Guddiga Odayaasha Dhaqanka ayaa maanta bilaabay qeybinta qoondooyinki loogu talagalay in lagu wareejiyo dadki waxyeelada kasoo gaartay dhacdadii 23-kii December 2022, waxaana goob joog ka ahaa xubno ka tirsan Guddiga Farsamada oo uu hogaaminayo Gudoomiyaha Guddiga Farsamada iyo La-taliyaha Amniga iyo Siyaasadda ee Guddoomiyaha Golaha Shacabka Mudane Maxamed Xasan Idiris.

Sii-hayaha ahna safiir ku-xigeenka safaaradda Soomaaliya ee dalka Indonesia, Mudane Axmed Maxamuud Maxamed (Axmed Xiish) ayaa warbixin la xiriirta xaaladda dalka Soomaaliya iyo guulaha ay dawladda ka gaartay horumarinta dhaqaalaha, maalgashiga, xasillinta iyo iskaashiga dunidda la wadaagay Madaxweynaha Jamhuuriyadda Indonesia, Mudane Joko Widodo.

Ku simaha Safiirka ahna safiir ku  xigeenka Axmed Xiish  ayaa si mug leh madaxweynaha dalkaasi, uga waramay in dowladda Soomaaliya tan iyo markii uu taladda u qabtay madaxweynaha JFS Mudane Dr Xasan Seekh Mxamuud bartamahii sannadkii tagay ,ay guullo la taaban karo ka gaartay dagaalka ka dhanka ah kooxaha Khawaarijta ah ee Al Shabaab, isla markaana ciidanka xoogga dalka oo kaashanaya shacabka Soomaaliya ay si buuxda ula wareegeen dhulkii ugu balaarnaa oo muddo ka badan 10 sanno ay maamulayeen Khawaarijta cadowga ku ah shacabka Soomaaliyeed iyo Islaamka intaba.

inta ay socotay xafladda uu Madaxweyne Joko Widodo kula wareegay hoggaaminta sannadka 2023 ee ururka Koonfur-bari Aasiya (ASEAN Chairmanship of 2023), waxaa uu sii hayaha safiirka, madaxweynaha dalkaasi kala hadlay sidii loo adkeyn lahaa xiriirka soo jireenka ah ee labadda sida dhaqaalaha,ganacsiga, maaliyadda, tababaradda iyo sido kale amaanka.

Taliyaha ciidan xooga dalka General Odawaa Yuusuf Raage ayaa Magaalada Muqdisho kula Kulmay dhiggiisa dalka Kenya General Robert Kariuki oo maanta soo gaaray Muqdisho.

Waxaa maalinta berri ah lagu wadaa in magaalada Muqdisho uu ka furmo shir gogol xaar u ah shirka madaxda dalalka safka hore ee ay berri ku yeelanayaan magaalada Muqdisho, kulankaas oo uu hoggaaminayo Madaxweynaha Jamhuuriyadda Federaalka ee Soomaaliya, Mudane Xasan Sheekh Maxamuud.

Wasiirka Wasaaradda Warfaafinta Dhaqanka iyo Dalxiiska XFS, Daa’uud Aweys Jaamac ayaa faahfaahin ka bixiyey Shirka Wasiirradda gaashaandhigga iyo taliyeyaasha Ciidamada dalalka deriska ee loo yaqaan waddamada safka hore.

Wasiirka Warfaafinta ayaa sheegay in Shirkan lagu gorfeynayo dhameystirka hawlgallada dib u xoreynta degaannada ay weli ku harsan yihiin Khawaarijta, isku dubaridka taageerada muhiimka ee dalalka safka hore iyo sidii laysaga kaashan lahaa howlgallada, isagoo xusay in kulankani uu sahlayo ciribtirka Khawaarijta.

Wasiirrada iyo Taliyeyaasha Ciidammada Waddamada safka hore ayaa kulankooda maanta ku diyaarin doona ajendaha shir madaxeedka berri dhacaya oo la filayo in natiijada ka soo baxda ay qeexi doonto hawlaha baaxadda leh ee lagu dhameystirayo gulufka Millateri ee ka dhanka ah argagixisada Khawaarijta iyo guud ahaan Amniga gobolka.

Wasiir Daa’uud ayaa sheegay in Dowladdu ay cudur daar ka bixineyso saameynta tallaabooyinka lagu adkeynayo amniga magaalada Muqdisho, iyadoo saamayn ay ku yeelaneyso dhaqdhaqaaqa iyo nolosha shacabka ku dhaqan magaalada Muqdisho.

Shirka waddamada safka hore ee ay Soomaliya horkacayso kana mid yihiin dalalka Jabuuti,Ethiopia iyo Kenya ayaa lagu wadaa in lagu mideeyo Istiraatiijiyadda lagu wajahayo howlgallada ka dhanka ah argagixisada.

Wasiirka Qorsheynta, Maalgashiga iyo Horumarinta Dhaqaalaha Xukuumadda Fedaraalka Soomaaliya, mudane Maxamuud Cabdiraxman Sheekh Faarax (Beenebeene),  ayaa maanta ku qaabilay xarunta dhaxe ee Wasaaradda,  wafdi ka socday Wadamada ku bahoobay Bulshada Bariga Afrika ee loo soo gaabiyo EAC, kuwaas oo dalka u yimid in ay qiimeeyaan in Soomaaliya ay diyaar u tahay inay ku biirto Ururka EAC, islamarkaana ay ka faa’iidaysato ganacsiga, xorriyadda dhaqdhaqaaqa, iyo xiriir adag oo ay la yeelato dalalka  ku bahoobay Urur gobaleedka EAC.

