Wwasiirka gaashaandhiga iyo mas’uuliyiin ka tirsan Dowladda Soomaaliya ,ayaa maanta garoonka diyaaradaha ee magaalada Muqdisho ku soo dhoweeyay wafdi ay hoggaaminayso Wakiilka gaarka ah ee Xoghayaha guud ee Qaramada Midoobey u qaabilsan caruurta iyo isku dhacyada hubaysan Virginia Gamba.

Mudane Xasan Cali Maxamed (Amardambe) Wasiirka Gaashaandhigga Xukuumadda Federaalka Soomaaliya oo soo dhoweynta wafdigaasi ka dib la hadlay warbaahinta qaranka ayaa faah faahin ka bixyay ujeedka imaatinka wafdigan iyo waxyaabihii ay ka wada hadleen.

Inta uu joogo wafdigan waxaa ay kulamo kala duwan la qaadan doonaan mas’uuliyiinta dowladda Federaalka Soomaaliya oo ay kala hadli doonaan howlaha ay u yimaadeen Soomaaliya.

Dowladda Federaalka ayaa soo saartay warbixin ku aaddan saameynta roobabkii todobaadyadii lasoo dhaafay ka da’ayay qeybo ka mid ah dalka, iyo cabsi laga qabo fatahaadyo ay sameeyaan Webiyada Shabeelle iyo Jubba.

Wasaaradda Garaarka iyo Maareynta Musiibooyinka Xukuumadda Federaalka ayaa soo saartay warbixin ay uga hadlayso saameynta roobab ka da’ay meelo ka mid ah waddanka, waxaa ay bulshada Soomaaliyeed ugu baaqday Wasaaraddu in ay xaalahaasi ay qeyb libaax leh ka qaataan.

Warbixinta halkaan Hoose ka aqriso.

Roobab baa da’ay tan iyo bilowgi bishan October.

Roobabka isbuuca ugu horreeyay da’ay waxey, alle mahadii, meesha kasaareen biyo yari soo jiitameysay deegaannada qaar.

Waxay sidoo kale soo saareen calafka xoolaha, rajo wax beerasho ayaa soo noqotay guud ahaan deegaannada. Waxaa raxmadda alle ay sidoo kale keentay in xoolaha dhiigoodu soo nqodo, dadkiina ay caano ka helaan xoolahooda.

SAAMEYNTA AAN FIICNEYN EE UU ROOBKA KEENAY.

Roobabku waxay keeneen in uu kor u kaco heerka cabirka ee Webiga, labada Webi JUBBA IYO SHABEELLE.

Waxaa kor u kacay qatarta fatahaad ballaaran, aagagga Beledweyne iyo Jowhar ee WEBIGA SHABEELLE iyo Baardheere ee WEBIGA JUBBA.

Sare-u-kaca heer webiga waxaa ka dhashay in uu bara-baxo webiga, taasna waxay sababtay in ay daadad ku butaacaan dhulalka hooseeya ee ku hareereysan labada Webi.

MEEELAHA SAAMEYNTA DARAN GAARTAY.

Meelaha ugu daran ee ay biya-baxada saameysay ee dhinaca webiga shabeelle. Waxaa ka mid ah Magaalada Baladweyne ee Gobalka Hiiraan, iyo qeybo kamid ah gobalka Shabeellada dhexe.

Maanta oo 24 Octobar, cabirka webiga shabeelle aagga Beledweyne wuxuu gaaray 8.1m, cabirkaas wuxuu 0.2M ka yaryahay heerka fatahaadda. Tusaale ahaan hadduu gaaro 8.3m waxaa dhaceysa fatahaad lamid ah tii sanadki hore.

Magaalada Jowhar wuxuu marayaa 5.3m, hadii uu gaaro 5.5m iyana waaa xaalad fatahaad ah.
Waxaa sidoo kale cabsida sii kordhinaya in ay jirto fatahaado laga soo sheegayo koofurta ITOOBIYA buuraha ku yaal, halkaas waxay 20km u jirtaa magaalada Baladweyne

Dhinaca Itoobiya waa halka webigu ka soo galo dalka, roobabka buuraha koofurta dalka itoobiya ayaa keena in biyaha Webigu xad-dhaaf noqdaan, biyaha soo aadaya Soomaaliya markaasna qatarta fatahaadda way kordheysaa

Dhinaca Shabeellada dhexe heerka Webigu gaaray iyana waa heer qatarteedu badantahay gaar ahaan magaalooyinka Jowhar iyo Mahaddaay. Biya baxada labadaas magaalo ka dhacday waxay saameysay dhul-beereedyo badan.

