people died in the floods of the Jubba River in Jubbaland areas.

21- The Minister of Justice and Constitutional Affairs of Somalia, Mr. Hassan Macallin, had a meeting with the Minister of Justice of Egypt, Mr. Omar Marwan, in Cairo.

22-  The Minister of Information, Culture and Tourism of Somalia, Mr. Daud Aweis Jama, has presented certificates of appreciation to some of the reporters of the national media who played a significant role in the war against the Kharijites.

23-  Somalia’s Minister of Communications and Technology, Jama Hassan Khalif, has launched a national emergency communication plan in Mogadishu that will play a major role in disaster management.

24- Somalia’s Minister of Education Mr. Farah Sheikh Abdulqadir participated in the 42nd UNESCO Conference in Paris.

25- The Minister of Labor and Social Affairs of Somalia Mr. Dr. Mohamed Ilmi chaired a meeting organized by the Department of Health and Safety at the workplaces of the Ministry of Labor and Social Affairs to discuss the safety of workers and their welfare.

26- The Minister of Environment and Climate Change of Somalia Mrs. Khadija Mohamed Al Makhzoumi has won the Africa Sustainability Outliers Award for the year 2023.

27- The Deputy Minister of Information, Culture and Tourism of Somalia, Mr. Abdirahman Yusuf, said that national forces have killed leaders and militiamen from the Kharijites Al Shabab following a military operation in Ceel Dheer District of Galmudug.

28-  The Chairman of the National Disaster Management Agency, Mohamud Macallin Abdulle, met with the Turkish ambassador to Somalia, Mr. Amb. Ibrahim M. Yagli and discussed the flood situation in the country.

29- The National Disaster Management Agency has sent an aid shipment to Dolow District in Gedo Region which is one of the areas that have been hit the hardest by the floods.

30-  The National Committee for Floods and El Niño Floods has held a meeting with representatives of donor organizations from the Islamic countries.

31-  The Somali National Army has shot dead a plotter who had planted explosives and wanted to detonate himself at the entrance to Jaalle Siyad College in Mogadishu.

32-  The security forces of Guriceel city in Galgaduud region have arrested a man who committed a murder in the past.

33- The Governor of Banadir Region and the Mayor of Mogadishu Mr. Yusuf Hussein Jimale (Madaale) presided over the meeting of districts of Banadir Region which discussed the management of the problems caused by the floods in Mogadishu.

Ok 34- The Armed Forces Court sentenced some of the accused members of the Hodan District administration to prison terms for terrorism charges.

35- The Shabelle River has caused heavy flooding in the neighborhoods of Beled Weyne in Hiran Region.

36- The National Army in Ceel Dheer District of Galgaduud region has arrested the leader of extortion in charge of the Khawarij, Abbas Araaye (Garoobshe), who was hiding in that area for long time.

 

Akhriso Warbixinta Toddobaadlaha ee Dowladda Federaalka Soomaaliya

0

1- Madaxweynaha Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya Mudane Xasan Sheekh Maxamuud oo guddoomiyay shir aan caadi ahayn oo ay isugu yimaadeen Golaha Wasiirada, loogana hadley gurmadka fatahaadaha ku habsadey qeybo badan oo Somalia ka mid ah.

2- Madaxweyne Xasan Sheekh Maxamuud oo dalka dib ugu soo laabtey kadib markii uu magaalada Riyaad kaga soo qeybgaley shirar madaxeed kala duwan ay Boqortooyada Sacuudiga martigelisay.

3- Madaxweyne Dr.Xasan Sheekh Maxamuud oo khudbad u uku taageerayo qadiyadda Falasiin ka jeediyay shirka waddamada Islaamka kaga arinsanayeen xaaladda dhulka la haysto ee Falastiin oo ka dhacay Sacuudiga.

4- Madaxweyne Dr. Xasan Sheekh Maxamuud oo shirka maalgashiga Soomaaliya iyo Sacuudi Caraabiya uga warbixiyey fursadaha ballaaran ee maalgashiga Soomaaliya.

