Mas’uuliyiin ka tirsan Galmudug iyo Dowladda Federaalka Soomaaliya ayaa ka qeyb galay Daah furka Deked Kalluumaysiga oo laga hirgaliyay magaalada Hobyo.

Madaxweyne ku-xigeenka Galmudug Cali Daahir Ciid, Wasiir ku-xigeenka Warfaafinta Xukuumadda Federaala Soomaaliya Cabdiraxmaan Sheekh Yuusuf Al-caddaala, Wasiirka Dekeddaha Galmudug Saabir Shuuriye ayaa si wada jir ah xariga uga jaray dekaddan Kaluumeysiga ee ay Hobyo yeelan doonto.

Maalgelinta mashruucan waxaa iska kaashaday Dowlad gobaleedka Galmudug iyo Hay’adda WFP oo ay taageero maaliyadeed ka helaysa Dowladda Talyaaniga.Munaasabadda Daah furka waxaa ka qeyb- galay wasiirka Dakadaha iyo kaluumeysiga Galmudug Mudane Saabir Nuur Shuuriye, xubno katirsan goleyaasha dowladda.Maamulka Magaalada Hobyo, iyo Mus’uulin ka socday Taliyaaniga iyo Hay’ada WFP.

Mashruucan ayaa sare u qaadidoona ka faa’iideysiga wax soo saarka kheyraadka badda, wuxuuna abuurayaa fursado shaqo.

Hay’adda Istaatiistikada Qaranka ayaa maanta magaalada Muqdisho ku soo bandhigtay cilmi baaris ku saabsan saameynta dhaqan dhaqaale ee cudurka COVID-19 uu ku yeeshay dadka ku nool Gobolka Banaadir.

Cilmibaaristaan oo laga sameeyay 12 Degmo oo ka tirsan 17 Degmo ee Gobolka Banaadir ayaa diiradda lagu saaray saameynta cudurka COVID-19 uu ku yeeshay dhaqaalaha, Waxbarashada, Caafimaadka iyo Maskaxda Bulshada Soomaalida.

Baaristaan oo ay sameeyeen aqoonyahanno Soomaali ah ayaa waxaa sharaxaad ka bixiyay hanaanka loo maray sameyntiisa Cabdirisaaq Cabdullaahi Kaariye oo ka tirsan bahada Hay’ada Istaatiitikada Qaranka ee sameeyay cilmi barista “Xogtaan waa mid aan ka soo aruurinay laba ilo xogeed, kow waxaan ka soo aruurinay qoysaska ku dhaqan Gobolka Banaadir qaar ka mid ah, isha labaadna waa Isbitaalada Gobolka Banaadir, waxaana diiradda ku saarnay saameynta COVID-19 ku yeeshay Dhaqaalaha Dalka, Caafimaadka, Waxbarashada iyo maskax ahaanta Bulshada”

Maxamed Barre oo ah lataliye dhanka dhaqaalaha ee xafiiska Ra’isulwasaaraha iyo Aadan guuleed Shabeel Ragtar ku xigeenka Jaamacadda Ummada ayaa sheegay in Cilmi baaristaan ay wax weyn ugu fadhiso bulshada, ayna helayaan hay’adaha dowladu meel ay wax ka tix raacaan marka wax laga qabanayo saameynta cudurkaan ku yeeshay bulshada.

Agaasimaha Hay’ada Istaatistikada Qaranka Sharmaake Faarax Maxamuud ayaa sheegay in shaqadaan ay qabteen aqoonyahanno Soomaali ah oo aan loo baahan waxa ajnabi ah.

“Anaga waxaan soo saarnay xogtii ay hay’adaha Dowladda qaadan lahaayeen si ay u isticmaalaan wax qabashada, waxaa baaristaan lagu sameeyay 648 qoys oo ku nool Gobolka Banaadir, waxa ayna xogtaan ka turjumeysaa xaqiiqda dhabta ah ee saameynta COVID-19 waana sii wadeynaa Cilmi barista inta COVID-19.

Manaasabadaan lagu soo bandhigayay cilmi baarista ayaa waxaa goob joog ka ahaa Mas’uuliyiin ka tirsan Hay’adaha kala duwan ee Dowladda, Jaamacadaha dalka, Isbitaalada iyo qeybaha kale ee bulshada.

Madaxweynaha Dowlad Goboleedka Puntland Mudane Siciid Cabdullaahi Deni, ayaa maanta oo Jimce ah Qasriga Madaxtooyada kulan Qado sharaf ah ugu sameeyay Caruurta Agoonta ah ee  ku jirta xarunta agoomaha ee Garoowe.