DHINACA WEBIGA JUBBA.

Waxaa fatahaaduhu saameeyeen magaalooyinka Doolow, Luuq, Baardheere iyo Bu’ale

Waa magaalooyinka ku barakacay ilaa 5,000 oo qof, xoolo tiradooda ku dhawdahay 300 oo neef ayaa biyaha ay la tageen, dhul-beereedyo gaaraya 1,200 Mitir dhibaato ayay saameeyeen.

Dhinaca Baay iyo Bakool, daadadka roobka waxay qasaaro gaarsiiyeen dhul beereed xooggan, dhulka hooseeya ee Gedo sidoo kale roobab xooggan baa saameyn ku yeeshay.

NIDAAMKA SAADAASHA.

Wasaaradda Gargaarka iyo Maareynta Musiibooyinka Dowladda Federalka ah ee Soomaaliya waxay gacanta ku haysaa dib u howlgalinta xarunta Saadaasha Hawada Dalka ama nidaamka Afka qalaad loo yaqaano (Multi-Hazard Early Warning System).

Nidaamkaas waa kan loo isticmaalo in la sii helo xogta cimilada si loo sii xoojiyo diyaar garowga dal ahaan marka ay jirto qataraha fatahaadyadu sameyn karaan.

Waxaan nidaamkaas gacanta ku sii hayay hey’ado ay naga dhexeeyaan wada shaqeyn fiican, hey’adahaas xiriirkeenna waxaa kamid ah in ay na siiyaan oo aan wadaagno xogaha ay hayaan iyaguna ay naga qaataan xogta aan heyno.

Haddaba waxaan halkan ku soo gudbinayaa Saadaasha aan heyno illaa hadda:

SAADAASHA ISBUUCA SOO SOCDA.

Maalmaha ugu horreyn dhinaca Webiga Jubba.

Robabka iyo daadadka meelaha qaar.

JUBBA.

Dollow illaa Baardheere Saadaashu waxay sheegeysaa roobab meel dhexe ah.

Webiga in uu sare kac sameeyo marka la’eego roobabka Itoobiya ka socda.

Meelaha Baardheere u dhaw biya-baxo in ay dhacaan ayaa dhici karta.

JUBBADA DHEXE IYO JUBBADA HOOSE.

Saakow illaa Kismayo

Roob meel dhexaad ah.
Webiga heerkiisu in uu sii sarreyn doono ayay saadaashu sheegeysaa, fatahaad baan ka baqeynaa dhinaca Bu’ale sida sadashu sheegeyso.

Webiga Shabeelle.

Belad Weyne illaa Jalaaqsi.
Roobab meel dhexaad ah.

Webiga heerkiisa oo kor sii ahaado
cabsi daadad oo ka jirta dhinaca Magaalada Beledweyne.

Shabeellada dhexe illaa Shabeellada Hoose.

Roobab meel dhexaad ah.

Marka la fiiriyo heerka sare u kaca ee Webiga, roobabka socda iyo sida lakabyada Webiga u bur- bursanyihiin.

Maxay Dowladdu Qabaneysaa.

Tan iyo Markii qatartan soo if-baxday waxaan dadaal xooggan ku bixinnay sidii aan u abaabuli lahayn dhammaan heerarka kala duwan ee Dowladda, heer Degmo, heer Gobal, heer Dowlad Gobaleed iyo heer Federaal, waxaa Wasaaradda Gargaarka iyo Maareynta Musiibooyinka ay sidoo kale amartay tusaaleysay dhammaan Bulshada ka shaqeysa arimaha Bani’aadannimada ee deegaanada qatarta ka jirto gaar ahaan iyo guud ahaan dalka.

Maamulka Degmada Bladweyne oo kaa shanaya hey’adaha waxaa lagu guuleystay in meelaha qatarta ka jirto dadka loo sahlo in ay ka guuraan oo ay tagaan meelaha sar-sare ee kamidka ah Gobolka.

Baahida ugu weyn ee dadka guryahooda ka barakacay qabaan waa baahiyaha loo yaqaano aas-aasiga ah, Wasaaraddu waxay diyaarisay tan ugu daran in la helo hooy dadka ka galaan qabowga meelaha ay tageen.Waxaan diyaarinnay agabyada loo baahanyahay si ay dadka u helaan deegaan, waxaanan gaarsiin doonnaa dhammaan meelaha ay qatarta ka jirto.
Waxaan sidoo kale ku tartarsiinay hey’adaha in keydadkooda cuntada u dhaweeyaan meelaha culeysyada ka jiraan weyna naga ogolaadeen.

