Ciidammada Xoogga Dalka Soomaaliyeed iyo kuwa Deegaanka ayaa xalay howlgallo qorsheysan ka fuliyay koonfurta Gobolka Mudug, gaar ahaan deegaanka Ceel-saacid oo ay khawaarijtu saldhigyo ku lahaayeen. Howlgalladaas ayaa si gaar ah loogu beegsaday saldhigyo iyo Gaadiid dagaal oo ay kooxaha khawaarijta isticmaalayeen.

Saraakiisha Ciidammada ayaa xaqiijiyay in howlgallada lagu beegsaday Gaadiid dagaal, kuwaas oo gaaraya saddex, sidoo kalena saldhigga khawaarijta ay ku lahaayeen halkaas la burburiyay. Wararka laga helayo ayaa tilmaamaya in howlgalladaasi ay sababeen qasaare xooggan oo gaaray kooxda khawaarijta ah, islamarkaana ay xoojinayaan dadaallada dowladdu ugu jirto ka hortagga iyo ciribtirka kooxahan argagixisada ah ee ku sugan qeybo ka mid ah dalka.

Saraakiishu waxa ay sidoo kale sheegeen in howlgalladan ay qayb ka yihiin qorshayaasha amni ee ka socda gobolka Mudug, kuwaas oo lagu xoojinayo amniga iyo xasiloonida deegaannada ay khawaarijtu ka joogaan. Ciidammada Xoogga iyo kuwa Deegaanka ayaa u muuqda inay si wadajir ah uga shaqeynayaan hawlgallada lagu ciribtirayo khawaarijta, iyada oo ujeedadu tahay in la xaqiijiyo amniga shacabka iyo dhismaha dowladnimada.

Wasiirka Maaliyadda XFS Mudane Biixi Imaan Cige iyo wafdi uu hoggaaminayo oo safar shaqo ku gaaray dalka Kuwait ayaa maanta waxa uu kulan miro-dhal ah la qaatay dhiggiisa Wasiirka Wasaaradda Maaliyadda Kuwait Marwo Eng. Nuura Sulaymaan Al-Fassam iyo saraakiil sare oo Wasaaradda Maaliyadda Kuwait ka tirsan.

Kulanka oo ay Wasiirka Maaliyadda ku wehlinayeen Guddoomiyaha Bangiga dhexe ee Soomaaliya mudane Cabdirahman Maxamed Cabdullaahi iyo Safiirka Soomaaliya u fadhiya magaalada Kuwait City Dr. Cabdullaahi Maxamed Sheekh ayaa waxaa diiradda lagu saaray arrimaha horumatinta Maaliyadda Soomaaliya iyo xiriirka labada dal ee iskaashiga dhaqaalaha.

Kulanka oo miro-dhal ahaa ayaa labada dhinac waxa ay si gaar ah u dul istaageen arrimaha maalgalinta iyo Ganacsiga oo madaxda Dowladda Soomaaliya ay dhawaanahaanba juhdi gaar ah ku wadeed sidii loo maalgalin lahaa ilaha soosaarka dhaqaalaha dalka.

Wasiirka Maaliyadda XFS Mudane Biixi Imaan Cige ayaa uga mahadceliyay Dowladda Kuwait taageeradeeda taariikhiga ah ee ay ku laheyd hannaankii deyn cafinta Soomaaliya, waxaa kale oo uu balan qaaday in ay xoojinayaaan xiriirka wadashaqeyneed ee ay Dowladda Kuwait la leedahay Dowladda Soomaaliya si loo kobciyo dhaqaalaha iyo qorshe yaasha maalgalineed ee u dagsan Dowladda Soomaaliya.

Danjiraha Dowlada federaalka ee Soomaaliya u fadhiya Dalka Aljeeriya Danjire Yusuf Axmed Xasan (Yusuf Jeego) ayaa maanta kulan muhiim ah la qaatay wasiirka wasaarada tacliinta sare ee dowladda Aljeeriya mudane Prof Kaamil Badaari.

Labada masuul ayaa ka wada halday xoojinta xiriirka iyo iskaashiga labada dawladood ee Soomaaliya iyo AlJeeriya, sidoo kale waxay kawada hadleeyn sidii garab buuxa looga siin lahaa dowladda Soomaaliya, gaar ahaan horumarinta arrimaha waxbarashadda iyo sidii deeq waxbarasho ay uga heli lahaayeen Ardayda Somaaliyeed dalka Aljeeriya.

Kulan ka Danjiraha iyo Wasiirka Tacliinta sare ayaa ku soo dhamaaday si wanaagsan Waxayna labada Masuul isla Af-garteen In Kor loo qaado is-kaashiga waxbarasho ee labada dowladood.

