Ra’iisul Wasaaraha XFS Maxamed Xuseen Rooble ayaa caawa waxa uu shir guddoomiyay kulan ku qabsoomay habka fogaan aragga kaas oo ay ka qeyb galeen Madaxda Golaha Wadatashiga Qaran oo ka kooban Dowladda Federaalka, Dowlad Goboleedyada dalka iyo Gobolka Banaadir.

Golaha Wadatashiga Qaranka ayaa isku raacay in ay kulan Muqdisho isugu yimaadaan Khamiista soo socota oo ku beegan 19ka bishan Ogoosto, kaas oo diiradda lagu saari doono u diyaar garowga doorashooyinka Golaha Shacabka, diyaarinta habraacyada doorashooyinka , raadinta dhaqaalaha dhiman ee ku baxaya doorashooyinka ee aan weli soo xeroon iyo sidii horey loogu socon lahaa.

Ra’iisul Wasaare Maxamed Xuseen Rooble ayaa ku boorriyay Dowlad Goboleeyada in ay dardar galiyaan hirgalinta doorashooyinka Aqalka Sare si looga baaqsado dib u dhac loona gaaro jadawalka doorashooyinka.

Diblomaasiga ugu sarreeya Mareykanka ayaa la-wareegista Taliban ee dalka Afghanistan ugu yeeray “mid qalbiga xanuujineysa,” wuxuuna sheegay in ciidamada Mareykanka ay ka shaqeynayaan inay dhammaan dadka Mareykanka iyo Afgaaniyiinta la shaqeeyey kasoo saaraan dalkaas.

Xoghayaha Arrimaha Dibedda Antony Blinken ayaa sheegay in badqabka shaqaalaha Mareykanka, oo weli ku sugan safaaradda, iyo Afgaaniyiinta caawiyey ay tahay “shaqadooda koowaad.”

“Mareykanka wuxuu sameyn doonaa wax kasta oo suurta-gal ah oo aan awoodno, si aan uga soo baxno dalka, haddii taas ay tahay waxa ay doonayaan, Taliban waxba ma aynan weydiisan. Waxaan u sheegnay haddii ay faraha lasoo galaan shaqaalaheena ama holwgalladeena inta aan ka baxeyno, ay jiri doonto jawaab deg deg ah oo adag,” ayuu Blinken u sheegay telefishinka CNN.

Madaxweynaha Mareykanka Joe Biden ayaa Sabtidii amray in 1,000 askari oo kale oo dheeraad ah loo diro Kabul, si ay gacan uga geystaan sugidda ammaanka hantida iyo shaqaalaha Mareykanka iyo Afgaaniyiinta la shaqeeyey ciidamada Mareykanka.

Guud ahaan 4,000 oo Mareykan ah ayaa la filayaa in tagaan Kabul maalmaha soo socda, si ay u xoojiyaan 650 oo askari oo Mareykan ah oo dalkaas horay u joogay.

Sida laga soo xigtay saraakiil ka tirsan dowladda Afghanistaan Madaxweyne Ashraf Ghani iyo ku xigeenkiisa Amrullah Saleh isaga baxay dalka oo intiisa badan ay la wareegtay kooxdu.

Madaxweyne Ghani ayaa waayihii dambe la kulmaayay cadaadis ah inuu iska casilo xilka madaxtinimada, maadaama magaalooyinka waaweyn ee ku hareereysan caasimadda Afgaanistaan ay gacanta u galeen mintidiinta Taliban.

Dr. Xuseen Yoonis Xasan oo ah sarkaal sare oo Soomaali ah, kana tirsan Qaramada Midoobey ayaa isagii ku sugan Kabul waxa uu u waramay Radio Muqdisho, isagoo sheegay in magaalada ay gacan ku heynteeda la wareegtay Taliban.

Hoggaamiyaha Taliban oo ku sugan madaxtooyada dalkaas ayaa ka soo muuqday warbaahinta. Waxaan la sheegay in kooxdu shaacisay inay berri ku dhawaaqi doonto dowlad islaami ah.

Allaha u naxariistee waxaa caawa magaalada Muqdisho ku geeriyooday guddoomiyihii guddiga xalinta khilaafaadka ee doorashada Soomaaliya Cabdullahi Abyan Nuur.

Marxuumka ayaa goordhaw ku ku geeriyooday Isbitaal Martiini, sida ay warbaahinta Qaranka u xaqiijiyeen xubno ka tirsan guddiga xalinta khilaafaadka.

Guddoomiyaha waxaa laga helay cudurka Coronavirus, sidoo kale saacadihii lasoo dhaafay waxaa la sheegay inuu hayey xanuun dhanka kilyaha ah.

Guddiga uu hoggaaminayey marxuum Cabdullahi Abyan ayaa maalmihii dambe ku howlanaa doorashada Soomaaliya, waxuuna ka mid ahaa xubnihii Jubbaland u tegay doorashadii ka dhacday ee Aqalka Sare.

