Madaxweynaha Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya, Dr. Xasan Sheekh Maxamuud, ayaa maanta u ambabaxay dalka Uganda si uu uga qeybgalo Shir-madaxeedka Bangiga Horumarinta Beeraha Qaaradda Afrika ee (CAADP).

Madasha ayaa isu keenaysa hoggaamiyeyaasha Afrika si ay uga wada hadlaan maalgelinta iyo horumarinta beeraha Qaaradda, iyada oo la xoojinayo doorka muhiimka ah ee beeruhu ku leeyihiin koboca dhaqaalaha iyo sugnaanta cuntada.

Inta uu shirku socdo, Madaxweyne Dr. Xasan Sheekh Maxamuud ayaa kulamo gaar ah la yeelan doona Madaxweynaha Uganda, Mudane Yoweri Kaguta Museveni, iyo Madaxweynaha Kenya, Dr. William Samoei Ruto.

Kulamadan ayaa diiradda lagu saari doonaa arrimo ay ka mid yihiin xasilloonida gobolka, iskaashiga dhaqaale, iyo xoojinta xiriirka diblomaasiyadeed iyo dhaqaale ee Soomaaliya iyo dalalka deriska ah.

Galabta, Madaxweynaha ayaa safar ku tagi doona Itoobiya ka dib markii uu martiqaad rasmi ah ka helay Ra’iisul Wasaaraha Itoobiya, Mudane Abiy Axmed.

Wadahadalka uu madaxweynuhu la yeelanayo madaxda Itoobiya ayaa ujeedkiisu yahay xoojinta xiriirka laba geesoodka ah iyo horumarinta danaha wadajirka ah ee labada dal.

Socdaalkan ayaa dabasocda heshiiskii dhawaan lagu gaaray Ankara, taas oo ka tarjumaysa iskaashi cusub oo u dhaxeeya Soomaaliya iyo Itoobiya.

Socdaallada diblomaasiyadeed ee Madaxweynaha ayaa qeyb ka ah safarro ballaaran oo uu ku marayo gobolka, kuwaas oo ay ka mid ahaayeen booqashooyin guul leh oo uu dhawaan ku tagay dalalka Ereteriya iyo Jabuuti.

Intii uu ku sugnaa dalalkan, Madaxweynaha ayaa mar kale xaqiijiyay sida ay Soomaaliya uga go’an tahay xoojinta iskaashiga adag ee kala dhaxeeya dalalka deriska ah iyo horumarinta yoolalka wadajirka ah ee nabadda, horumarka, iyo xasilloonida Geeska Afrika.

Dowladda Federaalka Soomaaliya ay si xooggan uga shaqeynaysa xoojinta iskaashiga goboleed ee lagu gaarayo barwaaqada.

Dadaalladan ayaa la jaanqaadaya aragtida Soomaaliya ee ku saleysan midnimo, iskaashi, iyo horumar waara oo loogu daneynayo dalalka gobolka oo dhan.

Soomaaliya ayaa kuu biirtay Golaha ammaanka ee Qaramada Midoobay kana mid noqotay 15-ka xubnood ee Golahaasi ayaa dhawaan waxaa la qabtay shirkii koowaad ee Golahaasi, waxaana bilowday Xubinnimadan cusub ee Soomaaliya, waxaana laga dhawaajiyay inay Soomaaliya ay ka go’an tahay ilaalinta Axdiga Qaramada Midoobay iyo ka shaqeynta nabadda iyo amniga caalamiga ah.

Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya ayaa 54-sanno ka dib ka qeyb gashay shirka, iyadoo uu matalayay ergayga Soomaaliya ee UN-ka u fadhiya Danjire Abuukar Cusmaan Baalle, wuxuuna shirka ka jeediyay khudbad dhinacyo badan taabaneysa, wuxuuna Ergaygu shirka la tegay mowqifka Soomaaliya ee qaddiyadda Falastiin iyo tacaddiga Israel u geysaneyso dadka Rayidka ah.

Muhiimadda kursiga golaha ammaanka iyo waxa looga baahan yahay Soomaaliya inta ay ku fadhiso kursigaasi, ayaa la sheegay in tallaabada ugu horreyso Soomaaliya laga doonayo in ay tahay qeyb ka noqoshada nabadeynta iyo xasilloonida Geeska Afrika oo aan ku naalno iyo in laga shaqeeyo arrimaha muhiimka ah ee Soomaaliya khuseeyo.

