Muqdisho(SONNA) Bilihii ugu dambeeyey waxaa sii kordhayay dilalka loo geysanayo dhalinyarada Soomaaliyeed ee kunool dalka Mareykanka,kadib markii kooxo loo yaqaano Gangs ama Qowleysato ay ka abuurmeen dalkaasi,kuwaasi oo isugu jira Soomaali,Ajaanib Mareykan ah iyo kuwo kale oo soo galooti ah.

Ku dhawaad 10 Dhalinyaro Soomaaliyeed ayaa siyaabo kaladuwan loogu dilay magaalada Columbus ee Gobolka Ohio ee Dalka Mareykanka,dhowrkii bilood ee ugu dambeeyey,waxaana la aaminsanyihiin in kooxahaasi Qowleysatada ah ay dilalkaasi burcadnimada laxiriira ay geysanayaan.

Guddoomiyaha Jaaliyadda Soomaaliyeedee  magaalada Columbus ee Gobolka Ohio ayaa sheegay in bulshada Soomaaliyeed uu soo wajahay culeysweyn oo ay ku keeneen dilalalkaasi oo sii xoogeysanayo.

“Waxaa horey dhib ugu qabi jirnay dhalinyaro ka hooseysay 20 jir kuwaasi oo aan waxbarasho haysan oo bulshadu dhibaataynayay, balse hadda kuwaan waa kuwo ka waa weyn,waxay waa Qowleysato isugu jirta dhalinyaro Soomaali ah,Kuwo Mareykanka u dhashey iyo kuwo kale,ilaa 8 qof ayaa bilihii ugu dambeeyey la dilay,Bishii June, 3 qof ayaa ladilay, July wiil ayaa ladilay August, 2 wiil marka waa dhibaato xoogan.

Soomaalida kunool gobolkaasi Ohio ayaa kulamo la yeeshey Booliska si looga hortago dhibaatooyinkaasi,balse waxaa adag in la helo xogo ku saabsan sida ay wax u dhacayaan, sababo la xiriira waalidiinta oo ka cabsi qaba in hadii ay farta ku fiiqaan kooxcahasi ay dhibaato la kulmi karaan.

Sababaha ugu weyn oo keentey in dhalinyaro Soomaaliyeed ay ka qeyb qaataan falalkaasi Qowleysatanimada ah ayaa kamid ah, Waalidiinta oo inta badan Caruurto la joogin,waalidka oo kala Maqan iyo deegaanada qaarkood oo aan wanaagsanayn, Soomaalida ayaa walaac xoogan ka qaba arrintaasi.

Xigasho: VOA

Muqdisho(SONNa) Mudane Eng. C/raxmaan Cumar Cusmaan Yariisow Wasiirka Warfaafinta, dhaqanka iyo Dalxiiska Dowladda Federaalka Soomaaliya oo ka qeybgalay munaasabda sagootin ah oo ay u sameeyeen Jaaliyadda Soomaaliyeed ee ku nool magaalada Amsterdam ee Dalka Holand, ayaa siweyn uga hadlay guulaha Dowladda Soomaaliya ay gaartay.

Madasha waxaa Goob joog ahaa aqoonyahano,bulshada Soomaaliyeed oo rag iyo haweenba leh iyo guddoomiye kuxigeenkii hore ee maamulka Gobolka Banaadir Iimaan Nuur Iikar,waxaana jaaliyadda Soomaaliyeed ay sheegeen in ay diyaar u yihiin ka qeybgalka dib u dhiska dalka, iyagoo xusay in lacag gaaraysa 60,000 kun oo dollar ay ugu deeqeen walaalohooda oo Abaaraha saameeyey.

Wasiirka warfaafinta Dowladda Soomaaliya oo munaasabadaasi hadalka jeediyay ayaa ku Ammaanay Jaaliydda Soomalaiyeed ee Holand, sida ay ugu diyaar sanyihiin taageeradda Dowladda Soomaaliya.

“Waxay ahayd markii ugu horeysay 2000 shirkii Carta,Aqoonyahno badan oo qurba joog ah ayaa ka qeyb gashey shirkaasi iyo dhis,mihii Dolwdda,waxaana kamid ahaa siyaasiin rug cadaayaal ah, weliba kaalin hormuud leh ay ka qaateen,intaasi kadib waa ay sii xoogaysteen,maanta waxaa la marayaa in isbedelada wadanka ka dhacay ay qeyb ka yihiin,Wasaarad walba waxaa ka shaqeeya dhalinyaro iyo aqoonyahano qurba joog ah,Qaarkood ganacsi iyo shaqooyin kale ayaay abuureen, waxaa la dhihi karaa dowrmuhiim ah ayay horumarka dalka ku leeyihiin”,Ayuu yiri Wasiir Yariiswo.