5- Madaxweyne Dr Xasan Sheekh Maxamuud ayaa magaalada Riyaad kulan-doceed kula qaatay Madaxweynaha dalka Eretariya Mudane Isaias Afwerki.

6- Madaxweyne Dr. Xasan Sheekh Maxamuud ayaa magaalada Riyaad kulan gaar ah kula yeeshay Ra’iisul Wasaaraha Ethiopia Abiy Axmed Cali oo ay ka wada hadleen xoojinta iskaashiga labada dowladood.

7- Madaxweyne Dr Xasan Sheekh Maxamuud ayaa magaalada Riyaad kulan kula yeeshay Madaxweynaha Ciraaaq,  Abdul Latif Rashid oo ay ka wadahadleen xoojinyta xiriirka labada dal.

8- Madaxweynaha Jamhuuriyadda Federaalka Somaaliya Mudane Xasan Sheekh Maxamuud oo la hadlay shabakadda Arab News intii uu joogay Boqortooyada Sacuudi Caraabiya ayaa sheegay in dagaalka u dhexeeya Israa’iil iyo Falastiiniyiinta lagu dhameyn karo heshiis siyaasadeed oo ah qaabka  dhismaha laba dowladood oo labada dhinac ay yeeshaan.

9- Guddoonka labada gole ee Baarlamaanka Federaalka oo go’aamiyay in 25ka bisha November uu furmi doono kalfadhiga baarlamanka.

10- Golaha Wasiiradda oo ansixiyey hindise sharciyeedka Saybarka iyo Xeer Nidaamiyaha Hay’adda Nabadsugida iyo Sirdoonka Qaranka.

11-  Ra’iisul Wasaare Xamsa Cabdi Barre, ayaa furay Shirka Maalgashiga Dhaqaalaha Buluugga ah ee Soomaaliya oo lagu soo bandhigayo fursadaha maalgashi ee kheyraadka badaheenna.

12-  Ra’iisul Wasaare Xamsa Cabdi Barre, ayaa daah-furay Nidaamka Daryeelka Bulshada oo lagu yaraynayo saboolnimada iyo sugnaan la’aanta cuntada, si loogu diyaariyo bulsho adkaysi u leh aafooyinka ay ka mid yihiin abaaraha, fatahaadaha iyo ayaxa.

13-  Ra’iisul Wasaare Xamsa Cabdi Barre ayaa ku amray Ciidamada qalabka sida inay ka qeyb qaataan gurmadka  dhibaneyaasha ay saameeyeen fatahaadaha.

14- Ra’iisul Wasaare Ku-Xigeenka Soomaaliya Mudane Saalax Axmed Jaamac ayaa guddoomiyay kulankii u horreeyey ee Guddiga Qaran ee Gurmadka roobabka iyo daadadka El-Nino.

15- Ra’iisul Wasaare Xamsa Cabdi Barre ayaa soo dhaweeyey go’aanadii ka soo baxay shirkii qaab dhismeedka Booliiska ee heer federal iyo heer dowlad goboleed.

16- Ra’iisul Wasaare Ku-Xigeenka Soomaaliya Mudane Saalax Axmed Jaamac ayaa bulshada Soomaaliyeed ugu baaqey inay si buuxda uga qeyb qaataan gurmadka dhibaneyaasha ay saameeyeen fatahaadaha dalka ka jira.

17-  Dowladda Federaalka Soomaaliya iyo Boqortooyada Sucuudiga ayaa kala saxiixday heshiis iskaashi oo dhanka amniga ah, kaas xoojinaya xariirka soo jireeenka ah ee labada dowladood.

18- Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya iyo Boqortooyada Sacuudiga ayaa magaalada Riyaad  ku kala saxiixday heshiis iskaashi oo labada dal ay yeelanayaan.