Waxyaabaha kale ee Soomaaliya laga doonayo muddada labada sanno ee kursiga ku fadhiso in ay tahay in dadaal xooggan la geliyo sidii dalka looga ciribtiri lahaa Argagixisada, iyadoo la kaashanayo taageerada Beesha Caalamka iyo sidii looga bixi lahaa Chapter 7, oo dad badan aysan ku baraarugsaneyn muhiimadda ay leedahay in marxaladdaasi laga gudbo, iyadoo muddada labada sano ah ee Soomaaliya ku fadhiso kursiga Golaha ammaanka ee Qaramada Midoobay ka dib, Soomaaliya noqon doonto, Soomaaliya sarreysa, sumcad leh, diblomaasiyadda oo kor u kacda iyo in Somaaliya loo qoro nabadeynta iyo xasilloonida iyo in ay kaalin weyn qaadatay wax ka qabashada goobaha dhibaatada ka jirto.

Maadaama ay ku fariisatay Kursiga Golaha Ammaanka ee Qaramada Midoobay ayay Dowladda Soomaaliya haddana ku dhawaaqday in ay u tartameyso Golaha Nabadda iyo Amniga ee Midowga Afrika (AU Peace and Security Council) oo ah hay’ad muhiim ah oo ka tirsan Midowga Afrika, waxaana loo aas aasay in ay ka shaqayso sugidda nabadda, xallinta khilaafaadka, iyo ilaalinta xasilloonida Qaaradda Afrika. Golaha wuxuu u shaqeeyaa sida Golaha Ammaanka ee Qaramada Midoobay, isagoo mas’uul ka ah qaadashada go’aamo ku saabsan khilaafaadka iyo amniga Afrika, iyadoo ay xaqiijisay musharaxnimadeeda Kursiga Golaha Nabadda iyo Ammaanka ee Midowga Afrika (AU PSC) ee muddo-xileedka 2025–2028-ka, kadib War saxaafadeed ka soo baxay Wasaaradda Arrimaha Dibadda XFS.

Warsaxaafadeed ay soo saartay Wasaaradda Arrimaha Dibadda ayaa lagu sheegay in musharaxnimada Dowladda Federaalka ay ku saleysan tahay dhowr arrimood oo muhiim ah:

Soomaaliya weli ma aysan ka mid noqon Golaha Nabadda iyo Ammaanka tan iyo markii la aas aasay 2004, taas oo ka dhigaysa musharaxnimadan mid u taagan sinnaanta iyo ka qeybgalka.

Maadaama ay tahay xubin ka mid ah Golaha Ammaanka ee Qaramada Midoobay, Soomaaliya waxay leedahay fursad gaar ah oo ay ku hormariso mudnaanta Afrika ee heer caalami.

Soomaaliya waxa ay sidoo kale leedahay taariikh facweyn oo ku saabsan taageeridda halgamadii xornimada, la dagaallanka midab-takoorka, iyo difaaca madax-bannaanida waddamada Afrika.

Warsaxaafadeedka ayaa sidoo kale lagu xusay in DF ay ka shaqeyn doonto:

In ay horumariso howlaha nabad ilaalinta ee Midowga Afrika iyada oo ka faa’iideysanaysa casharradii ay ka baratay waaya-aragnimadeeda gaarka ah.

In ay wax ka qabato sababaha asaasiga ah ee keenaya khilaafaadka si loo abuuro nabad waarta oo qaaradda ka hana qaada.

Iyo In ay dhaqaajiso xoojinta awoodda lagu maaraynayo xaaladaha degdegga ah ee ka yimaada khilaafaadka.

Haddaba waa maxay muhiimadda uu Kursigan u leeyahay Soomaaliya? Muhiimadda uu kursigan u leedahay Soomaaliya ayaa ah in ay door muuqda ka qaadato ajendaha nabadda iyo ammaanka ee Afrika, taasi oo ka tarjumeysa safarkeeda dib-u-habeynta iyo sida ay uga go’an tahay mabaadi’da Pan-Africanism-ka; Golaha Nabadda iyo Ammaanka ee Midowga Afrika ayaa la aas-aasay sanadkii 2004, iyadoona Soomaaliya dooneyso in ay markii ugu horreyso ka mid noqoto, taasi oo musharaxnimadan ka dhigeysa mid ku saleysan sinnaanta iyo ka qaybgalka arrimaha istiraatiijiyada ah ee nabadda Afrika.

