Dowladda Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya, ayaa ka guddoontay Midowga Afrika Gaadiidka Gaashaaman iyo agab Ciidan kuwaas oo muhiim u ah xoojinta kaabayaasha amniga, kana qeyb-qaadanaysa xasilloonida Gobolka.

Safiirka Soomaaliya ee Itoobiya, ahna Ergeyga Joogtada ee Midowga Afrika, Danjire Cabdullaahi Maxamed Warfaa, ayaa agabkani kaga guddoomay magaalada Douala ee Dalka Cameroon koox matalaysay Saldhig qaaradeedka Saadka ee Midowga Afrika ee magaceeda loo soo gaabiyo (CLB).

Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya waxa ay mahadnaq iyo bogaadin u diraysaa Midowga Afrika taageeradiisa joogtada ah, taasi oo xoojinaysa amniga gobolka, la dagaalanka argagaxisada,xaqiijinta hiigsi-wadaagga loogu saldhigayo xasillooni waarta oo ka taaba-gala guud ahaan qaaradda Afrika.

Agaasimaha Hey’adda Nabadsugidda iyo Sirdoonka Qaranka (NISA) iyo Madaxweyne kuxigeenka Hirshabeelle Yuusuf Ahmed Hagar, ayaa maanta shir muhiim ah kula yeeshay degmada Moqokori ee gobolka Hiiraan Odayaasha dhaqanka, shirkaas oo diiradda lagu saaray xoojinta amniga iyo dardargelinta howlgallada lagu xaqiijinayo xasilloonida deegaannada Hirshabelle.

Agaasimaha NISA Cabdullaahi Maxamed Cali ayaa xusay in hey’adda sirdoonka ay diyaarisay qorshayaal dhameystiran oo lagu xaqiijinayo in amniga deegaannada Hirshabeelle, iyadoo diiradda la saarayo gobolka Shabeellaha Dhexe.

Odayaasha dhaqanka ayaa dhankooda balanqaaday inay hey’adda amniga garab ku siinayaan kala shaqeynta nabadda iyo guud ahaan howlgallada lagu ciribtirayo Khawaarijta kuwaas oo ka socda qeybo kamid ah gobolada dalka.

Wasiirka Wasaaradda Caafimaadka iyo daryeelka bulshada Xukuumadda Federaalka Soomaaliya H.E Dr. Ali Haji Adam ayaa ka qeyb galay Shirka kobaca Nafaqada (Nutrition for Growth) oo sanadkan ka dhacaya magaalada Baariis ee dalka Faransiiska.

Kulanka waxaa ka soo qeyb galey inta badan madaxda dalalka Caalamka oo ay ugu horreeyaan Dowladaha Faransiiska, Ingiriiska, Jarmalka, Nedarland Gaana, Neyjeeriya iyo kuwa kaloo badan oo kulanka muhiimnu ahaa kasoo qeyb galiddooda maadaama Barnaamijka kobaca Nafaqada uu yahay mid si guud u taabanaya dalalka Caalamka.

Kulanka oo ahaa mid muhiim u ah Caafimaadka Soomaaliya iyo horumarintiisa waxaa lagu daahfurey Qorshaha Guud oo wax ka qabashada xaladaha Nafaqa-darada iyo isku dhafka Barnaamijyada ka hortagga ee nafaqa yarida, taasoo door muhiim ah ka cayaareysa geediga hayaanka horumarinta Caafimaadka gaar ahaan la dagaalanka Nafaqo yarida.

Wafdiga Wasiirka Caafimaadka Xukuumadda Federaalka Soomaaliya Dr. Ali Haji Aden ee ka qeyb galaya waxaa ka mid ah Safiirka Soomaaliya u fadhiya wadanka Faransiiska danjire Mohamed Ali Nuur, Agaasimaha waaxda Caafimaadka qoyska Mustafa Cawil Jaamac iyo madaxa Barnaamijka Naqada Soomaaliya Usaama Cabdi.

Guddoomiyaha Gobolka Banaadir ahna Duqa Magaalada Muqdisho Mudane Maxmed Axmed Amiir, ayaa soo xiray Tartanka Quraan Aqriska Bisha Ramadaan ee Maamulka Gobolka Banaadir iyo Dowladda Hoose ee Xamar.

