Waxaa sii kordhaya khasaraha Al-Shabaab loogu geystay howlgal ay ciidamada Xoogga Dalka iyo kuwa daraawiishta Koonfur Galbeed ay si wada jir ah uga fuliyeen deegaanno hoostaga Degmada Waajid ee Gobolka Bakool.

Guddoomiyaha Degmada Waajid Maxamed Macalin Yuusuf oo la hadlay Radio Muqdisho ayaa sheegay in ay korortay tirada maleeshiyada Al-Shabaab ee looga dilay howlgalkii maanta, kuwaasi oo tiradoodu gaartay ilaa iyo 13 maleeshiyo ah, ayna jiraan khaasare kale oo kooxda la gaarsiiyay.

“Tuulooyin hoostaga degmada Waajid oo maalmihii la soo dhaafay ay argagixisada ku dhibaateynayeen shacabka ayaa lagu guuleystay in goobta laga ceyriyo, loona geysto jab xoogan, waxaana laga dilay 13 ka mid ah maleeshiyada Al-Shabaab, qaarkood iyaga oo dhaawac ah oo ay ciidanka soo qaadeen ayay jidka ku dhinteen”. ayuu yiri Guddoomiyaha Degmada Waajid.

Maxamed Macalin Yuusuf ayaa xusay in howlgalka uu yimid kaddib markii ay soo badatay cabashada ay maamulka u soo gudbiyeen dadka deegaanka oo qaarkood ka soo barakacay tuulooyinka, isagoo intaa ku daray in ay sii wadayaan howlgallada ka dhanka ah argagixisada Al-Shabaab.

Ciidamada xoogga dalka ayaa maalmihii dambe howlgallo ka waday qaar ka mid ah gobollada dalka, kaasi oo lagu ciribtirayo Nabad diidka Al-Shabaab, waxaana ay  ciidamada ka soo hooyeen howlgalladaas guulo wax ku ool ah, iyagoo ka qabsaday deegaanno badan oo ay kolkiisa hore dadka ku dhibaateyn jireen.

War-saxaafadeed ka soo baxay xafiiska Wasiiru dowlaha xafiiska Ra’isul Wasaaraha Xukuumadda Federaalka Soomaaliya ayaa lagu yiri, “Xafiiska Ra’iisul Wasaaraha waxa uu adkeynayaa in doorashada Guddoonka Guddiga Doorashooyinka Somaliland ee SEIT ay noqoto mid daah-furan, laguna qabto waqtigeeda, si ay u gutaan waajibaadka loo xil-saaray.”

War-saxaafadeedka ayaa u qornaa sida tan:

Iyadoo la tixraacayo warqadda ka soo baxday Guddiga Hirgelinta Doorashooyinka heer Federaal (FEIT) sumadeedu tahay TRX/010/AG/2021, kuna taariikheyrsan 4/08/2021, Ujeedadeeduna tahay Doorashada Guddoonka Soomaaliland (SEIT), ayaa guddiga doorashooyinka Soomaaliland oo ay warqadani sida tooska ah ugu socoto waxaa la farayaa inay fuliyaan Jadwalka doorashada Guddoonka guddiga.

Haddaba, Xafiiska Ra’iisul Wasaaraha wuxuu adkeynayaa in doorashada Hogaanka Guddiga ay noqoto mid daah furan laguna qabto waqtigeeda, si ay u gutaan waajibaadka loo xilsaaray.

Sidaa darteed hay’adaha dowladda ee arrintani quseyso waa inay kor joogteeyaan doorashada guddoonka guddiga, daneeyeyaasha caalamiga ah waxay u fasaxanyihiin kor joogteynta doorashada guddoonka guddiga.

Wasaaradda Caafimaadka Xukuumadda Federaalka Soomaaliya ayaa warbixinta maalinlaha ah ee xogta Feyruska Karoona ku sheegtay in la diiwaan geliyay 64 xaalado cusub oo COVID-19 ah 24-kii saac ee la soo dhaafay,  4 qof ayaa u geeriyootay, waxaana ka bogsatay 28 ruux.

Wasiirka Caafimaadka iyo Daryeelka Bulshada Xukuumadda Federaalka Soomaaliya, Marwo Fowziya Abiikar Nuur ayaa caddeysay in xaaladaha cusub laga diiwaan geliyay gobalka Banaadir (35), Puntland (23) Somaliland (3) iyo Galmudug (3) qof ah, 31 ka mid ah bukaannada la xaqiijiyay waa rag, halka 33-na ay yihiin haween.

