Waxaa maanta Salaadda Janaasada (AUN) lagu dukaday Askartii ku lagu dilay degmada Ceelbaraf, oo ka tirsan gobolka Shabeellaha Dhexe. Mas’uuliyiin ka tirsan dowladda Soomaaliya iyo Saraakiil milateri, ayaa ka qeyb galay salaadda janaasada, taasoo lagu tukaday Askartii dhawaan lagu dilay Ceelbaraf.

Waxaa sidoo kale ka qeybgalay aaska oo sameeyay Askartaas,Wasiirka Wasaaradda Batroolka iyo Macdanta Xukuumaadda Federaalka Soomaaliya Daahir Shire Maxamed ,Taliyaha Ciidanka Xoogga Dalka Sarreeye Gaas Odowaa Yuusuf Raage ,Taliyaha Hay’adda Nabadsugidda iyo Sirdoonka Qaranka Cabdullaahi Maxamed Cali Sanbaloolshe ,masuuliyiin kale iyo duubabka dhaqanka, ayaa magaalada Beledweyne uga qeyb galay salaadda janaasada AUN askartii dhawaan lagu dilay degmada Ceelbaraf ee Gobolka Shabeellaha Dhexe.

Askartaan ayaa dhawaan iyaga oo maraya degaan hoostaga degmada Ceelbaraf waxaa jidka u galay kooxa mannaxayaal ah oo dad qalato ah, kuwaas oo halkaa ku dilay,waxana Maxkamadda Ciidanka ay u jartay waaran soo qabasha ah dadkii ka dambeeyay dilkaa foosha xun  si sharciga loo horgeeyo.

-Dowladda Mareykanka ayaa sanadkan 28 Milyan u qorshsheysay labo mashruuc oo lagu xoojin doono adkeysiga sugnaanta cuntada Soomaaliya, kaas oo socon muddo shan sano ah, sida uu sheegay Safiirka Mareykanka ee Soomaaliya Ambassador Richard H. Riley.

“Shanta sano ee soo socota, barnaamijyadan Bi’niaadinimmo waxa ay caawin doonaan in ka badan 80,000 qoys oo Soomaali, kuwaas oo ka shaqeyn doono dhisidda hab-nololeed waara, kobcin dhaqaale, iyo kordhinta kaydkooda iyo hantidooda.” ayuu yiri Richard H. Riley.

Mareykanka ayaa kamid ah dowladaha Soomaaliya ka taageero dhinacyada Amniga iyo Arrimaha bani’aadanimada, isagoo malaayiin dollar ka cafiyey dowladda Soomaaliya.

1-Madaxweyne Xasan Sheekh Maxamuud oo shacabka ugu hambalyeeyay xubinnimada Soomaaliya ee Golaha Ammaanka ee Qaramada Midoobay.

2-Madaxweyne Xasan Sheekh Maxamuud oo ka qeybgaley munaasabadda sannad-guurada 25-aad ee aas-aaska Jaamacadda SIMAD.

3-Madaxweyne Xasan Sheekh Maxamuud ayaa dalka dib ugu soo laabtey kadib kulan uu magaalada Djibouti kula soo yeeshay Madaxweyne Ismaaciil Cumar Geelle.

4-Madaxweyne Xasan Sheekh Maxamuud oo ka tacsiyadeeyay geerida fannaanaddii qaranka, Luul Jeylaani Cali oo ku geeriyootay Mareykanka.

5-Ra’iisul Wasaare Xamsa Cabdi Barre, ayaa ka tacsiyeeyay geerida ku timid Alle ha u naxariistee Fannaanadii Qaranka, Luul Jeylaani Cali oo ku geeriyootay dalka Mareykanka.

6-Ra’iisul Wasaare Xamsa Cabdi Barre ayaa oo ka qeybgaley munaasabad uu xilka kula wareegayay Wasiirka cusub ee Wasaaradda Batroolka iyo Macdanta Daahir Shire.

7-Ra’iisul Wasaare Xamse  Cabdi Barre ayaa sheegay in  shuruuc laga soo  saari doonaa dadka baraha bulshada ka wada hurinta dagaallada qabaa’ilka  iyo kicinta bulshada.

