Guddiga doorashooyinka dalka Ruwanda ayaa shaaciyay in uu doorashadii ka dhacday dalkaasi uu ku guuleystay Paul Kagame madaxweynaha dalkaasi.

Mr Kagame ayaa heley 98% boqolkiiba in kabadan codadka la tiriyay, waxaana uu markii sedaxaad qabanaya xafiiska madaxweynaha isagoo kaga guuleystay doorashada ilaa 2 musharax oo kale kuwaasi oo kula loolamayaya doorashadii madaxtinimo ee ka dhacday dalkaasi.

Kumanaan taageerayaashiisa ah ayaa banana baxyo ka sameynayay magaalooyinka dalkaasi oo ay kujirto caasimadda dalkaasi ee Kigali.

Madaxweyne Paul Kagame ayaa lagu tilmaamayaa in uu horumar dhinaca dhaqaalaha ah gaarsiyay dalkaasi, wixii ka dambeyeey 1994 markii xasuuq ba’an uu dalkaasi ka dhacay.

Mr Kagame, ayaa talada dalkaasi hayay muddo dhan 17 sano, dhawaana waxaa isbedel lagu sameeyeey dastuurkii dalkaaasi, oo madaxweynuhu fursad u siinaya in xafiiska uu sii hogaamiyo ilaa 2034.

Munaasabadan Waxaa ka soo qeybgaley Guddoomiyaasha Baar lamaanda Jubbaland iyo K/Galbeed  Xildhibaano Katirsan Baar lamaanka Federaalak  Soomaaliya,Qaar kamid ah Wasiirada Magacaaban ee K/Galbeed iyo mas’uuliyiin kale.

Waxaa ujeedku ahaa xoojinta iyo horumarinta hidaha iyo dhaqanka oo dalku caanka ku yahay ayadoo lagu soo bandhigay qaar kamid ah ciyaarah ay Soomaalida caanka ku tahay ee Hidaha iyo Dhaqanlka qeyb ka ah.

Malaaq Cali Malaaq Xasan Cali Qataar oo kamid ahaa Duubabkii Dhaqanka ahaa ee Sida Gaarka ah u soo qaban Qaabiyey Munaasabada ayaa sheegy in muhiim ay tahay horumarinta Hidaha iyo dhaqanka.

“Bulsho kasta oo kunool dunida waxay leedahay astaamo iyo waxyaabo u gaar ah, waxaa looga baahan yahay shacabka Soomaaliyeed in ay xoojiyaan horumarinta iyo ilaalinta Hidaha iyo dhaqanka Suuban oo Soomaalidu ay leedahay, ujeedka munaasabadan waa sidaasi”, Ayuu yiri malaaq Cali Xasan.

Cabdi Xaamud Waa wiil dhalinyaro ah ayaa ka hadlay dareenkiisa” Hadii aanahay dhalinyarada waxaan diyaar u nahay in aan ka qeyb qaadano ilaalinta dhaqankeena suuban oo aan leenahay, waxaaa ay lamid tahay adigoo ilaaliya calankaaga hooyo”, Sidaasina waxaa ,munaasabadda ka sheegey Cabdi Xaamud oo dhalinyarada ka mid ahaa.

Guddoomiyaha Baarlamanka K/Galbeed C/qaadir SHariif Sheekhuna Maye iyo guddoomiyaha baarlamaanka Jubbaland ayaa bulshada ugu baaqay in ay si wada jir ah uga qeybgalaan ilaalinta dhaqanka suuban oo ay leedahay bulshada Soomaaliyeed.

Golaha shacabka Baarlamaanka Soomaaliya ayaa Maanta kulankoodii Caadiga ahaa ku leh Xaruunta Golaha shacabka ee Magaalada kulanka oo lagu soo afjaraayo su,aalo waydiinta Wsiirka Wasaaradda Arrimaha Dastuurka.

Wasiirka Wasaaradda Arrimaha Dastuurka xukumadda Soomaaliya C/raxaan  Xoosh Jabriil ayaa waxaa lagu wadaa in maanta uu hortago kulanka Baarlamaanka Soomaaliya si xal looga gaaro Arrimaha ku aadan su,aalo wadiinta Wasiirka.

Baarlamaanka Soomaaliya ayaa horay u yeeray Wasiirka si ay wax uga wadiiiyaan Arimo ku saabsan go,aan uu ku raacay Maxkamada Sare ee Dalka taasoo ku aadanayd muran ka dhashay doorashada siddeed Xildhimaan.