19- Wasiirka Maaliyadda Soomaaliya, Mudane Biixi Imaan Cige ayaa magaalada Riyaad kula kulmey Wasiirka Maaliyadda dalka Sacuudiga Mudane Maxamed Al-Jaddan.

20- Madaxweynaha Jubbaland Mudane Axmed Maxamed Islaam ayaa sheegay in 14 qof ay ku dhinteen fatahaadaha Wabiga Jubba ee deegaanada Jubbaland.

21-  Wasiirka Cadaaladda iyo Arrimaha Dastuurka Soomaaliya Mudane Xasan Macallin ayaa magaalada Qaahira kulan kula yeeshay Wasiirka Cadaaladda ee Masar, mudane Cumar Marwaan.

22-  Wasiirka Warfaafinta, Dhaqanka iyo Dalxiiska  ee Soomaaliya Mudane Daa’uud Aways Jaamac ayaa shahaado sharaf guddoonsiiyay qaar ka mid ah hawlwadeennada eesiyaasha ah ee warbaahinta qaranka ee sida wacan uga qeyb qaatay dagaalka Khawaarijta.

23-  Wasiirka Isgaarsiinta iyo Tiknoolajiyadda Soomaaliya Jaamac Xasan Khaliif ayaa magaalada Muqdisho ka daahfuray qorshaha qaran ee isgaarsiinta xaaladaha degdega ah oo kaalin weyn ka qaadan doonto maareynta musiibooyinka..

24- Wasiirka Waxbarashada Soomaaliya Mudane Faarax Sheekh Cabdulqaadir ayaa magaalada Paris uga qeyb galay Shirweynaha 42aad ee UNESCO.

25- Wasiirka Shaqada iyo Arrimaha Bulshada Soomaaliya Mudane Dr. Maxamed Cilmi ayaa shir guddoomiyay kulan ay soo qabanqaabiyeen waaxda Badqabka iyo Caafimaadka goobaha shaqada ee wasaarada shaqada iyo arimaha bulshada oo looga arinsanayey bedqabka shaqaalaha.

26- Wasiirka Deegaanka iyo Isbeddelka Cimilada ee Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya Marwo Khadiija Mohamed Al Makhzoumi ayaa ku guuleysatey abaalmarinta Africa Sustainability Outliers Award ee sannadka 2023-ka.

27- Wasiirka Ku-Xigeenka Warfaafinta, Dhaqanka iyo Dalxiiska ee Soomaaliya Mudane Cabdiraxmaan Yuusuf ayaa sheegay in hawlgal ka dhacay degmada Ceeldheer lagu khaarajiyay horjoogayaal iyo maleeshiyaad ka tirsan Khawaarijta Al-Shabaab.

28-  Gudoomiyaha Hay’adda Maaraynta Musiibooyinka Qaranka Maxamuud Macallin Cabdulle ayaa la kulmay safiirka Turkiga ee Soomaaliya Mudane Amb. Ibrahim M. Yagli waxaana ay ka wada hadlaan xaaladda fatahaadaha ee dalka ka jira.

29- Hay’adda Maareynta Musiibooyinka Qaranka ayaa shixnad gargaar ah geysat Degmada Doolow ee Gobolke Gedo oo ka  mid ah meelaha ay sida aadka ah u aafeeyeen fatahaadaha.

30-  Guddiga Qaran ee Gurmadka Fatahaadaha iyo daadadka El-Niño ayaa kulan la yeeshay wakiilo ka socday hay’addaha deeqaha bixiya ee dalalka Islaamka.

31-  Ciidamada Xoogga Dalka Soomaaliya ayaa toogtay dhagarqabe waxyaabaha qarxa isku soo xiray kaasi oo doonayay inuu isku qarxiyo albaabka laga gelo Kulliyadda Jaalle Siyaad ee magaalada Muqdisho.

32-  Laamaha ammaanka magaalada Guriceel ee gobolka Galgaduud oo gacanta kusoo dhigay nin horay dil u geystay.

