Ku-Simaha Duqa Muqdisho ahna Guddoomiye Ku-xigeenka Maamulka iyo Maaliyadda Gobolka Banaadir Mudane Ciise Maxamuud Guure, ayaa daah-furay Bandhigga Carwada Warshadaha Soomaaliyeed oo maanta ka furmay Magaalada Muqdisho.

Ganacsatada ayaa soo bandhigay wax soo saarka Warshadaha ka dhisan dalka, taasi oo loogu kaaftoomayo baahida ganacsatada Soomaaliyeed ay u qabaan in dalka dibadiisa ay kasoo dhoofsadaan badeecadaha maanta lasoo bandhigay.

Guddoomiye Ciise, ayaa boogaadiyay Warshadaha ka dhisan dalka doorka ay ka qaadanayaan Kobaca Dhaqaalaha dalka iyo hal abuurka ay la yimaadeen, asigoona sheegay in Maamulka Gobolka Banaadir uu dhiira-gelinaayo Ganacsatada Soomaaliyeed.

Guddoomiyaha Aqalka Sare ee Baarlamaanka Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya, Mudane Cabdi Xaashi Cabdullaahi ayaa ka qayb galay shirka 18-aad ee Guddoomiyayaasha Baarlamaaannada Dowladaha Bulshada Bariga Afrika oo maanta ka furmay Magaalada Nayroobi ee Dalka Kenya.

Guddoomiyaha oo shirka ka jeediyay khudbad uu dhinacyo kala duwan uga hadlay, ayaa ugu horrayn ka warramay muhiimadda ay Soomaaliya u leeyahay ka mid noqoshada Ururka Bulshada Bariga Afirka, iyo kaalinta ay ka gaysan karto horumarka dhinaca dhaqaalaha, iskaashiga Ganacsiga, Nabadda iyo horumarinta Bulshada.

Sidoo kale guddoomiyuhu, wuxuu xusay in Ururkan uu tusaale wanaagsan u yahay dhammaan dowladaha Afrika ayna ku dhiiri galinayso in Afrika oo idil ay iskaashato, islamarkaana ay samaysato midow ay ku midaysan yihiin dowladahaas, taas oo faa’iido wayn u ah dhaqaale ahaan, bulsho ahaan iyo in ay iska kaashadaan soo saarka khayraadka dihan ee dhaxyaal dhulka Afrika

Shirka waxaa kaloo ka qayb galay Xoghayaha Guud ee Aqalka Sare Mudane Cabdinaasir Ibraahim Guuleed oo ka qayb galay shirka Xoghayayaasha Guud ee Baarlamaannada Ururka Bulshada Bariga Afrika.

Wasiirka Wasaaradda Deegaanka iyo Isbeddelka Cimilada, Marwo Khadija Mohamed Almakhzoumi, ayaa kulan muhiim ah la qaadatay Xoghayaha Guud ee Hay’adda Caalamiga ah ee Saadaasha Hawada (World Meteorological Organization WMO) si loo xoojiyo adkeysiga cimilada ee Soomaaliya.

Ajendaha kulankan, oo aja horumarinta sharciyeynta Hay’adda Qaranka Saadaasha Hawada ee Soomaaliya (SNMA), taageerada farsamo iyo howlgalka WMO, iyo nidaamyada digniinta degdega ah ee saadasha si looga caawiyo bulshada inay ka foojignaadaan saameynta cimilo xumada.

Waxaan u heelanahay dhisidda nidaam qaran oo la jaanqaadaya heerarka caalamiga ah, kaas oo u noqonaya lafdahabar horumar waara uu dalka gaaro.

Taliyaha Ciidanka Boliiska Soomaaliyeed Sarreeye Guuto Asad Cismaan Cabdullaahi, Ayaa kulan isugu yeeray Saraakiisha Ciidanka Boliiska, isagoo ka dhageystay warbixin ku saabsan xaaladda amni ee dalka iyo howlaha ay u hayaan bulshada.