Waxaase maanta go,aanku yahay in lasoo gaban gabeeyo dooda Wasiirka Wasaaradda Arrimaha Dastuurka Soomaaliya C/raxmaan Xoosh Jabriil taasoo dhalisay dood badan.

Wixii faahfaahin ah kala soco halkaan:

Xeer ilaaliyaha guud ee Maraykanka ayaa sheegay in afar qof lagu soo eedeeyey in ay qoraallo sir ah faafiyeen, iyadoo maamulka Trump bilaabay olole waji gabax ka muuqdo oo dadka qoraalladaa faafiyey lagu soo qabqabanayo.

Jeff Sessions wuxuu sheegay in dadka la soo qabtay lagu tuhunsanyahay in ay qoraallo sir ah faafiyeen iyo in ay magac dhabeen saraakiil sirdoon ah oo si qarsoodi ah u shaqaynayey.

Xeer ilaaliyaha guud ee Maraykanku wuxu sheegay in maamulka dalku ilaa bishii Jeeniweri saddex laabay baadhitaanka lagu hayo qoraalladaa sirta ah ee la faafiyey.

Madaxweyne Trump ayaa mar hore oo uu ka hadlayey arrintan dhaliilay Sessions kuna tilmaamay “qof aad u jilicsan”.

Xeer ilaaliyaha guud oo shir jaraa’id ka hadlay aya sheegay in aan dawladina si habsami ah u shaqayn karin hadii hogaamiyeyaasheedu aanay si xor ah oo kalsooni leh ula hadli karin hogaamiyeyaasha dalalka kale.

“Waxaan arintaa ku raacsanahay madaxweynaha si adagna waan u dhaleecaynayaa tiradan sii kordhaysa ee qoraallada sirta ah ee lafaafiyey ah, waana mid wiiqaysa kartida dawladeena ee ilaalinta dalkan” ayuu Sessions warfidiyeenka ku yiri.

Madaxweynaha  Dowlada  Goboleedka  Galmudug, Madxweyne kuxigeenka Galmudug iyo  labada gole ee dowlad Goboleedka Galmudug ,  waxay  tacsi tiiraanya leh u dirayaan   qoyskii, qaraabadii iyo dhamaan shacabka  dowlad goboleeedka Galmudug oo ay ka geeriyoodeen Allaha ha u naxariistee gudoomiyihiin Gobolka Galgaduud marxuum Maxamed dahir Shiikh Cali Cilmi iyo walalkiis marxuum En. Xasan Shiikh Cali Cilmi oo xalay kooxo hubeysan oo dhagar qabayaal ah ay ku dileen magaalada muqdisho,gaar ahaan xafada Carafaad  waxaana  dishay gacan ka xaqdaran, runtii geerida ku timid gudoomiyaha iyo walalkiisba  waa mid si gaar ah noo taabaneysa.

“Innaa Lillaahi wa Inaa Ileyhi Raajicuun. Dhammaan Dowlad Goboleedka Galmudug   waxay tacsi  tiiraanyo leh  la wadaagayaan ehelada marxuunka  waxayna ilaah uga baryayaan in ilaah samir iyo iimaan ka siiyo iyagana  raxariistiisa Janno ka waraabiyo.

Ugu danbeyntii dowlad goboleedka Galmudug waxa ay ugu baaqeysaa dowlada federaalka ee soomaaliya  in ay baaritaan ku sameyso soona qabtaan dadkii ka danbeeyay dilkii xalay loo geystay gudoomiyihii Gobolka Galgaduud iyo walal kiis  isla markaana Cadaalada la horkeeno.

Ra’iisal Wasaare ku xigeenka dalka Mahdi Maxamed Guuleed Qadar oo ka hadlaayay sida lagu hormarin karo dhaqaalaha Soomaaliya ayaa sheegay inay la dagalamayaan leexsashada daqliyada kala duwan ee dalka laga soo saaro.

Waxa uu sidoo kale sheegay in ay ka shaqeynayaan sidii loo hormarin lahaa wax soo saarka dalka iyo waxyaabaha kale oo ay Dowladda u dhoofiso Wadamada Caalamka.

Ra’isal Wasaare ku xigeenka ayaa tilmaamay in ay ku dadaalayaan sidii Soomaaliya ay kula tartami lahayd dalalka Caalamka dhanka dhaqaalaha iyo sidii loogu wada shaqeyn lahaa hormarinta dhaqaalaha.