Tartankaan oo sanad weliba bisha barakeysan ee Ramadaan la qabto ayaa waxaa ka qeyb-galay ardey ka kala socotay Dugsiyadda Quraanka Kariimka ee Degmooyinka Gobolka Banaadir, kuwaasi oo kaalimaha horey u kala galay;

30-𝒌𝒂 𝑱𝒖𝒔 𝒆𝒆 𝑸𝒖𝒓𝒂𝒂𝒏𝒌𝒂 𝑲𝒂𝒓𝒊𝒊𝒎𝒌𝒂.

1- Caa’isha Aadan Maxamed (Kaalinta 1aad).

2- Maxamed Cusmaan Aadan (Kaalinta 2aad).

3- Xannaan Axmed C/laahi (Kaalinta 3aad).

20-𝒌𝒂 𝑱𝒖𝒔 𝒆𝒆 𝑸𝒖𝒓𝒂𝒂𝒏𝒌𝒂 𝑲𝒂𝒓𝒊𝒊𝒎𝒌𝒂.

1- Cabdimaalik Rashiid Maki (Kaalinta 1aad).

2- Sakariye Cilmi Maxamed (Kaalinta 2aad).

3- Cabdiraxmaan Cabdisalan Maxamed (Kaalinta 3aad).

10-𝒌𝒂 𝑱𝒖𝒔 𝒆𝒆 𝑸𝒖𝒓𝒂𝒂𝒏𝒌𝒂 𝑲𝒂𝒓𝒊𝒊𝒎𝒌𝒂

1- Cabdisalaan Cumar Xuseen (Kaalinta 1aad).

2- Ibraahim Macalin Xareed (Kaalinta 2aad).

3- Aasiya Nuurudiin Xasan (Kaalinta 3aad).

Guddoomiyaha Gobolka Banaadir ahna Duqa Magaalada Muqdisho Mudane 𝐌𝐚𝐱𝐚𝐦𝐞𝐝 𝐀𝐱𝐦𝐞𝐝 𝐀𝐦𝐢𝐢𝐫 ayaa kula dar-daarmay Macalimiinta Dugsiyadda Quraanka Kariimka in ay ardeyda baraan tafsiirka Quraanka, si ay faham guud ugu qaataan micnaha uu leeyahay Quraanka Kariimka, asigoona balan qaaday in uu wax ka qaban doonno marxaladda ay hada ku sugan yihiin Dugsiyadda Quraanka Kariimka.

Guddoomiye Amiir abaal-marino kala gedisan guddoonsiiyay ardeyda kaalimaha horey ka galay Tartanka Quraan Aqriska Bisha Ramadaam ee Maamulka Gobolka Banaadir iyo Dowladda Hoose ee Xamar, asigoona Hambalyo iyo boogaadin u diray dhamaan ardeyda, Macalimiinta, guddigii qaban qaabada, guddigii garsoorka iyo waalidiinta.

Madaxweynaha Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya Mudane Xasan Sheekh Maxamuud iyo wafdi uu hoggaaminayo ayaa safar shaqo ugu ambabaxay dalka aan walaalaha nahay ee Turkiga, kadib casuumaad uu ka helay dhiggiisa Madaxwaynaha Turkiga Mudane Rajab Dayib Erdogaan.

Inta lagu gudajiro booqashada, Madaxwaynaha Jamhuuriyadda ayaa la kulmi doona dhiggiisa Turkiga, iyaga oo ka wada hadli doona sidii loo sii xoojin lahaa iskaashiga iyo xiriirka soojireenka ah ee ka dhexeeya labada dal, gaar ahaan iskaashiga dhanka militariga, amniga, xoojinta iyo joogtaynta gulufka lagu ciribtirayo Khawaarijta.

Booqashadani ayaa muhiim u ah dadaallada lagu xoojinayo iskaashiga Soomaaliya iyo Türkiye ee lagu ciribtirayo argagixisada, iyadoo dowladda Soomaaliya ay ka go’antahay dagaalka adag ee lagula jirto Khawaarijta si loo xaqiijiyo xasilloonida, nabadda, iyo dib u dhiska dalka.

Soomaaliya iyo Turkiga waxaa ka dhexeeya xiriir walaaltinimo oo qotodheer, kaas oo gaarsiisan heer istaraatijiyadeed isla markaana taabanaya dhinacyada amniga, militariga, ganacsiga, dhaqaalaha buluugga, tamarta iyo waxbarashada.

Guddoomiyaha Hay’adda Maareynta Musiibooyinka, Mudane Maxamuud Macallin Cabdulle, ayaa magaalada Muqdisho kulan muhiim ah kula qaatay Safiirka Jamhuuriyadda Shacabka Shiinaha u fadhiya Soomaaliya, Danjire Wang Yu.