Wasiirka warfaafinta ayaa sheegay in Dalka Haatan uu kajiro isbedel la taaban karo kadib markii Dowladda Federaalka Soomaaliya ay ku guuleysatay hirgelinta waajibaadkii loo igmaday, wuxuuna ugu baaqay dhamaan Jaaliyadaha Soomaaliyeed ee kunool daafaha Caalamka in ay sii xoojiyaan kaalintoodi ku aadan dib u dhiska iyo horumarka dalka.

C/llaahi Max’ed Xuseen Taajirow Holand

Muqdisho(SONNA) Kulankani oo looga hadlayay sidii loo xoojin lahaa ammaanka deegaanada Galmudug iyo wadashaqeyn dhexmarta laamaha ammaanka  Dowladda Federaalka ee ka howlgala deegaanada Galmudug iyo maamulka ayaa lagu qabtay magaalada Cadaado, gelinkii dambe ee Sabtidii.

Waxaa goob joog ka ahaa kulankaasi saraakiisha taliska qeybta 21aad ee ciidanka xooga dalka Soomalaiyeed ee qaabilsan Ammaanka Gobolada Dhexe,Wasiirka Amniga Galmudug iyo saraakiil ka socotay Taliska Amisom ee deegaanadaasi Joogoa,kuwaasi oo kawada hadlay sidii la isaga kaashan lahaa xaqiijinta amniga deegaanada uu ka arrimiyo Dowlad Goboleedka Galmudug si loogu guuleysto Argagixisada Shabaab.

C/llaahi Aadan Xuseen Cirro oo ah taliyaha qeybta 21aad ee ciidanka Xooga Dalka Soomaaliyeed ayaa warbaahinta u faah fahiyay ujeedka kulankaasi.

“Kulanka maanta wuxuu ku saabsanaa in amniga Galmudug iyo ciidamada jooga deegaanada Galmudug,ha ahadeen,Amisom,Nisa,Darwiishta Booliska Galmudug iyo qeybta 21aad oo Aageedu ballaaran yahay in aagagga kale ay joogto sida Hiiraan la isweydaasrsado xogaha ku saabsan xaaladda amniga degaanadaasi 21aaad gaar ahaan galmudug,si cadowga umadda Soomaaliyeed ee Shabaab looga saaro deegaanadaasi”,Ayuu yiri Taliye Cirro.

Taliyaha ayaa sheegey in ay jiraan firxadka maleeshiyada Shabaab oo loogu awood sheegtay howlgalada ka socoda gobolada Koonfurteed oo ay wadaan Ciidamada Xooga Dalka Soomaliyeed iyo kuwa Amisom ay soo gaarayaan Koonfurta Mudug iyo GalGaduud ayna ka sifeyndoonaan halkaasi.

Wuxuu ka codsatay Shacabka deegaanada Galmudug in ay laamaha Ammaanka kala shaqeeyaan sidii looga hortagi lahaa dhagaraha kooxdaasi ay u soo maleegayaan shacabka.

Wariyaheena Cadaado Cabdi Xasan Rooble (Awoowe)

Wasiirka Warfaafinta Mudane Cabdiraxmaan Cumar Cismaan (Eng. Yarisow) ayaa ka warbixiyey horumarka Dowladda ee usbuucii la soo dhaafay.

Wasiirka ayaa ka hadlay arrimo ay ka mid yihiin;

Dowladda Oo La Wareegtay Qalab Dhameystiran Oo Lagu Maamuli Doono Hawada Soomaaliya

28/08/2017 ayaa Wasaaradda Gaaddiidka Cirka iyo Dhulka la wareegtay qalab lagu maamulayo Hawada Soomaaliya. Qalabkan ayaa wasaaradda ku wareejisay Hay’adda ECAO. Waa qalab dhamaystiran oo lagu maamulayo hawada Soomaaliya oo haatan laga maamulo Soomaaliya dibadeeda. Dhowaan ayaa waxaa la filayaa in ay dowladda la soo wareegto Maamulka Hawada Soomaaliya. Waxaa la diyaariyey goobtii loogu shaqeyn lahaa qalabkaasi oo maanta la wareegtay wasaaradda. Shaqaalihii ka shaqeynayeyna oo haatan ka shaqeeya Kenya ay waddanka ka howlgeli doonaan.

