Waxa ay ku began tahay labbo munaasabaddood oo aad u waa weyn, waa maalinta cayaaraha iyo nabadda adduunka, waxa kale oo maanta ay ku asteeysan tahay maalinta ciyaartooyda Soomaaliyeed, waxanna loo aqoonsan yahay 6-da bisha April.

Gellinka dambe ee maanta ayaa lagu waddaa inay muunaasabaddahan ay ka dhacaan garoonka Banaadir ee ku yaallo degmada Cabdicasiis, waxaa soo abaabulay guddiga Olympic-da Soomaaliyeed, waxanna kasoo qeyb gelli doonno wasiirka wasaarrada dhallinyarada iyo cayaaraha ee Soomaaliya Khadiijo Maxamed Diiriye, madaxda Gos iyo kuwa xiriiradda.

Waxaa garoonka imaan doonno 2,000 (Labo kun oo ciyaartooy), kuwaas oo ciyaara cayaaraha noocayadoodda kala duwan, iyagoo socod ku mari doonno wareegga garoonka.

“Waa maalin aad noogu weyn maanta, waa labbo munaasabaddood oo aad u weyn, haddaa nahay guddiga Olympic-da Soomaaliyeed waxaa farxad inoo ah inaan diyaarinay dabaal-degga qaab wanaagsan, waxaa garronka keeni doonnaa labo kun oo ciyaartooy Soomaaliyeed ah, maanta oo kale ayaan qabbanaa munaasabaddan.” Kaaliyaha xoghayaha guddiga Olympic-da Soomaaliyeed Maxamed Xuurshe Xasan Eennoow, ayaa warkan u sheegay wakaaladda wararka qaranka Soomaaliyeed ee SONNA.

Dhacdadan ayaa waxa ay kusoo aadeysaa iyadoo uu meel wanaagsan marayo Isboortiga Soomaaliya.

Ciidamada Xoogga Dalka Soomaaliya ayaa waxa ay kala wareegeen Maleeshiyaadka kooxda Alshabaab ilaa Afar Tuulo oo hoos tagto Degmada Janaale ee Gobolka Shabeellaha Hoose.

Korneyl Daahir Maxamed Faarax (Kumaandoos) oo u waramayey Radio Muqdisho ayaa sheegay in tuulooyinka ay gacanta ku dhigeen ay ka mid yihiin Kibile , waagaale iyo deegaano kale oo ka tirsan gobolka Shabeellaha Hoose.

Taliyaha ayaa xusay in ay weli ku daba jiraan Maleeshiyaadkii ay ka ceyriyeen deegaanadaasi asaga oo  xusay in ay jiraan dagaalo yar yar oo kaga imaanayo dhanka Maleeshiyaadka Al-shabaab balse waxa uu sheegay in dhamaan xoog ku jiiri Doonaan.

Ciidamadda Xoogga Dalka Soomaaliya ayaa u muuqdo in ay durbaba bilaabeen ka jawaab celinta Dalabkii Wasiirka gaashaandhiga ee ahaa in Ciidanka Xoogga Dalka Soomaaliya looga Fadhiyo in ay Furaan dhamaan Wadooyinka ay ku sugan yihiin Maleeshiyaadka Al-shabaab si dadka abaaraha Saameeyeen Gargaar loo gaarsiiyo.

Madaxweynaha Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya Maxamed Cabdullaahi Farmaajo, ayaa sheegay in dowladdiisa ay cafis u fidineyso dhallinyarada ay marin habaabiyeen Kooxda AL-Shabaab.

Madaxweynaha Soomaaliya, Mudane Maxamed Cabdullaahi Farmaajo oo ku labisan dharka ciidanka Xoogga, ayaa shir jaraa’id ku qabtay magaalada Muqdisho, waxa uu ka hadlay isbadelka lagu sameeyey taliyeyaasha Xoogga, Boliiska iyo Sirdoonka iyo Nabad-Sugidda in ay ka dambeyso sidii loo soo gabogabeyn lahaa nabad-diidka, isla markaana loo istaajin lahaa xasiloonida caasimadda iyo guud ahaan gobollada dalka Soomaaliya.

“waxaan ka codsanayaa shacabka Soomaaliyeed in ay la shaqeeyaan taliyeyaasha cusub ee la magcaabay, waxaana farayaa dhammaan ciidammada Qalabka Sida in ay heegan buuxa galaan, si uga jawaabaan ficillada cadowga ugana saaraan dalka oo dhan, ayuu yiri madaxweyne Farmaajo.