Kulankan ayaa diirada lagu saaray qodobo ayka mid yihiiin, adkaynta amniga, dabar goynta Khawaarijta, hirgalinta saraynta sharciga, waxaana la isla qaatay in la dar dargaliyo arimaha amniga, iyadoo xooga la saarayo ku dhaqanka saraynta sharciga wacyigalinta shacabka si wadajir loogu istaago ilaalinta xasalinoonida dalka.

Gabagabadii, Taliye Asad ayaa kula dardaarmay saraakiisha amniga in ay laba jibaaraan shaqada ay u hayaan bulshada, waxaana uu sheegay in la joogteyn doono kulamada noocan oo kale ah ee looga hadlayo Amniga.

Xildhibaannada labada Gole ee Baarlamaanka Federaalka Soomaaliya, ayaa maanta leh fadhiga Akhrinta 2-aad ee Hindisaha Xeerka Dhismaha Guddiga Madaxabannaan ee Doorashooyinka Qaranka iyo Sohdimaha.

Fadhigan waxaa qeyb ka ah Wasiirka Wasaaradda Arrimaha Gudaha, Federaalka iyo Dib-u-heshiisiinta Xukuumadda Federaalka Soomaaliya Xildhibaan Cali Yuusuf Cali-Xoosh iyo Wasiiru dowlaha Waaaaradda mudane xildhibaan Saadaad Maxamednuur Caliyow.

Dhanka kale Habdhowraha Golaha Shacabka ee Baarlamaanka Dalka oo Xildhibaannada hortooda ku dhaariyay wasiiru dowlaha wasaaradda Qorsheynta Mudane Axmed Sheekh Maxamed Mashruuc iyo wasiir kuxigeenka wasaaradda waxbarashada, Hidaha iyo Tacliinta Sare Mudane Cabdirashiid Ducaale, kuwaas oo uu dhawaan soo magacaabay Ra’iisul Wasaaraha Xukuumadda Federaalka Soomaaliya Mudane Xamsa Cabdi Barre.

Sidoo kale Senator Cabdiweli Garyare oo maalin ka hor lagu doortay Dhuusamareeb, ayaa maanta lagu dhaariyey kulanka labada Aqal ee Baarlamaanka Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya.

Wasiir Cabdiraxmaan Al-Cadaala “Waxaa halkaan lagu diyaarinayaa qorshaha dalkaan lagu hoggaami doono 5 sano ee soo socoto, taasina waxa laga faa’iidayaa horumarin dhinac walba leh.”

Warfaafinta Soomaaliya oo ka hadlay halka uu ka socdo diyaarinta Qorshaha Qaranka ayaa sheeagay inay iska kaashanayaa diyaarintaan,Bulashad qeybaheeda kala duwan madaama dalka hormarkiisa labo in la jiheeyo.Aqoon yahanada dalka iyo dibada ka yimadeen ayaa ka qeyb ka ah.

Qorshahaan oo ka duwan kuwii hore waxa uu inoo horseedi doonyaa hormar dhaqaale,hormar bulasho meesha maanta dalkeyna joogo sumcad ahaan meel ka sarrayso ayow ina gaarsiin doonyaa Qorshaha Qaranka ee la diyaarinaayo.

Runtii waxaan shaqadaan uga mahadcelinaynaa Ra’iisul Wasaaraha iyo Wasaaradda Qorsheynta Qaranka oo runtii xil weyn iska saaray,Anaga ka Wasaarad ahaan qeyb ayaan ka nahay howsha socoto.

Saxaafadda Soomaaliya shanta ee socoto laxaddeeda isbadalka xoog leh lagu sameyo, haddiiay ahaan laheyd Radiyah iyo Talafashinada, Warbaahinta cusub ee Social media loo yaqaaano.

Horumarinta waxa ay noqon doonaan in la dhiso sharciyada ay u baahnayeen inla dhaso, Social mediayuhu waa suuq dhaqaale laga abuuri karo, Sidaad ogtihiin dadka Soomaaliya joogo awood uma lahan inay Aaladaha la isticmaalo sifo sharci ah ku isticmalaan,Marka waxaan ka shaqeynay sida ay ku heli lahaayeen sharciyada looga shaqeysan karo online-ka.