Aan dib u milicsanno Shaqada Golaha Nabadda iyo Amniga ee AU:

1:Ka Hortagga Khilaafaadka: Golaha wuxuu qaadaa tallaabooyin lagu xallinayo dhibaatooyinka iyo khilaafaadka ka hor inta aysan noqon kuwo halis ah.

2. Dhexdhexaadinta iyo Xallinta Khilaafaadka: Wuxuu u xil-saaran yahay dhexdhexaadinta dhinacyada is haya, si loo gaaro heshiis nabadeed.

3: Ciidamada Nabad-ilaalinta: Wuxuu go’aamiyaa in ciidamo loo diro dalalka ay ka jiraan colaadaha, si loo ilaaliyo nabadda.

4: Dabagalka iyo Falanqaynta: Golaha wuxuu qiimeeyaa xaaladaha amni ee Qaaradda Afrika, si looga hortago wax kasta oo khatar ku ah nabadda.

5: Ka Shaqeynta Caddaaladda: Golaha wuxuu taageeraa tallaabooyin lagu xaqiijinayo caddaalad iyo isla xisaabtan.

Haddaba sidee loogu tartamaa Kursigaan?

Tartanka Golaha waxaa ka qaybqaata dowladaha xubnaha ka ah Midowga Afrika, waxaana loo tartamaa sida soo socota:

Shuruudaha Musharraxiinta:

1:Xubinimada Midowga Afrika: Dowladdu waa in ay tahay xubin firfircoon oo ka tirsan Midowga Afrika.

2:Xasiloonida Gudaha Dalka: Dowladdu waa in ay ku jirto xaalad xasiloon oo aan laheyn khilaafaad gudaha ah ama mid dibadeed oo culus.

3:Taageeridda Nabadda iyo Amniga: Dowladdu waa in ay soo bandhigto taageerada iyo ka-qaybgalka mashaariicda nabadda ee Afrika, sida ciidamo nabad-ilaalin ah ama taageero dhaqaale.

4: Maalgelin iyo Firfircooni: Dowladdu waa in ay bixiso waajibaadka dhaqaale ee Midowga Afrika, isla markaana ay ka mid noqoto dowladaha firfircoon ee u adeegaya Qaaradda.

Habka Doorashada:

1:Kursiyo Joogto ah iyo Kuwo Wareegaya: Golaha waxaa ka kooban 15 xubnood, oo 5 ka mid ah yihiin kuwa joogto ah (oo seddex sano kursiga haysta) iyo 10 kursi oo aan joogto ahayn (oo laba sano kursiga haysta).

2:Xulashada Gobolka: Xubnaha waxaa loo qeybiyaa si gobollada Afrika ay u helaan matalaad loo siman yahay (Bariga Afrika, Galbeedka Afrika, Koonfurta Afrika, iwm).

3:Codeyn: Golaha Wasiirrada Midowga Afrika ayaa u codeeya musharraxiinta ka socota dowladaha kala duwan. Dowladaha helaya codadka ugu badan ayaa ku guuleysta kuraasta.

Ololaha Musharraxiinta:

1:Xiriirka Diblomaasiyadda: Dowlad kasta oo u tartamaysa kursi waxay sameysaa olole diblomaasiyadeed oo ay ku kasbaneyso taageerada dalalka kale.

2:Soo Bandhigida Taariikhda Guulaha:

Musharraxiinta waxay muujiyaan doorkooda hore ee nabad-ilaalinta, amniga, iyo taageerada Midowga Afrika.

3:Isbahaysi Siyaasadeed: Dowladuhu waxay la sameeyaan isbahaysiyo dowlado kale si ay u helaan codad badan.

Golaha Nabadda iyo Amniga waa mas’uul muhiim ah oo kaalin weyn ku leh sugidda nabadda Afrika, waxaana u tartamaya dowladaha doonaya inay qayb ka noqdaan xallinta dhibaatooyinka Qaaradda.