33- Guddoomiyaha Gobolka Banaadir ahna Duqa Magaalada Muqdisho Mudane Yuusuf Xuseen Jimcaale (Madaale) ayaa guddoomiyay shirka degmooyinka Gobolka Banaadir oo looga hadlayay maareynta dhibaatooyinka ka dhashay daadadka roobkii ka da’ay Muqdisho.

34- Maxkamadda Ciidamada Qalabka Sida ayaa xukuno xabsi ah ku ridday qeyb ka mid ah dad ka eedeysaneyaal ka tirsanaa laamaha maamulka Degmada Hodan oo argagixisanimo loo haystay.

35- Wabiga Shabeelle ayaa fatahaad xooggan ka sameeyay xaafado ka tirsan magaalada Beled Weyne ee Gobolka Hiiraan.

36- Ciidanka Xoogga Dalka oo degmada Ceeldheer ee gobolka Galgaduud ka soo qabtay horjoogihii baadda shacabka u qaabilsanaa khawaarijta, Cabaas Caraaye (Garoobshe), kaas oo mudda ku dhuumaaleysanayay degaankaas.

 

EAC membership will usher in a new era of hope, stability & prosperity for Somalia, bloc

East African Community Heads of State are about to render their verdict on whether Somalia will become the eighth member of the regional bloc that currently comprises Burundi, Kenya, Uganda, Rwanda, Tanzania, the Democratic Republic of Congo and South Sudan.

In June this year, EAC Heads of State adopted the Report of the Verification of the Application of the Federal Republic of Somalia to join the East Africa Community during the 21st Extraordinary Summit held in Bujumbura, Burundi. The compilation of the report was the culmination of a 6-months-long verification exercise to ensure Somalia’s readiness and suitability to join the bloc. In order to be verified, Somalia had to prove that it upholds the rule of law, governance, and respect for human rights as well as its record as a hub for trade that promotes regional trade and development.

In August, on the instructions of the Heads of State, experts from the seven EAC states, the EAC Secretariat and Council, Somalia, the East African Legislative Assembly, and the East African Court of Justice congregated in Nairobi, Kenya for nine days of negotiations regarding Somalia’s entry into the regional body. Following these deliberations, EAC Secretary-General Peter Mathuki expressed confidence that Somalia’s request for membership would be approved.

It has been a long wait for Somalia which first put in a bid to join the EAC in 2012. The quest to join the East African Community has been a top priority for President Hassan Sheikh Mohamud since his re-election in 2022. If approved, it would be the fulfilment of an 11-year dream and years of arduous work and processes.

The approval for accession would bring good tidings not just for Somalia, but the East African region as a whole. Somalia has already enjoyed the benefits that would come with joining EAC, with most member states having provided troops who joined the ranks of the African Union Mission in Somalia – AMISOM (currently ATMIS) – a peacekeeping mission operated by the African Union with the approval of the United Nations Security Council. East African nations have been brothers-in-arms in the war against terror. There’s no doubt that our brothers and sisters in the region will play a significant role in rebuilding a peaceful, stable Somalia after decades of strife and unrest.

Somalia has much to gain from joining the East African Community. It would benefit from regional infrastructure projects that include roads, railways and energy projects. These projects would boost inter-connectivity within East Africa and also spur economic growth and development. It would also open doors for more investment and capital mobility. The East African Community boasts a population of more than 200 million people, a ready market for trade in goods and services.

Membership within the East African Community would also allow for free movement of people and commodities in and out of Somalia. This would be a significant boost for the economy as there are already hundreds of thousands of Somalis trading across the region. On the socio-cultural level, people-to-people exchanges have the potential to not only raise the standards of living for citizens but will also go a long way in achieving the dream of integration.

Somalia looks forward to knowledge-sharing on best practices in democracy, good governance, law-making, gender equality and environmental stability. Our country has much to learn as it seeks to stabilize after years of turmoil. East African countries have continued to stand with President Hassan Sheikh Mohamud’s quest to eliminate the Al Shabaab by the end of this year and for that, we remain grateful.