8-Ra’iisul Wasaare Xamsa Cabdi Barre, ayaa sheegay in Dowladda Federaalka ee Soomaaliya ay meel marisay heshiisyo iyo shuruuc lagu tayeynayo awoodda hey’addaha dowlada, gaar ahaan dhinacyada horumarinta dhaqaalaha dalka.

9-Ra’iisul Wasaare Xamsa Cabdi Barre ayaa kulan la yeeshay haweenka ku bahoobay Ololaha Hooyo u Hiili Qaranka oo looga hadlayey kaalinta ay ku leeyihiin dib-u-heshiisiinta iyo wacyigelinta bulshada ee hirgelinta doorasho qof iyo cod oo laga bilaabi doono gobolka Banaadir.

10-Soomaaliya oo si rasmi ah ugu fariisatey kursiga xubinnimada aan joogtada ahayn ee Golaha Ammaanka ee Qaramada Midoobay.

11-Wasiirka Arrimaha Dibedda Mudane Axmed Macallin Fiqi ayaa sheegay in ku biiritaanka Soomaaliya ee Golaha Ammaanka ee Qaramada Midoobay ay ka tarjumeyso kalsoonida caalamka ku qabo Soomaaliya.

12-Ra’iisul Wasaare Ku-Xigeenka Soomaaliya Mudane Saalax Axmed Jaamac ayaa kormeer shaqo ku tagay wasaaradaha Xannaanada Xoolaha, Gaashaandhigga, Caafimaadka, Tamarka iyo Biyaha iyo Hay’adda Diiwaangelinta Dadweynaha (NIRA) halkaas oo uu warbixin kaga dhegeystay mas’uuliyiinta hay’adahaasi.

13-Ra’iisul Wasaare Ku-Xigeenka Soomaaliya Mudane Saalax Axmed Jaamac ayaa ka qeyb galey munaasabadda daah-furka hay’adda Bulsho SACCO oo ka shaqeysa horumarinta ganacsiyada yar yar.

14-Wasiirka Wasaaradda Warfaafinta Mudane Daa’uud Aweys Jaamac oo tacsi u diray qoyskii iyo eheladii ay ka geeriyootay fannaanadda Luul Jeylaani Cali.

15-Wasiirka Amniga Gudaha, Cabdullaahi Sheekh Ismaaciil Fartaag ayaa kulamo kala duwan kula yeeshay magaalada Garbahaarey ee Gobolka Gedo qeybaha kala duwan ee bulshada.

16-Wasiirka Maaliyadda Biixi Imaan Cige iyo Wasiirka Batroolka iyo Daahir Shire Maxamed ayaa yeeshay kulan looga hadlaayay dhameystirka shuruucda ka faa’ideysiga kheyraadka dhulka hoostiisa, si looga faa’iideysto kheyraadka dalka.

17-Wasaaradda Warfaafinta, Dhaqanka iyo Dalxiiska XFS ayaa digniin ka soo saartay adeegsiga muuqaalada iyo wararka lagu hurinayo colaadaha beelaha dalka ku dhaqan.

18-Wasiiru Dowlaha Wasaaradda Cadaaladda iyo Arrimaha Dastuurka Mudane Ilyaas Sheekh Cumar  ayaa Muqdisho ka furay kulan wada-tashi ah oo dhexmaray Wasaaradaha Dastuurka ee dowladda dhexe iyo dowlad goboleedyada.

19-Wasiirka Gaashaandhigga Cabdulqaadir Maxamed Nuur ayaa ka hadlay dhacdadii deegaanka Ceel Baraf ee gobolka Shabeellaha Dhexe, halkaas oo ay ku dhinteen ciidamo ka tirsan  Xoogga Dalka Soomaaliyeed.

20-Wafdi uu hoggaaminayo Wasiirka Wasaaradda Batroolka Daahir Shire Maxamed ayaa gaaray magaalada Beledweyne ee xarunta Gobolka Hiiraan.

21-Wasiirka Arrimaha Gudaha  Mudane Cali Yuusuf Cali Xooshi ayaa  booqasho shaqo ku tegay magaalada Dhuusamareeb, caasimadda Dowlad Goboleedka Galmudug.

22-Wasiirka Amniga Gudaha  Cabdullaahi Sheekh Ismaaciil (Fartaag), ayaa baaq nabadeed u diray beelaha walaalaha ah ee ku dagaalamaya qaar ka mid ah gobollada dalka.