Golaha Wasiirada Xukuumadda Soomaaliya Oo Ansixiyey Sharciga Istaatiistikada Dalka

25/08/2017 Wasiirka Wasaarada Qorsheynta ayaa golaha wasiirada u soo bandhigay Hindise Sharciyeedka Istaatiistikada oo dood dheer ka dib ay xubnaha golaha wasiirada si wadar-oggol ah ugu codeeyeen una ansixiyeen. Sharcigan ayaa waxaa ka abuurmaya Hay’ada Istaatiistikada Qaranka oo wax weyn ka qaban doonta arrimaha muhiimka u ah diyaarinta Qorsheyaasha horumarinta dalka, iyo arrimo fara badan.

Ra’iisul Wasaaraha oo iclaamiyey Barnaamijka Isla xisaabtanka su’aalana uga jawaabay suxufiyiinta

30/08/2017 – ayaa Kulankan waxay Wariyaasha su’aalo Ku weydiinayeen R/wasaaraha Xukuumadda Federaalka Soomaaliya iyo qaar ka mid ah golahiisa Wasiirada. R/wasaaraha iyo Golahiisa Wasiirada ayaa meesha Ku soo bandhigay waxii u qobsoomay tan iyo markii la magacaabay, iyadoo kulankan loogu magacdaray Maqal Dadkaaga.

Wasaaradda Boostada Iyo Isgaarsiinta oo ku Shaqo Bilowday Dhismana Wasaaradu Ay Leedahay.

29/08/2017 – Madaxda wasaaradda Boostada & Isgaarsiinta ayaa si buuxda ugu wareegay in ay ku shaqeeyaan xarunta wasaaradda. Waana markii ugu horreysay ay ku shaqeeyaan mas’uuliyiinta Wasaaradda tan iyo markii ay burburtay dawladdii dhexe 1991-kii. Laga soo billaabo 2014-kii markii la kala jaray wasaraadihii warfaafinta iyo boostada iyo isgaarsiinta, madaxdii ugu sarreysay ee Wasaaradda Boostada iyo Isgaarsiinta, sida wasiirka, ku-xigeenka iyo agaasimaha guud waxay xafiisyo ku lahaayeen dhismaha Wasaaradda Warfaafinta ee agagaarka madaxtooyada, halka shaqaalaha intooda kale ay ku hawl-galayeen dhismihii rasmiga ahaa oo ku yaalla degmada Boondheere.

Wasaaradda Maaliyadda Oo Daahfuray Hirgelinta Hannaanka Maareynta Maaliyada

29/08/2017 Wasiirka Maaliyadda Dowladda Federaalka Soomaaliya Dr Cabdiraxman Ducaale ayaa Muqdisho ka furay shir ay ka qayb galayaan Sagaal Wasaaradood iyo Xafiiska Xisaabiyaha guud ee Qaranka. Shirkaan oo ku saabsanaa hagaajinta hanaanka Maaaliyadeed ee Dalka waxaa goob joog ka ahaa Xisaabiyayaasha ka socda Wasaaradaha qaarkood ee XFS. Maalmihii ugu damneeyay Wasaaradda Maaliyaddu waxay waday shirar iyo Tababaro kor loogu qaadayo aqoonta maamulayaasha maaliyadeed ee Hey’addaha Dowladda si wax isdaba marsiin looga fogaaado.

Wasaarada Dastuurka oo soo bandhigtay Waxqabadkii 4tii bilood ee la soo dhaafay

30/08/2017 – Wasiirka Arrimaha Dastuurka ee Xukuumadda Federaalka Soomaaliya Mudane Cabdiraxmaan Xoosh Jibriil ayaa Telefishinka Qaranka iyo Radio Muqdisho siiyay wareysi dhinacyo badan taabanayay oo ku saabsanaa waxqabadka Wasaaradda ee afartii bil ee la soo dhaafay, sidoo kale wasiirka ayaa si toos ah loo weydiinayey su’aalo ku saabsan howlaha ay waddo wasaaradda uu wasiirka ka yahay. https://www.youtube.com/watch?v=nH7WHiOCDH0

Dowladda Federaalka oo Qabatay Shirweyne Looga Hadlayey Arrimaha Qaxootiga.

