Madaxweynaha Dowlad Goboleedka Hirshabeelle, Maxamed Cabdi Waare iyo Ergeyga gaarka ah ee QM u qaabilsan Soomaaliya , James Swan, ayaa waxa uu kulan wada tashi ah haatan ugu socdaa Magaalada Jowhar.

James Swan, oo ay wehlinayaan Ergeyga Midowga Yurub ee Soomaaliya, Nicolas Berlanga, wakiilka gaarka ah ee Guddoomiyaha Midowga Afrika , Francisco CJ Madeira, iyo La-Taliyaha Sare ee Urur-Goboleedka IGAD , Jamaal Axmed Ibraahim, ayaa sidoo kale lagu wdaa in ay kulamo la qaataan Odaasha dhaqanka iyo Ururrada Bulshada si ay Gacan ugu geystaan geeddi socodka doorashooyinka la filayo in ay Dalka ka dhacaan 2020-ka iyo qaabkii loo wajihi lahaa.

Madaxda ka socota Wakiilladda Beesha Caalamka ee Soomaaliya ayaa Shalayto Magaalada Baydhabo kula kulmay Madaxweynaha Koofur Galbeed, C/Casiis Xasan Maxamed (Lafta gareen), Odayaasha iyo wax garadka, iyagoo sheegay in ay mari doonaan dhammaan maamullada Dalka ka jira, si ay isula fahmaan qabashada doorasho Qof iyo cod ah oo ka dhacda Soomaaliya.

Ciidamada Amniga Dowladda Soomaaliya ayaa markii ay  soo Gabagabeeyay howlgalkii ay ka wadeen Hotel SYL ayaa Taliska booliska waxaa ka soo sareen  war qoraal ah wereerkii naf Halignimada ah oo ay kusoo qaadeen Al Shabaab goob ay dad rayad ah isaga cawaynayeen ciidamada Amniga ayaa toogtay dhammaan 5-tii qof ee weerarka fulisay, Iyagoo doonayay  in ay gumaadaan Mas’uuliyiinta iyo dadka shacabka ah ee ku sugnaa gudaha hotelka.

Ciidamada Amniga Dowladda Soomaaliya ayaa soo Gabagabeeyay howlgalkii ay ka wadeen Hotel SYL oo weerar naf Halignimo ah ku soo qaadeen maleeshiyaad katirsan Xagjirka Al Shabaab.

Ciidamada ayaa toogtay dhammaan 5-tii qof ee weerarka fulisay, wuxuuna ujeedkoodu ahaa in ay gumaadaan Mas’uuliyiinta iyo dadka shacabka ah ee ku sugnaa gudaha hotelka.

Intii uu howlgalku socday waxa ay ciidamadu ku guuleysteen in ay gudaha Hotel-ka SYL kasoo badbaadiyeen ku dhawaad boqol qof oo isugu jiray Mas’uuliyiin dowladda ka tirsan iyo dad shacab ah oo hotelka u joogay nasiino iyo howlo kale oo u gaar ah. halka dhaawac fudud uu soo gaaray 8 qof oo shacab ah.

Ururka 60-aad ee ciidamada Ilaalada Madaxtooyada Soomaaliya iyo ciidamada Booliska ayaa howlgalka ka qeybqaatay, waxayna Dowladda iyo shacabka Soomaaliyeedba ku bogaadinayaan sida wanaagsan ee naxariista leh ee ay ugu gurmadeen Muwaadiniinta Soomaaliyeed ee ay u dhaarteen difaacistooda.

Ugu Dambeyntii Dowladda Fedaraalka Soomaaliyeed waxa ay Murugada iyo tiiraanyada la qeybsaneysaa dhammaan Ehelada iyo Asxaabta ay ka bexeen Shuhadadii ku nafwaayay weerarka Argagixisadu ay ku qaadeen Shacabka Soomaaliyeed.

AFHAYEENKA WASAARADA WARFAAFINTA

ISMAACIIL MUKHTAAR CUMAR

Guddoomiyaha golaha Aqalka sare ee Baarlamaanka Federaalka Soomaaliya ayaa kulan  magaalada Dooxa ee Dalka Qatar kula qaatay guddoomiyaha golaha shuurada Dowladda Qatar Mudane Axmed Bin Cabdallah Al Maxmuud.

Kulanka labada guddoomiye waxay si qoto dheer uga wada hadleen arrimo muhiim u ah labada Baarlamaan, Kaalinta dowladda Qatar ay ka qaadato dib u dhiska Dowladnimo ee dalka Soomaaliyeed, Qadiyadda reer Falastiin iyo sidii Labada Baarlamaan ay u garab istaagi lahaayeen Shacabka dhibaatayaan ee Reer Falastiin

Labada Guddoomiye waxay isku af garteen in labada Baarlamaan ay yeeshaan xiriir adag iyo wada shaqayn dhow, isla markaasna ay is waydaarsadaan khibradaha sharci dajineed ee labada dhinac.

