Muqdisho, Febaraayo 23, 2021; Madaxweynaha Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya Mudane Maxamed Cabdullaahi Farmaajo ayaa tacsi tiiraanyo leh u diray guud ahaan ummadda Soomaaliyeed, gaar ahaan bulshada Gobolka Hiiraan ee Dowlad Goboleedka Hirshabelle oo caawa uu ka baxay Alle ha u naxariistee Ugaas Xasan Ugaas Khaliif Ugaas Rooble.

Madaxweynaha ayaa xusay in Ugaasku uu ahaa hurmuud dhaqan oo lagu soo hiran jiray, door muuqdana ka soo qaatay dib u heshiisiinta dadka Soomaaliyeed, adkeynta wadajirka iyo dadaalladii dib u dhiska dowladnimada.

“Innaa Lillaahi Wa Innaa Ileyhi Raajicuun. Alle ha u naxariistee Ugaas Xasan Ugaas Khaliif Ugaas Rooble oo ka mid ahaa tiirarka dhaqanka Soomaaliyeed oo caawa ku geeriyooday magaalada Muqdisho. Ugaasku waxa uu astaan u ahaa saldanad dhaqan oo facweyn oo kaalin muhiim ah kaga jirtay wada noolaashaha bulshada Gobolka Hiiraan iyo guud ahaan dalka.”

Madaxweyne Maxamed Cabdullaahi Farmaajo ayaa Marxuumka Alle u weydiiyey in uu hoygiisa ka yeelo Jannatul Fardowsa, samir iyo iimaanna uu ka siiyo qoyskiisa iyo guud ahaan dadka Soomaaliyeed ee uu ka geeriyooday.

Wasiirka Arrimaha Dibadda Soomaaliya Amb: Maxamed Cabdirisaaq Maxamuud ayaa warbaahinta Dowladda uga warramay Kulankii gaarka ahaa ee Golaha Ammaanka Qaramada Midoobay ay uga hadleen xaaladda Soomaaliya.

Wasiirka wuxuu sheegay in shirka si gaar ah diirada loogu saaray arrimaha Doorashada iyo bini-adanimada Soomaaliya, isagoo jeediyay warbixin dhinacyo badan taabaneysaty.

Wasiirka Wasaaradda arrimaha dibada Soomaaliya Mudane Maxamed Cabdirisaaq Maxamuud ayaa xoojiyay in ay muhiim tahay hirgelinta heshiiskii 17-kii September, taas oo horseedeysa in la gaaro doorasho loo dhan yahay.

“ Arrinkan markii ugu horeysay ma ahan meelo kala duwan baan kaga soo hadalnay heshkiiskii 17-kii September waa heshiis taagan una baahan in la fuliyo,” ayuu yiri Wasiir Cabdirisaaq.

Wakiilka Qaramada Midoobay ee Soomaaliya James Swan oo ka hadlay shirka ayaa sheegay in heshiiskii la gaaray 17-kii Sebtember u yahay kan ugu habboon ee lagaga bixi karo dib u dhaca dooarshada, iyo xaqijinta in hoggaamiyayaasha Soomaaliya ay idan cad u haystaan wajaibaadkooda isla markaana loogu soo noqon lahaa in mudnaanta la siiyo ajandayaasha Qaranka.

Waxa uu shegya inay ku dadaalayaan sidii ay labada mamaul ee Jubaland iyo Puntland ugu soo biiri ahaayeen wadahadallada.

Agabkan Caafimaad oo ka kooban ilaa afar Mishiin oo ah kuwa neefta siiya bukaanada ay ku adkaato in ay helaan Oxygen ku filan, kana yimid ganacsato kasoo jeeda Galmudug oo ku deeqay in lagu caawiyo bukaanada wajahaya qatarta Caafimaad ee ka jirta qaar ka mid ah Isbitaalada Gobolka Galgaduud , loona soo wakiishey wareejintooda, Wasiiru Dowlaha Caafimaadka Galmudug Mudane Axmed Mirre Faafaale ayaa maanta si rasmi ah loogu wareejiyay Maamulka Isbitaalka weyn ee Magaalada Samareeb gaar ahaan qaybtiisa la tacaalida Xaaladaha Covid-19.

