Xoghayaha guud ee Jimciyadda quruumaha ka dhaxaysa, Antonio Guterres, ayaa ku baaqay in sida ugu dhaqsiyaha badan loo joojiyo colaadda ka aloosan Magaalada Tripoli ee Caasimadda Dalka Liibiya.

Tobanaan Qof ayaa ku dhimatay,Kumanaan kalena way ka barakaceen Magaalada Tripoli,  markii ay weerar xooggan ku soo qaadaeen halkaasi ciidamo uu hoggaaminayo, Gen; Khalifa Hafta, oo kasoo horjeeda Dowladda uu Caalamka aqoonsan yahay ee Liibiya.

Janaraal; Khalifa Hafta, ayaa sheegtay in ay Ciidamadiisu qabsadeen Garoonka Diyaaradaha ee Tripoli, wuxuuna ku Gacan sayray baaqyo caalami ah oo kaga yimid Qaramada midoobay iyo dhex dhexaadiyeyaal kale oo Caalami ah.

Isha/ Daily Nation

Guddoomiye ku-xigeenka labaad ee Golaha Shacabka Baarlamaanka Soomaaliya Mudane Mahad Cabdalla Cawad ayaa magaalada Garoowe ka furay shirka Golayaasha Xeer-dejinta Dowladda Federaalka iyo Dowladda Goboleedyada dalka.

Furitaanka shirka ka dib, Guddoomiye ku-xigeenka Labaad ee Golaha Shacabka ayaa kormeeray xarumaha wasaaradaha Puntland,isagoo u kuur galayay shaqada xarumadaasi ka socda.

Wuxuuna Guddoomiye Cawad sheegay inuu shirkani ka rajeynayo iney ka soo bixi doonaan qodobo lagu sii dar dar geliyo wada shaqeynta iyo iskaashiga Golayaasha sharci dejinta ee dowladda dhexe iyo Dowlad Goboleedyada.

Shirkan ayaa waxaa ka qeyb galaya qeyb galaya guddoomiye ku-xigeenka 2aad ee Golaha Shacabka Mahad Cabdalla Cawad iyo guddoomiyeyaasha Baarlamaanada Dowlad Goboleedyada.

Shirka Golayaasha sharci dejinta ee dowladda dhexe iyo Dowlad Goboleedyada ayaa ah kii shanaad ee ay yeeshaan,wuxuuna maanta sii rasmi ah uga furmay magaaladda Garoowe ,isagoo socon doona sedaxda maalin ee soo socota.

SNTV:-Waxaa magalada kismaayo ee caasimadda ku meel gaarka ah ee Jubbaland ka furmay shir u dhexeeya hay’adaha Dastuurka heer federal iyo heer dowlad goboleed kaas oo looga tashan doono sidii bulshada ku dhaqan dowlad goboleedyada ay uga talo dhiiban lahaayeen cutubyada Dib-u-Eegista lagu sameeyay ee Dastuurka.

Shirkan waxaa ka qayb galaya Hay’adaha u xilsaaran Dib-U-Eegista Dastuurka oo kala ah wasaaradda arrimaha Dastuurka XFS, Guddiga Lasocodka Baarlamaanka iyo Guddiga Madaxa Bannaan ee Dib-Eegista Iyo Hirgelinta Dastuurka, Wasarradaha Dastuurka Dowlad goboleedyada iyo Guddiyada Dastuurka iyo Guddonada baarlamaanada Dowlad goboleedyada.

Shirkaan oo ay soo qabanqaabiyeen hay’adaha u xilsaaran Dib-u-eegista dastuurka ayaa hadallo furitaana waxaa ka jeediyay madaxdii ka soo qayb gashay oo isugu jiray xildhibaanno iyo wasiiro heer federal iyo Heer dowlad goboleed.

Ugu horrayn, Wasiir ku xigeenka Wasaaradda Arrimaha Dastuurka oo kulanka furitaanka ka hadlay ayaa sheegay in maanta loo fadhiyo dan soomaaliyeed islamarkaana ay lagama maarmaan tahay in bulshada qaybaheeda kala duwan ay ka qayb qaataan dib-u-eegista dastuurka, waxa uu tilmaamay in shirkan uu hordhc u yahay shirar latashi ah oo lagu qaban doono dhammaan dowlad goboleedyada, waxaa uuna ugu baaqay madaxda dowlad goboleedyada in ay u diyaar garoobaan wafuudda u imaan doonta si loogala tashado bulshada degan deeganadooda arrimaha dib-u-eegista dastuurka.