Tartanku wuxuu ka dhigan yahay fursad dowladuhu ku muujiyaan doorkooda hoggaamineed ee dhanka amniga iyo nabadda ee Qaarada Africa.

-Madaxweynaha Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya Mudane Xasan Sheekh Maxamuud ayaa Madaxtooyada Qaranka kulan kula qaatay qaar ka mid ah madaxda Dalladaha Ururrada Bulshada Rayidka Soomaaliyeed.

Madaxweynaha Jamhuuriyadda ayaa xubnaha kulanka ka qeyb galay ka dhageystay aragtidooda iyo talooyinkooda la xiriira xaaladda dalka, gaar ahaan arrimaha siyaasadda, doorashooyinka, dib-u-heshiisiinta iyo amniga.

Madaxweynaha ayaa ururrada la wadaagay warbixin guud oo ku aaddan xaaladda dalka, gaar ahaan guulaha laga gaaray dhinacyada daadajinta adeegyada bulshada, soo celinta maqaamkii qarankeennu ku lahaa fagaarayaasha caalaamka, horumarinta dhaqaalaha, la dagaallanka argagaxisida iyo diyaargarowga ballaaran ee loogu jiro hirgelinta doorashooyinka tooska ah.

Madaxweyne Xasan Sheekh ayaa sidoo kale adkeeyay sida dowladda uu hoggaamiyo ay uga go’an tahay ka miro dhalinta himillada shacabka Soomaaliyeed ee la xiriira qabashada doorashooyinka qof iyo codka ah, isaga oo qeybaha kala duwan ee bulshada ugu baaqay in ay kaalintooda ka qaataan.

Xubnaha Bulshada Rayidka ayaa dhankooda bogaadiyay horumarka laga gaaray ka muuqashada fagaarayaasha diblomaasiyadeed ee caalamka iyo ciribtirka Khawaarijta, iyaga oo ballanqaaday in ay kaalin weyn ka qaadan doonaan wacyigelinta bulshada iyo dowlad dhiska.

Ugu yaraan 21 falastiiniyiin ah ayaa saacadihii u dambeeyay lagu dilay weerarrada Israel ee Gaza, sida ay ku warameen ilo-wareedyo caafimaad oo la xiriray shabakadda Al Jazeera.

Sidoo kale Milateriga Israa’iil ayaa weeraray goobo ka tirsan Yemen oo ay maamulaan dagaalyahannada Xuutiyiinta,waxaaba meelaha la duqeeyay ku jira xarun koronto oo u dhow caasimadda Sanca, iyo dekedaha Xudeydah iyo Ras Isa.

Dhowr qof ayaa lagu dilay duqeyn cirka ah oo ay Israa’iil ka geysatay koonfurta Lubnaan,xilli Israel ay garwaaqdan tahay in heashiis xabbad-joojinta ah ay la gashay Lubnaan.

Weerarada xagga cirka ah ee ciidamada Israel ay ka geysteen Yemen, Lubnaan iyo Gaza,waxaa ku shintay in ka badan 41 ruux,halka dhaawacana lagu sheegay tiro badan.

Dhinaca kale,dhakhaatiirta Aan Xuduudka Lahayn ee MSF ayaa ka digtay xaalad masiibo ah oo soo wajahday bukaannada ku jira isbitaallada Gaza ,kadib markii la tilmaamay in ay dhamaadeen sahaydii shidaalka korontadda.

1- Ra’iisul Wasaare Xamsa Cabdi Barre ayaa dhagax-dhigay xarunta Golaha Culimada Soomaaliyeed ee Daarul Iftaa, waxaana uu tilmaamay in xaruntan noqon doonto mid bulshada u iftiimisa masaa’isha diiniga ah ee loo baahan yahay.

2- Ra’iisul wasaare Xamsa Cabdi Barre ayaa ka qeybgaley munaasabad uu xilalka ugu kala wareejiyey Wasiirrada cusub ee Wasaaradaha Deegaanka iyo Isbeddelka Cimilada iyo tan Qoyska iyo Horumarinta Xuquuqul Insaanka.

3- Golaha Wasiirrada ayaa ansixiyey wax ka beddelka Xeerka Habka Ciqaabta iyo Siyaasadda Qaran ee Dhismaha Machadka Sare ee Tababbarka iyo horumarinta Sharciga oo ay soo gudbisay Wasaaradda Caddaaladda iyo Arrimaha Dastuurka.

