Dowladda Soomaaliya ayaa ku dhawaaqday in maanta oo jimco ah la bilaabayo sameynta Internet-kii Fibre Optic ee todobaadyo ka hor ka go’ay gobolada Koofureed ee Soomaaliya, kaddib markii Markabkii sameyn lahaa uu soo gaaray Dekeda Muqdisho.

Agaasimaha Wasaaradda Boostada iyo Isgaarsiinta ayaa sheegay in saaka 8-da subaxnimo la bilaabi doono qiimeynta halkii uu ka go’ay Internet-ka ee Badda gunteeda.

Waxaa uu sheegay in markabka sameyn lahaa oo maalmo ka hor ka soo dhaqaaqay dalka Cummaan uu maalmaha soo socda sameyn doono Internet-ka

“Markabkii sameyn lahaa Dekeda ayuu ku xiran yahay, saakay ayuu aadayaa, halkii uu ka go’ay xargihii Internet-ka, waxaana uu bilaabi doonaa qiimeyn, kaddib ayuu guda galayaa sameyntii Internet-ka”ayuu yiri Agaasimaha Guud ee Wasaaradda Boostada iyo Isgaarsiinta.

Sidoo kale waxaa uu sheegay in wixii hada ka dambeeya ay dowladda Soomaaliya ka taxadari doonto in xaaladan oo kale aanay dhicin, isla markaana ay bilaabi doonaan qorshayaal lagu ballaarinayo adeegyada Internet-ka ee dalka.

Shirkadda Dalkom oo keentay adeeggan Internet-ka ee Fibre Optic oo la soo marsiiyay badda gunteeda hoose ayaa sheegtay in maalmaha soo socda ay rajeyneyso inuu dib u soo laabto Internet-ka.

Madaxweynaha maamulka Puntland Dr. Cabdiweli Maxamed Cali Gaas ayaa maanta 13 July 2017 Daahfuray dhismaha cusub ee Wasaaradda Haweenka iyo Arrimaha Qoyska ee maamulkaasi oo Garoowe laga hirgeliyey dhismaheeda.

Madaxweynaha ayaa waxaa ku wehelinaayey daahfurka xurintani cusub Wasiirka Wasaaradda Haweenka iyo Arrimaha Qoyska Aniisa Cadulqaadir Xaaji Muumin, iyo Wasiir ku xigeenka Wasaaradaasi, mas’uuliyiin ka tirsan goleyaasha dawlad goboleedka Puntland, saraakiil ka tirsan Madaxtooyadda Puntland, saraakiil ka socdey hay’adaha UN-HABITAT iyo UNDP, urrurka haweenka Puntland iyo qaar ka mida bulshada rayidka ah ee magaaladda Garoowe.

Madaxweynaha  Puntland oo ka hadlay munaasibadda daahfurka dhismahani cusub ee ay yeelan doonto Wasaaradda Haweenka iyo Arrimaha Qayska ee maamulka Puntland ayaa sheegay in dhimahan cusubi uu yahay kii  ugu tayadda wanaagsanaa uguna nashqadaynta wanaagsanaa intii la hirgelinayey Wasaaraddo, waxaana uu Madaxweynuhu bogaadiyey cidkasta oo gacan ka geysatey hirgelinta xaruntani oo ay ugu horeeyaan hawl wadeennadda Wasaaraddu.

‘’ Dhismayaan badan oo dawladdeed ayaa intaanu joogney fureyney ha ahaadeen kuwo aanu gacan ku lahayn iyo kuwo aanu buldhig ka ahaynba eh,  laakiin runtii maanta waxaanu halkan ku aragnay majirto ilaa hadda kuwo soo socda waa dhici kartaaye in isbedel dhabi uu jiro, waxaa ka muuqda dedaalka galay, waxaa ka muuqda hufnaanta lagu dhisay’’  ayuu yidhi Dr. C/weli

‘’Taasi Maxay cadaynaysaa? Waxay cadaynaysaa hogaanka haweenka, inay ka daacad san yihiin, ka wax tarsan yihiin, ka musuq maasuq yar yihiin Raga, ‘’raali ahaada Ragaw’’, halbaanse idiin sheegayaa dumarka laftigoodu awooda Illaahay siiyey inay aqoon sadaan baalaga rabaa, Ragu waxay yiraahdaan waxaanu nahay madaxii qoyska, laakiin waxaysan fahansanayn dumarku inay yihiin luquntii qoyska’’ ayuu yiri Dr Gaas

Sidoo kale Dr C/weli ayaa caddeeyey in aanay jirin, jirina doonin hal wasaarad oo maanta ku jirta guri kiro ah oo gaar loo leeyahay, isla markaana aanay jirin Wasaarad aan helin adeeggeeda oo dhamays-tiran.

Wasiirka Wasaaradda haweenka iyo Arrimaha Qoyska ee  Puntland Aniisa Cadulqaadir Xaaji Muumin ayaa dhankeeda sheegtay in wasaaraddani ay tahay tii ugu horreysey ee laga hirgeliyo Puntland, waxaana ay tibaaxday in dhismahani ka kooban yahay qaybo kala duwan oo  wax tar u leh haweenka iyo dhallaanka  Puntland.