Dr. Axmed Mahdi, Agaasimaha Guud ee Isbitaalka oo u mahad celiyay Ganacsatada ku deeqday mishiinadan ayaa tilmaamey in baahida Isbitaalka ka jirto ay tahay mid baaxad leh oo u baahan in lagala qayb qaato sidii loo dabooli lahaa.

Wasiir Dowlaha Wasaaradda Caafimaadka Galmudug Axmed Mirre Faafaale ayaa tilaabadan lagu soo iibiyey Afartan Mishiin oo qayb ka ahaa gurmad ay sameeyeen ganacsato kasoo jeedo deegaanada Galmudug, ku sheegay in ay tahay mid kusoo aadey xili baahi weyn loo qabay helitaanka agabkan.

Agabkan caafimaad  oo xiligan ka mid ah kuwa dalku ugu baahida badan yahay ayaa caawin doona bukaanada uu soo rito Xanuunka Covid-19 oo Wasaaradda Caafimaadka Galmudug ay shaacisey in ay sii kordhayaan dadka laga helay saacadihii ugu dambeeyay.

Ciidamada Amaanka Liibaya ayaa weerar qarsoodi ah oo ay ku qaadeen xabsi qarsoodi ah oo ku yaala koonfur-bari dalkaaasi liibiya ayaa ku guuleystay in badbaadiyaan 156 ruux oo ay 15-ka mid ah yihiin haweenka .

Howlgalkan oo ka dhacay magaalada Kufra ayaa dhacay 16-kii Febraayo kadib markii mid ka mid ah tahribyaasha uu xabsiga ka baxsaday isbuucii lasoo dhaafay iyadoo loo wareejinayo goob kale oo la doonayay in la xiro .

Qofkaan ayaa waxaa gacanta ku dhigay ciidamada amaanka ka dib wareysi ay la yeesheen iyo sidoo kale baaritaanno dheeraad ah ay ku sameeyeen axadii lasoo dhaafay .

Sidoo kale Ciidamada amaanka ayaa qabtay ugu yaraan lix tahriibiyaal kale waxaana loo gudbiyay dacwad oogayaasha hase ahaatee mas’uuliyiinta Liibiya waxay sheegeen inay weerareen xabsi qarsoodi ah tahriibyaasha magaalo ku taal koonfur-bari oo ay isticmaali jireen kooxaha ka shaqeeya arrimaha tahriibkan iyadoo muhaajiriinta ay dhibaatooyin farabadan kala kulmi jireen.

Muhaajiriinta la soo badbaadiyay oo u kala dhashay dalalka Soomaaliya, Eriteriya iyo Suudaan waxaana la dejiyay goobo amaan ah waxaana la siiyay raashin, dhar iyo bustayaal

Liibiya waxay gashay fowdo ka dib kacdoonkii 2011 ee lagu riday laguna dilay hogaamiyihii mudada dheer Muammar Gaddafi. Waddanku wuxuu u kala jabay dowlad caalami ah oo la aqoonsan yahay oo fadhigeedu yahay caasimadda, Tripoli, iyo kooxo kale ee kasoo horjeedo.

Mootooyin iyo gaaridareemo ayaa saf ugu jira in biyo xareed ah ay ka dhaamiyaan War-caday oo ah isha keliya ee bulshada magaalada Xudur biyaha xareedda ay ka helaan.

Warta waxa biyaha banaanka uga soo saara nidaamka soolarka cadceedda ku shaqeeya iyo qalab kale ee loogu talagalay oo saacado kooban shaqeeya, mana dabooli karo baahiyaha looqabo biyaha xareedda, waana hal tubo oo ciriiri ah oo safaf dhaadheer loogu jiro sidii biyaha looga dhaansan lahaa.

Waa abaare tobanka barqanimo dadka iyo duuyada goobta taagan waxay saf dheer soo galeen lixdii aroornimo sida ay sheegeen ilaa hadana lama siideynin, sababtuna waxay tahay waxa la sugayaa inta cadceeda ka kululaanayso oo soolarada biyaha ugu shubayaan haanta.