28/08/2017 ayaa Ra’iisul Wasaare Ku-Xigeenka dalka Mudane Mahdi Maxamed Guuleed (Khadar) furay Shirweynaha qaran ee xal-u-helidda Qaxootiga dalka dib ugu soo laabanaya iyo barakayaasha Soomaaliyeed. Waxaana shirkani soo qaban qaabisay Wasaaradda Arrimaha Gudaha iyo Federaalka, gaar ahaan waaxda u qaabilsan Qaxootiga iyo Barakacayaasha qaranka. Kulankan ayaa waxaa ka qeyb galay Wasiirro ka tirsan Xukuumadda, masuuliyiin ka socda dawlad-gobolleeyada dalka ka jira iyo Hay’adda qaxootiga u qaabilsan Q/M ee UNHCR. Waxana dhammaadka shirkani ka soo baxay warmurtiyeed la xiriira sida loo wajahayo Qaxootiga iyo Barakacayaasha Soomaaliyeed.

Dowladda oo wada Qorshe dhammaan kharashaadka Dowlada in lagu bixiyo Akaano oo aan lacag danbe gacanta laga isticmaalin

26/08/2017 ayaa Shirkaan oo ay ka qaybgaleen dhamaan agaasimayaasha maaliyadda ee wasaaradaha XFS iyo hoggaanada maaliyadeed ee hey’adaha amiga dalka waxaana looga hadlayay sidii loo hagaajin lahaa hanaanka maaliyadda dalka, isla markaana looga dhigi la haa mid ka madax banaan Musuq maasuq iyo in la joojiyo lacagaha mushaaraad ka ah ee gacanta lagu qaado. Wasiirka Maaliyadda Soomaaliya Dr. Cabdiraxman Ducaale, ayaa balan qaaday in dhamaan shaqaalaha dowladda ciidamada Nuucyadooda kala duwan dhawaan ay lacagaha mushaarka ku qaadan doonaan Account balse aysan dhici doonin in qof mas’uul ah uu lacag kaash ah boorso ku soo qaado.

Xarunta Maamulka Internet-Ka Hay’Adaha Dowladda Oo La Hirgeliyay

26/08/2017 ayaa Ra’iisul Wasaare ku-xigeenka Xukuumadda Soomaaliya Mudane Mahdi Maxamed Guuleed xariga ka jaray xarunta Maamulka Internet-ka Haya’adaha Dwoladda oo ay hirgelisay Wasaaradda Boostada, Isgaarsiinta iyo Teknoloojida, iyadoo ay goobjoog ka ahaayeen Wasiirka Boostada oo ay wehlinayeen mas’uuliyiinta kale ee Wasaaradda iyo Wasiiro ay kamid yihiin Wasiirka waxbarashada, Hidaha iyo Tacliinta sare iyo Wasiir ku-xigeenka Dastuurka Soomaaliya. Shaqaalaha ayaa waxa laga dhegeystay warbixino, iyagoo xaqiijiyey in internet-ka ay xarunta bixineyso uu yahay internet xawaarahiisu dheereeya ee badda lasoo marsiiyo oo loo yaqaano Fiber Optic.

Maxamed Xaashi Cabdi madaxweyne ku xigeenka dowlada goboleedka Galmudug oo ay wehliyaan  xobno ka tirsan Labada gole ee maamulka ayaa goor dhow gaaray magaalada Gaalkacyo ee xarunta gobolka Mudug.

Ujeedka socdaal Madaxweyne ku xineekga Galmudug ayaa lagu sheegay dhameystirka wadahadalo horay u socday ee u dhaxeeyay mamaulada Galmuudg iyo Puntland.

Dhigiisa ku xigeenka madaxweynaha maamulka Puntland C/xakiin Camey ayaa isna maanta soo gaaray Gaalkacy waxana ay labada dhican ka wada hadli doonaan arimaha soo afjarida colaadaha ka jira qeybo ka mida gobolka kuwaas oo badankood dhaxmara dadka reer guuraaga ah ee ku wada dhaqan gobolka Mudug.

W/Q: Daahir Faarax

Muqdisho(SONNA) Inkastoo aan hadal iyo qoraal midna lagu soo koobi Karin Taariikhada Degmada Buula-Burde ayaa hadan waxaa eegi doonaan inta laga xusuusto,Waxay Degmada ku taala meel u dhow xadka ay wadaagaan Gobolada Hiiraan iyo Shabeelada Dhexe islamarkaana Webiga Shabeele, Buundo weyn ayaana magaalada Dhexmarta, waa Degmo Istraatiiji ah, waxay kamid tahay degmooyinkii ugu dambeeyey ee Gobolka Hiiraan oo laga saarey maleeshiyaadka Shabaab iyadoo marki Shabaab laga saarey ay halkaasi ka dheceen banan baxyolagu taageerayay guulaha Dowladda.