Kulanka ayaa si gaar ah looga hadlay maalgelinta mashaariicda adkaysiga iyo horumarinta bulshada, u diyaar-garowga ka hortagga fatahaadaha, hirgelinta waro iyo biyo-qabadyo waaweyn, dhisidda biyo-xireenno adag, qodista ceelal-biyood iyo adeegyo kale oo muhiim u ah nolosha.

Kulanka waxaa lagu falanqeeyay sidii Dowladda Shiinaha ay u xoojin lahayd gargaarka bani’aadamnimo iyo sidii Hay’adda SoDMA looga gacan siin lahaa dhisidda keydadka deeqaha, sare u qaadista karaanka iyo aqoonta shaqaalaha, iyo bixinta agabyo kale oo lagama maarmaan u ah howlaha gurmadka.

Ra’iisul Wasaaraha Xukuumadda Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya, Mudane Xamsa Cabdi Barre, ayaa sheegay in dalka uu ka socdo dagaal adag oo lagula jiro cadowga Khawaarijta ee nabadda iyo horumarka diiddan, jab xoogganna ay gaarsiiyeen ciidanka Qaranka iyo kuwa deegaanka, xilli uu ka hadlayey munaasabad Af-fur wadareed ah oo ay iskugu yimaadeen ardayda Soomaaliyeed ee wax ku bartay dalka Malaysia.

“Qorshuhu ma ahan oo kaliya in Khawaarijta la iska celiyo ee waa in dalka laga tirtiro, maxaa yeelay wax horumar ah dalkeennu ma sameyn karo inta ay taako ka mid ah joogaan, waana lagama maarmaan in aan dhammaanteen u midowno dagaalkooda”. Ayuu yiri Ra’iisul Wasaare Xamsa.

Ra’iisul Wasaaruhu waxa uu intaas raaciyey, “Caawa waa 27 Ramadan waliba sida culimada badankoodu sheegtay aad baa loogu badiyaa in ay tahay habeenka Leylatul Qadriga, waxaan ugu yeerayaa dadka Soomaaliyeed dhammaantood in la is cafiyo, qof qof iyo koox koox la isu cafiyo, dalkana loo duceeyo”.

Mudane Xamsa oo u mahadceliyey aqoonyahanka af-furka soo agaasimay, ayaa dhankooda ugu baaqay in ay kaalintooda ka qaataan nabadda, horumarka iyo dowlad-dhiska socda, si loo xaqiijiyo hiigsiga ummadda Soomaaliyeed ee ku aaddan Soomaaliya xasilloon oo horumar gaarta.

Guddoomiyaha Guddiga Madaxa-Bannaan ee Doorashooyinka Qaranka iyo Soohdimaha, Mudane Cabdikarim Axmed Xasan, ayaa ku dhawaaqay in muddo dheeri ah oo 21 cisho ah lagu daray muddadii loogu talagalay in ururrada siyaasadda ay isku soo diiwaan galiyaan.

Mudane Cabdikarim Axmed oo maanta shir jaraa’id ku qabtay xarunta guddiga ayaa sheegay in muddadii hore ee la siiyay ururrada, oo ahayd ilaa 31 Maarso, ay ururradu codsadeen in lagu daro muddo 21 cisho ah, iyadoo lagu jiro bil cibaado, taas oo la aqbaleen.

Soomaaliya ayaa si weyn isu diyaarineysa in doorasho qof iyo cod ah ay ka dhacdo mustaqbalka dhow, taas oo bulshada kala duwan ee dalka iyo guud ahaan beesha caalamka ay si weyn usoo dhoweeyeen.

Golaha Sare ee maamulka Hay’adda UN Habitat (Executive Board of Directors) ayaa kalfadhigooda ugu horeeya ee sanadkan ku yeeshay xarunta Hay’adda ee magaalada Nairobi ee dalka Kenya.

Danjiraha dowladda Soomaaliya ee dalka Kenya, Danjire Jabril Ibraahim Cabdulle, oo ah wakiilka joogtada ah ee Soomaaliya ee Hay’adda UN-Habitat, ayaa ka qeybgalay kalfadhigan looga hadlayay hufnaanta dadaallada horumarineed ee ku saabsan horumarinta magaalooyinka dunida, oo ay Soomaaliya qeyb ka tahay. Danjiruhu wuxuu ka hadlay istaraatijiyadda ay dowlada kula tacaaleyso caqabadaha haysta dadka barakacayaasha ah, kobcinta magaalooyinka iyo horumarinta dowladaha hoose.