” Waxba kama jiraan runtii waa iska hadalo raqiis ah in ay dowladda xirtay Social mediaha,Dowladda waxa ay ka shaqeysaa Xuriyatul Qowlka marka ma dhacayso inay xakamayso aragtidayada ay qabaan Bulshada”.

Shacabka maamulka Somaliland ee gobollada Waqooyi ee Soomaaliya, ayaa saakay u darreeray goobaha codbixinta doorashooyinka Madaxtinimo ee maamulkaasi.

Inta badan dadweynaha magaalooyinka waaweyn ee maamulka Somaliland ee kala ah Hargeysa, Berbera,Boorama, Burco iyo Gibileey, ayaa aroornimadii hore ee saakay safaf dhaadheer loo galay iney codadkooda dhiibtaan,waxaana doorashadaasi oo ay ku tartamayaan 3 xisbi Siyasaadeed oo u tartamaya Madaxweynaha, halka toban ururna ay u tartamayaan iney Xisbiyo noqdaan.

Ammaanka goobaha ay doorashooyinka ka dhacayaan, ayaa si aad ah loo adkeeyey iyadoo dhammaan dhinacyada tartamayana ay shacabka ku booriyeen iney si nabad ah codadkooda u dhiibtaan.

Wasaaradda Arrimaha Gudaha , Federaalka iyo Dib u heshiisiinta Xukuumadda Federaalka Soomaaliya, ayaa horey u bogaadisay nidaamka doorashooyinka maamulka Somaliland.

Ra’iisul Wasaaraha Xukuumadda Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya, Mudane Xamsa Cabdi Barre, ayaa galabta ku qaabilay hoygiisa wafdi ka socda dowladda Kenya.

Xubnaha wafdiga,ayaa Ra’iisul Wasaaraha soo gaarsiiyay dhambaal iyo salaan ay ka wadeen Madaxweynaha Kenya, William Ruto, waxaana ka wada hadlay xoojinta xiriirka labada dal ee dariska ah iyo iskaashiga dhinacyada amniga, siyaasadda iyo ganacsiga.

Ra’iisul Wasaaraha ayaa uga mahadceliyay wafdigan ka socday dowladda Kenya, doorka dowladda Kenya ee ku aaddan taageerada dowlad dhiska Soomaaliya, iyo xasilloonida gobolka.

Xubnaha wafdiga ayaa kala ahaa Amb Mahboub Moallin, Amb Mohamed Abdi Affey iyo Hon Abdirahman Ali Hassan Colow.

Mas’uuliyiin ka tirsan dowladda Federalka Soomaaliya oo uu ugu horeeyo wasiirka Caafimaadka dowladda FS Dr. Cali Xaaji, Xildhibaano iyo mas’uuliyiin kale ayaa xalay magaalada Muqdisho uga qeyb galay munaasabada xuska 11-sano guuradii ka soo wareegtay markii dib loo hawlgeliyay isbitaalka Recep Dayib Erdogan Ex Digfeer.

Wasiirka Caafimaadka oo ka hadlay munaasabadda ayaa dowladda Turkiga uga mahadceliyay iney burburkii dalka ka dib in Soomaaliya ay ka taageertay dib u soo celinta iyo howlgelinta isbitaalka Digfeer ee magaalada Muqdisho oo baahi weyn loo qabay.

Wasiirka ayaa sidoo kale uga mahadceliyey maamulka iyo shaqaalaha Isbitaalka sida naxariista iyo wanaagga leh ay uga shaqeeyaan bukaanada isbitaalka soo booqda isaga oo ku booriyay iney shaqadooda sii laba jibaaraan.

