Xildhibaannada Golaha Shacabka Baarlamaanka Federaalka Soomaaliya ayaa maanta xaruntooda KMG ah ee Villa Hargeysa ku leh kulankoodi caadiga ahaa.
Mudanayaasha Golaha Shacabka ayaa lagu wadaa in akhrinta saddexaad ay marsiiyaan hindise sharciyeedka Beeraha Soomaaliyeed.
Xildhibaannada oo muddo xilleedkoodu gabagabo yahay ayaa waxaa horyaalla sharciyo badan oo muhiim u ah dalka.
376 qof ayaa 24-saac ee la soo dhaafay UK ugu dhintay cudurka karoonaha
Dhimashada maanta waa ay yareed marka loo eego sadaxdii cisho ee ugu danbeysay.
Sidoo kale waxaa 24-saac la soo dhaafay laga helay cudurka 27,301 oo qof
Guud ahaan dadka UK ugu dhintay cudurka waa 51,304 laga soo bilaabo bishii maarso ee sanadkan
UK iminka waa dalka ugu dhimashada badan guud ahaan qaarada Yurub marka laga hadlayo karoonaha .
Sidoo kale waa dalka shanaad ee ugu dhimashada badan aduunka cudurka karoonaha.
Ku simaha madaxweynaha Koofur Galbeed, ahna afhayeenka baarlamaanka, mudane Cali Saciid Fiqi iyo Wasiirka haweenka Soomaaliya, Xaniifo Maxamed Ibraahim (Xaabsade) ayaa maanta ka wada hadlay sida ugu habboon oo lagu xaqiijin karo, qoontada siyaasadeed ee dumarka oo ah 30%, ka dib markii uu xafiiskiisa ku qaabilay wefdi ay hogaamineyso Wasiirka haweenka iyo horumarinta xuquuqul insaanka xukuumadda federaalka Soomaaliya, oo booqasho ku jooga magaalada Baydhabo.
Wasiirka haweenka iyo horumarinta xuquuqda aadanaha, ayaa guddoomiyaha la wadaagtay u jeeddada socdaalkooda oo ah ilaalinta kuraasta dumarka ay ku leeyihiin golliyaasha dowladda, iyadoo xustay, in ay aaminsan tahay in maadaama haweenku, tiro aad u badan ka yihiin bulshada Soomaaliyeed, in ay waajib tahay in door ku yeeshaan gollaha baarlamaanada dalka.
Wasiir Xaniifa, waxay sidoo kale, adkeysay, sida lagama maarmaan u tahay, maadaama haweenku yihiin dadka uu sida weyn u saameeyo shuruucda dalka loo soo saaro in ay door muhiim ah ka cayaaraan dejinta sharciyada wadanka.
Xaniifo Maxamed Ibraahim (Xaabsade), wasiirka haweenka jamhuuriyadda federaalka Soomaaliya, ayaa sheegtay in maamulka Koofur Galbeed ku amaanan yahay, sida uu u qiimeeyay haweenka oo si weyn uga dhex muuqda golliyaashooda, marka loo barbar dhigo maamulada dhiggooda ah.
Cali Saciid Fiqi, afhayeenka baarlamaanka Koofur Galbeed, ayaa soo dhoweeyay wefdiga wasiirka haweenka, isagoo xusay in Koofur Galbeed markii horeba ay hormuud u aheyd u ololeynta horumarinta haweenka Soomaaliyeed agaar ahaan dhanka siyaasadda.
Waxaa uu tilmaamay in ka maamul ahaan ay ka go’an tahay ilaalinta xuquuq siyaasadeedka dumarka Soomaaliyeed sidii horeyba caanka ugu ahaayeen.
Wasiirka haweenka Soomaaliya Xaniifo Maxamed Ibraahim (Xaabsade) ayaa hadda wadda olole loogu magac daray u qareemidda haweenka ee arrimaha siyaasadda gaar ahaan xaqiijinta qoontadad dumarka ee ah 30%.
Wefdiga wasiirka ee Baydhabo soo gaaray waxaaa kamid ahaa xildhibaan Canab Xasan Cilmi iyo Xildhibaan Aamina Xasan Cali oo ka tirsan gollaha Shacabka Soomaaliya.