Ciidamada Amaanka Dowladda Soomaaliya ayaa dadkii ugu badnaa ka badbaadiyay dhagartii ay kooxda Al-shabaab ladamacsanaayeen iyaga oo weerar ku qaaday  Hotel-ka SYL ee Magaalada Muqdisho.

Kooxda Argagixisadda Al-shabaab ayaa weerar ku qaaday hotel SYL halkaasi oo ku sugnaayeen dad shacab ah hase yeshee ciidamada Amaanka ayaa soo badbnaadiyay dadka ka badan 100 qof waxaana dhammaan la toogtay raggii weerarka soo qaaday sid uu inoo xaqiijiyay Afhayeenka Wasaaradda Warfaafinta Soomaaliya Ismaaciil Mukhtaar Oronjo.

Ciidanka Amaanka ayaa ku guuleystay in gabi ahaanba ka hortagaan dhagartii Argagaxisadu damacsaneyd kuwaas oo ka koobnaa illaa 5 Maleeshiyo.

Gudoomiye ku xigeenka dhanka Amniga ee maamulka gobolka Banaadir Mudane Maxamed Cabdullaahi Tuulax ayaa ka codsaday shacabka Soomaaliyeed in ciidanka Amaanka lashaqeeyaan si markasta u fududaato in laga hortago dhagarta Argagaxisadu damacsan tahay

Ergayga Xoghayaha Guud ee Qaramada Midoobay u qaabilsan Soomaaliya James Swan ayaa maanta tagay magaalada Baydhabo ee xarunta Gobolka Baay, halkaas oo uu kulan yeeshay Madaxda kala duwan ee dowlad gobolleedka Koofur-galbeed.

Wafdiga uu hogaaminayo Ergayga Xoghayaha Guud ee Qaramada Midoobay u qaabilsan Soomaaliya ayaa waxaa garoonka diyaaradaha Baydhabo ku soo dhoweeyay Madaxda Koonfur Galbeed iyo dadweyne aad u fara badan.

Intaas kaddib wafdiga iyo Madaxweynaha Dowlad Goboleedka Koonfur Galbeed Cabdicasiis Xasan Maxamed (Lafta gareenI iyo qaar ka mid ah maamulkiisa ayaa kulan gaar ah la qaatay James Swan Ergayga Xoghayaha Guud ee Q/Midoobay u qaabilsan Soomaaliya, kaasi oo looga hadlay arrimaha doorashooyinka Baarlamaanka Koonfur Galbeed iyo xoojinta amniga

Wasaaradda Boostada, Isgaarsiinta iyo Teknaloojiyadda ee XS ayaa daah furtay shir wadatashi ah oo loogana hadli doona qabyo qoraalka Siyaasadaha Hirarka, Lambarada iyo isku xirka waxaana ka qeyb galay madax ka socotay Hay’adda Isgaarsiinta Qaranka, mas’uuliyiinta Shirkadaha Isgaarsiinta

Shirkan oo socon doona 30 maalmood ayaa waxaa looga doodi doonaa muhiimadda uu u leeyahay qaadashada ruqsadda Isgaarsiinta ee helitaanka adeegyo tayeysan iyo dhiirigelinta adeegga bulshada Soomaaliyeed.

Mudane Cabdicasiis Duwane Isaaq oo ah Agaasimaha Guud ee Wasaaradda Boostada, Isgaarsiinta iyo Teknoolajiyadda ayaa sheegay in ka qeyb galayaasha laga doonayo inay aragtidooda ku dhiibtaan mudada uu shirka wadatashiga socdo, waxaana uu sheegay shirkan loogu talo galay in lagu arruuriyo tallooyinka xubnaha ka qeyb galay.

Wasiiru dowlaha Wasaaradda Boostada ee Xukuumadda Soomaaliya Mudane Cabdullaahi Bille Nuur oo daah furay shirka ayaa sheegay in Wasaaraddu ay ku guuleysatay sharciga Isgaarsiinta dalka, kaasi oo ay meel mariyeen Golaha Wasiirada, isagoo intaa ku daray in Wasaaraddu ay qeyb ka tahay halbeegyada Tubta Dhaqaaalaha, uuna rajeynayo in shirkan ay ka soo baxaan guulo wax ku ool ah.

Shirkan ayaa ugu dambeyn lagu wadaa in laga soo saaro War murtiyeed wax ku ool ah oo ku saabsan hannaanka loo wajahayo qabyo qoraalka Siyaasadaha, Hirarka, Lambarada iyo isku xira.

Wadatashi ku aadan dib u-eegista waxyaabihii u soo qabsoomay sanadihii la soo dhaafay Maamulka Hirshabeelle oo uu soo qaban qaabiyay Xafiirka Ra’isul Wasaaraha Dalka ayaa lagu qabtay magaalada Jowhar ee xarunta Gobolka Shabeelaha Dhexe.

