Wadanka Jamhuuriyadda Jabuuti waa Dal aan walaallo nahay, waxaana naga dhaxeeya waxyaabo badan, waxayna aheyd Dalkii ugu horeeyay ee indhaha Caalamka ku soo jeediyay Soomaalida, gaar ahaan Madaxweyne Ismaaciil Cumar Geelle oo juhdi weyn galiyay sidii uu u qabsoomi lahaa Shirweynihii dib u heshiisiinta Ummadda Soomaaliyeed, kaasi oo ahaa midkii lagu soo dhisay Magaalada Carta Xukuumaddii ugu horreysay ee lagu doortay Madaxweynihii ugu horreeyay ee ay Soomalidu yeelato sanadkii 2000, markaasi oo la doortay Cabdiqaasim Salaad Xasan.
Haddaba Madaxweynaha Soomaaliya Maxamed C/llaahi Farmaajo iyo wafdi uu hoggaaminayo ayaa shalay gaaray dalka Jabuuti, taasoo noqoneysa dalkii 9aad ee uu booqdo, tan iyo markii xilka Madaxweynaha loo doortay horraantii 8-dii bishii Febeberaayo ee sanadkan, islmarkaana noqoneysa tii u horreysay ee uu ku tago dalka Jabuuti intii uu Xilka Madaxweynenimada loo doortay.
Wafdiga Madaxweynaha ayaa ka soo kicitimay dalka Sacuudiga, halkaasoo ay uga qeyb-galay shir Madaxeedka dalalka Islaamka iyo Mareykanka.
Wadanka Jabuuti ayaa ka mid ah wadamada ay Ciidamadoodu ka joogaan Soomaaliya, kuwaasi oo qeyb ka ah howl galka AMISOM ee la dagaalanka Argagaxisada iyo nabad ku soo dabaalidda Dhulka Soomaaliyeed si ay u hantaan Dowladnimadooda, taasoo burburtay sanadkii 1991-kii, markii xukunka laga tuuray Taliskii Militariga ahaa.
Madaxweynaha Soomaaliya Maxamed C/llaahi Farmaajo ayaa booqasho rasmi uga bilaabatay dalka Jabuuti ayaa shalay galab la kulmay dhiggiisa Dalka aan Walaalaha nahay ee Jabuuti Ismaaciil Cumar Geelle, waxaana lagu soo dhoweeyay Qasriga Madaxtooyada, halkaasoo salaan sharaf uga qaatay Ciidanka jamhuuriga, waxayna booqashadaasi lagu tilmaamamaa inay tahay tii 3-aad ee Madaxweyne Farmaajo ku tago dalalka deriska oo ay Ciidamadoodu joogaan Wadanka Soomaaliya, wuxuuna uu horay u tagay dalalka Itoobiya iyo Kenya.
Intaa kadib ayay Labada Madaxweyne qaateen kulan, kaasi oo ay kaga wada hadleen xiriirka Walaaltinomo ee soo jireenka ah ee ka dhaxeeya labada dal iyo danaha labada dal, waxayna isla jeex-jeexeen arrimaha ku aadan siyaasada, amniga iyo dagaalka ka dhanka ah Al-Shabaab, wuxuuna Madaxweyne Farmaajo uga mahad celiyay Wadanka Jabuuti, doorka ay ka qaadaneyso nabad ku soo dabaalidda Soomaaliya, iyadoo kumanaan askari ay ka joogaan Soomaaliya, kuwaasi oo qeyb ka ah howlgalka nabad ilaalinta AMISOM.
Labada Madaxweyne ayaa markii uu soo dhamaaday kulankooda ayaa waxay qabteen shir jaraa’id oo wada jir ah oo ay ugu hadleen arrimo kala duwan, waxayna ku nuuxnuuxsadeen sida loogu baahan yahay in laga gudbo xasilooni darrada ka jirta Dalka Soomaaliya, iyo sidii la isga kaashan lahaa la dagaalanka Kooxaha nabadidiidka ah iyo qaabka loo dhisayo Ciiidanka Xoogga Dalk Soomaaliyeed, kaasi oo hanah kara ammaanka.
Madaxweynaha Jamhuuriyadda Federaalka ah ee Soomaaliya Mudane Maxamed C/llahi Farmaajo oo maalintii labaad ku sugan Wadanka Jabuuti oo uu booqasho rasmi ah ku joogyo ayaa maanta ka qeyb galay Dhagax dhigga dekadda cusub oo ay yeelaneyso Dowladda Jabuuti.
Madaxweyanaha ayaa xalay sidoo kale kulamo la yeeshay Madax sare ee ee ka tirsan Wadanka Jamhuuriyadda Jabuuti , kulamadaasi oo looga hadlayey iskaashiga labada Wadan iyo adkeynta Xiriirka Walaaltinimo ee ka dhaxeeya Jabuuti iyo Soomaaliya, waxaa kaloo u qorsheysan in khudbad uu ka jeediyo Xarunta Baarlamaanka Jabuuti, isagoo la hadlaya Mudanayaasha Barlamaanka Dalka Jabuuti, wuxuuna faahfaahin ka sii doonaa dadaalada ay waddo dowladda uu Madaxda ka yahay.
Madaxweynaha ayaa la filayaa markii ay xafladda furitaanka Dekadda cusub ee Jabuuti dhammaato ay isaga iyo wafdiga uu hogaaminaayo ay dalka dib ugu soo laabtan doonaan.
Qallinka: C/laahi Ruush