Marka loo fiiriyo gobolka Hiiraan waa magaalo Facweyn oo lagu qayaaso in 100 sano ay ka Facweynatahay Xarunta Gobolka Hiiraan ee Baladweyne,magaalada waxaa mara waddooyin istraatiiji ah kuwaasi oo isku xira isu socodka dadka iyo gaadiidka Gobolada Dhexe,Waqooy iyo Koonfurta Soomaaliya.

Magaalada Baladweyne ee xarunta Gobolka Hiiraan ayaa waxay qayaas ahaantii ujirta 120 KM,Dhaqaalaheeda wuxuu ku tiirsanyahay wax soo saarka Beeraha iyo xanaanada Xoolaha,waxayna leedahay howo macaan cilmilo ahaan.

Iyadoo taasi ay jirto ayaa hadana degmada sanadihii ugu dambeeyey waxaa laga dareeayay hoos u dhac horumarka adeegyada bulshada, sida caafimaadka, waxbarashada dib u dhiska,waxaana taasi inta badan loo sababaynayaa mudadii ay gacanta ku hayeen kooxaha Argagixisada oo shacabka ka hor istaagi jirey in ay qaadaan talaabooyin dhanka horumarka ah

Laakise maamulka cusub ee dhawaan loo magacaabay Degmadaasi ayaa durba bilaabay dadaalo ku aadan dib u diska xarumaha muhiimka ah,olole nadaafadeed oo isugu jira jarista dhista oo ku taala hareeraha waddooyinka taasi oo qeyb ka ha soo celinta bilicda magaaladdaasi oo Taariikhiga ah ee Buula-Burde.

Cabdi Daahir Guure oo ah guddoomiyaha cusub ee Degmadaasi Buula Burde ayaa Wakaaladda SONNA u sheegay in in ujeedka uu yahay sidii loo soo celin lahaa horumarkii kajirey degmada.

“Waxaan jira sida aad la socotaan, dhibaatooyin badan oo ay ugu horeyso dhanka nadaafadda, sababaha maamul ahaan nagu kalifey ayaa ah in laga fogaado qashinka iyo waxyaabaha kale oo keeni kara cudur ku faafa bulshada,waxaa sidoo kale soconaya dadaalo ku aadan sidii dib u dhis loogu sameyn lahaa xarumaha danta guud”, Sidaasina waxaa yiri Guddoomiye Cabdi Guure.

Xaafadaha ugu caansan waxaa kamid ah Indhac-Ceel

2: Octoober

3: iyo Xaafadda Hanti Wadaag

Buulo Bude Jaho ahaan waxay xarunta Gobolka Hiiraan kaga aadan tahay Dhanka Koonfureed, waxaa kuyaala ilaa 3 dugsi sare,iyo hal Jaamacada, iskuulada mid kamid ah waxaa lagu magacaabaa Deebleey oo ahaan jirey magicii horey loogu aqoonjirey degmadaasi ka hor inta aan loo bixin Buula-Burde.

majiro isbitaal Rasmi ah oo xiligan dadku ay ka helikaraan adeegyo caafimaad oo buuxo,marka laga soo tago xarumo caafimaad oo si gaar ah lo leeyahay kuwaasi oo dadku ay ka helaan adeegyo caafimaad oo aan dabooli Karin baahiyaha rasmiga ah.

C/Naasir C/qaadir Geesey Buula BUrde

Dadkan ka faa’iideystay hilibka Udxiyada oo ay ugu deeqday hey’ada bisha cas  ee Imaaraatka Carabta ayaa kamid ahaa dadka degan degmooyinka Boondheere, Shibis, Shangaani Xamar-weyne C/casiis iyo kuwo kale.

Qaar kamid ah dadkii hilibka Udxiyada loo qeybiyay ayaa ka mahadceliyay kaalmada la soo gaarsiiyay.

Guddoomiyaha Degmada Boondheer, Zeynab Yuusuf Wehliye iyo guddoomiye ku xigeenka arrimaha bulshada ee degmada Xamar Weyne ayaa u mahadceliyay dowladda Isugga Imaaraadka Carabta sida ay u kaalmeysay dadka saboolka.

Maalmaha ciidda ayay tahay in dadka awoodooda dhaqaale yartay in la caawiyo si farxadda ciidda qeyb uga ahaadaan, sidaa awgeed ayaana loo jideeyay Udxiyada.