Bandhig dhaqameedkani oo sanadkii mar lagu qabta magaalada Khartuum ee Caasimadda Dalkane Suudaan ayaa waxaa sanadkan ka qeyb qaatay in ka badan 86 dowladood iyadoo sanad walba ay soo qabanqaabiyaan bandhigani golaha Saaxibtinimada Shacuubta, waxaana goobta lagu soo bandhigayay Bandhig dhaqameedka Jaaliyadaha ku nool Sudan goobjoog ka ahaa Madaxda Safaaradda Soomaaliya ee Sudan, Jaaliyaddda iyo waliba qaar ka mid ah ardayda Soomaaliyeed ee wax ka barata Sudan.

Iyadoona Jaaliyadda Soomaaliyeed ee ku dhaqan Sudan ku soo bandhigeen goobta waxyaalaha Hiddaha iyo Dhaqanka u ah dadka Soomaaliyeed, Taariikhda wadanka ,Cunnooyanka u gaarka ah Soomaalida iyo waliba qaar ka mid ah cayaaraha hiddaha iyo dhaqanka Soomaaliyeed.

Gudoomiyaha Jaaliyadda Soomaaliyeed ee Dalka Cabdi Wali Xasan Xuseen oo ah muwaadin inta badan xil iska saara ilaalinta dhaqanka Soomaalida kaalin weyna ka qaatay Bandhig Dhaqameedkani ayaa sheegay inay goobta ku soo bandhigeen wax yaabaha uu caanka ku yahay dhaqankeena suubban.

Bandhigani oo sanadkii mar la qabto ayaa waxaa uu bandhigyadii horay ugu duwanaa inay ka soo qeyb galeen inka badan 86 Dowladood, iyadoo ay Dowlad walba goobta ku soo bandhigeysay waxyaabaha dhaqanka u ah.

Akadeemiyad Goboleedka Af- Soomaaliga ee “AGA” ayaa tababar ku saabsan habeynta Afka Soomaaliga iyo Suugaantiisaba u qabatay 50 dhalinyaro ah oo daneeyneysa Akhriska iyo qoraaka Afkeena hooyo.

Guddoomiyaha Naadiga Akhriska iyo Qoraalka ee Hilin iyo Hayaan C/qaadir Cabdi “Jubba” ayaa uga mahadceliyay Akadeemiyada AGA tababarka ay u qabatay dhalinyarada ka tirsan naadigaasi, wuxuuna kula dardaarmay dhallinyaradaasi in ay ka faa’iideystaan casharrada ay ka qaadanayaan aqoon isweydaarsigan.

Qaar ka mid ah dhallinyaradi loo qabtay tababarkaasi ayaa muujiyay sida ay ula dhacsanyihiin aqoon isweydaarsigan ku saabsan habeynta qoraalka iyo akhriska afka Soomaaliga, iyagoo codsaday in la joogteeyo tababarrada noocan oo kale ah.

Guddoomiyaa Akadeemiyada AGA Prof. Maxamed Daahir Afrax oo tababarkaasi furay ayaa sheegay in Akadeemiyadu ay dhiirigelineyso cid kasta oo daneyneysa horumarinta Af Soomaaliga, isagoo ku boorriyay dhallinyarada Soomaaliyeed iney u soo jeestaan sare u qaadidda Akhriska iyo qoraalka Afkeena.

Tababarkan oo loo qabtay 50 dhalinyaro ah oo isugu jiray wiilal iyo gabdho ayaa la xiriira habeynta qoraalka iyo ku hadalka afka Soomaaliga iyo suugaantiisa, waxeyna arrintani ay qeyb ka tahay qorshayaasha Akadeemiyad goboleedka Afka Soomaaliga ay ku horumarineyso Afkeena hooyo.