“Soomaaliya waxa ay ku baaqeysaa in la xoojiyo qorshayaasha hor-tabinta u leh ee ku aadan horumarinta magaalooyinka, gaar ahaan mashaariicda Hay’adda ay ka waddo dalkeena, waxaana ku boorineynaa in la kordhiyo kaalmada farsamo, si guryo loogu dhiso qoysaska barakacayaasha ah,” ayuu yiri Danjire Jabril.

Danjiraha ayaa sidoo kale iftiimiyay muhiimadda ay leedahay horumarinta magaalooyinka oo loo dhan yahay, gaar ahaan deegaannada ay ku nool yihiin dadka barakacayaasha.

Danjiraha ayaa xusay in Soomaaliya oo ku tiirsan tahay taageerada Hay’addaha caalamiga ah ay taageereyso baaqa maalgelinta aas-aasiga ah ee Hay’adda UN-Habitat si loo hirgeliyo mashaariicyo la xiriira horumarinta magaalooyinka.

Safiirka Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya ee Shiinaha, Marwo Hodan Osman Abdi, ayaa si rasmi ah uga qeyb qaadatay shir caalami ah oo lagu qabtay magaalada Beijing, kaasoo lagu taageerayay xoojinta doorka Qaramada Midoobay (UN) iyo horumarinta nidaamka multilateralism-ka (wadajir-dhawrka caalamiga ah).

Shirkaan, oo ay soo qabanqaabisay Wasaaradda Arrimaha Dibedda ee Shiinaha, ayaa waxaa ka qaybgalay madax sare oo ka socday waddamada xubnaha ka ah UN-ka, khubaro caalami ah, iyo mas’uuliyiin ka kala yimid hay’adaha muhiimka ah ee caalamka.

Shirka waxaa si rasmi ah u furay mas’uuliyiin uu ka mid yahay Wasiir Ku-xigeenka Wasaaradda Arrimaha Dibedda ee Shiinaha, Mudane Miao Deyu. Sidoo kale, madasha waxaa ka hadleen Ku-xigeenka Xoghayaha Guud ee Qaramada Midoobay, Guy Ryder, iyo diblomaasiyiin badan oo metelayay dowlado iyo hay’ado kala duwan.

Safiir Hodan Osman Abdi ayaa ka mid ahayd diblomaasiyiinta madasha ka jeediyay hadallo muhiim ah. Waxa ay si cad u muujisay in dowladda Soomaaliya ay si buuxda u taageersan tahay doorka Qaramada Midoobay iyo horumarinta wadajirka caalamiga, iyadoo Soomaaliya ay aragto in xoojinta nidaamka UN-ka uu yahay fure muhiim ah oo nabad waarta iyo horumar loo dhan yahay. Safiir Hodan ayaa si gaar ah diiradda u saartay:

1. Baahida loo qabo iskaashi dhab ah oo lagu wajaho caqabadaha caalamiga, iyadoo ku boorrisay in xal waara lagu gaari karo keliya marka laga wada shaqeeyo si hufan oo kalsooni ku dhisan.

2. Doorka UN-ka ee horumarinta nabadda iyo xasilloonida, iyadoo xustay in Qaramada Midoobay ay tahay hay’ad muhiim u ah dheelitirka danaha caalamka.

3. Aragtida Soomaaliya, iyadoo caddeysay sida ay Soomaaliya uga go’an tahay taageeridda nidaamka Qaramada Midoobay iyo doorkeeda diblomaasiyadeed ee lagu xoojinayo xiriirka dalalka caalamka.

“Waxaan rumeysanahay in iskaashi waxtar leh oo ku saleysan qiyamka ay UN-ku taagan tahay uu yahay furaha xal u helidda caqabadaha dunida ka taagan,” ayey tiri Safiir Hodan Osman Abdi, iyadoo ka hadleysay doorka muhiimka ah ee ay Soomaaliya diyaar u tahay inay ka qaadato isbeddelka caalamiga.

Shirkan ayaa loo arkay mid muhiim u ah dadaallada ay Shiinuhu ku xoojinayso doorka Qaramada Midoobay, gaar ahaan xilligan ay dunidu wajahayo isbeddello siyaasadeed, khilaafaad hubeysan, iyo caqabado hor leh oo xagga ammaanka, horumarka, iyo isbedelka cimilada ah.