Ra’iisul wasaare ku xigeenka dalka Mudane Mahdi Maxamed Guuleed (Qadar) Mahadi ayaa oo ku hadlayay magaca dowladda federaalka soomaaliya ayaa ku baaqday in la joojiyo dagaal beeleedka ka socda deegaanno ka tirsan gobollada dhexe ee dalka gaar ahaan gobolada Mudug iyo Galgaduud.
Ra’’iisul wasaare ku xigeenka dalka waxa uu sheegay in xilligaan aan loo baahneed colaado sakeeyo isla markaana nabad ay kuwada noolaadaan dadka walaalaha ah ee wada dega ./
Ra’isul wasaare ku xigeenka dalka Mudane mahdi Maxamed Guuleed (Qadar) waxaa kaloo uu sheegay in shirkii todobaadlaha ee golaha wasiirada ay ka mid aheyd wax yaabaha looga hadlay dagaalada kasoo cosboonaaday dalka isla markaana dowlad goboleedka Galmudug ay dowladda dhexe kala shaqeyneyso sidii loo xalin lahaa.
“Dagaalka waxaa ka wanaagsan dadka inay ka shaqeeyaan walaalnimada ,is aqbalaada iyo wada noolaashaha waayo dagaalka waxa uu saameeyay dad badana oo aan waxba galabsan marka waxaan ku baaqeynaa in dagaalka la jooiyo.
Mudane Mahdi Maxamed Guuleed (Qadar) waxa u uku cel celiyay in isaqbalaada iyo walaalnimada ay ka wanaagsantahay dagaalka micnaha aan ku jirin kaasi oo saameeyay dad badan oo aan waxba galabsan.
Qoraal ka soo baxay xafiiska Abiy Ahmed ayaa lagu sheegay in Mulu Nega loo magacaabay hogaanka gobalka tigreega ee colaadu ka socoto islamarkaana looga fadhiyo in uu soo xusho xubnaha maamulka ee la shaqeynaya
Go,aanka ayaa waxaa lagu gaaray kulan ay yeesheen golaha wasiirada sida qoraalka lagu sheegay.
Aqalka sare baarlamaanka itoobiya ee loo yaqaan house of federation ayaa horay u go,aamiyay in maamul ku meel gaar ah loo dhiso gobalka tigreega kadib markii dowladu ku soo rogtay xaalad deg deg ah.
Sidoo kale waxa ay arintan imaaneysaa maalin kadib markii baarlamaanka itoobiya uu xasaanadii ka qaaday 39 xubnood oo maamulka tigreega ah kuwaas oo uu ku jiro madaxweyna hada ee ismaamulka tigreega.
Wararka ka imaanayo Dalka Liibiya ayaa sheegayo in Gabar yar oo jirta lix bil ay ka mid ahayd 74 qof ee ku dhintay doon ku burburtay xeebaha liibiya.
Doonta oo ay saarnaayeen muhaajiriin afrikaan ah ayaa labo cad u kala go’day sida ay sheegeen shaqaalaha gurmadka.
Waxaa la arkayay qof dumar ah oo ku qeylinaya canugeyga.
Shaqaalaha gurmadka ayaa sheegay in 8 qof oo ka mid ah 47 oo la soo badbaadiyay ay aad u liitaan.
Laura Lanuza oo ka tirsan heyada Open arms ee dadka qaxootiga gargaarta ayaa sheegtay in talyaaniga iyo Malta ay ka dalbadeen gurmad si loo caawiyo dadka xanuunsanaya.
Shirka golaha Wasiirada ayaa lagu ansixiyay xeer-hoosaadka Golaha Wasiirrada iyo magacaabista xubin ka bannaaneyd Guddiga Madaxa banan ee la dagaallanka Musuqmaasuqa.
Halkan ka DAAWO Warbixinta Shirka Golaha Wasiirada
Heyada socdaalka Qaramada Midoobe ee IOM ayaa sheegtay 74 muhaajiriin ah ay dhinteen kadib markii doon siday ay ku burburtay xeebaha magaalada Khums ee dalka Libya.