Madaxweynaya ayaa sheegay in dowladdiisa ay cafis u fidineyso dhallinyarada la khaldey ee Al-shabaab ka tirsan, fursadna ay u heystaan muddo 60, maalmood ah si ay u helaan daryeel, waxbarasho iyo in ay dib mustaqbalkooda u dhistaan, iyagoo ka qeyb-qaadanaya dhismaha dalkooda.

ugu dambeyn madaxweyne Farmaajo, ayaa ka codsaday shacabka mar kale in ay dowladda kala shaqeeyaan arrimaha gargaarka, ka hortagga Faqriga iyo horumarinta dalka Soomaaliyeed.

Golaha Wasiirada Soomaaliya ayaa goor dhow ansixiyay magacaabista Taliyaha Nabadsugida iyo Sirdoonka Qaranka iyo Guddoomiyaha Gobolka Banaadir.

Kulan xasaasi ah oo u socda Golaha Wasiirada ayaa lagu horkeenay soo jeedin ku aadan magacaabis xilal, iyadoo kulanka laga akhriyay warbixin.

Taliyaha Nabadsugida ayaa loo magacaabay Xildhibaan C/llaahi Maxamed Cali Sanbaloolshe oo horay xilkan u soo qabtay.

Sidoo kale Guddoomiyaha Gobolka Banaadir ayaa loo magacaabay Taabid Cabdi oo ahaa Safiir kuxigeenka Soomaaliya ee Mareykanka, horayna u soo noqday Agaasime kuxigeenka Madaxtooyada.

Waxaa kaloo la magacaabay Taliyaha Ciidanka xoogga dalka oo loo magacaabay Jen, Axmed Maxamed Jimcaale Cirfiid, halka Abaanduulaha ciidanka xoogga dalka loo magacaabay Jen, C/llaahi Cali Caanood.

Sidoo kale waxaa iyana la sheegayaa in xilka Taliyaha ciidanka Booliska loo magacaabay Jen. C/xakiin Daahir Saciid Saacid.

Kulanka Golaha Wasiirada oo wali socda ayaa ah kulankii labaad oo lagu magacaabo illaa afar Taliye,  iyo Gobolka Banaadir.

Xafladan uu xilka kula wareegay wasiirka cusub ee wasaaradda Owqaafta iyo Arimaha Diinta ee xukuumadda Soomaaliya ayaa waxaa ka qeybgalay mas’uuliyiin uu ka mid yahay ra’iisul wasaare ku xigeenka dalka, wasiirka cusub ee wasaaradda, wasiirkii hore iyo mas’uuliyiin kale.

Wasiirkii hore ee wasaaradda Xildhibaan Cabdulqaadir Sheekh Cali (Baqdaadi) oo ka hadlay xafladda ayaa ku dheeraaday  ka hadalak wax qabadka mudadii uu xafiiska joogay isaga iyo xubnihii  kale, waxaana uu u rajeeyay madaxda cusub in horumar ay ka sameyn doonaan howlaha wasaaradda, shaqaalaha ayuuna ka codsaday in ay la shaqeeyaan.

Wasiirka Cusub ee wasaaradda Awqaafta iyo Arrimaha Diinta xildhibaan Iimaan Cabdulaahi Cali, oo xilka wasaaradda la wareegay ayaa sheegay in uu la imaan doono waxqabad isaga oo kaashanaya madaxda kale ee wasaaradda iyo shaqaalaha.

Ra,iisul wasaare ku xigeenka xukuumadda Soomaaliya mudane Mahdi Axmed Guuleed (Khadar)  oo ka geba gabadii ka hadlay xafladda ayaa waxaa uu u mahad celiyay mas’uuliyiintii hore ee wasaaradda howshii ay ka qabteen, waxaana uu hogaanka cusub kula dar daarmay in ay ka soo dhalaalaan howshan loo igmaday.

Xubnaha aqalka sare ayaa yeeshay kalfadhigii 1aad kulankiisa 17aad waxaana soo xaadiray 31 mudane ajanduhu waxa uu ahaa akhrinta ka doodida iyo ansixinta xeer hoosaadka, waxaana kulanka shir guddoominayay guddoomiyaha aqalka sare Mudane Cabdi Xaashi Cabdullaahi.

Mudanayaasha aqalka sare ayaa fikirkooda ka dhiibtay qodobada laga dooday iyo kuwa wax ka badalka u baahan.

Guddoomiyaha aqalka sare Cabdi Xaashi Cabdullaahi ayaa tilmaamay in mudanayaasha Aqalka sare ay si fiican uga doodeen qodobada ku qoran xeer hoosaadka ay ku shaqeynayaan.