4- Guddoomiyaha Golaha Shacabka ee Baarlamaanka Mudane Sheekh Aadan Maxamed Nuur (Madoobe) ayaa kulan is-xogwaraysi ah la qaatey Guddoomiyaha Gobolka Banaadir ahna Duqa Magaaladda Muqdisho Mudane Maxamed Axmed Amiir.

5- Ra’iisul Wasaare Ku Xigeenka Soomaaliya Mudane Saalax Axmed Jaamac ayaa kormeer ku tagay Wasaaradaha Warfaafinta, Kalluumaysiga, Qoyska iyo xuquuqul insaanka ,Cadaaladda iyo Arrimaha Dastuurka iyo Xafiiska Hantidhowrka Guud ee Qaranka, halkaas oo lagu siiyay warbixino la xiriira shaqada hay’adahaasi.

6- Dowladda Soomaaliya ayaa ku dhawaaqday musharaxnimadeeda Kursiga Golaha Nabadda iyo Ammaanka ee Midowga Afrika (AU PSC) ee muddo-xileedka 2025–2028-ka.

7- Wasiirka Arrimaha DIbedda Danjire Axmed Maccalin Fiqi ayaa gaaray Magaalada Kampala ee dalka Uganda halkaas uu ugu qeybaglayo Shir Madaxeedka Gaar ah ee Midowga Afrika ee looga hadlayo Barnaamijka Horumarinta Beeraha ee Qorshaha Guud ee Afrika (CAADP)

8- Wasaaradda Beeraha ayaa kulan dood ah Muqdisho ugu qabatay qaar ka mid ah dhallinyarada leh hal-abuurka ganacsiga ee beeraha.

9- Wasiirka Batroolka iyo Macdanta Dahir Shire ayaa kulan la qaatay qaar ka mid ah odayaasha dhaqanka Gobalka Hiiraan oo looga hadlayay sugidda ammaanka magaaloyiinka gobolka uu ka kooban yahay.

10- Wasiirka Arrimaha Gudaha Cali Yuusuf Cali- Xoosh ayaa booqasho ku tagay Xarunta Hay’adda SoDMA, waxaana uu bogaadiyay shaqada ay u hayso dadka ay waxyeellada ka soo gaareen abaaraha iyo fatahaadaha.

11- Wasiirka Arrimaha Dibedda Danjire Axmed Macallin Fiqi oo la kulmay wafdi ka socday safaaradda Hindiya ee Nairobi ayaa kala hadlay sidii warqadaha dal ku galka loogu fududeyn lahaa shacabka Soomaaliyeed ee caafimaadka u tago dalka Hindiya.

12- Wasiirka Dhallinyarada iyo Ciyaaraha Maxamed Barre ayaa u magacaabay Maxamed Saciid Cali inuu noqda Guddoomiyaha Ku-Meel Gaarka ah ee Golaha Dhallinyarada Qaranka Soomaliyeed.

13- Wasiirka Degaanka iyo Isbeddalka Cimilada Bashiir Maxamed Cabdi ayaa Warbixinno ku sabsaan Fatahaada iyo Isbeddelka Cimilada ka dhageystay Guddoomiyaha Hay’adda SoDMA Maxamuud Macallin Cabdulle.

14- Wasiirka Batroolka Daahir Shire, Taliyaha Ciidanka Xoogga Dalka Sarreeye Gaas Odowaa Yuusuf Raage ,Taliyaha Hay’adda Nabadsugidda iyo Sirdoonka Qaranka Cabdullaahi Maxamed Cali Sanbaloolshe ayaa magaalada Beled Weyne uga qaybgalay salaada janaasada askartii ka tirsaneyd Ciidanka Xoogga Dalka ee dhawaan lagu dilay degmada Ceel Baraf ee Gobolka Shabeellaha Dhexe.

15- Ggudoomiyaha Gobolka Banaadir ahna Duqa Magaalada Muqdisho Maxamed Axmed Amiir ayaa shir guddoomiyay kulanka amniga caasimadda oo ka dhacay xarunta Dowladda Hoose ee Xamar.

16- Wasaaradda Awqaafta iyo Arrimaha Islaamka ayaa si rasmi ah ugu dhawaaqday qiimaha lacagta Xajka sanadkan lagu tagaaya oo gaareysa 4,604 ( Afar kun lix boqol iyo afar dollar).

