Madaxweynaha Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya Mudane Xasan Sheekh Maxamuud ayaa berri u amba-baxaya magaalada Arusha ee dalka Tansaaniya si uu taageero ugu raadiyo in Soomaaliya ay ka mid noqoto dalalka ku bahoobay dalladda Bulshada Bariga Afrika (EAC).

Dalladdan waxaa dib loo aas-aasay sanadkii 2000, iyada oo ay ku mideysan yihiin toddobo (7) dal oo wadaaga suuq-ganacsiyeed ballaaran kaasi oo muhiim ah u ah dhaqaalaha Gobolka.

Dhaqaalaha wadajirka ah ee dalladda sanadkii waxaa lagu qiyaasaa in ka badan 300 oo Bilyan oo Doolarka Maraykanka ah, iyada oo wadarta tirada dadweynaha ku nool dalalkan lagu qiyaaso 312 oo Malyan kuwaasi oo leh hal Baasaboor oo mideeya.

Dowladda Soomaaliya ayaa codsiga ka mid noqoshada dalladdan waxa ay gudbisatay sanadkii 2016-kii.

Dowladda Jarmalka ayaa Soomaaliya ugu deeqday 5 milyan oo doolar si kor loogu qaado awoodda dalka uu u leeyahay in tallaal nafo lagu badbaadinayo la gaarsiiyo bulshooyinka fogfog iyo kuwa ay adagtahay in la gaaro.

lacagtaan ayaa qayb ka ah dadaallada Hay’adda UNICEF ay kula jirto dowladaha caalamka si ay tallaalada u gaarsiiyaan meelaha fog-fog ee miyiga iyo deegaannada ku xeeran iyo dadka ku barakacay abaaraha iyo colaadaha.

“Jarmalku waxa uu arkaa muhiimadda ay leedahay in qof walba iyo meel kasta la gaaro.waxa ay muujisay in tani ay muhiim tahay, abaarta hadda jirtana ay mar kale caddaynayso,” ayuu yiri Martin Stein, Madaxa Gargaarka Bani’aadamnimada ee Soomaaliya ee safaaradda Jarmalka ee Nairobi.

“Waxaan u baahanahay gargaar degdeg ah laakiin uma baahnin inaan dayacno dadaalkayaga ku aaddan dhisidda kaabayaal waara. Covid-19 ma noqon doonto xaalad degdeg ah oo caafimaad oo u dambaysa, nasiib darrose abaarta hadda ayaa noqon doonta tii u dambaysay.

lacagtaan ay bixisay dowladda Jarmalka ayaa ka taageeri doonta Wasaaradda Caafimaadka Soomaaliya si ay u balaariso barnaamijkeeda tallaalka COVID-19 iyada oo la abuurayo kaabayaal caafimaad si ay u taageeraan barnaamijyada tallaalka ee kor loo qaaday ee cudurrada kale sida jadeecada iyo oof wareenka. Kor-u-qaadista COVID-19, iyada oo beegsan doonta dadka ku nool kaamamka barakacayaasha gudaha, xaafadaha magaalada, iyo bulshooyinka miyiga ah. Qorshaha waxaa ka mid ah in la geeyo tallaallo wareeg ah oo si gaar ah u bartilmaameedsada dadka reer guuraaga ah iyo bulshooyinka fogfog.

lacagtaan ay bixisay dowladda Jarmalka ayaa ka taageeri doonta Wasaaradda Caafimaadka Soomaaliya si ay u balaariso barnaamijkeeda tallaalka COVID-19 iyada oo la abuurayo kaabayaal caafimaad si ay u taageeraan barnaamijyada tallaalka ee kor loo qaaday ee cudurrada kale sida jadeecada iyo oof wareenka. Kor-u-qaadista COVID-19, iyada oo beegsan doonta dadka ku nool kaamamka barakacayaasha gudaha, xaafadaha magaalada, iyo bulshooyinka miyiga ah. Qorshaha waxaa ka mid ah in la geeyo tallaallo wareeg ah oo si gaar ah u bartilmaameedsada dadka reer guuraaga ah iyo bulshooyinka fogfog.

Tabarucaada dowladda Jarmalka waxa ay ku soo beegantay xilli boqolkiiba 10 ka mid ah dadka ku nool Soomaaliya si buuxda looga tallaalay COVID-19, taas oo aad uga hoosaysa bartilmaameedka WHO ee 70 boqolkiiba bartamaha sanadkan 2022.

Muqdisho Luulyo 19,2022,Guddoomiyaha Golaha Shacabka Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya mudane Sheikh Adan Mohamed Nur Madobe ayaa maanta xafiiskiisa ku qaabilay danjiraha dowladda Ingriiska u qaabilsan dalkeenna marwo Kate Foster.