Kulanka wadatashiga ah oo ay ka qeyb galeen madaxda Hirshabeelle, odoyaasha dhaqanka iyo qeybaha kale ee bulshada ayaa diiradda lagu saaray doorka odoyaashu ay ku leeyihiin dhismaha maamulka.

Guddoomiyaha Gobolka Shabeelaha Dhexe Mudane Axmed Meyre Makaraan oo kulanka ka hadlay ayaa sheegay in wadatashigan uu yahay mid muhiim ah.

“In la wada tashto waa wax aad u fiican, laga tashto wixii shalay qabsoomay, labada Gobol dhismahiisa dadkii ka qeyb qaatay ayaad tihiin, mana la inkiri karo kaalinta odoyaasha ay ka qaateen dhismaha Maamulkan”ayuu yiri Axmed Meyre Makaraan.

Kusimaha Madaxweynaha Hirshabeelle ahna Guddoomiyaha Baarlamaanka Hirshabeelle Mudane Cismaan Barre Maxamed oo daah furay kulanka ayaa ka mahadceliyay qaban qaabada shirka wadatashiga ah ee looga hadlayo doorka odoyaasha dhaqanka.

“Waxaan uga mahadcelinayaa xafiiska Ra’iisul Wasaaraha iyo kan Madaxweyaha labada qodob inay tahay kow doorka odoyaasha dhaqanka ay ku leeyihiin maamulka iyo xiriirka ka dhaxeeya maamulka iyo Odoyaasha, runtii tan iyo bur burkii dalka Odoyaasha dhaqanka ayaa door ku lahaa dhismaha dowladnimada” ayuu yiri Cismaan Maxamed Barre.

Hoggaamiyaha dalka Mayanmar Aung San Suu Kyi ayaa Hortagaysa maanta oo talaado ah xarunta maxkamadda ee ICJ ee Hague, iyadoo si weyn loo sugayo kiiska la xiriira xasuuqii ka dhacay dalkaasi ee lagu xasuuqay dadka Muslimiinta ah ee Rohingya .

Haweeneydaasi iyo wafdi ay hogaamineyso ayaa maalinimadii Axadii ee la soo dhaafay ka dagtay garoonka diyaaradaha Amsterdam ee Schiphol,waxaana la socday Wouter Jurgens, oo ah safiirka Holland ee Myanmar,

Xafiiska Aung San Suu Kyi ayaa bishii hore xaqiijisay in ay ka qeyb galeyso dhageysiga dacwadda maxkamadda ICJ ee ku saabsan in ay xasuuq u geysteen muslimiinta ku nool gobolka Rakhin, waxaana la socda koox difaacaysa danaha dalkaasi.

Kiiskaan ayaa ah isku daygii ugu horreeyay ee si sharci ah loogu soo oogo Myanmar, kaas oo la xiriira dilal ballaaran oo loo geysto dadka laga tirada badan yahay ee Rohingya.

In kabadan 700,000 oo Rohingya, ah oo u badan muslimiin waxay u carareen dalka deriska la ah ee Bangladesh ka dib hawlgal dhiig badan ku daatay oo ay sameeyeen ciidamada Milatariga Myanmar.

Saacadaha soo socda ayaa la saadaalinayaa in  bannaanbaxyo looga horjeedo hoggaamiyaha Mayamar iyo xasuuqii ay geysatay ay ka dhacaan magaalooyinka dalka Holland.

Shirka dalalka Africa, Kareebiyaanka iyo Baasifiga oo ka socday Kenya ayaa lagu soo gaba gabeeyay magaalada Nairobi, Soomaaliya waxaa u matalayay Wasiirka arrimaha Dibadda Soomaaliya.

Mudane Axmed Ciise Cawad Wasiirka Arrimaha Dibadda iyo Iskaashiga Caalamiga ee Xukuumadda Soomaaliya ayaa sheegay in shirka looga hadlay arrimo badan oo kusaabsan madaxda dalalka ka qeyb galay, isla markaana la soo jeediyay in shanta gobol ee gobollada khaaradda Afrika laga saaro ururka.

“Shirku waxa uu isku raacay in Ururka loo bixiyo magac cusub, halkii laga dhigi jiray IMACP hadda waxa uu noqonayaa OACP oo ah Ururka Dalalka Afrika, Kareebiyaanka iyo dalalka Baasifiga , waxaa kaloo Madaxda Ururka ay soo jeediyeen in Afrika laga dhigo afar gobol, taasi oo meesha ka saaraysa gobol ka mid ah gobolada shanta ah ee Afrika.

Afarta gobol ee la isku raacay waxay kala yihiin Koonfur Afrika, Bariga Afrika, Galbeedka Afrika iyo Bariga Afrika, waxaana meesha laga saaray Gobolka Waqooyiga Afrika, inkasta oo aan go’aan rasmi ah laga soo saarin soo jeedintan”. Ayuu yiri Wasiir Cawad.