17- Guddoomiyaha Hay’adda Maareynta Musiibooyinka Qaranka Maxamuud Macallin Cabdulle ayaa kulan la yeeshay wakiillo ka socday Qaramada Midoobay oo uu horkacayay Ku-Xigeenka Ergeyga Qaramada Midoobay ee Soomaaliya ee dhinaca gargaarka George Conway.

18- Agaasimaha Guud ee Hay’adda Socdaalka iyo Jinsiyadda Mustafa Dhuhulow ayaa kulan la yeeshay diblumaasiyiin ka socotay Safaarradda Hindiya ay ku leedahay magaalada Nairobi ee dalka Kenya.

19- Agaasimaha Guud ee Hay’adda Socdaalka iyo Jinsiyadda Mudane Mustafe Sheekh Cali Dhuxulow ayaa kulamo la yeeshay Danjireyaasha dalalka Mareykanka, Imaaraadka Carabta iyo Turkiga u fadhiya Soomaaliya.

20- Wasiirka Warfaafinta, Dhaqanka iyo Dalxiiska ee Soomaaliya Mudane Daud Aweis Jama ayaa u hambalyeeyay Wakaaladda Wararka Qaranka Soomaaliyeed SONNA oo u dabaaldegtay sannad-guuradeedii 61-aad oo ku beegnayd 5-ta January.

21- Wasiirka Gaashaandhigga Cabdulqaadir Maxamed Nuur ayaa magaalada Qaahira kulan kula yeeshay Wasiirka Difaaca ee Masar AbdulMajir Saqr.

22- Qaar kamid ah culumada diinta ee Wasaaradda Awqaafta iyo Arrimaha Islaamka ayaa baaq nabadeed u jeediyay beelaha walaalaha ah ee dhawaan dagaalo ku dhexmartay qeybo ka mid ah dalka.

23- Heshiis horudhac ah oo laga gaarey colaad u dhexyesay laba beelood oo dhawaan uu dagaal hubeysan ku dhex marey Gobolka Mudug.

24- Hawlgal ay iska kaashadeen Ciidanka Xoogga Dalka iyo Ciidamada Cirka ee ee Maraykanka oo ka dhacay deegaanka Beexaani ee Gobolka Jubbada Hoose ayaa lagu dilay 10 xubnood oo ka tirsan Khawaarijta .

25- Wasiir Ku-Xigeenka Qorsheynta, Maalgashiga iyo Horumarinta Dhaqaalaha, Mudane Maxamed Cabdulqaadir Cali ayaa magaalada Kuwait kaga qeybgakey Shirka Guddiga Sare ee Machadka Qorsheynta Carabta (Arab Planning Institute) ee 2025-ka.

26- Guddoomiyaha Gudigga Madaxa Banaan ee Doorashooyinka Qaranka Cabdikariin Axmed Xassan ayaa ka warbixiyay qorshaha guddiga ee qabsoomidda doorashooyinka dalka.

27- Wasiirka Beeraha Mudane Maxamed Cabdi Xayir Maareeye ayaa magaalada Kampala ee dalka Uganda kaga qeyb galay shir looga hadlayay istaraatiijiyada Beeraha dalalka Midowga Afrika.

28- Wasiirka Arrimaha Qoyska iyo Hormarinta Xuquuqul Insaanka Marwo Khadiija Maxamed Al-Makhzoumi ayaa kulan la yeelatey Danjiraha Britain u fadhiya Soomaaliya Michael Nithavrianakis.

29- Ciidanka Xoogga Dalka iyo kuwa degaanka ayaa hawlgalo jab xooggan lagu gaarsiiyay Khawaarijta ka wada degaanno hoostaga degmooyinka Buulaburde iyo Halgan ee Gobolka Hiiraan.

30- Qaar ka mid ah haweenka ururrada bulshada rayidka ayaa dowladda ku taageeray in guriga Hooyooyinka lagu wareejiyo Wasaaradda Qoyska iyo Xuquuqul Insaanka.

31- Xafiiska Xisaabiyaha guud ee Qaranka ayaa Muqdisho ku qabtay kulan looga hadlay, daah-furnaanta maaliyadeed ee hay’adaha dowladda, Shirkan waxaa ka soo qeybgaley Hantidhowraha Guud ee Qaranka iyo Agaasimayaasha Guud ee hay’adaha dowladda.

