Wasiiru Dowlaha Wasaaradda Beeraha iyo Waraabka Xukuumadda Federaalka Soomaaliya, Mudane Xil. Asad Abdirasaaq Maxamed, ayaa ka qeyb galay shir muhiim ah oo ka dhacay Magaalada Qaahira ee Caasimadda Masar, shirkaan oo ay soo qabanqaabisay Ururka Carabta ee Horumarinta Beeraha ee Jaamacadda Carabta. Shirkaan ayaa diiradda lagu saaray sidii loo dardargelin lahaa mashaariicda kor u qaadaya wax-soosaarka beeraleyda Carabta.

Intii uu shirka ku jiray, Wasiir Asad wuxuu kulamo doceedyo la yeeshay Wasiirada Beeraha ee Masar iyo Ciraaq. Wuxuu Wasiir Asad kala hadlay Wasiirka Beeraha Masar xoojinta xiriirka labada Wasaaradood, si kor loogu qaado aqoonta iyo khibradda beeraleyda Soomaaliyeed. Sidoo kale, wuxuu kala hadlay Wasiirka Beeraha ee Ciraaq dib-u-soo celinta mashruucii hore ee Iraq-Som ee horumarinta beeraha.

Dhanka kale, Wasiir Asad iyo wafdigiisu waxay booqdeen xarumaha Wasaaradda Beeraha iyo Wasaaradda Sahayda iyo Ganacsiga Gudaha ee Masar. Kulamadaasi waxaa ka qayb qaatay Wasiir ku xigeenka iyo khubarada madaxda u ah xarumaha cilmi-baarista beeraha ee dalka Masar. Intaas waxaa dheer, Wasiir Asad wuxuu kala hadlay Wasiirka Ganacsiga ee Masar sidii dib loogu dhisi lahaa SILOS si loo horumariyo beeraleyda Soomaaliyeed, isagoo dhanka xoojinta wada-shaqeynta Soomaaliya iyo Masar ka wada hadlay arrimo muhiim ah.

Guddoomiyaha Gobolka Banaadir ahna Duqa Magaalada Muqdisho Mudane Maxamed Axmed Amiir, ayaa dhagax dhigay dhismaha waddada laami yaraha Soobe ee Degmada Wadajir.

Duqa Muqdisho ayaa boogaadiyay doorka iskaashi oo ay Bulshada iyo Maamulka Degmada Wadajir ku dhisayaan waddadaan oo muhiim u ah isku socodka Bulshada, asigoona xusay in Maamulka Gobolka Banaadir uu kaalin weyn ka qaadan doonno dhismahaan si loo horumariyo kaabayaasha isku socodka bulshada.

Munaasabadda dhagax dhiga waxaa goobjoog ka ahaa Guddoomiyaha Degmada Wadajir Mudane Cabdiraxmaan Maxamed Cali, Agaasimeyaal, Ganacsato, Odayasha dhaqanka iyo qeybaha kala gedisan ee Bulshada.

Shirweynaha 7-aad ee Xeer Ilaaliyeyaasha Soomaaliyeed, ayaa maanta ka furmay magaalada Muqdisho, waxaana looga hadlay arrimo muhiim ah oo ku saabsan horumarinta iyo taageeridda adeegga cadaaladda ee dalka. Shirweynahan oo ay ka qeyb galeen xeer ilaaliyeyaasha ka kala socda dhammaan Soomaaliya, waxaa diiradda lagu saaray sidii loo xoojin lahaa hannaanka garsoorka iyo sidii loo hubin lahaa in cadaaladda ay si siman ugu fushato dhammaan bulshada Soomaaliyeed.

Inta lagu guda jiro shirweynaha, waxaa la falanqeyn doonaa arrimaha la xiriira tababarada xeer ilaaliyeyaasha, la dagaalanka musuqmaasuqa, iyo kor u qaadista aqoonta iyo xirfadaha hay’adaha garsoorka. Waxaa sidoo kale la isla gartay sidii loo wanaajin lahaa xiriirka hay’adaha garsoorka iyo bulshadaba, loona dhisi lahaa nidaam casri ah oo shaqeynaya oo ku saleysan dimoqraadiyad iyo cadaalad.