Doonta ayaa la sheegay in ay saarnaayeen 120 qof oo ay ku jiraan caruur yar yar iyo dumar.
Ilaalada xeebaha iyo kaluumeysato ayaa soo badbaadiyay 47 qof waxaana la helay meydadka 31 qof oo kale.
Waxaa soconaya gurmad iyo baaritaan si loo helo dadka la waayay nolol geeri sida ay sheegeen shaqaalaha qaramada midoobe.
19 qof oo caruur ay ku jiraan ayaa ku dhimatay labadii cisho ee ugu danbeysay doonyo ku dagay badda Mediterraneanka waxaana la soo badbaadiyay 200 oo qof.
Wasiirka haweenka iyo horumarinta xuquuqul insaanka xukuumadda federaalka Soomaaliya, Xaniifo Maxamed Ibraahim Xaabsade, ayaa maanta magaalada Baydhabo kaga qeybgashay shir qeyb ka ah kulamo isadaba joog ah oo wasaaradda ugu ololeynayso qoonddada haweenka ee ka qeybgalka siyaasadda, kaas oo loo qabtay haweenka Koofur Galbeed.
Wasiirka oo hogaaminaysa wefdi xildhibaano ah oo k tirsan baarlamaanka Soomaaliya, kuwaas oo isu xil saaray u qareemidda xuquuq siyaasadeedka dumarka, gaar ahaan ilaalinta qoonddada 30% ah oo ay ku leeyihiin golliyaasha dowladda federaalka Soomaaliya.
Kulanka oo ay ka qeybgaleen mas’uuliyiin kala duwan ayaa dadkii ka hadlay waxay muujiyeen sida ay ugu qanacsan yihiin hanaanka ay wax u waddo wasaaradda haweenka Soomaaliya oo ay hormuud u tahay wasiir Xaniifa Maxamed Ibraahim.
Guddoomiye ku xigeenka labaad ee baarlamaanka Koofur Galbeed, Shamso Maxamed Yarow, oo kamid ahaa mas’uuliyiintii ka qeybashay kulanka ayaa sheegtay in xuquuq siyaasadeedka dumarka Soomaaliyeed aan wax gor gortan ah la gelinin, iyadoo xustay in Koofur Galbeed ay arrintaas hormuud u tahay.
Wasiirka haweenka Koofur Galbeed, Fahiima Cismaan, ayaa dhankeeda sheegtay in haweenka looga baahan yahay in ay geesinimo la yimaadaan si loo gaaro yoolka la hiigsanayo.
Xaniifo Maxamed Ibraahim (Xaabsade) wasiirka haweenka Soomaaliya, ayaa shirka ka sheegtay in magaalada Baydhabo noqotay meeshii labaad oo ololaha haweenka lagu qabtay isla markaana ay farxad gaar ah u tahay arrintaas.
Waxay sidoo kale xustay in Koofur Galbeed ay tahay meesha ugu badan oo ay ka yimaadeen haweenka ku jira baarlamaanka federaalka Soomaaliya, iyadoo ku amaantay hogaanka Koofur Galbeed oo arrintaas suurtageliyay.
Wasiirka haweenka Soomaaliya ayaa tilmaantay in haweenka ay yihiin kuwa ugu horeeya oo ay saameeyaan sharciyada dalka loo sameynayo sidaas awgeedna waajib tahay in haweenka door ku yeeshaan.
Wasaaradda haweenka iyo horumarinta xuquuqul insaanka Soomaaliya ayaa waddo olole daaran sidii loo xaqiijin lahaa xuquuqda siyaasadeed ee haweenka Soomaaliya oo ah 30%, wasiir Xaniifa oo arrintaas ka duulaysa ayaana hormuud u ah ololahaas wasaaraddu ku qaban doonto gobolada dalka, sida uu qorshuhu yahay.
Kulankan maanta waxaa ka qeybgalay, xildhibaano ka tirsan baarlamaanka federaalka Soomaaliya, xildhibaano ka tirsan Koofur Galbeed, wasiirada waxbarashada, diinta iyo awqaafta Koofur Galbeed iyo mas’uuliyiin kale.