Ciidanka Hey’adda Nabad-sugidda iyo Sirdoonka Qaranka Soomaaliya ayaa ku guuleystay inay qaadaan 16 jidgooyo oo kooxo hubeysan ay dhigteen deegaanada u dhaxeeya Gobolada Hiiraan iyo Gaalgaduud. Howlgalkan ayaa ahaa mid qorshaysan oo lagu doonayay in lagu soo qabto maleeshiyooyin hubeysan oo dhibaatooyin ka geesta gobolkaas. Ciidamada ayaa si xeeladaysan uga hortagay falalka amni-darrada iyo burcad-badeednimada, iyagoo ka shaqeynaya in la xoojiyo amniga iyo kala dambeynta.

Jidgooyooyinka la qaaday ayaa ahaa kuwo dhibaato weyn ay ku hayeen bulshada degaanka iyo kuwa, taas oo keentay in amniga iyo dhaqaalaha deegaannadaas uu hoos u dhaco.Ciidamada ayaa sidoo kale gacanta ku soo dhigay hub iyo qalab militari oo kooxahaan ay isticmaali jireen.

Guulahaasi waxay qayb ka yihiin dadaallada dowladda ee lagu xaqiijinayo amniga, iyadoo sidoo kale lagu taageerayo ciidamada amniga iyo sirdoonka si loo xoojiyo la dagaalanka argagixisada iyo falalka amni-darrada ee dalka. Howlgalkaan ayaa sidoo kale ka tarjumaya horumarka laga sameynayo ilaalinta xuduudaha iyo guud ahaan amniga gudaha Soomaaliya.

Wasiirka Awqaafta iyo Arrimaha Diinta ee Soomaaliya, Sheekh Mukhtaar Roobow Cali, iyo wafdi uu hoggaaminayo ayaa gaaray dalka Sacuudiga, si ay uga qeybgalaan kulanka sanadlaha ah ee lagu qabto dalkaasi. Kulankan sanadlaha ah ayaa lagu soo bandhigaa arrimaha diinta, hawlaha diimeed, iyo taageerada la siinayo waddamada Islaamka. Waxaa sidoo kale lagu falanqeyn doonaa arrimo muhiim ah oo ku saabsan wada-shaqeynta diimeed ee dalalka Muslimiinta, gaar ahaan sidii loo xoojin lahaa isla xisaabtanka iyo taageerada bulshada Muslimiinta ee ku nool dalalka kale.

Sheekh Mukhtaar Roobow iyo wafdigiisa ayaa ka qeyb galaya shirarka iyo wadahadalada lagaga hadlayo arrimaha diinta, iyadoo kulankan uu yahay fursad lagu xoojinayo xiriirka Soomaaliya iyo dalalka Islaamka, gaar ahaan kuwa gobolka. Dowladda Soomaaliya ayaa sidoo kale dadaal ugu jirta sidii ay uga faa’iidaysan lahayd fursadaha ka jira kulankan, si ay u taageeraan dadaallada dowladda ee ku aaddan horumarinta arrimaha diinta iyo bulshada.

Sheekh Mukhtaar Roobow Cali ayaa kulankan u arkaya fursad weyn oo loogu horumarin karo arrimaha diinta ee Soomaaliya, isagoo ka faa’iidaysan doona taageerada iyo khibradaha ka soo baxa wada hadallada iyo heshiisyada laga gaaro. Sidoo kale wafdiga Soomaaliya ayaa si gaar ah ugu soo bandhigi doona qorshayaasha dowladda ee ku aaddan hagaajinta adeegyada diinta iyo taageerada bulshada, iyadoo la rajeynayo in kulankan uu xoojiyo xiriirka Soomaaliya iyo dalalka kale ee Islaamka, gaar ahaan Sacuudiga.

Kulanka ayaa sidoo kale noqon doona meel lagu wadaagi doono tusaalooyin iyo khibrado wanaagsan oo ku saabsan sida loo maareeyo arrimaha diinta iyo horumarinta bulshada iyadoo la raacayo waddooyinka iyo siyaasadaha u oggolaanaya bulshooyinka Muslimiinta inay ka faa’iidaystaan ilaha diinta iyo dhaqanka.