Shirweynahan ayaa sidoo kale lagu taageerayaa dadaallada lagu hagaajinayo nidaamka caddaaladda ee dalka, iyadoo la raadinayo xalal waara oo lagu dardar gelinayo howsha garsoorka, loogana shaqeynayo sidii loo xaqiijin lahaa xuquuqda aadanaha iyo ilaalinta sharciga.

Qodobada laga hadlayo ayaa si toos ah u saameynaya bulshada guud ahaan, maadaama garsoorka iyo nidaamka caddaaladda ay qeyb muhiim ah ka yihiin horumarka iyo nabadda dalka. Shirweynahan ayaa muhiim u ah in la soo bandhigo horumarka laga sameeyay nidaamka garsoorka iyo in la baadho caqabadaha jira si loo helo xalal waara oo ku habboon baahiyaha shacabka Soomaaliyeed.

Guddoomiyaha Maxkamadda Sare ee dalka, Mudane Baashe Yuusuf Axmed, ayaa maanta Xafiiskiisa ku qaabilay wafdi sare oo ka socday Wasaaradda Caddaaladda iyo Garsoorka Masar. Kulanka ayaa diiradda lagu saaray sidii labada dal iskaashi uga yeelan lahaayeen dhinacyada tababarada, isdhaafsiga khibradaha, iyo casriyeynta garsoorka.

Kulanka waxaa sidoo kale ka qeyb qaatay Guddoomiyaha Maxkamadda Rafcaanka gobolka Banaadir, Guddoomiyaha Maxkamadda gobolka Banaadir iyo masuuliyiin kale oo ka tirsan Hey’adaha Garsoorka dalka.

Guddoomiye Baashe ayaa xusay in Soomaaliya iyo Masar ay leeyihiin xidhiidh qotodheer, isla markaana ay ka go’antahay sidii ay iskaga-kaashan lahaayeen horumarinta nidaamka garsoorka labada dhinac, iyagoo si joogto ah isku dhaafsandoona tababarada iyo khibradaha.

Saraakiisha Hay’adaha Garsoorka Masar ee kulanka ka qeybgalay ayaa uga mahadceliyay soo dhaweynta qiimaha badan ee loo sameeyay, waxayna muujiyay inay diyaar u yihiin inay si dhow uga wada shaqeeyaan horumarinta iyo casriyeynta caddaaladda iyo garsoorka labada dal.

Madaxweynaha Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya, Mudane Dr. Xasan Sheekh Maxamuud, ayaa maanta saxiixay sharciga Xeerka Shaqada Soomaaliya oo ay soo gudbisay Wasaaradda Shaqada iyo Arrimaha Bulshada, kaas oo horey ay u ansixiyeen labada Golle ee Baarlamaanka Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya.

Xeerkani wuxuu muhiim u yahay xaqiijinta xuquuqda shaqaalaha iyo abuurista jawi shaqo oo cadaalad ah, iyadoo uu ku saleysan yahay mabda’a sinnaanta iyo xorriyadda shaqaalaha. Waxaa sidoo kale diiradda lagu saarayaa in shaqaalaha Soomaaliyeed ay helaan xuquuqda ay ka leeyihiin goobaha shaqada, iyadoo la ilaalinayo danta guud iyo horumarka dhaqaalaha dalka.

Ugu dambeyntii, Wasiirka Shaqada iyo Arrimaha Bulshada Xukuumaadda Federaalka Soomaaliya, Mudane H.E. Yusuf Mohamed Adan, ayaa uga mahadceliyay Madaxweynaha Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya saxiixa sharcigan, kaas oo markii ugu horreysay 52 sano ka dib wax ka beddel iyo casriyeyn lagu sameeyay. Xeerkani wuxuu la jaanqaadayaa hannaanka dowlad dhiska, ganacsiga xorta ah ee dalka ka hanaqaaday, iyo xaqsiinta shaqaalaha si waafaqsan diinteena suubban iyo xeerarka caalamiga ah ee shaqaalaha.

Maareeyaha Guud ee Hay’adda Nidaamka Aqoonsiga iyo Rasiidhinta (NIRA), Mudane Cabdiweli Cali Cabdulle (Timacadde), ayaa maanta Xarunta NIRA ku qaabilay Madaxa Hay’adda IOM-Somalia, Mudane Manuel M. Pereira. Kulanka ayaa looga hadlay sidii labada hay’adood ay isaga kaashan lahaayeen aqoonsi-siinta barakacayaasha gudaha iyo dadka dibadda ka soo laabta (returnees).