Munaasabadda waxay isugu jirtay booqasho Caruurta loogu sameeyay Madaxtooyada iyagoo qeyb qeyb u booqday dhismeyaasha iyo xafiisyada Madaxtooyadu ka koobantahay, intaasi kadib waxay kulan la qaateen Madaxweynaha Dowlad Goboleedka Puntland oo xaladaada ka xogwareystay.

Maamulka, macalimiinta xarunta Agoomaha iyo Caruurta Agoonta ahba waxay ka mahadceliyeen Qado Sharafta, Kulanka iyo in marwalbo uu xaaladooda si hoose ula socdo Madaxweynaha Dowladda Puntland, waana markii labaad ee uu kulan kula qaadanayo Madaxtooyada.

Wasiirka Wasaaradda Qorsheynta XFS Jamaal Maxamed Xasan ayaa dhagax dhigay goob loogu talagalay garoon diyaaradeed oo qeyb ka ah mashruuc horumarineed oo ay yeelaneyso magaalada Dhahar.

Qarax is-miidaamin oo qof naftiisa hallige ah uu geystay ayaa goordhaw ka dhacay agagaarka Isbitaalka Madiina ee magaalada Muqdisho, mana jiro khasaare uu geystay qofka isqarxiyey, sida uu shaaciyey Taliska Booliska Soomaaliya.

Afhayeenka Booliska Soomaaliya Cabdifitaax Aadan Xasan ayaa qoraal uu soo saaray waxa uu ku yiri, “24-09-2021 Abaaro 15:03 PM waxaa Qarax ismiidaamin qof naftii halliga ah isku qarxiyey inta u dhaxaysa Isbitaal Madiina iyo Villa Baydhaba, ma jiraan wax khasaare ah ee uu geystay qaraxaas, marka laga reebo qofka naftiisa haligay.”

Wasiirka Wasaaradda Gaashaandhigga Xukuumadda Federaalka Soomaaliya Mudane Xasan Xuseen ayaa Muqdisho ugu soo Xeray kulan Seddex Maalmood Socday oo u dhaxeeyey guddiyo Farsamo oo ka kala Socday Dowladda Federaalka Soomaaliya iyo Midowga Africa, kaasi oo looga arinsanayay Hanaanka loo wajahayo qorshaha kala guurka Ciidanka.

Xeritaanka kulanka ayaa waxaa goob-joog ahaa Agaasimaha Guud ee Wasaaradda Gaashaandhigga Xukuumadda Federaalka Soomaaliya ,Saraakiil ka tirsan Taliska Ciidanka Xoogga Dalka Soomaaliyeed ,Wakiilada Beesha Caalamka ee Soomaaliya iyo Hoggaanka Midowga Africa ee Amisom ee Soomaaliya.

Kulanka mudadii uu Socday Waxaa diiradda la Saaray Hanaanka loo marayo in Ciidanka Amisom ay ku wareejiyaan amniga Guud ee Dalka Ciidanka Xoogga Dalka Soomaaliyeed.

Wasiirka wasaaradda Gaashaandhigga Xukuumadda Federaalka Soomaaliya Avv.Xasan Xuseen Xaaji ayaa xusay in Dowladda Federaalka Soomaaliya dadaal Xooggan ay galisay Tababaridda ,Tayeynta iyo qalabeynta Ciidanaka Xoogga Dalka Soomaaliyeed , Waxa kaloo uu Xusay in qorshan sida wadajirka ah gudiyadan ay u diyaariyeen ay ka shaqeyn doonaan fulintooda.

Qorshaha howleedka sida wadajirka ay u diyaariyeen Dowladda Federaalka Soomaaliay iyo Amisom ayaa la hor-geen doonnaa Golaha Amniga ee Qaramada Midoobe .

Wasiirka Wasaaradda Caafimaadka iyo  Daryeelka Bulshadda Drs Fawziya Abikar Nuur ayaa maanta xarunta Wasaaradda Caafimaadka ku qaabishay safiirka dalka China u fadhiya Soomaaliya Mudane Feishengcho,  Wasiirka iyo Safiirka ayaa ka wada hadlay xaaladaha Caafimaadka guud ee Wadanka iyo arrimaha Caabuqa COVID-19 iyo meesha ay marayaan qaadashada Tallaalka ka hortaga Caabuqa COVID-19.

Dowladda China ayaa si dhab ah uga caawinaysa Wasaaradda Caafimaadka qeybaha Tallaalka ka hortaga Caabuqa COVID-19 iyo kor u qaadida  adeega Caafimaadka, Wasiiradda  Caafimaadka ayaa ka mahadcelisay garab istaga ay Dawladda China ay marwalba diyaarka u latahay shacabka Soomaaliyeed.