Wasiirka Gaashaandhiga Xukuumadda Federaalka Soomaaliya, Mudane Cabdiqaadir Maxamed Nuur, ayaa booqasho shaqo ku jooga Magaalada Qaahira ee Caasimadda Masar, wuxuuna la kulmay dhiggiisa dalka Masar, General Abdul Majeed Saqr.

Kulanka labada mas’uul ayaa looga hadlay arrimo muhiim ah oo ku saabsan iskaashiga militari iyo amniga ee labada dal. Waxaa sidoo kale la isla gartay sidii loo xoojin lahaa xiriirka iyo wada-shaqeynta u dhaxeysa Soomaaliya iyo Masar, gaar ahaan dhinacyada tababarada ciidanka, qalabka militari, iyo taageerada guud ee la siin karo Soomaaliya.

Mudane Cabdiqaadir Maxamed Nuur ayaa sidoo kale uga mahadceliyay dowladda Masar taageerada ay sii wadaan ee ku aaddan ammaanka iyo horumarka Soomaaliya. Kulankaan ayaa qeyb ka ah dadaallada xukuumadda Soomaaliya ee ku aaddan sidii loo xoojin lahaa xiriirka caalamiga ah iyo iskaashiga amni ee ay la leedahay waddamada gobolka iyo caalamka.

Munaasabad kooban oo ka dhacday xarunta Safaaradda Soomaaliya ee dalka Hindiya, ayaa waxaa xilka si rasmi ah loogu wareejiyay Danjiraha cusub ee Safaaradda, Mudane Dr. Cabdullahi Maxamed Odowaa.

Siihayahii Safaaradda Mudane Cabdifitaax Cabdullahi Nuur oo xilka ku wareejiyay Safiirka cusub, ayaa marka hore warbixin ka siiyay diblomaasiyiinta shaqaalaha gudaha iyo howlaha kala duwan ay qabteen muddadi uu Siihayaha ahaa iyo hawlaha hadda horyaalla Safiirka cusub.

Safiir ku-xigeenka oo hadalkiisa sii wata ayaa kula dardaarmay diblomaasiyiinta in ay si dhaw ula shaqeeyaan Safiirka Safaaradda sida ay horey ugu wada shaqeeyeen muddada uu siihayaha ahaa.

Danjiraha Jamhuuriyadda Soomaaliya ee dalka Hindiya Mudane Dr. Cabdullahi Maxamed Odowaa, ayaa ugu horeyn uga mahadceliyay Siihayihii Safaaradda muddada shaqada soo waday ee maanta ku soo gunaanuday munaasabadaan Quruxda badan iyo sidoo kale diblomaasiyiinta kale Safaaradda.

Ugu dambeyn Safiirka ayaa kula dardaarmay dhammaan diblomaasiyiinta in ay halkooda shaqada kasii wadaan, maadaama halkan loowada joogo in loogu adeego qaranka Sooomaaliyeed, isla markaana ay si wadajir ah hawlgalka Safaaradda iyo xiriirka labada dal uga shaqeyn doonaan.

Safiirka Jamhuriyadda Federaalka Soomaaliya Mudane Sheeknuur Maxamed Xasan, ayaa Dalka Bakistaan kulan kula yeeshay Madaxweynaha Jaamacadda Islaamka ee Islamabad Dr. Axmed Shuja Sayed, Kulankaas oo diiradda lagu saaray kor u qaadista iskaashiga tacliinta iyo taageerada ardayda Soomaaliyeed ee wax ka barata Jaamacaddaas.

Safiirku wuxuu ku bogaadiyay madaxa Jamaacada doorka ay ka qaataan garab siinta arday Soomaaliyeed, isagoo xusay in Mas’uuliyiin badan oo xilal muhiim ah ka haya Soomaaliya ay ka qalin jabiyeen Jaamacadda.

Madaxweynaha Jaamacadda Dr. Axmed Shuja Sayed ayaa Safiirka Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya oo warbixin ka siiyey dadaallada ay ku horumarinayaan adeegyada ardayda sida inay helaan dhismayaal u gaar ah ardayda ajaanibta ah.

Ugu dembayntii labada dhinac ayaa isku raacay muhiimadda ay leedahay xoojinta xiriirka tacliinta labada Dal.