Tirada xaaladaha COVID-19 ee dalka laga diiwaan geliyay ayaa gaartay 15,658 waxaa bogsootay 7,661 Ruux. guud ahaan 832 ruux oo kale ayaa u geeriyootay cudurka.

Marwo Fowziya Abiikar Nuur ayaa bulshada ka codsatay inay qaataan talooyinka caafimaad ee laga helayo khuburada caafimaadka ku takhasusay iyo wacyi gelinta kale ee bulshada lagu ogeysiinayo khatarta cudurkaan uu dadka ku keeni karo, maadaama uu markale soo labo kacleeyay halista cudurka COVID-19, ayna ku dadaalaan qaadasha talaalka cudurka.

Wafdi uu hoggaaminayo Ra’iisul Wasaaraha Xukuumadda Soomaaliya Maxamed Xuseen Rooble ayaa u ambabaxay magaalada London ee dalka Britain, Rooble ayaa halkaas uga qeyb galaya shirka caalami ah.

Shirka uu Ra’iisul Wasaare uga qeyb gelayo London waxaa looga hadlayaa sidii sare loogu qaadi lahaa ‘tayada waxbarashada carruurta’ sida lagu sheegay qoraal goordhaw ka soo baxay xafiiska Ra’iisul wasaaraha.

“Ra’iisul Wasaaraha Xukuumadda Federaalka Soomaaliya Mudane Maxamed Xuseen Rooble iyo Wefdi uu hoggaaminayo ayaa u ambabaxay magaalada London ee dalka Britain, halkaas oo uu uga qeyb galayo Shirka Caalamiga ah ee sara u qaadista tayada waxbarashada carruurta,” ayaa lagu yiri qoraalka.

Sidoo kale qoraalka ayaa lagu sheegay in Ra’iisul Wasaaruhu inta uu joogo UK uu kulamo la qaadan doono Ra’isul Wasaaraha dalka Ingiriiska Boris Johnson iyo mas’uuliyiin kale.

Qaramada Midoobey ayaa ugu baaqday dhammaan dhinacyada siyaasiyiinta ee dalka Tuunis inay ka fogaadaan rabashad iyo in dalka uu galo fowdo.

Afhayeenka xoghayaha guud ee Qaraamda Midoobe Farxaaan Xaq ayaa sheegay in Qaramada Midoobey ugu baaqeyso dhinacada isku khilaafsan siyaasadda dalkaTuunis inay  xaaladda dejiyaan kuna dhamaeeyaan khilaafka jira si xigmadeysan .

Afhayeenka ayaa ka gaabsaday inuu afgenbi ku tilmaamo wixii xalay ka dhacay dalka Tuunis.

Dhinaca kale, Midowga Yurub ayaa ugu baaqay madaxda Tuunis in la ixtiraamo dastuurka iyo sharciyada u yaal dalka.

Nabiila Misraali oo u ah Midowga Yurub afhayeen  ayaa sheegtay in ururka Midowga Yurub si hoose ula socda dhacdooyinkii  ugu danbeeyay  ee dalka Tuunis.

Madaxweynaha Tuunis ayaa xalay xilka ka qaaday ra’iisal wasaarihii dalkaas. Isagoo sidoo kalena joojiyay dhamaan howlihii baarlamaanka  dalkaas

Madaxweyne Qeys Saciid ayaa maanta sidoo kale xilka ka  qaaday wasiirada caddaladda iyo difaaca ee dalkaas.

“Hadaan ciidamada iyo saraakiisha booliska Soomaaliya, gaar ahaan qeybta Galmudug waxaa la rabaa inaan siyaasadda banaanka ka ahaano, sida uu Ra’iisul Wasaaruhu nafaray oo aan ka shaqeyno amniga doorashooyinka, anagoo u kala eexan musharaxiinta,” ayuu yiri Gaashanle Cumar Cabdi Shire Taliyaha booliska deegaanka Ceeldheere oo maanta warbaahinta la hadlay.

Sidoo kale Taliyaha ciidanka booliska deegaanka Ceeldheere oo hoos taga magaalada Dhuusamareeb Gaashanle Cumar Cabdi Shire ayaa ka warbixiyey ammaanka deegaankaas oo hadda si weyn loo adkeeyey, si looga hor tago dhagarta argagixisada Al-Shabaab.

Taliyaha ayaa xusay in amniga deegaanka uu yahay mid la isku haleyn karo, isagoo digniin u diray dadka ka been abuuraya Nabadgelyada deegaanka ee faafinaya warar lid ku ah amniga, ayna ku qaban doonaan gacan bir ah.