“Mudanayaal shaqo wanaagsan ayaad qabateen waxaana la doonayaa in aan dhamayno xeer hoosaadka inta aan fasaxa gelin, waana ku mahadsantihiin sida aad uga dhiibateen aaraahdiina ku aadan qodobada laga doodayay” ayuu yiri Mudane Cabdi Xaashi.

Maalinimada Sabtida ayay mudanayaasha aqalka sare ku balameen in la sii amba qaado Aqrinta, ka doodidda iyo ansixinta xeer hoosaadka aqalka sare uu ku shaqaynayo.

Wasiirkii hore ee Wasaaradda Shaqada iyo Arrimaha Bulshada, haatanna ah Gudoomiye ku-xigeenka koowaad ee Golaha shacabka Soomaaliya Xildhibaan C/weli Ibraahim Sheekh Muudey ayaa Xilkii Wasaaradaas ku wareejiyey Wasiirka cusub ee Wasaaradda Shaqada Xildhibaan Saalax Axmed Jaamac waxaana ka soo qaybgalay Ra’iisulwasare ku xigeenka Xumuumadda Soomaaliya iyo Mas’uuliyiin ka kala socotay Qaybaha Wasaaradda Shaqada iyo Arrimaha Bulshada, Guddiga Shaqaalaha Rayidka, uruarada Shaqaalaha gaarka ah.

Wasiir kuxigeenka Wasaaradda Shaqada iyo Arrimaha Bulshada Cabdinaasir Saalax Armaan iyo Wasiirka kuxigeenkii hore Cusmaan Libaax Ibraahim oo munaasbada ka hadlay ayaa mid waliba tilmaamay qiimaha Wasaaradda Shaqada iyo Arrimaha Bulshada ay u leedahay dowladda.

Mudane Maxamed Faarax Ciise Gaashaan oo xilal kale duduwan ka soo qabtay Wasaaradda Shaqada iyo Arrimaha Bulshada iyo Guddiga Shaqaalaha Rayidka ayaa sheegay in maamulkii hore ay wax badan qabteen kan cusubna looga fadhiyo in uu dar dargeliyo howlaha horyaalla.

Guddoomiye ku-xigeenka kowaad ee Golaha shacabka Soomaaliya oo ahaa Wasiirkii hore ee Wasaaradda Shaqada iyo Arrimaha Bulshada Xildhibaan C/weli Ibraahim Sheekh Muudey ayaa si rasmi ah xilka ugu wareejiyay Wasiirka cusub ee Wasaaraddaasi Mudane Saalax.

Wasiirka Wasaaradda Shaqada iyo Arrimaha Bulshada Xildhibaan Saalax Axmed Jaamac ayaa sheegay in uu halkiisa ka sii wadi doono, isla markaana ka codsaday howlwadeenada Wasaaradda inay gacan ku siiyaan howlaha loo idmaday.

Ra’iisulwasare ku xigeenka Xumuumada Soomaaliya Mahdi Axmed Guuleed ayaa tilmaamay waxa laga sugaayo Wasaaradda Shaqada iyo Arrimaha Bulshada iyo hogaanka Cusub.

Kormeerkan oo uu Wasiirka Amniga Dowladda Soomaaliya Mudane Maxamed Abuukar Islow Ducaale ku kala Bixiyey Qaarka Mid Saldhigyadda Dagmooyinka Gobolka Banaadir iyo Kontarooladda Ha’yaddaha Amnigu ay ku leeyihiin Wadooyinka Xamar laga soo galo ee Xeradda Maslax oo lagu baaro gaadiidka kuso safra waddada dheer ee isku xirta Gobolka Banaadir iyo Shabeeladda dhexe iyo kontoroolka Ceelasha Biyaha oo asna lagu kontaroolo gadiidka ka yimaada Gobolka shabeeladda hoose sidoo kalana wasiirku waxa uu kormeerkan ku tagey Xaafadda Daaru’salaam oo Muqdisho dhanka koonfureed uga beegan 10-km

Socdaalkan oo uu wasirka Amniga Mudane Maxamed Abuukar Islow Ducaale ku ogaanayey sidda Ciidamaddu Amniga Magaaladda Muqdisho Gaarka uga hayaan ayaa kontarooladii uu socdaalka ku tagey ku xog wareysanaayey Nolosha Ciidamadda iyo Sida ay u hubiyaan Dadka iyo gaadiidka  kontaroolada ay joogaan soo mara.