On its part, the East African Community will enjoy an expanded trade market with the inclusion of Somalia’s population of more than 17 million people. This will boost trade and the GDP of East Africa as a whole. The region stands to reap massive benefits from the exploitation of blue economy resources of Somalia which has the longest coastline in Africa. Somalia also possesses vast natural and mineral resources that could benefit its neighbours.

Somalia has massive agricultural potential that can be exploited for the good of the entire East Africa. Today, agriculture contributes 65% to the GDP and is the biggest employer. Exploitation and modernisation of agricultural resources would go a long way in addressing not only Somalia’s food insecurity issues, but those of the entire region. East African nations will also benefit from Somalia’s robust, youthful population.

Politically, the EAC’s increased membership would increase its influence in the region and amplify its voice in African and global politics. Somalia would be able to have a say in the running of East Africa’s affairs as well as in the Horn of Africa. Having Somalia on board would also help address security challenges in the Horn of Africa.

There has been criticism by some that Somalia is not ready for accession to the East African Community, but the facts speak for themselves. The team of experts that conducted the verification declared Somalia more than fit, with the adoption of their report by the Heads of State being a clear indication of their confidence. The naysayers would wish that Somalia does not rise out of the ashes of its dark past. That we do not develop. That we do not take up our space in regional, African and global politics. But the time is now. Somalia cannot develop in isolation. President Hassan Sheikh continues to prioritize pursuits that will raise the standard of living of each and every Somali.

In Kiswahili we say, Umoja ni Nguvu’, which means Unity is Power. If Somalia wants to go far, it must not go alone. We must join hands with other countries in the region and prosper together. We look forward to being named East Africa Community’s newest member end of this month of November and usher in a new era of hope, stability and mutual cooperation and development. We look forward to playing a part in meeting EAC’s Vision 2050 of optimizing utilization of the region’s resources to accelerate productivity and the people’s well-being.

 

Viva, EAC, VIVA!

The author is the Minister for Information, Culture and Tourism

in the Federal Government of Somalia

 

Xubinnimada EAC Waxay Soomaaliya  iyo Gobolkaba u Horseedi Doontaa Waa Cusub oo Rajo,  Xasilooni iyo Barwaaqo ah.

0

Hoggaamiyeyaasha Wadamada Urur Goboleedka Iskaashiga Bariga Afrika (East African Community) ayaa dhowaan go’aan ka gaaraya in Soomaaliya ay ugu dambeyntii noqoto xubintii 8-aad ee Urur Goboleedkan Ioo hadda ka kooban Burundi, Kenya, Uganda, Rwanda, Tanzania, Jamhuuriyadda Demoqraadiga ee Congo iyo Konfuurta Suudaan.

Bishii Juun ee sannadkan, Madaxda Bariga Africa waxay ansixiyeen Warbixinta Xaqiijinta Codsiga Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya si ay uga mid noqoto Urur Goboleedkan intii lagu guda jiray Shir Madaxeedkii 21-aad ee aan caadiga ahayn ee ururka oo lagu qabtay magaalada Bujumbura ee dalka Burundi.  Dhameystirka iyo ansixinta warbixinta waxay gunnaanad u ahayd hannaan soo socday muddo lix bilood ah si loo xaqiijiyo u diyaargarowga iyo ku haboonaanta Soomaaliya ee ku biiritaanka ururka. Si loo xaqiijiyo shuruudaha, Soomaaliya waxay ahayd inay caddayso inay ilaaliso sharciga, dawladnimada, ixtiraamka xuquuqul insaanka iyo sidoo kale in ay tahay xarun ganacsi oo kor u qaadaysa ganacsiga iyo horumarka gobolka.