• Wasiirka Warfaafinta, Dhaqanka iyo Dalxiiska ee Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya, Mudane Daa’uud Aweys Jaamac ayaa maanta shir guddoomiyay kulanka guud ee hay’adaha DFS, Dowlad Goboleedyada, Ururrada Bulshada, Saaxiibada Caalamka ee Soomaaliya, Hay’adaha Caalamiga iyo Kuwa Maxalliga ah ee Soomaaliya kala shaqeeya arrimaha la dagaalanka fikradaha xag jirka ah iyo ka hortagga falalka argagixisonimada ee nabadda ka dhanka ah (Preventing & Countering Violent Extremism).

Kulankan oo ay soo qaban-qaabiyeen Hay’adda Qaran ee Tubsan ee La Dagaalanka Fikradaha Xag-Jirka ah ayaa waxaa looga dooday halka ay marayaan hawlaha la dagaalanka fikradaha xagjirka iyo argagixisonimada iyo sidii hay’adaha ku mideysan hawshan ay iskaga kaashan lahaayeen dardar-gelinta barnaamijkan oo muhiim u ah in Soomaaliya ay dib u hesho xasilooni buuxda, qeybna ay ka qaadato nabadda gobolka iyo tan caalamka.

Wasiirka Warfaafinta, Mudane Daa’uud Aweys oo hadal ka jeediyay kulanka ayaa xusay in hawlaha la xiriira fikradaha xajirnimada ee rabshadaha wata aan laga mira dhalin karin haddii aanay jirin iskaashi buuxa oo dhex mara hay’adaha dowliga ah, bulshada iyo qeybaha kale ee muhiimka u ah najaxinta qorshahan qaran.

Sidoo kale, Wasiir Daa’uud ayaa xusay muhiimadda isku duwidda shaqooyinka barnaamijkan oo noqon kara waddada keliya ee lagu xaqiijin karo in jawaab celin waafi ah oo dhameystiran, iskuna dhafan laga bixiyo caqabadaha xagjirnimada rabshadaha wata.

Wasiirka ayaa sidoo kale kulanka uga warbixiyay hawlgalladii ugu dambeeyay ee Ciidamada Qalabka Sida ay ku qaadeen Khawaarijta, kuwaas oo guulo la taaban karo laga soo hoyay, isla markaana ku ammaaney shacabka sida ay ugu baraarugsan yihiin damaca guracan ee Khawaarijta oo mar walba lid ku ah nolosha iyo bedqabka dalka iyo dadka Soomaaliyeed.

Danjiraha Talyaaniga u fadhiya Soomaaliya, Pier Mario Daccò Coppi iyo Ku-Xigeenka Wakiilka Hay’adda Horumarinta ee Qaramada Midoobay (UNDP) Dr. Christopher Laker iyo mas’uuliyiin kale ayaa iyaguna kulankan hadal ka jeediyay, iyagoo ku amaaney Hay’adda Tubsan iyo Dowladda Federaalka Soomaaliya sida ay uga go’an tahay baabi’inta fikradaha xagjirnimada iyo inay Soomaaliya u horseedaan nabad, barwaaqo, horumar bulsho iyo mid dhaqaale intaba.

Ciidammada Xoogga Dalka Soomaaliyeed iyo kuwa deegaanka ayaa si rasmi ah ula wareegay deegaanka Aboorreey ee gobolka Hiiraan, halkaasi oo saaka aroornimadii Ciidamadu ku qaadeen weerar saf ballaaran ah.

Ciidamada Qaranka iyo kuwa deegaanka ayaa u daatay godad ay Khawaarijtu gudaha deegaanka ka qoteen saacadihii u danbeeyay.

Saraakiisha Ciidamada ee howlgalka hoggaaminayay ayaa xaqiijiyay maydadka khawaarij tiro beel ah oo daadsan gudaha deegaanka, waxayna xuseen in kuwooda badbaaday ay duurka u baxsadeen halkaasi oo wali lagu sii baacsanaayo firxadka Khawaarijtii lasoo qalday.

Madaxweynaha dowladda Koonfur Galbeed Mudane Cabdicasiis Xasan Maxamed Laftagareen ayaa magaalada Muqdisho kulan kula qaatay Danjiraha dowladda Ingiriiska u fadhiya Soomaaliya Mike Nithavrianakis.

Madaxweynaha iyo Safiirka Ingiriiska ayaa kulankooda kaga wada hadlay amniga guud ee deegannada Koonfur Galbeed, mashaariicda dowladda Ingriiska ay ka waddo deegannada Koonfur Galbeed iyo arrimaha siyaasadda guud ee Soomaaliya.

Wasir Dowlaha Wasaaradda Caafimaadka iyo Daryeelka Bulshada XFS, Dr. Maryama Mohamed Hussein, ayaa booqatay hooyo ku dhashay afar mataano ah (gabdho) qeybta VIP ee Isbitaalka Hooyada iyo Dhallaanka ee Banaadir iyada oo halkaas uga muujisay tahniyad iyo taageero.