Maxkamadda Ciidamada qalabka sida ee Soomaaliya ayaa saaka xukuno kala duwan ku riday eedaysanayaal loo haystay Qaraxii 14 October ka dhacay Isgoyska Zoobe ee Magaalada Muqdisho.

Maxkamadda ayaa eedaysanayaasha ku kala xukuntay Toogasho,xabsi daa,in kuwo kale oo amar ay ku bixisay in xuriyadooda dib loo siiyo maadaama lagu waayay dambiyadii loo haystay.

Guddoomiyaha Maxkamadda Darajada 1-aad ee Ciidamada Qalabka sida G/sare Xasan Cali Nuur Shuute ayaa warbaahinta u aqriyay xukunka, waxaana eedeysanayaasha lagu kala xukumay:-

1- Xasan Aadan Isaaq Cali waxay maxkamaddu ku xukuntay Dil Toogasho .

2- C/laahi Ibraahin Xasan Absuge (Maqane) waxay maxkamaddu ku xukuntay Xabsi Daa,in.

3- C/wali Axmed Diiriye waxay maxkamaddu ku xukuntay 3(sedax) sano xabsi ciidan ah.

Sidoo kale waxay maxkamaddu amraysaa in xabsiga laga siidaayo eedeysanayaal:

1- Muqtaar Max’ud Xasan Rooble .

2- Cabdul Cabdi Warsame Cali

Hore ayeey Maxkamadda u dhageystay ilaa 2-jeer kiiskan oo saacada badan qaatay, waxaana ugu dambeyn maanta lagu dhawaaqay go’aanka Maxkamadda iyadoo Maxkamadda fursad kale hor dhigtay eedeysanayaasha oo ay rafcaan ku qaadan karaaan.

Shirka Amniga Qaranka ayaa maanta ka furmaya magaalada Muqdisho,kaasi oo u dhexeeya madaxda Dowladda Soomaaliya iyo kuwa Dowlada Goboleedyada loogana hadlidoona arrimo badan,sida u xaqiijiyay agaasimaha Warfaafinta iyo xiriirka Warbaahinta ee Xafiiska Madaxweynaha JFS Soomaaliya C/nuur Maxamed Axmed.

Shirka waa shir sadexdii biloodba mar la qabto, waxaa looga hadlaa Xaaladda guud ee Amniga dalka, wixii qabsoomay mudada labada shir u dhaxaysa iyo wixii aan qabsoomin, waxaana ka qaybgala Madaxweynaha Jamhuuriyadda, Raiisul Wasaaraha Xukuumadda, Ra’iisul Wasaare Ku Xigeenka, dhammaan Madaxda Dowlad Goboleedyada, Guddoonka Gobolka Banaadir, Wasiirrada Caddaaladda, Arrimaha Dibadda, Arrimaha Gudaha, Gaashaandhigga, Amniga, Lataliyeyaasha Madaxweynaha iyo hoggaanka kala duwan ee Ciidamada Qalabka Sida.

Muddada uu socdo kulamada shirkan waxaa dib u eegid lagu sameeyaa xaaladda amniga dalka iyo Ciidanka Xoogga, iyadoona la gorfeeyo qorshaha sadexda bilood ee soo socota iyo arrimaha xoogga la saarayo.

Shirka Amniga Qaranka waa madasha kaliya ee haatan ay si joogta ah ugu kulmaan Madaxda Heer Federaal iyo Heer Dowlad Goboleed, waxa uuna leeyahay guddiyo hoosaad iyo xeer anshax.

Shirkan caadi ahaan waxa uu socdaa muddo 2 ilaa 3 malmood ah Waxaana guddoomiya Madaxweyne Maxamed Cabdullaahi Farmaajo oo ah Taliyaha Guud Ciidamada Qalabka Sida ee Soomaaliya.