Wasiirka Amniga Xukuumadda Soomaaliya Mudane Maxamed Abuukar Islow Ducaale ayaa intii Kormeerkiisa howleed oo uu bilaabey 1-dii saqda dhexe ee xaley uu ku guda jirey ayaa sidoo kale booqday Saldhigyadda Ciidamadda Booliska ay ku leeyihiin Degmooyinka kala Ah Yaaqshiid.Hodan.Hoolwadaag.Dherkinley.Wadajir.iyo Saldhin ku yaala Bartamaha Suuqa Bakaaraha oo ay Ciidamadu ugu kuurgalayaan Nabad-galyadda Ganacsiga Suuqaas.waxa uuna Wasiirku Talisyadda Degmooyinka uu kormeerey ka dhageysanaayey Howlaha Shacabka ay u hayaan iyo waxyaabaha ka dhiman dhameystirka shaqooyinkooda.

Wasiirka Cusub ee Wasaaradda Amniga Maxamed Abuukar Islow Ducaale  ayaa Munaasabadi Xilka uu kula wareegayey oo dhacday Maalin ka hor  ka sheegey in uu la imaanayo Qorshe cusub oo  wax looga qabanayo Amniga guud ee dalka iyo kan Magaalada  Muqdisho.

Deeqdaan ayaa waxaa ugu deeqay  Barakacayaasha ku nool dhismihii hore ee Baar Xaraf ee KM13 Ururka Shaqaalaha Caafimaadka waxaana ay ka koobneyd Mesego,Sisin,Qamadi iyo lowska iyagoo ugu talagalay Caruurta Barakacayaasha.

Ku-xigeenada Gudoomiyaha Ururka Shaqaalaha Caafimaadka Samsan Maxamed Aadan iyo C/kariin Xuseen Cali oo si wadajir ah uga hadlay goobta ayaa sheegay in tani ay tahay mid yar oo faa,iido badan.

Agaasimaha Caafimaadka Gobolka Banaadir C/llaahi Xuseen Maxamed Nuune oo ka mid ah Gudiga Gurmadka Abaaraha ee Gobolka Banaadir ayaa ka hadlay qorshaha Barakacayaasha ee Gobolka Banaadir.

Gudoomiyaha Xiriirka Guud Ururada Shaqaalaha Soomaaliyeed Maxamed Cismaan Xaaji ayaa baaq gaar ah u diray Uruada ku mideysan Xirirkan in ay qayb ka qaataan Gurmadka.

Gudoomiyaha Deegaanka  Garas baaley C/raxmaan Axmed Cali Garyare ayaa ugu horeyn u mahadceliyey Uuruka Shaqaalaha Caafimadka waxaana uu dhamaan Dadka wax haystaa ugu baaqay in ay u soo gurmadaan Dadka ay Abaaraha ay wax yeeleysey.

Deeqdan la gaarsiiyey Barakacayaasha ku nool Bar Xaraf ayaa noqoney mid mudan  ku dayasho waayo waa raashin ka baxa gudaha Dalka

.

Xaflada xil wareejinta ah oo lagu qabtay Xarunta Wasaaradda Cadaaladda ee Magaalada Muqdisho ayaa waxaa ka qayb galay mas,uuliyiin ka tirsan Golayaasha dowladda oo ay ka mid yihiin Ra,iisul Wasaare ku xigeenka xukuumadda , Xeer ilaaliyaha iyo Garyaqaanka guud e qaranka Xildhibaano iyo Mas,uuliyiin kale iyadoo halkaas ay xilka ku kala wareegeen wasiirka cusub ee wasaaradaas loo magacaabay iyo wasiirkii hore .

Wasiirkii hore ee wasaaradda cadaaladda Mudane Cabdulaahi Axmed Jaamac Ilka Jiir oo hadal kooban ka jeediyay halkaa ayaa sheegay in wax badan ay qabteen mudadii uu xafiiska joogay wax badana ay usuura gali waayeen duruufaha jira awgood waxaana uu la dar daarmay wasiirka cusub ee xilka kala wareegay .

Abuukaate Xasan Xuseen Xaaji Wasiirka cusub ee wasaaradda cadaaladda dalka ayaa sheegay in uu xoogga saari doono isagoo kaashanaya howl wadeenada wasaaradda sidii loo hor marin lahaa hanaanka cadaaladda dalka.

Ra,iisul wasaare ku xigeenka xukuumadda Soomaaliya Mahdi Axmed Guuleed oo goob joog ka ahaa xaflada xil wareejinta ayaa ku dheeraaday muhiimada cadaaladu u leedahay in dalkani hagaago waxana uu u balan qaaday mas,uuliyiinta cusub ee wasaaradda in xukuumadda ra,iisul wasaare Kheyre ay muhiimad weyn sii doonto hormarinta garsoorka dalka.