Bishii Agoosto, iyadoo la raacayo awaamiirta Madaxda Qaranka, khubaro ka kala socota toddobada waddan ee EAC, Xoghaynta iyo Golaha EAC, Soomaaliya, Golaha Sharci dejinta ee Bariga Afrika, iyo Maxkamadda Cadaaladda ee Bariga Afrika ayaa ku kulmay magaalada Nairobi ee dalka Kenya muddo sagaal maalmood ah oo wadahadallo ah. oo ku saabsan soo galitaanka Soomaaliya ee golaha deegaanka. Wada-hadalladaas ka dib, Xoghayaha Guud ee EAC Peter Mathuki ayaa kalsooni ka muujiyay in la ansixin doono codsiga Soomaaliya ee xubinnimada.

Muddo dheer ayay Soomaaliya sugeysay inay mira dhaliso hammigeeda ah inay ku biirto Urur Goboleedkan Iskaashiga Dhaqaalaha ee Bariga Afrika oo ay markii ugu horreysay isku dayday inay ku biirto sannadkii 2012-kii. Baadigoobka ku biirista Urur Goboleedka EAC waxay ahayd mudnaanta koowaad ee Madaxweyne Xasan Sheekh Maxamuud tan iyo markii dib loo doortay 15 bishii May, 2022. Haddii la ansixiyo sida la wada filayo. waxay noqon doontaa gaarista ama meel marinta riyo 11 sano ah iyo sannado shaqo iyo hawlo adag loo soo marey

Oggolaanshaha ku biiritaanku ma ahan mid bishaaro u noqoneysa Soomaaliya oo keliya, balse waa mid ay ku baraari doonaan guud ahaan waddamada gobolka ku yaalla. Soomaaliya waxay horey u deristay una aqoonsatey faa’iidooyinka ku biiritaanka EAC, iyadoo inta badan dalalka xubnaha ka ah ururka ay qeyb ka yihii Hawlgalka Nabad Ilaalinta Midowga Afrika ee Soomaaliya – AMISOM (oo haatan loo yaqaano ATMIS) -ciidamo dalalka EAC ka mid ahna ay Soomaaliya waqtigan xaadirka ah joogaan. Hawlgalkan Midowga Afrika uu garwadeenka ka yahay, ayaa ku shaqeeya qaraar uu soo saarey Golaha Ammaanka ee Qaramamada Midoobay. Wadamada Bariga Afrika ayaa si dhow oo wadajir ah ugu jira dagaalka ka dhanka ah argagixisada. Waxaa aan shaki ku jirin in walaalaheena dalalka gobolka ay door weyn oo muhiim ah ka cayaari doonaan dib u dhiska Soomaaliya nabad ah, xasiloon, wax badan oo wanaag ahna ku soo kordhisa Gobolka Bariga Afrika, sannado badan oo colaado iyo caqabado kale kadib.

Soomaaliya wax badan ayay ka faa’iidi kartaa ku biirista Urur Goboleedka Iskaashiga Dhaqaalaha Bariga Afrika. Waxyaabaha laga xusi karo faa’iidooyinkaasi waxaa ka mid ah mashaariicda kaabayaasha dhaqaalaha ee Gobolka Bariga Afrika oo ay ku jiraan waddooyinka, tareennada iyo mashaariicda tamarta. Mashaariicdan ayaa kor u qaadi doona isku xirka dalalka Bariga Afrika, waxayna sidoo kale qeyb ka qaadanayaan koboca dhaqaalaha iyo horumarka. Sidoo kale waxay albaabada u furi doontaa maalgashi badan iyo dhaqdhaqaaqa raasumaalka. Waddamada Bariga Afrika ayaa awaxa ku nool in ka badan 200 oo milyan oo qof, taas oo ka dhigan suuq diyaar u ah ka ganacsiga badeecadaha iyo adeegyada, Soomaaliyana ay wax weyn ka faa’iidi doonto.