Waxaa sidookale halkaas ka hadlay Xildhibaan Cabdiraxmaan Moobleen oo si guud uga mahadceliyay maamulka Isbitaalka iyo shaqaalaha isaga oo xusay Isbitaalka uu yahay mid wax badan u qabtay shacabka Soomaaliyeed ee la taala dhacaya xanuunada kala duwan waxaana uu u mahadceliyay dowladda Turkiga oo isbitaalka taageerta.

Gudoomiyaha ururka Dhaqaatiirta Soomaaliyeed Dr Luul Maxamed Maxamud ayaa dhankeeda xustay in Isbitaalka Erdogan ka hor ineysan jirin adeegyo badan oo caafimaad oo dalka u baahnaa balse hadda uu soo kordhiyay, waxaana maamulka Isbitaalka ay ku amaantay soo kordhinta adeegyo caafimaad oo dadka ay u baahan yihiin kuwaa oo kamid ah qaliimada furan ee wadnaha.

Intaas kadib maamulaha Guud ee isbitaalka Dr Ertan Kayacan oo u dhashay dalka Turkiga ayaa xusay in marwalba uu Isbitaalka u taagan yahay sidii uu u dabooli lahaa baahiyaha caafimaad ee dadka Soomaaliyeed isaga oo xusay iney sii kordhin doonaan.

Ugu dambeyntii agaasimaha Isbitaalka Racep Dayib Erdogan Maxmed Xuseen (Ashraf) ayaa u mahadceliyay wasaaradaha caafimaadka Soomaaliya iyo Turkiga ee sida hagar la’aanta ah ula shaqeeya Isbitaalka kana taageera dhinacyada qalabka, daawada iyo caafimaadka iyo waliba Tababarrada.

Agaasime Maxamed Asharaf ayaa ka hadlay qaar kamid ah waxqabadyada ugu waaweyn ee Isbitaalka iyo adeegyada uu soo kordhiyay “ Wax weyn ayey nooga dhigantahay u qidmeynta shacabka Soomaaliyeed iyadoo Isbitaalka uu ku talllaabsaday horumaro kala duwan inagoo soo kordhinay qaabilaadda Bukaanada ee Habeenki (Bukaan socodka) qaliimo casri ah oo horay loogu aadi jiray dalka Dibadiisa iyo waliba qaliinka wadnaha furan oo markii ugu horeysay aan dalka ka hergelinay”

Agaasimaha Isbitaalka ayaa sidoo kale sheegay in dad kala duwan oo xaalado caafimaad oo aad u liita qabay in dalka Dibadiisa gaar ahaan dalka Turkiga in loo qaaday si bilaash ah islamarkaana hadda xaaladooda caafimaad ay soo hagaageyso isaga oo xusay iney sii laba jibaari doonaan shaqadan waxaana uu u mahadceliyay Dhakhatiirta, kalkaalisoyinka iyo waliba shaqaalaha kala duwan ee Isbitaalka Recep Dayib Ordogan.

Gabagaadii munaasabadda xuska 11-sano guuradii kasoo wareegatay markii dib loo howlgeliyay isbitaalka Digfeer waxaa la abaalmarinay qaar kamid ah shaqaalaha Isbitaalka oo isugu jira waaxyahiisa kala duwan kuwaa oo lagu dhiirogelinayay shaqo wanaag ay la imaadeen.

Muqdisho(SONNA):-Ciidanka Xoogga Dalka Soomaaliyeed ayaa jab xooggan gaarsiiyey kooxda khawaarijta oo maanta isku dayday in ay weerar ka geysato Masagaway,Afhayeenka Wasaaradda Gaashaandhiga XFS Abuukar Maxamed oo la hadlay Warbaahinta waranka ayaa yiri”Ciidanka Xoogga Dalka waxay Masagawaa ku dileen 8 dhaqar qabe oo ka tirsan Khawaarijta.”

Ciidanka Xoogga Dalka ayaa sidaan oo kale dhoor jeer khawaarijta ku jabiyay gobollada Shabeellaha Dhexe iyo Galgaduud, iyagoo khasaare xooggan gaarsiiyay khawaarijtii soo qaaday weerarrada naf lacaariga ah.