Waxa uu xusay in Xukuumada Soomaaliya ay xooga saari doonto la socodka daqliyada ka soo xarooda Garoomada iyo dekedaha Dalka.

Dowladda Soomaaliya ayaa wadda dadaallo kala duwan oo lagu xaqiijinaayo ka hortagga Musuq maasuqa iyo sidoo kale kordhinta daqliga Soomaliya.

Guddiga Madaxa banaan ee dooroshoyinka Qaranka Soomaaliya ayaa sheegay  in ay isku diyaarinayaan  in Dalka  ay ka dhacdo doorasho qof iyo Cod ah marka la gaaro Sanadka 2021 doorashaas oo la qorsheyay in ay ka duwanaato kuwi horay  uga dhici jiray Dalka  iyadoo Guddigu  madaxa banaan  ee doorashooyinka qaranka ay mudooyinkaan ku howlanaayeen diyaarinta hananka loo marayo doorashoyinka Dalka.

Sayid cali shiiq maxamed  gudoomiye ku xigeenka gudiga badaxa banan ee doorashooyinka qaranka iyo Khaliif Maxamed Ducaalela taliyaha dhinca sharciga gudiga badaxa banaan oo maanta ka qeyb galay Barnaamijka Kulanka Todobaadka Warbaahinta Qaranka Soomaaliya  ayaa faah faahin ka bixiyay waxyaabaha u qabsoomay gudiga iyo waxyaabaha ay hiigsanayaaan Sanadka 2021 oo Dowladda Soomaaliya ay sheegtay in Dalka ka dhacayso doorasho

Marka lagaaro Sanadka 2021 ayaa waxaa lagu wadaa in ay Dalka ka dhacdo doorosho qof iyo Cod ah waxaana jira u diyaar garoow xoogan oo ay wadaan guddiga Madaxa banaan ee doorashooyinka Qaranku.

Danjiraha Soomaaliya ee dalka Masar  C.qani max’ed wacays ayaa Wakaaladda wararka Soomaaliyeed ee SONNA u sheegey in lagu guuleystay dadaalo ku aadan sidii loo joojin lahaa khataraha Tahriibka oo dhalinyaro badan oo Soomaali ah ay dhibaatooyin kala kulmaan.

Mudane C/qani  Max’ed Wacays safiirka Soomaaliya ayaa sheegey in ay dadaalkaasi la kaashadeen Dowladda Masar oo uu sheegey in kalin weyn ka qaadatay sidii loo joojin lahaa Tahriibka oo dad badan ay ku dhamaadaan.

“Waxaan aad iyo aad ugu faraxsanahay maanta  in umadda Soomaaliyeed dhamaan meel walbo ay joogan la socodsiino, in arrimihii tahriibka oo dhibaato badan iyo murugo badan ku reebay qoysas Soomaaliyeed lagu guuleystay joojintooda”, Ayuu yiri Danjir C/qani Wacays.

Safiirka Soomaaliya ee dalka Masar  ayaa sheegay in Xukuumadda Qaahira ay dadaal ku bixisay sidii loo hor istaagi lahaa khataraha ka imaanaysa tahriibka, isagoo intasi ku daray in dhalinyaradii Masar u tagtay arrimaha tahriibka ay haatan ku qanceen talaabooyinkaasi wacyigelineed oo ay qaaday safaaradda.

“Waxaan aad ugu mahad celinaynaa odayaasha iyo shacabka qaahira ku nool oo wacyi galin, tusaaleyn iyo dhiiri galin dhalinyarada Soomaaliyeed  intaba habeen iyo maalin aan kala daalin oo aan ka wahsanin,  runtana u sheegay dhalinyarada oo ay ku qanciyeen marka aad iyo aad baan ugu bogaadinaya uguna mahad celinaya odayaasha, aqoonyahanada iyo dadka Soomaaliyeed ee ku nool Masar,”Danjire Wacaysa ayaa sidaasi yiri,

Dalka Masar ayaa kamid ah wadamada ay inta badan ka baxaan Tahriibayaasha ku qul qulaya qaaaradda Yurub waxaana kamid ah dhalinyaro badan oo Soomaali ah kuwaasi oo haatan qaarkood dib ugu soo laabanaya dalkooda.

Shan iyo tobanka xubnood ee Golaha Amaanka ee Jimciyadada Qurumaha ka dhexeysa  ayaa si kulul u cambaareeyeey  weerarkii Maleeshiyada argagixisada  Al-Shabab ay ku qaadeen ciidamada Amisom  ee dhawaan ka dhacay deegaanka Golweyn ee ku dhow Buula-Mareer Gobolka Shabeelaha Hoose.