Booqashadan ayaa qayb ka ahayd kormeer shaqo oo Wasiiru Dowluhu ku sameysay Isbitaalka Banaadir halkaas oo ay horey ula kulantay hooyada inta lagu guda jiray xilliga uurka, waxayna ballanqaadday in ay dib u soo booqan doonto marka ay umusho – taasoo maanta rumoowday.

Dr. Maryama ayaa sidoo kale uga mahadcelisay maamulka iyo dhammaan howl-wadeenada caafimaadka ee Isbitaalka Banaadir ka howlgala dadaalka ay ugu jiraan badbaadinta hooyooyinka iyo dhallaanka Soomaaliyeed Wasiir dowlaha ayaa si gaar ah ugu bogaadisay hawlkarnimada iyo xilkasnimada ay ku shaqeeyaan taasoo muhiim u ah horumarinta adeegyada daryeelka caafimaadka ee dalka.

Warsaxaafadeed ka soo baxay saaxiibada beesha caalamka ayaa lagu soo dhaweeyay gogosha Qaran ee uu Madaxweynaha Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya Mudane Xasan Sheekh Maxamuud uu u fidiyay siyaasiyiinta iyo hogaamiyaasha bulshada si aragtidooda iyo dadaalkooda uu qeyb ugu noqdo dagaalka khawaarijta iyo dhismaha dowladnimmo casri ah oo ku dhisan demoqraadiyad iyo nidaam Federaal ah.

Warsaxaafadeed ka ayaa sidoo kale lagu bogaadiyey howlgallada dalka looga xoreynayo Khawaarijta kuwaas oo Argagixisada lagu naafeeyay, islamarkaana looga khaarajiyay horjoogayaal iyo maleeshiyaad halis ku ahaa dadka Soomaaliyeed.

“Waxaan ku bogaadinaynaa ragga iyo haweenka adkeysiga leh ee ka tirsan Ciidamada Ammaanka ee Soomaaliya iyo Hawlgalka Taageerada iyo Xasilinta Midowga Afrika ee Soomaaliya (AUSSOM) dadaalka ay ugu jiraan ka-hortagga is-ballaarinta Al-Shabaab ee Shabeellaha Hoose iyo Shabeellaha Dhexe, Waxaa naga go’an in aan dowladda iyo dadka Soomaaliyeed ku garab-istaagno halganka ay ugu jiraan dhismaha qaran nabdoon, demoqoraadi ah isla-markaana barwaaqo ah” ayaa lagu yiri qoraal Beesha caalamka.

Ra’iisul Wasaaraha Xukuumadda Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya, Mudane Xamsa Cabdi Barre, ayaa guddoomiyey shir looga hadlayey dhaqangelinta adeegsiga Aqoonsiga Qaranka iyo isku-xirka Aqoonsiga iyo adeegyada muhiimka ah ee ay isticmaalaan dadweynaha, taas oo meesha ka saareysa in ka badan 34 sano oo muwaadiniinta Soomaaliyeed ahaayeen aqoonsi la’aan.

Ra’iisul Wasaaraha, ayaa sheegay in adeegsiga dhijitaalku yahay fursad horumarineed oo saldhig u ah dhammaan qorsheyaasha kala ee dhinacyada dhaqaalaha, siyaasadda, amniga iyo in Soomaaliya ay noqoto tusaalaha horumar ee gobolka iyo caalamka intiisa kale.

Ra’iisul Wasaaraha, ayaa xusay in la sameeyey dhammaan shuruucdii iyo hageyaashii kale ee saldhigga u ahaa ilaalinta xogta muwaadiniinta, Xukuumadduna ay ballanqaadeyso in dadweynaha la diiwaangeliyo oo aqoonsi la siiyo, isaga oo faray Hey’adaha heerarka kala duwan ee Dowladda JFS iyo Hey’adaha aan dowliga ahayn ee bixiya adeegyada uu aqoonsiga muhiimka u yahay in ay bixinta adeegyada ku xiraan Aqoonsiga Qaranka.

Ra’iisul Wasaaraha Xukuumadda Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya mudane Xamsa Cabdi Barre ayaa xafiiskiisa ku qaabilay ku-simaha Danjiraha Jamhuuriyadda Shiinaha u fadhiya Soomaaliya Mr Chen Wendi.

Ra’iisul Wasaaraha iyo Safiirka, ayaa ka wada hadlay xoojinta xiriirka iyo iskaashiga u dhaxeeya labada waddan ee Soomaaliya iyo Shiinaha, iyo sidii kor loogu qaadi lahaa taageerada dhinacyada kala duwan leh ee uu Shiinaha siiyo dalkeena, gaar ahaan dhinacyada bani’aadannimada.