Xuseen Xasan iyo Cabdulaahi Warsame Cali oo ah shaqaalaha gacanta ku haya maamulka  warta weyn ee War-cadey ayaa waxa ay ii cadeeyeen in ciriiri badan uu ka jiro, waxayna sabab uga dhigeen in dadka sida joogtada ah u dhaansada ay barkado ku kedsanayaan, wartana ay u baahan tahay in loo helo matoor weyn oo biyaha haanta qeybteeda sare gaarsiin kara.

Magaada Xudur waxay leedahay ceelal farabadan oo isugu jira ceel gacmeedyo iyo ceel matoor haseyeshee biyaha ceelashaan macaan ma ahan ee dhanaanka ayaa ku badan, sidaa darteed biyaha macaan ee ku jira War-caday waxa loo isticmaalaa cabdidad, cunto karinta iyo dhaqidda dharka, waxaana gudaheeda la dhigay baca biyaha keydiya, wasakhdana ka ilaalisa.

Safiirkii Talyaaniga u joogay dalka Jamhuuriyadda Dimoqraadiga ee Koongo ayaa lagu dilay bariga dalkaasi sida ay sheegtay Wasaaradda Arrimaha dibadda ee Talyaaniga.

Dilka ayaa yimid kadib markii weerar lagu qaaday kolonyo gaadiidka Qaramada Midoobay ay leedahay oo marayay magaalada Kanyamahoro.

Weerarka ayaa waxaa uu ka dhacay bariga dalka Jamhuuriyadda dimoqraadiga ee Koongo, taas oo loo soo gaabiyo DRC.

Sida laga soo xigta Wasaaradda Arrimaha dibadda ee Talyaaniga Danjire Luca Attanasio, ayaa markii hore dowladda Talyaaniga u qaabilsanaa madaxa howlgallada Kinshasa tan iyo 2017 balse snaadkii 2019 ayaa laga dhigay safiirka Talyaaniga u qaabilsan dalka Jamhuuriyadda Dimoqraadiga ee Koongo.

Wafdi ka socda Dowlad Goboleedka Galmudug ayaa maanta kormeer shaqo ku tegay Dekadda Degmada Hobyo, halkaasi oo ay ku soo xiratay Dooni Ganacsi muddo bil gudiheed ah, iyagoo kormeer indha indhayn ah ku sameeyey dhismaha dekadda Hobyo iyo qaabka wax uga dagayaan halkaasi.

Wafdigaan ayaa waxaa hor kacayay Wasiiru dowlaha Wasaaradda Gaadiidka Cirka iyo Dhulka Galmudug oo ay wehlinayaa Wasiir ku-xigeenka Wasaaradda Maaliyadda, mas’uuliyiin kale iyo maamulka Degmada Hobyo.

Maareeyaha Dekadda Habyo Cabdirisaaq Maxamed Ducaale iyo Guddoomiye ku-xigeenka Maamulka Hobyo ayaa ku soo dhaweeyey dekadda wafdiga ka socday Galmudug, iyagoo warbixin ka siiyay howlaha ka socda dekadda magaalada Hobyo.

Wasiir ku-xigeenka Wasaaradda Maaliyadda Galmudug Muqtaar Cali Cismaan iyo Wasiiru dowlaha Wasiiradda Gaadiidka, Cirka iyo Dhulka Abshir Cabdi Sheekhow ayaa sheegay in dowlad Goboleedka Galmudug ay ganacsatada u samaynayso canshuur dhaaf, si loogu dhiiri geliyo in degaankooda maalgashtaan.

Magaalada Hobyo ayaa waxaa ka socda howlo ganacsi oo maalinba maalinka ka dambeeya sii xoogaysanaysa, isla markaana ay ganacsatada Galmudug ku sii dhiiranayaan maalgashiga deegaankooda.

Kulanka todobaadlaha ah ee Wasaaradda Caafimaadka Galmudug oo ay maanta wadajir u shir-guddoominayeen Wasiiru-Dowlaha Wasaaradda Caafimaadka Axmed Mire Cali “Faafaale” iyo Wasiir Ku-xigeenka  Wasaaradda Caafimaadka Dr. Mahad Caabi Ciise ayna ka qayb galeen Agaasimaha Guud ee Wasaaradda Caafimaadka Galmudug Dr. Cabdiweli Maxamed Axmed, Agaasime waaxeedyada, madax qaybeedyada iyo Isku-duwayaasha Degmooyinka ayaa lagu gorfeeyay xaaladaha Caafimaad ee deegaannada Galmudug, marxaladda dib usoo laabashada COVID-19 iyo in lasii labo jibaaro howlaha Wasaaraddu ay bulshada u heyso.