Wafdigan ayaa  waxey isugu jireen khubaro iyo farsamo-yaqaano sar-sare, kuwaas oo ka kala Socday  dhammaan wadamada xubnaha ka ah Urur gobaleedka Bulshada Bariga Afrika ee EAC.

Wasiirka Wasaaradda Deegaanka iyo isbadalka Cimillada XFS Khadiijo Maxamed AL Maqsuumi oo safar shaqo ku joogta dalka Finland ayaa kulamo la leh madax ka tirsan dowladda waddankaas.

“Booqasho rasmi ah oo muddo Afar maalmood ah qaadaneysa ayaa maanta inooga billaabatay Finland, Waxaan kulamo la qaadan doonaa mas’uuliyiinta wasaaradda deegaanka iyo isbedelka cimillada Finland oo ay hoggaamineyso wasiir Maria Ohisalo” ayay tiri Wasiir Khadiijo.

wasiirka ayaa hadalka intaas ku dartay” Finland waxay nagu garab siineysaa dadaalka aan ugu jirno la tacaalidda dhibaatooyinka ka dhashay isbedelka cimilida”.

Ciidanka Booliska Deegaanka Garasbaaley ayaa Saakay Aroor hore gacanta ku dhigay ninkaan oo loo haysto Burcadnimo hubeysan, xilli dadka Shacabka ah ee deegaanku ay cabasho ka keeneen kooxo burcad ah oo dhac u geysta.

Ninkaan ayaa rasaas ku furay Ciidanka Amniga isagoo dilay qof shacab ah, laba kalana ku dhaawacay sida uu sheegay taliska Boliiska deegaanku.

“Ciidanka ayaa Nikaan ka qabtay Waaxda 3-aad ee deegaanka Garasbaaley, xilli uu qof dumar ah ka qaatay teleefan waxa uuna watay Qoriga loo yaqaan M-16” ayaa lagu yiri qoraal ka soo baxay Boliiska.

Soomaaliya ayaa maanta martigelineysa shir ay magaalada Muqdisho ku yeelanayaan  Wasiiirrada Gaashaandhigga iyo Taliyeyaasha Ciidammada ee dalalka deriska, loona yaqaano Dalalka Safka Hore. Waddamada Soomaaliya ku wehliya kulanka maanta ayaa kala ah Kenya, Djibouti iyo Ethiopia.

Shirkan oo lagu gorfeynayo  dhameystirka hawlgallada dib u xoreynta degaannada ay weli ku harsan yihiin Khawaarijta, isku dubaridka taageerada muhiimka ee Dalalka Safka Hore iyo iskaashiga dalalkan ee hawlagalada ka socda Soomaaliya, ayaa gogol xaar u ah Shir Madaxda Dalalka Safka Hore ay beri ku yeelanayaan magaalada Muqdisho oo uu horkacayo Madaxweynaha Jamhuuriyadda Federaalka ee Soomaaliya, Mudane Xasan Sheekh Maxamuud.

Wasiirrada iyo Taliyeyaasha Ciidammada ayaa kulankooda maanta ku diyaarin doona ajendaha shir madaxeedka beri dhacaya oo la filayo in natiijada ka soo baxda ay qeexi doonto hawlaha baaxadda leh ee lagu dhameystirayo hawlgalada milateri ee ka dhanka ah argagixisada Khawaarijta iyo guud ahaan amniga gobolka.

Shirkan ay Dalalka Safka Hore isugu imaanayaan magaalada Muqdisho ayaa waxaa madaxda ay si hoose iskula eegi doonaan in si wadajir ah looga hortago khatarka Khawaarijta baxsadka ay ku keeni karaan nabadgelyada gobolka, iskaashi buuxda oo ay yeeshaan Ciidanka Xoogga Dalka Soomaaliyeed, Ciidanka Midowga Afrika ee ATMIS iyo Ciidanka aan ATMIS ka tirsaneyn ee Soomaaliya jooga. Iskaashigan ayaa la filayaa in natiijada ka dhalata ay horseedi doonto in si dedeg ah waddanka looga xoreeyo Khawaarijta oo toddobaadyadii ugu dambeeyay dherbaaxo culus lagu gaarsiiyey goobaha dagaalka, dhul balaaranna looga xorreeyay.

Dowladda Federaalka Soomaaliya ayaa waxay dhanka kale cudur daar ka bixineysaa saameynta tallaabooyinka lagu adkeynayo amniga magaalada Muqdisho oo shirkan martigelinaysa ay ku yeelaneyso dhaqdhaqaaqa iyo nolosha shacabka ku dhaqan magaalada Muqdisho. Dowladda ayaa sheegtay in baahi ay keentay in labada maalmood ee maanta iyo beri la xadido dhaqdhaqaaqyada iyo weliba duulimaadyadii Garoonka Caalamiga ah ee Muqdisho,, isla markaana ay shacabka la dareemayso culeyska ay tallaabooyinkani leeyihiin.

Shirkan ay maanta Muqdisho ku yeelanayaan madaxda Dalalka Safka Hore ayaa ah kii ugu horeeyay ee noociisa ah oo ay Soomaaliya martigeliso, waxaana uu ku soo beegmayaa Soomaaliya oo cagta saartey dariiqii dalka dib nabad buuxda loogu soo celin lahaa, loogana sifeyn lahaa argagixisada caadeystey daadinta dhiigga shacabka 15 kii sanno ee la soo dhaafey..

Madaxweynaha Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya Mudane Xasan Sheekh Maxamuud ayaa maanta kulan kula qaatay Caasimadda Muqdisho Ergeyga dalka Maraykanka u fadhida Qaramada Midoobay Marwo Linda-Greenfield Thomas.