Xubinnimada Urur Goboleedka Bariga Afrika ayaa fursadaha la socda waxaa ka mid ah isu socodka dadka iyo isku gudubka badeecadaha gudaha iyo dibadda Soomaaliya. Tani waxay wax weyn u noqon doontaa dhaqaalaha maadaama ay horayba u joogeen boqolaal kun oo Soomaali ah oo ka ganacsanayay gobolka. Marka la eego heerka dhaqan-bulsho, wax-is-weydaarsiga dadka ma ahan oo keliya mid door ka cayaareysa kor u qaadista heerka nololeed ee muwaadiniinta, balse waxay sidoo kale wax badan ka tari doontaa xaqiijinta riyada is-dhexgalka ee waddamada gobolka ku yaalla.

Soomaaliya waxay rajaynaysaa in la wadaago aqoonta hab-dhaqannada ugu wanaagsan ee dimoqraadiyadda, dawlad wanaagga, sharci-dejinta, sinnaanta iyo xasilloonida deegaanka. Dalkeenu wax badan ayuu ka baran doonaa si uu u gaaro xasilooni buuxda, sannado badan oo qalalaase ah kadib. Wadamada Bariga Afrika ayaa taageero iyo garab istaag ku dheehan derisnimo iyo walaaltinimo u muujiyay Madaxweyne Xasan Sheekh Maxamuud, dagaalka uu kula jiro argagixisada si meesha looga saaro Khawaarijta Al Shabaab dhammaadka sanadkan. Taageeradaasina waa mid aan si weyn abaal uga hayno hoggaamiyeyaasha gobolka.

Dhankeeda, Bulshada Bariga Afrika waxay ku naaloon doontaa suuq ganacsi oo la ballaariyay oo ay ku jiraan dadka Soomaaliyeed oo ka badan 17 milyan oo qof. Tani waxay kor u qaadi doontaa ganacsiga iyo wax soo saarka guud ee Bariga Afrika. Gobolka wuxuu fursan u helayaa inuu manaafacaad weyn ka helo ka faa’iidaysiga ilaha dhaqaalaha buluugga ah ee Soomaaliya oo leh xeebta ugu dheer Afrika. Sidoo kale Soomaaliya waxa ay leedahay kheyraad dabiici ah iyo macdan aad u badan oo ay ka faa’ideysan karaan dalalka deriska la ah.

Soomaaliya waxa ay leedahay awood beereed baaxad leh oo looga faa’iidaysan karo danta Bariga Afrika oo dhan. Maanta, beeruhu waxay wax ku biiriyaan 65% GDP (Gross Domestic Product), ahna isha ugu weyn ee shaqa abuurka .Ka faa’iidaysiga iyo casriyaynta kheyraadka beeruhu waxa ay wax badan ka tari doontaa ma aha oo kaliya arrimaha sugnaanshaha cuntada ee Soomaaliya, balse kuwa gobolka oo dhan ayay dabooli kartaa. Wadamada Bariga Afrika waxay sidoo kale ka faa’iidaysan doonaan shacabka Soomaaliyeed oo intiisa badan ka kooban dhalinyaro wax weyn ku soo kordhin karta koboca dhaqaalaha gobolka.

Siyaasad ahaan, kordhinta tirada xubanah  Ururka Iskaashiga Dhaqaalaha Bariga Afrika ee EAC waxay kordhin doontaa saamaynta ay ku leedahay gobolka, waxayna kor u qaadi doontaa codkeeda siyaasadda Afrika iyo tan caalamka. Soomaaliya waxay awood saameyn ku yeelan doonta go;aamada masiiriga ah ee arrimaha Bariga Afrika iyo sidoo kale Geeska Afrika. Xubinimada Soomaaliya ee ururka waxay sidoo kale wax ka tari doontaa xal u helista caqabadaha amni ee Geeska Afrika.