23-Taliyaha Ciidanka Booliska Soomaaliyeed S/ Guuto Asad Cismaan Cabdullaahi ayaa kormeer shaqo ku tagey Xarunta Gaadiidka Booliska ay ku hawlgalaan Hoggaanka Gaadiidka, Ciidanka Miino Baarka iyo Guutada Ilaalada Madaxda ee Booliska ka tirsan.

24-Wasiiru Dowlaha Wasaaradda Dastuurka Mudane Ilyaas Sheekh Cumar ayaa Muqdisho ka furay shirka  la-tashiga hay’adaha dowladda ee wax ka beddelka Cutubka 5aad ilaa 9aad ee Dastuurka KMG ah.

25-Guddoomiyaha Gobolka Banaadir Maxamed Axmed Amiir ayaa kulan looga hadlayay wada-shaqeynta arrimaha nabadgelyada la qaatay Taliyaha Ciidamada Booliska Soomaaliyeed S/Guuto Asad Cismaan Cabdullaahi.

26-Danjiraha Soomaaliya u fadhiya dalka Turkiga Mudane Fatxudiin Cali Maxamed ayaa magaalada Mersin ee dalka Turkiga kulamo kala duwan kula yeeshay mas’uuliyiin ka tirsan maamulka magaaladaasi.

27-Wasaaradda Arrimaha Gudaha ayaa baaq nabadeed kasoo saartay colaadaha iyo beegsiga ka baxsan shareecada Islaamka iyo dhaqanka Soomaaliyeed ee ka dhacay  qeybo ka mid ah dalka.

28-Guddoomiyaha Hay’adda Maareynta Musiibooyinka Maxamuud Macallin Cabdulle ayaa kulan la yeeshay  culimada Soomaaliyeed si looga  hortago khataraha  colaadaha sokeeya   ee ka socda qaar ka mid ah dalka.

29-Guddiga Madaxa-bannaan ee Doorashooyinka Qaranka & Soohdimaha ayaa kulan is xogwareysi ah la qaatay ururada siyaasada dalka.

30-Taliyaha Ciidanka Booliiska Soomaaliyeed S/ Guuto Asad Cismaan Cabdullaahi ayaa Xeebta Liido ee Degmada Cabdicasiis waqti kula qaatay Shacabka caasimada oo maalmaha fasaxa u damaashaad taga Xeebta.

31-Golaha Ammaanka ee Qaramada Midoobay ayaa oggolaaday Hawlgalka Taageerada iyo Xasilinta Midowga Afrika ee Soomaaliya (AUSSOM), kaas oo beddelaya hawlgalkii hore ee ATMIS.

32-Wasaaradda Qorsheynta  ayaa qabatey kulan wadatashi ah oo lagu diyaarinaayey  Qorshe Hawleedka Sanadlaha ee 2025 ee Hay’adaha Dowladda Federaalka Soomaaliya.

33-Ciidanka Amniga ee Dowlad Goboleedka Puntland ayaa toogtay ku dhowaad 10 ka tirsan maleeshiyaadka argagixisada kooxda Daacish oo isku dayay inay weeraraan xerada ciidanka ee deegaanka Dharjaale ee gobalka Bari.

34-Taliska Ciidanka Booliska Soomaaliya ayaa soo bandhigay koox dilal geysatay iyo kuwa ka ganacsanayay maandooriye oo lagu dhibaateeyo bulshada Soomaaliyeed.

Taliyaha Ciidanka Xoogga Dalka Soomaaliya, General Odawaa Yuusuf Raage, ayaa maanta shaaca ka qaaday in ciidamada xoogga dalka ay dardargalin doonaan dagaalka ka dhanka ah kooxaha Khawaarijta ee ku howlan falalka argagixisada.Taliyuhu wuxuu sheegay in ciidamada ay qorsheynayaan in la qaado tallaabooyin cusub oo ka dhanka ah kooxda Al-Shabaab iyo kooxaha kale ee argagixisada ah, si loo xaqiijiyo nabadgelyada iyo xasiloonida dalka.

“Ciidanka Xoogga Dalka ayaa si buuxda u dardargalin doona dagaalka ka dhanka ah Khawaarijta iyo kooxaha argagixisada ee dalka ku jira.Waxaan ku wajahanahay sidii aan uga takhalusi lahayn kooxahan sharka leh ee dhaawacaya nabadda iyo xasiloonida dalka,” ayuu yiri General Odawaa Yuusuf Raage.