Diyaar Garowgeenna dowlad ahaan aad buu u fiicanyahay.

UGU DAMBEYN.

Dadka soomaaliyeed oo lagu yaqaanno dad adag xilliyada culeysyada jireen, leh xiriir bulsho oo ay ku dheehantahay iskaashi iyo iskaalmeyn marka qataraha noocan ah jiraan waxaan ugu baaqeynaa in ay Dowladda iyo dadkooda garab istaagaan.Waxaan markale ku celinaynaa in sidoo kale hey’adaha dowrkooda shan jibbaaraan.

Mudada uu shirku socdo ayaa agaasimayaasha guud waxa ay ka hadlayaan qorshaha horumarinta qaranka (2020-2024), hiigsiga guud ee qaranka, gaaridda himilooyinka ummadda Soomaaliyeed iyadoo mudada uu socdo lagu qiimeeynayo halka ay mareyso shaqada dowladdu iyo wixii ka qabsoomay qorshihii loo dejiyay wasaaradaha iyo tubaha Qaranka.

Su’aal jeedinta ayaa  4-aad iyo 5-aad  ee kusaabsan waxyaabaha u qabsoomay Dowladda, Qorshayaasha la doonayo in la fuliyo, horumarka la sameeyay nidaamka dayn Cafinta iyo qodobo kale oo dhammaan la doonayo in Dowladdu fuliso.

Shirkaan ayaa noociisa kii ugu horeeyay ay  kulmaan Agaasimayaasha dowladda waxaana Agaasimaha Guud ee Wasaaradda Howlaha Guud XF Soomaaliya Axmed Maxamed Imaan oo ka hadlay madasha shirka uu sheegay inuu yahay fursad ay isku dhaafsadaan Xogaha.

Dr. Axmednuur Maxamed Cabdi Xoghayaha Joogta Xafiiska R/Wasaaraha oo soo qaban qaabiyay ayaa sheegay in shirkaan uu ku tiirsan yahay qaabka loo mideyn lahaa shaqada Dowladda oo loo qabto sidii loogu talo galay.

Wasiirka Maaliyadda XF Soomaaliya Dr. Cabdiraxmaan Ducaale Bayle ayaa sheegay in Agaasimayaasha ay lafdhabar u yihiin shaqada Dowladda.

Wasiirka Shaqada iyo Arrimaha Bulshada XF Soomaaliya Sadiiq Xirsi Warfaa ayaa sheegay in dib u habeyn lagu sameynayo Shaqaalaha Dowladda taasi oo meesha ka saareysa inaan shaqada loo qaban sidii loogu talo galay.

Shirkaan Maalinta beri waxaa ka qeyb-galidoona Agaasimayaasha Guud ee Dowlad goboleedyada Maalinta sabtida ah uu beegan 26-ka bishaan waxaa noqon doonaa Shir guud ee u dhaxeeya Dowladda dhexe iyo Dowlad Goboleedyada iyadoo ay soo xiridoonaan Madax ka tirsan Dowladda Federaalka Soomaaliya.

Wasiirka Warfaafinta Soomaaliya Xildhibaan Maxamed Cabdi Xayir Maareeye oo Shir jaraa’id ku qabtay magaalada Muqdisho ayaa sheegay in Xukuumadda Soomaaliya ay aad uga walaacsan tahay Qatar bini-aadinimo oo ka dhalan karta fatahaada Wabiyada Shabeelle iyo Jubba oo gobalada qaar durba ka bilaabay fatahaad.

Maxamed Cabdi Xayir Maareeye ayaa ugu beeqay hay’adaha deeq bixiyeyaasha iyo dhammaan xubnaha beesha Caalamka ee Soomaaliya ka taageera arrimaha deg deg ah in ay ka qayb-qaataan gurmadka dadka ay dhibaatada saameysay sidoo kalane loo baajin lahaa in dad kale ay barakacaa.

Wasiirka Warfaafinta ayaa sheegay in ay soo gaartay cadeymo muujinaya in wabiga Shabeelle uu ku fatahay degaanno hoos yimaado magaalada Beledweyne ee xarunta ee gobalka Hiiraan islamarkaana ay ka barakaceen kumanaan shacab ah oo u badan danyar.