Dhanka kale, gudoomiyaha guddiga la socodka Dib-u-eegista dastuurka ee Baarlamaanka Cabdi Xasan Cawaale “Qaybdiid” oo kulanka hadal ka jeediyay ayaa sheegay in madaxda dowlad goboleedyadu ay ka shaqeeyaan sidii dastuurkan loo dhamaytiri lahaa isla markaana ay doorkoooda ka qaataan maadaama dastuurku yahay waxa kala haga dadka. Sidoo kale gudoomiye ku xigeenka Guddiga Madaxa bannaan ee Dib-u-Eegista iyo Hirgelinta Dastuurka Muumino Sheikh Cumar ayaa dhankeeda ka hadashay cutubyada ay ka soo shaqeeyeen maadama ay yihiin guddigii qorayay dastuurka iyadoo sheegtay in hadda ay diyaar yihiin 10 cutub isla markaana si wada jir ah ay latashi ula samayn doonaan dhammaan dadka ku nool dowlad goboleedyada.

Ugu dambayn, Madaxwaynaha Dowlad goboloeedka Jubbaland Ahmed Mohamed Islaam ayaa furay shirka wada tashiga ah ee u dhexeeya Hay’adaha dastuurka Heer federal iyo Heer Dowlad goboleed waxa uuna sheegay in ka jubbaland ahaan ay diyaar u yihiin in ay ka qayb qaataan dibu-eegista dastuurka. Waxa uu sidoo kale xusay in dalku uu u baahanyahay dastuur kala haga si looga fogaado isqabqasiga u dhexeeya dowladda federaalka iyo dowlad goboleedyada.

Shirka ayaa ah mid hordhac u ah kulamo latashi ah oo lagu qaban doono dowlad goboleedyada si bulshada ay talooyinkooda ugu darsadaan Dib-u-eegista Dastuurka.

Xoghayaha  amniga gudaha Maraykanka Kirstjen Nielsen oo mas’uul ka ahayd qorshaha lagu dhisayay darbiga soohdinta Mexico ayaa  xilkii iska casishay xilkii,haweenaydan ayaa ku tilmaamtay “Sharaf” in ay ka soo shaqaysay wasaaraddan.

Trump oo markiiba bartiisa Twitter-ka qoraal soo dhigay ayaa sheegay in xilka ay banaysay haweeneydan uu buuxiin doono agaasimaha Laanta Canshuuraha iyo Illaalinta xudduudaha Kevin McAleenan.

Waxa ay  Kirstjen Nielsen mas’uul ka ahayd hirgalinta qorshaha gidaarka lagu dhisayay  iyo ka  hortagida  dadka soogalootiga ah,gaar ahaan kala sooco carruurta iyo waalidkooda muhaajiriinta ah.

Ma aysan sheegin wax sabab ah oo ay xilka u banaysay, balse waxa ay sheegtay in ay tahay waqtigii ugu haboonaa ee an xilka ay ka dagi lahayd  marka la barbardhigo xaaladihii u soo biirtanka maamulka madaxweyne Trump.

Trump ayaa ku hanjabay in la xiri doono xudduuda Mexico, balse hadalkaas waa uu ka laabtay, wuxuuna sheegay in dowladda Mexico uu siin doono muddo sannad ah si ay u joojiyaan daroogada iyo muhaajiriinta ay soo gudbiyaan.

Waxa ay maaamulka Trump ku biirtay 2017-kii, xilligaas oo ay kaaliye u noqotay ninkii xilka kaga horeeyay John Kelly.

Markii uu Kelly noqday agaasimaha Aqalka Cad waxa ay u noqotay ku xigeen, hase yeeshee sannad kadib ayay madax ka noqotay wasaaradda.

Waxa ay aad u difaaci jirtay siyaasadaha arrimaha socdaalka ee Donald Trump, kuwaas oo aad loo dhaleeceeyay.

Bishii June 2018-kii ayay dad badan ku buuqeen mar ay tagtay maqaayad dad reer Mexico ay leeyihiin si ay raashiin uga cunto, waxa ay ka mid noqonaysaa dad badan oo iska casilay maamulka Trump.