Taliyaha Ciidanka Xoogga ayaa sheegay in la bilaabi doono howlgallo ballaaran oo lagu burburinayo xarumaha Khawaarijta iyo hoos u dhigista awoodooda. Waxaa uu sidoo kale tilmaamay in Ciidanka Xoogga Dalka ay la shaqeyn doonaan shaqaalaha amniga ee dowladda iyo beesha caalamka si loo xoojiyo dagaalka ka dhanka ah argagixisada.

Taliyaha ayaa kula dardaarmay qeybaha kala duwan ee ciidanka in ay sii laba jibaaraan howlgallada lagu ciribtirayo kooxaha nabad-diidka ah ee weli ku harsan deegaanada ka tirsan Gobalka Hiiraan.

Madaxweynaha Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya, Xasan Sheekh Maxamuud, ayaa si rasmi ah ugu hambalyeeyay shacabka Soomaaliyeed guusha weyn ee ay gaareen kadib markii Soomaaliya ay si buuxda ugu guuleysatay xubinnimada Golaha Amaanka ee Qaramada Midoobay (QM) kadib 54 sano oo ka maqneyd.

Madaxweynaha ayaa ku tilmaamay guushaan mid taariikhi ah oo muujinaysa horumarka siyaasadeed, amni, iyo diblomaasiyadeed ee Soomaaliya, isaga oo xusay in xubinnimadan cusub ee Soomaaliya ee Golaha Amaanka ee QM ay tahay tallaabo weyn oo ku wajahan danaha iyo amniga Soomaaliya iyo guud ahaan Geeska Afrika.

“Guusha Soomaaliya ee Kursiga QM waa guul weyn oo aan ku faaneyno. Tani waxay muujineysaa in Soomaaliya ay si rasmi ah ugu biirtay safka dalalka ka qeybqaata go’aan qaadashada arrimaha amniga iyo xasilloonida caalamiga ah. Waa guul ummadda Soomaaliyeed oo dhan leh, waana mid aan ku xusno taariikhda.” ayuu yiri Madaxweyne, Xasan Sheekh Maxamuud.

Madaxweynaha oo Shacabka ku Dhiirrigeliyay dalaalkooda.

Madaxweyne Xasan Sheekh Maxamuud ayaa sidoo kale shacabka Soomaaliyeed ugu baaqay inay sii wadaan taageerada iyo ka qeybqaadashada dhammaan dadaallada lagu xoojinayo nabadda, amniga, iyo horumarka dalka. Isaga oo sheegay in xubinnimadan cusub ee Soomaaliya ee Golaha Amaanka ay fursad u tahay inay Soomaaliya kaalin muuqata ka qaadato go’aanada muhiimka ah ee la xiriira amniga caalamka.

“Xubinnimadda Soomaaliya ee Golaha Amaanka waa fursad aan ku horumarin karno xiriirka caalamiga ah ee Soomaaliya, waxaanan si wadajir ah ugu adeegaynaa danta guud ee shacabka Soomaaliyeed iyo kuwa ku nool gobolka,” ayuu hadalkiisa sii raaciyay Madaxweynaha.

Xubinnimadda Soomaaliya ee Golaha Amaanka

Golaha Amaanka ee Qaramada Midoobay waa hay’adda ugu muhiimsan ee ka mas’uulka ah ilaalinta nabadda iyo ammaanka caalamka. Xubinnimadda Soomaaliya ee Golaha Amaanka waxay si rasmi ah uga mid noqotay xubnaha ka qeybqaata go’aanada muhiimka ah ee ku saabsan arrimaha amniga iyo xasilloonida adduunka. Soomaaliya ayaa xubin ka noqotay Golaha Amaanka iyadoo wajahaysa caqabado cusub oo amni iyo siyaasadeed ah, laakiin waxay sidoo kale ka faa’iidaysanaysaa taageerada beesha caalamka iyo xiriirka xooggan ee ay la leedahay dalalka xubnaha ka ah Golaha.

Ra’iisul Wasaare Ku-xigeenka dalka Saalax Axmed Jaamac ayaa Magaalada Muqdisho uga qayb galay munaasabad loogu talagalay daah-furka hay’adda Bulsho (SACCO) oo ka shaqeysa horumarinta ganacsiyada yaryar.