Hirgelinta nidaam aqoonsi oo mideysan ayaa muhiimad weyn u leh Soomaaliya, iyadoo ujeedadu tahay in si sahlan loo aqoonsado dadka ka faa’idaysta gargaarka bini’aadantinimo, iyo in xaqiiqda gargaarku gaaro dadka ugu baahan ee xaqa u leh. Aqoonsi-siinta waxaa sidoo kale lagu xaqiijinayaa in barnaamijyada bini’aadantinimo ay ku fuliyaan qaab cadaalad ah oo dhamaan dadka ay ka faa’iideystaan.

Sidaa darteed, wada-shaqeyntan ayaa qayb weyn ka qaadaneysa sidii loo dhamaystiri lahaa nidaamka aqoonsiga ee dalka, taas oo kaalin weyn ka ciyaari doonta nidaamka maamulka iyo ilaalinta xuquuqda dadka ugu nugul ee dalka.

Wasiirka Shaqada iyo Arrimaha Bulshada XFS, Mudane Xildhibaan Yuusuf Maxamed Aadan oo uu wehliyo Agaasimaha Guud ee Wasaaradda, Mudane Yuusuf Waddani ayaa maanta kulan kula qaatay Xafiiskiisa wafdi ka socday Safaaradda Norway ee Soomaaliya oo uu hoggaaminayay Sii-hayaha Safiirka, Mudane Carsten Carlsen.

Kulanka ayaa diiradda lagu saaray sidii loo yareyn lahaa muhaajiriinta socdaalka dibadda ah si loogu abuuro barnaamijyo shaqo iyo xirfado ay ku shaqeystaan iyo in sare loogu qaado arrimaha la xiriira ilaalinta bulshada nugul (Social Protection).

Wasiirka Shaqada iyo Arrimaha Bulshada XFS ayaa uga mahadceliyay dowladda Norway taageerada ay siiso shacabka iyo dowladda Soomaaliyeed.

Madaxweynaha Koonfur Galbeed Mudane Cabdicasiis Xasan Maxamed Laftagareen ayaa saxiixay shrciga naafada Koonfur Galbeed oo ay diyaarisay Wasaarada Haweenka Dowladda Koonfur Galbeed.

Wasiirka Haweenka Marwo Shamsa Maxamed Yaroow, Agaasimaha madaxtooyada Cabdifataax Mahad iyo madax ka socotay Qaramada Midoobay gaar ahaan xafiiska xuquuqul insaanka ayaa goobjoog ahaa munaasabada saxiixa sharciga naafada.

Guddoomiyaha Gobolka Banaadir ahna Duqa Magaalada Muqdisho Mudane Maxamed Axmed Amiir ayaa dhagax dhigay Beerta Ummadda ee Gobolka Banaadir, oo qeyb ka ah qorshaha horumarinta Caasimadda Muqdisho.

Duqa Muqdisho Mudane Maxamed Axmed Amiir ayaa sheegay in mashruucaan uu yahay mid loogu tala-galay helitaanka goobo nasiino iyo dalxiis oo bulshada ka wada dhaxeeya, taasi oo ardeyda, dalxiisayaasha iyo qeybaha kala gedisan ee bulshada fursad u siineysa in ay isugu yimaadaan.

Mashruucaan ayaa laga hirgelinaya Degmada Waaberi gaar ahaan meel aan ka fogeyn Garoonka Diyaaradaha Aadan Cadde ee Magaalada Muqdisho, iyadoona Munaasabadda dhagax dhigga uu goobjoog ka ahaa Guddoomiyaha Degmada Waaberi Mudane Maxamed Sayid Cali, Agaasimeyaal iyo qeybaha kala gedisan ee Bulshada.

Wasiiru dowlaha wasaaradda arrimaha dibedda iyo xiriirka caalamiga XFS Cali Cumar (Cali balcad) ayaa garoonka diyaaradaha Muqdosho ku qaabbilay wasiir ku xigeenka arrimaha dibedda dalka Azerbaijan Yalchin Refiyev iyo wafdi uu hoggaaminayo.

Labada dhinac ayaa waxay ka wada hadli doonaan xoojinta xiriirka diblomaasiyadeed ee Soomaaliya iyo Azerbaijan iyo sidii loo adkayn lahaa iskaashiga labada dowladood.