Kulankan ayaa warbixinno looga dhageystay shaqaalaha kala duwan iyo madax qaybeedyada, kuwaa oo soo bandhigey warbixinada iyo xogaha la uruuriyey todobaadkan ee la xiriira bukaanada laga helay xanuunka COVID-19, tirada baaritaanada la sameeyay iyo xaaladaha rasmiga ah ee ka jira xarumaha waaweyn ee hore loogu qorsheeyay in ay qaabilaan dadka uu soo rito Xanuunka sida dhaqsida leh ku faafa ee COVID-19.

Wasaaradda Caafimaadka Galmudug ayaa sidoo kale shaacisay in 48-kii saac ee ugu dambeeyay la diiwaan galiyey labo qof oo uu soo ritay xanuunka COVID-19, kuwaa oo baaritaanka ku marey magaalada Samareeb ee xarunta Galmudug.

Madaxtooyada Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya waxay mar kale ugu yeeraysaa Madaxweyneyaasha Dowlad Goboleedyada Puntland iyo Jubaland in ay ku soo biiraan shirka wadatashiga ah ee lagu dhammeystirayo talo soojeedintii ay isla meel dhigeen Guddigii Farsamada ee ku kulmay Baydhabo 15-16 Febraayo 2021.

Dowladda Federaalka Soomaaliya, iyada oo ka duuleysa baahida loo qabo in dalka doorasho loo jiheeyo waxay xal u aragtaa in dhammaan Dowlad Goboleedyada ay ka qeyb qaataan dhameystirka geeddi socodka doorashooyinka dalka, loogana gudbo marxaladdan hadda lagu jiro wada hadal, isqancin iyo in loo tanaasulo danta guud.

Dowladda Federaalka Soomaaliya waxaa ka go’an in dalka loo jiheeyo doorasho, lagana mira dhaliyo heshiiskii 17kii Sebteembar 2020 ay Madaxda Dowladda Federaalka iyo Dowlad Goboleedyada ku gaareen magaalada Muqdisho iyo habraacyadii lagu dhammeystiray fulinta heshiiskaas.

Kulunka Waciyigalinta Cudurka dilaaga ah ee Corona Virus ayaa maanta ka dhacey Magaalada Baydhabo waxaa si wadajir ah u soo qabanqaabiyey Wasaaradda Caafimaadka Maamulka Gobolka iyo kan Degmada Baydhabo.

Waxaana Kulunka Waciigalin laxariirta Covid-19 lagu siinaayey Gudoomiyaasha 10ka Xaafadood ee Magaalada Baydhabo si iyaguna ay ugaarsiiyaan Bulshada Ku nool xaafadaha ay maamulaan.

kulunka oo ay ka soo qeyb galeen Wasiirka Wasaaradda Caafimaadka , Gudoomiyaha Gobolka , Saraakiil caafimaad , Gudoomiyaasha Xaafadaha iyo ururada Dhalinyarada ayaa ugu horeen Waxaa ka hadley Gudoomiye Kuxigeenka Maamulka Degmada Baydhabo Isxaaq Maxamed Ali (TEEGAAB) iyo Gudoomiyaha Gobolka Baay Ali Wardheere Dooyow.

Wasiirka Caafimaadka Koonfur Galbeed Maxamed Usmaan Jiidow ayaa ka qeyb_galiyaasha Kulinka Waciigalinta ah kula dar-daarmey in ay ku dadaalaan sidii Bulshada Ay ugu waciyigalin lahaayeen Yareenta iyo Ka hortaga Cudurka Covid-19.

Bishan fabuary aynu kujirno 84 baritaan oo la xariira Cudurka Coroona virus wasaaradu ay ka sameysey Magaalada Baydhabo waxaa laga heley 11 ruux.