Waxaa uu ka mid yahay Shirkan qorsheyaashii ugu horreeyey ee uu saxiixo Madaxweyne Farmaajo maadama uu ka farcamay heshiiskii amni ee 17dii  April, 2017 ay wada galeen Xukuumadda, Madaxda Dowladda Goboleedyada, Guddoomiyaha Gobolka Benaadir iyo Taliyeyaasha Ciidamada Soomaaliya.

Guddoomiyaha gobolka Benaadir ahna duqa magaalada Muqdisho Mudane Cabdiraxmaan Cumar Cusmaan (Eng. Yarisow) ayaakulan la qaatey Wakiilka gaarka ah ee Xog-hayaha Guud ee Qaramada Midoobay u fadhiya Soomaaliya Michael Keating waxa ayna ka wada hadleen sidii xal waara loogu heli lahaa Barakacayaasha ku nool magaalada Muqdisho.

Guddoomiyaha oo Xarunta Dawladda Hoose kula kulmay Wakiilka Qaramada Midoobey ayaa sheegay in maamulka gobolka Benaadir ay ka go’an tahay wax ka qabashada dhibaatooyinka ku xeeran nolasha barakacayaasha.

Mudane Yarisow ayaa tilmaamay in dhawaan guddi loo saari doona la socodka iyo wax ka qabashada caqabadaha barakacayaasha ku dhaqan degmooyinka Gobolka Benaadir, iyadoona maamulka Gobolka uu arrinkan iskaashi dhow kala yeelan doono Hay’adaha caalamiga ah.

“Danjire Keating waxaan ku adkeeyey in xal waara loo raadiyo dadka ku dhibaateysan xeryaha barakacayaasha, anaguna maamul ahaan waxaan qaadeynaa tallaabo kasta oo aan ku xaqiijin karno sidii aan kor ugu qaadi laheyn adeegyada asaasiga ah ee Gobolka iyo xaqiijinta ila dhaqaale oo shaqo abuur u noqon kara dhallinyarada.”

Wakiilka Qaramada Midoobey ee Soomaaliya Michael Keating waxa uu xusay in markasta ay ku garab taaganyihiin maamulka Gobolka xal u helista dhibaatooyinka ku xeeran nolosha barakacayaasha iyo sidii loo yegleeli lahaa qorshe wada jir ah oo ay iska kaashanaayaan Hay’adaha Qaramada Midoobey ee Soomaaliya iyo maamulka Gobolka Benaadir.

Kulankan waxaa ku weheliyey Guddoomiyaha, ku xigeennadiisa Arrimaha Bulshada Basma Caamir Axmed, Arrimaha maamulka iyo Maaliyadda Mudane Xuseen Maxamed Nuur, Howlaha Guud Mudane Aadan Sheekh Cali Fiidow iyo Xog-hayaha Guud ee Gobolka Mudane Cumar Cabdirisaaq Xuseen.

shirkaani ayaa waxaa ka soo qeybgalay mas’uuliyiin ay ka mid yihiin xildhinaada iyo wasiirada Dowladda Gobolleedka Jubbaland oo kala ah Wasiirka Dastuurka , Awqaafta iyo arimaha Diinta iyo La taliyaha dhanka arimaha sharciga Madaxtooyada Jubbaland iyo qeybaha kala gadisan ee Bulshada.

waxaana diirada lagu saareyey sidii loo hormarin lahaay adeegyada aas-aasiga ah oo ay u baahan yihiin shacabka jubbaland kaasi oo ku saabsan arimaha la xiriira Basaboorka soomaaliga.

sidoo kale shirkaani ayaa looga hadli doonaanaa Dib u eegista Sharciga Socdaalka Soomaliya oo la sameeyay 1966-dii.

Dhamaan dadkii ka soo qeybgalay shirkaan ayaa si isku mid ah u sheegay in ay muhiim tahay in dib u eegis lagu sameeyo sharciga Socdaalka dalka, maadama sharciga hada jira markii la sameenayay uu dalku lahaa dowlad dhaxe balse hada la qaatay nidaamka Federaalka.