Sidoo kale Wasiir Maareeye ayaa sheegay in ay jirto cabsi laga qabo in Wabiga Jubba uu fatahaad ka sameeyo degmooyin ka tirsan gobalka Gedo islamarkaana uu saameeyo dadka danyarta ah iyo kuwa kale ee ku nool jiinka Wabiga.

Wabiga Shabeelle ee mara gobalada Shabeelooyinka iyo Hiiraan ayaa durba bilaabay in uu ku fataho degaano ka tirsan Hirshabeelle waxaana Beladweyne todobaadkii las oo dhaafay ka barakacay in kabadan 11 kun oo qoys kuwaas oo ku noolaa hareeraha wabiga, halka wabiga Jubba la sheegay in laga cabsi qabo in uu fatahaad ka sameeyo magaalada Baardheere ee gobalka Gedo taas oo walaac ku abuurtay dadka degaanka.

Howlgalka Ciidamada Badda Midowga Yurub ee ATALANTA ayaa soo badbaadiyay Ciidamo ka tirsan Badda Soomaaliya oo Doon ay wateen cilad farsamo soo wajahday, xilli ay marayeen qiyaastii meel 60KM waqooyi ka xigta degmada Cadale ee Gobolka Shabeellaha Dhexe.

Markab dagaal uu leeyahay dalka Spain, qeybna ka ah howlgalka ATALANTA ayaa si degdeg ah ugu gurmaday Doonta ay la socdeen Ciidamada Badda Soomaaliya, kaddib markii ay la kulmeen cilad farsamo oo soo wajahday doontooda.

War saxaafadeed ka soo baxay Howlgalka Midowga Yurub EY NAVFOR Somalia ayaa lagu sheegay in wada shaqeynta u dhaxeysa Ciidamada Booliska Dekeda Muqdisho, Ciidamada Badda Soomaaliya iyo Howlgalka ATALANTA uu go’aamiyay in si dhow loo caawiyo Ciidamadii ka tirsanaa Badda Soomaaliya ee cilada farsamo soo wajahday, isla markaana xiriir lala sameeyay ay sahashay Markab dagaal uu leeyahay dalka Spain oo ka ag dhowaa Xeebaha Soomaaliya inuu u gurmado oo uu caawiyo shaqaalaha iyo ciidamadda badda

Taliyaha Howlgalka ATALANTA Antonio Planells Palau ayaa sheegay howlgalkan ay hoggaamineysay Markabka dagaalka Spain ESPS Canarias, isla markaana ay si degdeg ah uga jawaabeen codsiga.

Waxaa uu sheegay in howlgalka ATALANTA ay ka go’an tahay inay ilaaliyaan amniga Xeebaha Soomaaliya, isla markaana ay ka taageerayaan dhinacyada kala duwan ee ay wadaagaan Gobolka, isagoo xusay inay ku faanayaan inay soo badbaadiyaan ciidamadda Badda Soomaaliya iyagoo badqaba.

Operation ATALANTA Assists Somali Navy Personnel Stranded off the Coast of Cadale

Guddiga Farsamada ee Maamul dhisida Galmudug oo ay dhowaan magacawday Wasaaradda Arrimaha Gudaha iyo Federaalka ayaa maanta gaaray magaalada Dhuusamareeb.

Guddigan oo ka kooban 13 xubnood ayaa diyaarad khaas ah looga qaaday Muqdisho, iyadoo xilligii ay ka dagayeen garoonka diyaaradaha Dhuusamareeb ammaanka si aad ah loo adkeeyay.

Wararka ayaa sheegaya in xubnaha Guddigan ay kulamo la yeelan doonaan qeybaha kala duwan ee bulshada iyo odayaasha dhaqanka, waxaana wixii hadda ka dambeeya ay guda geli doonaan howsha la xiriirta soo xulidda liiska Xildhibaanada Baarlamaanka Galmudug.

Nabaddoonada gobolka Bakool ayaa si-weyn loogu soo dhoweeyey magaalada Xuddur kuwaas oo mudo 4 bilood ah howlo nadabeyn ah ka waday gobolka Bakool qeybo kamid.

Waqtigooda ugu badan waxaa ay ku qaateen degmada Ceelbarde ee gobolka Bakool halkaas oo mar sii horeysay ku dagaalameen Beelo walaalo.

Maamulka magaalada Xudur iyo qaybaha kala duwan ee bulshada ayaa soo dhaweeyay Odayaasha iyo Waxgaradka oo ku soo guulaystay howshii ay u baxeen ee ahaa heshiisiinta beelahaasi walalaalaha ee ku wada nool degmada Ceel-berde iyo deegaannada hoos yimaada.