Kulanka daahfurka munaasabaddaasi oo ay ka soo qeybgaleen qaar kamid ah dadka xirfad ahaan kku shaqeysta ganacsiyada yaryar,waxaa halkaasi la isku dhaafsaday kaalinta dhaqdhaqaaqyadaasi ganacsi ay ku leeyihiin horumarinya adeegyada ay u baahan yihiin bulshada.

Ra’iisul Wasaare ku xigeenka Xukuumaadda Federaalka Soomaaliya, waxa uu soo dhoweeyay dadaalka ku aaddan in dalka laga dhaqangaliyay ganacsiyo yaryar oo ka qeybqaadan kara dhiiragalinta dadka iyo horumarka dalka.

Ra’iisul Wasaare ku xigeenka dalka Saalax Axmed Jaamac waxa uu ugu dambeyntii u hambalyeeyay dadka xilka iska saaray sameynta ganacsiyo yaryar,isagoo intaa raaciyay in loo baahan yahay in lagu dhaqaaqo hal abuurka ganacsiyada yaryar ee lagaga kaftomi karo waxyaabaha laga keeno dibadaha ee ay ku baxan lacaha badan.

Guddoomiyaha Gobolka Banaadir ahna Duqa Magaalada Muqdisho Mudane Maxamed Axmed Amiir, ayaa caawa kulan talawadaag ah la qaatay qaar kamid ah haweeynka Soomaaliyeed ee ku dhaqan caasimadda, si uu uga dhageesto talooyinkooda ku aadan horumarinta Magaalada.

Kulankan oo ka dhacay aqalka Dowladda Hoose ee Xamar ayaa guddoomiye Amiir waxa uu mid mid u dhageystay haweenkii uu kulanka la qaatay iyaga oo ka hadlay dardargalina horumarinta Caasimadda gaar ahaan Sugida Amniga, Nadaafada, Caafimaadka, Waxbarashada, dhismaha kaabayaasha dhaqaalaha, Shaqa abuurka, Doorka haweenka ee qeybgalka hogaanka, Hirgalinta Doorashooyinka, la dagaalanka Maandooriyaha iyo ilaalinta bilicda.

Guddoomiyaha Gobolka Banaadir ahna Duqa Magaalada Muqdisho Mudane Maxamed Axmed Amiir ayaa tilmaamay in haweenka Soomaaliyeed ay tiir adag u yihiin dowladnimada, Nabada iyo horumarinta bulshada, isaga oo intaa kadib sheegay in talooyinka ay soo jeediyeen haweenka uu ku biirin doono qorshaha siyaasadiisa Maamulka Gobolka Banaadir iyo Dowladda Hoose ee Xamar.

Xarunta Dhexe ee Wasaaradda Arrimaha Dibadda iyo Iskaashiga Caalamiga ah ee Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya ayaa galabta martigelisay munaasabad ballaaran oo lagu maamuusayay fadhiga rasmiga ah ee Soomaaliya ku yeelatay maanta, kursiga Golaha Ammaanka ee Qaramada Midoobay, taasoo sidoo kale calaamad u ahayd bilowga shaqada Soomaaliya ee golahaasi.

Munaasabadda waxaa ka qaybgalay Wasiirka Wasaaradda Arrimaha Dibadda, Danjire Axmed Macallin Fiqi, Xoghayaha Joogtada ah, Agaasimayaasha Waaxyaha, iyo howl wadeenadda Wasaaradda.

Wasiirka, oo munaasabadda khudbad ka jeediyay, ayaa si qoto dheer uga hadlay muhiimadda ay leedahay ka mid noqoshada Soomaaliya ee Golaha Ammaanka, dadaalladii xoogga lahaa ee arrintan lagu gaadhay, iyo ajendayaasha ay Soomaaliya mudnaanta siin doonto intay golahaasi ku jirto.

Wuxuu sidoo kale uga mahadceliyay madaxda Qaranka ee uu ugu horreeyo Madaxweynaha Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya, ergada Soomaaliya ee xarunta Midowga Afrika ee Addis Ababa, ergada Qaramada Midoobay ee New York, iyo dhammaan diblomaasiyiinta iyo hawlwadeennada wasaaradda kaalinta weyn ee ay ku lahaayeen guushan muhiimka ah.