Madaxweyne Ku Xigeenka Dowladda Hirshabeelle Yuusuf Axmed Hagar ayaa kulan qada Sharaf ah maanta u sameeyay wasiirrada iyo xildhibaanada labada Aqal ee Baarlamaanka Federaalka ee deegaan doorashadoodu tahay Hirshabeelle.

Kulankaan ayaa ahaa is xogwareysi la xiriira xaaladda Hirshabelele, ka shaqeynta midnimada iyo horumarinta Hirshabeelle, waxaana goobjoog ahaa Madaxweynihii hore ee Hirshabelle Cali Cabdullaahi Cosoble.

Madaxweyne ku xigeenka Dowladda Hirshabeelle Yuusuf Axmed Hagar oo hadal ka jeediyay kulanka ayaa ka hadlay muhiimada ay leedahay ka shaqeynta Midnimada Hirshabeelle, mar uu soo hadal qaaday arrimaha Doorashooyinka ayuu sheegay Hirshabelle ay ka dhici doonto doorasho daah furan oo xor iyo xalaal ah.

Sidoo kale Madaxweyne ku xigeenka ayaa ka sheekeeyay dadaallo dib u heshiisiin ah uu waayihi dambe uu ka waday magaalooyinka Beledweyne iyo muqdisho, isagoo tilmaamay in hadda ay meel wanaagsan u marayaan dadaaladaasi.

Wasiir ku xigeenka wasaaradda caafimaadka iyo daryeelka bulshadda xukuumafdda federaalka Soomaaliya Dr. Axmad Xuseen Macalin ayaa maanta gudaamay agab daawo ah.

Daawadaan maanta lagu wareejiyey wasaaradda caafimaadka waxaa iska soo aruuriyey dhalinyaro Soomaaliyeed oo qurbaha ku nool, kuwaas oo ugu deeqay isbitaalka guud ee Martiini.

Wasiir ku xigeenka wasaaradda caafimaadka iyo daryeelka bulshadda xukuumafdda federaalka Soomaaliya Dr. Axmad Xuseen Macalin ayaa uga mahad celiyay dhalinyaradda caawinta ay u fidiyeen Bulshadda Soomaaliyeed.

Isbitaalka Martiini waa xarunta ugu weyn dalka ee loo asteeyey in lagula tacaalo dadka uu soo rito xanuunka Coronavirus.

War-saxaafadeed ka soo baxay xafiiska Qaramada Midoobey ee Soomaaliya ayaa lagu soo dhaweeyey guddigii uu maanta Ra’iisul wasaare Rooble u magacaabay ilaalinta qoondada haweenka ee 30%, inta lagu guda jiro doorashada dalka.

“Bahda Qaramada Midoobay ee Soomaaliya waxa ay soo dhoweyneysaa magacaabista uu maanta magacaabay Ra’iisul Wasaare Maxamed Xuseen Rooble,13 xubnood oo ah guddi u qareemis, kaas oo ka shaqeynaya xaqiijinta qoondada haweenka ugu yaraan 30% ee kuraasta baarlamaanka federaalka ay haweenku ku yeelanayaan,” ayaa lagu yiri warkaan ka soo baxay QM.

Qoraalka ayaa intaas ku sii daray, “Qaramada Midoobay waxa ay ku celineysaa taageeradeed buuxda ee kaqeybgalka haweenka Soomaaliyeed iyo matalaadkooda doorashooyinka soo socda.”

Ra’iisul wasaaraha XFS Soomaaliya Maxamed Xuseen Rooble ayaa maanta magacaabay guddi ka kooban 13 xubnood, kaas oo ka shaqeyn doona xaqiijinta qoondada haweenka inta lagu guda jiro doorashooyinka dalka.

Hoos ka akhriso magacyada guddigaas

Ra’iisul Wasaaraha XFS Maxamed Xuseen Rooble oo habka fogaan aragga kula shiray madaxda Golaha Wadatashiga Qaranka, ayaa ku boorriyay in ay sida ugu dhaqsaha badan u qabtaan doorashada Aqalka Sare, maadaama maanta ay ku ekeyd xilligii loo asteeyey in la bilaabo doorashada Senatorrada Aqalka Sare ee baarlamaanka 11-aad.

Madaxda ayaa isla qaadatay in la dardar geliyo doorashada Golaha Aqalka Sare ee BFS.

Dhinaca kale Golaha Wadatashiga Qaranku waxa ay madaxweynaha iyo bulshada Galmudug ku bogaadiyeen howlgallada lagula dagaallamayo argagixisada Alshabaab ee Ciidammada Qaranku ka wadaan Galmudug, iyagoo u muujiyay in ay taageero hiil iyo hoo’ba leh la garab taagan yihiin.