Taliska Amisom ayaa xaqiijiyay in weerarkaasi ay kaga dhinteen 12 askari ayna kaga dhaawacmeen 7 kale kadib markii weerar Naflacaarinimo oo gaadmo ah ay ku qaadeen kooxaha argagixisada Alshabaab.

War qoraal ah oo ay soo saareen Golaha Amaanka  ee QM ayaa uga  ka  tacsiyeeyey  qoysaska askarti geeriyootay, ayagoo inta dhaawacantayna u rajeeyay soo ka basho.

Goluhu waxa uu sheegay in argagixisadu waji kasta oo ay leedahay ay tahay halista ugu weyn ee heysata Ammaanka Dunida, waxeyna hoosta ka xariiqeen baahida loo qabo in kuwa dambiyada galaa, kuwa abaabula iyo kuwa dhaqaalaha ku bixiyaaba la horgeeyo cadaaladda.

Golaha amaanka  waxay ku ceceliyeen sida ay uga go’antahay taageerista Nabadda xasiloonida, iyo Horumarinta Soomaaliya.

Waxeyna sheegeen in weerar argagixiso oo kuwo arxan daran ay geystaan in aanu wiiqi doonin ka go’naanshahooda taageeridda Soomaaliya .

Jimciyada Qurumaha ka dhaxeysa ayaa ka taageerta Soomaaliya, dhinacyada amaanka, dhaqaalaha iyo dib u dhiska

Wasiirka Waxbarashada Hidaha iyo Tacliinta Sare ee Dowladda Federaalka Soomaaliya Mudane Cabdi Daahir Cusmaan  oo ay wehlinayaan Lataliyaha Wasiirka Tacliinta Sare, Dr. Cali Sheekh Axmed Abuukar iyo Agaasimaha Guud ee Wasaarada Tacliinta sare Ismaaciil Yuusuf Cusmaan iyo ku-xigeenka Gudiga hormarinta  adeega bulshada ee Baarlamaanka Soomaaliya Xildhibaanad Aamina Maxamed Cabdi ayaa kulan la qaatay Jaaliyadda iyo Ardayda Soomaaliyeed ee wax ka barata Dalka Suudaaan, waxaane goobjoog ka ahaa kulanka Gudoomiyaha Jaamacadda Afrika Prof: Kamaal Cubayd, Danjiraha Soomaaliya u fadhiya Suudaan Mudane Maxamed Cabdulaahi Ugaas, Diblomaasiin ka tirsan Safaaradda, Jaaliyada, Salaadiin iyo Marti sharaf kale.

Xildhibaanad Aamina Maxamed Cabdi oo iyadane goobta hadalo ka jeedisay ayaa Ardayda uga sheekeeysay xaalka Dalka uu marayo iyo qaabka xiligan fursado u heli karaan dhamaan Ardayda waxbaratay iyo horumarka la gaaray ee xiligan dowladooda ku tilaabsatay, iyadoone Ardayda usheegtay inay yahiin dadkii badali lahaa Dalka.

Dhanka kale Gudoomiyaha Jaamacadda Caalamiga ah ee Afrika Prof: Kamaal Cubayd oo goobta ka hadlay ayaa sheegay in Ardyda Soomaaliyeed ee dhigta Jaamacadan ay yihiin Imamyada Masjidka Jaamacad maadaama buu yiri ay yihiin kuwo Xifdisan Qur,aanka Kariimka.

Wasiirka Waxbarashada Hidaha iyo Tacliinta Sare ee Dowladda Federaalka Soomaaliya oo qudbad qiima badan ujeediyay boqolaal ka mid ah Ardayda Soomaaliyeed ayaa aad ugu mahadceliyay Dowladda Suudaan sida ay u garab istaageen Shacabka Soomaaliyeed  mudadii ay Burbursaneed Soomaaliya kana taageertay dhanka Waxbarashda, asigoone dhanka kale Ardayda kula dardaarmay inay sii wadaan dadaalkooda waxbarasho.

Wasiirka iyo wafdiga uu horkacayo ayaa maalmahan ku jira buuqasho shaqo oo ay ku joogaan dalka Suudaan halkaas oo madax dhanka waxbarashada Suudaan ah kula kulmeen.

Sawir-qaade Maxamed Isxaaq (Canjeex)