Waxaa jira kooxo yar oo dhaleecaynaya ama si xun u fasiraya doonista Soomaaliya ee ku biiritaanka EAC. Waxay kooxdaasi ku doodeysaa in Soomaaliya weli aysan diyaar u ahayn ka mid noqoshada Ururka Bariga Afrika, balse xaqiiqadu waa ay ka duwan tahay fikirka ay qabaan. Kooxda khubarada ah ee xaqiijinta sameeyay ayaa ku dhawaaqay in Soomaaliya ay buuxisya dhammaan shuruudihii looga baahnaa ee heerka ku biirista ururka, taasina ay soo dedejisay in madaxda waddamada EAC ay meel mariyaan warbixinta khubarada, tallaabadaas oo muujineysa sida ay ugu kalsoon yihiin Soomaaliya iyo diyaar u ahaanshaheeda ku biiritaanka Urur Goboleedka EAC.

Kuwa iska indha tiraya xaqiiqada dalka taalla, waxaa muuqata inay jeclaan lahaayeen in aysan Soomaaliya ka soo bixin dambaska mugdiga ay soo martay. In aynan horumarin. In aynan ka faa’iidaysan siyaasadda gobolka, Afrika iyo caalamkaba. Laakiin Soomaaliya hadda ayay fursad iyo waqtiba haystaa. Waa inaan marnaba lag fikirin in Soomaaliya ay horumar ku sameyn karto iyadoo ku jirta xaalad go’doon ama keli ah. Waxaana mar walba horumarka uu ku jiraa wadajirka ama iskaashiga waddamada ay dantu ka dhexeyso. Tallaabada ay dowladda muhimad gaar ah ku siineyso ururkan ayaa sidoo kale ka tarjumeysa sida Madaxweyne Xasan Sheekh  Maxamuud ay uga go’an tahay inuu mudnaanta siiyo dadaallada kor loogu qaadayo heerka nololeed ee qof kasta oo Soomaali ah.

Waxaa jira halhays Af Sawaaxili ah oo oranaya, ‘Umoja ni Nguvu’, oo macnaheedu yahay “Midnimadu waa Awood”. Haddii ay Soomaaliya rabto in ay meel fog gaarto, waxaa Khasab ah inayna keligeen iska duulin. Waa inaan gacmaha is qabsanaa dhammaan wadamada gobolka oo aan si wada jir ah u horumarno una barwaaqowno. Waxaan si weyn u dhowreynaa dhammaadka bishan November si rasmi ah na loogu aqoonsado inaan noqono xubinta cusub eek u soo biireysa Urur Goboleedka Iskaashiga Dhaqaalaha Bariga Afrika (East African Community).  Tallaabadan ayaa abuuri doontaa waa cusub oo rajo leh, xasilooni, iskaashi iyo horumar wadaag ah. Waxaan rajeyneynaa inaan qeyb ka qaadano kulanka lagu soo bandhigi doono Hiigsiga 2050 ee Urur Goboleedka EAC ee wanaajinta ka faa’iidaysiga kheyraadka gobolka si loo dardargeliyo wax soo saarka iyo samafalka dadyowga gobolka ku nool.

 

Viva, EAC, VIVA!

 

Waxaa qoray Wasiirka Warfaafinta, Dhaqanka iyo Dalxiiska

ee Dowladda Federaalka Soomaaliya

Mudane Daud Aweis.

 

 

Madaxweynaha Dowlad goboleedka Puntland ayaa maanta Madaxtooyada Garoowe ku qaabilay Ergayga Qaramada Midoobey ee Soomaaliya

0

Madaxweynaha Dowlad goboleedka Puntland Mudane Siciid Cabdullaahi Deni, ayaa maanta Madaxtooyada Garoowe ku qaabilay Ergayga Qaramada Midoobey ee Soomaaliya Catriona Liang iyo wafdi ay hoggaaminayso.

Kulanka ayaa looga hadlay arrimo dhowr ah oo ay ka mid tahay xaaladaha bani’aadantinimo ee Doorashooyinka Puntland ku soo wajahan.

Waxaa Kulanka ka qeybgalay Madaxweyne Ku-xigeenka Puntland Mudane Axmed Cilmi Cismaan Karaash, Xubno ka mid ah Golaha Wasiirada iyo Xafiiska Qaramada Midoobey.