Madaxweynaha Puntland ayaa u mahadnaqay hay’addaha ka qayb qaatay dhismahani Wasaaradda, waxaana uu hoosta ka xarriiqay in hadii lasyku tashado wax walba la qabsan karo laguna guulaysan karo horumarinta wadankeena, isla mar’ahaantaana waxa uu ku guddoomey Hay’adda fulineysey mashruuca dhismaha Wasaaradda Sadex gaari oo labo tahay kuwa qashin ka lagu qaado iyo hal xaajiyad oo Wasaaradda Arrimaha gudaha lagu wareejiyey.

Ciidanka Kumaandoos ee dowladda Soomaaliya ayaa Burburiyay Saldhig Maleeshiyada Al-Shabaab ku lahaayeen deegaanka Kuunya-barow ee gobalka Shabeellaha Hoose.

Guddoomiyaha Degmada Baraawe Aadan Cumar Madoobe ayaa Warbaahinta Qaranka  u sheegay  in ciidanka Kumaandooska ay xalay qaadeen weerar Qorshaysan kaasi oo lagu burburiyay Saldhigga Argagixisada.

“Saldhigaan wuxuu ahaa mid Al-Shabaab ay ka soo abaabuli jireen Qaraxyada iyo dhibaatooyinka ay u gaystaan shacabka, waxaana hadda kuu sheegayaa in gabi ahaanba Saldhigaas la burburiyay.” sidaas waxaa yiri Guddoomiyaha degmada Baraawe.

Ciidanka Kumaandooska Soomaaliya ayaa horay u burburiyay xarumo badan oo ay la haayeen Maleeshida Al-Shabaab oo hadafkooda ugu wayn uu yahay dhibaataynta shacaka Soomaaliyeed.

Shirka Golaha Wasiirada ayaa si rasmi ah uga  furmay  magalada Kismaayo, iyadoo magaaldaasi ay ku suganyihiin R/wasaaraha, ku xigeenkiisa iyo inta badan Golaha Wasiirrada.

Wasiirka Warfaafinta ee Xukuumadda Soomaaliya ayaa sheegay shirka  maanta ka dhacaya magaalada Kismaayo inuu yahay shirkii caadiga ahaa ee Todobaadkiiba mar ay isugu imaanjireen Golaha Wasiirrada ee Xukuumadda.

Mudane C/rixmaan Cumar Cismaan Yariisow ayaa sidoo kale sheegay in shirkaan uu ka dhiganyahay in dowladdu ay u sii dhowaanayso shacabkeeda.

Waxaa kaloo jiri doona kulamo gaar gaar ah oo R/wasaaraha iyo Golihiisa Wasiirrada ay la yeelan doonaan masuuliyiin ka tirsan dowlad Gobaleedka Jubbaland iyo sidoo kale qaybaha kala duwan ee Bulshada.

Ra’iisul Wasaaraha oo ka hadlayay ahmiyada uu u leeyahay kulanka Golaha Wasiirada ee todobaadlaha in lagu qabto Kismaayo ayaa sheegay in tani ay muujineyso midnimada iyo in dowladdu diyaar la tahay in shacabka la xisaabtamo.

Xukuumadda Soomaaliya ayaa beryihii u dambeeyay waday olole ay shacabka ku kasbaneysay, iyadoo wali aanay ku guuleysan inay dib u soo celiso adeegyadii aas aasiga u ahaa bulshada ee 20-sano ka hor bur buray.

Waxaa la bilaabay rakibaada qalabka lagu maamulayo hawada Soomaaliya sida ay sheegeen masuuliyiinta Hey’adda Saadaasha iyo Duulista Hawada.

Maxamed C/llaahi Oomaar Wasiirka Gaadiidka Cirka iyo Dhulka  ayaa sheegay inay bilaabatay rakibaada qalabka lagu maamulayo hawada Soomaaliya.

Wasiirka ayaa sheegay Qalabkaan inuu yahay mid Casri ah, kaasi oo fududaynaya in dowladda Soomaaliya ay la soo wareegto maamulka Hawadeeda.

Maareeyaha Guud ee Hey’adda Duulista iyo Saadaasha Hawada Yuusuf Cabdi Cabdulle (Yuusuf Jaalle) ayaa shaaciyay in dowladda Soomaaliya ay ku guulaysan doonto mudo badan ka dib in Hawada Dalka laga maamulo caasimadda Soomaaliya.

Wasiirka Maaliyadda Xukuumadda Soomaaliya C/raxmaan Ducaale Beyle ayaa maanta horgeeyay Barlamaanka miisaaniyadda dowladda ku shaqeyneyso lixda bilood ee soo socota.

Miisaaniyadda lixda bilood ee ay ku shaqeyneysay dowladda ayaa ku ekeyd bishii la soo dhaafay ee June.

Wasiirka Maaliyadda ayaa ka hor akhriyay Xildhibaannada Golaha shacabka miisaaniyadda lixda bilood ee soo socota, sidoo kale waxaa uu hor-geeyay xisaab xirkii miisaaniyadda ee sanadihii 2015 iyo 2016.

Xildhibaannada Barlamaanka Federaalka ayaa soo akhrisanaya  muddo 48 saacadood  miisaaniyadda loo qeybiyey, iyadoo dib la isugu soo noqon doono 15-ka bisha oo ku beegan maalinta sabtida.

Baarlamaanka ayaa horay ugu celiyay Xukuumadda miisaaniyad sanaddeedkii ay soo gudbisay, waxaana horay u ansixiyeen miisaaniyad KMG oo aheyd saddex bilood ahaa.