Cutubyo ka tirsan ciidamada militariga Mareykanka ayaa lagu soo warramay inay ka dageen garoonka diyaaradaha ee magaalada Kabul ee xaasimadda dalka Afgaanistaan, si ay dalkaas uga daad gureeyaan shaqaalaha Safaaradda Mareykanka ee Kaabuul.

Ciidankan oo gaaraya 3,000 oo askari ayaa saacadihii la soo dhaafay laga dejiyey garoonka caasimadda Afgaanistaan ee Kaabuul, xilli ay dagaalyahannada kooxda Taalibaan sii ballaarinayaan dhulka ay dalka ka maamusho dowladdu.

Sarkaal ka tirsan waaxda gaashaandhigga Mareykanka ayaa isagoo qarinaya aqoonsigiisa waxa uu warbaahinta u sheegay in ciidanka kale la filayo inay halkaas gaaraan 24-ka saac ee soo socota.

Sarkaalkaas la wareystay ayaa sheegay in caasimadda Afghanistan ee Kabul ay khatar ugu jirto inay gacanta u gasho argagixisada Taliban waqti ka dhow xilliga la saadaaliyay oo ah 30 maalmood gudahood.

Sidoo kale waxuu sheegay sarkaalkaas in kooxda mintidiinta ah ay hadda la wareegeen 14 caasimad goboleed oo ku yaalla dalkaas.

Dhacdooyinka isdabajoogga ah ee laga soo tabinayo Afganistan ayaa naxdin iyo walwal ku abuuray beesha caalamka. Hay’adaha gargaarka ayaa ka digaya suurtagalnimada inay dhacaan xasarado bani’aadannimo, maadaama ay dad badan oo rayid ah barakacayaan.

Diblomaasiyiinta dalalka xubnaha ka ah Gaashaanbuurta Nato ayaa lagu wadaa inay yeeshaan kulan ay uga arrinsanayaan xaaladda kasii dareysa ee Afgaanistaan.

Ra’iisul Wasaaraha Britain, Boris Johnson oo ka walwalsan xaalada dalkaas ayaa shir deg deg ah la qaatay golihiisa galinkii dmabe ee Jimcaha.

Sarkaal sare oo ka tirsan mucaaradka UK ayaa dowladda ugu baaqday “inay tallo qaaddo” ayna muujiso inay leedahay “qorshe cad” oo ku aaddan xaaladdaas. Mas’uuliyiin ka tirsan dowladda ayaa maalin ka hor ku dhawaaqay in UK ay boqollaal askari u diri doonto Afghanistan, si ay u soo badbaadiyaan muwaadiniinta Ingiriiska ee ku nool dalkaas ay gacan ku heyntiisa sii lumineyso dowladda sharciga ah ee Afghanistan.

Ra’iisul Wasaaraha Xukuumadda Federaalka Soomaaliya Maxamed Xuseen Rooble iyo wafdigiisii ayaa galabta gabal dhicii dalka dib ugu soo laabtay.

Wafdiga Ra’iisul Wasaare Rooble ayaa muddo seddax cisho ah booqasho ku joogay Kenya, halkaas oo uu kula kulmay madaxweynaha Kenya, mas’uuliyiin kale oo ka tirsan dowladda Kenya.

Sidoo kale ra’iisul wasaare Roobe ayaa intii uu joogay dalkaas Kenya waxa uu kulamo kala duwan la qaatay qaar ka mid ah Jaaliyadda Soomaaliiyeed ee ku nool Kenya, siyaasiyiin Soomaaliyeed iyo wakiillada Beesha Caalamka ee degan Nairobi.

Safarka Ra’iisul wasaaraha ayaa daarnaa soo celinta iyo wanaajinta xiriirka xumaaday ee Soomaaliya iyo Kenya, kaas oo hadda guddi farsamo ay labada dal u xir saareen, si loo soo afjaro khilaafka, isla markaana shucuubta labada dal loogu abuuro xiriir dhan kasta ka dhisan iyo iskaashi.

Munaasabad lagu soo xirayay tababarka mudo sadax maalmood ah Dhuusamareeb uga socday, 42 xirfadle caafimad oo ka kala yimid xarumaha caafimaadka ee degmooyinka Galmudug, kuwaas qaatay aqoon kororsi la xiriira  daweynta, xakamaynta iyo ka hortagga cudurada faafa ayaa maanta lagu qabtay magaalada Dhuusamareeb.

Tababarkaas waxaa si wadajir ah qabtay wasaaradda caafimaadka Galmudug iyo hey’adda caafimaadka aduunka ee WHO waxaana maanta munaasabadii lagu soo xiray ka qayb galay madax ka kala socotay wasaaradda caafimaadka Galmudug iyo hey’adda WHO.

Dr. Maxamed Bishaar Shire Faarax oo ah madaxa dhakhaatiirta Galmudug ayaa ka waramey kaalinta kor u qaadida  aqoonta xirfadlayaasha caafimaadka ee ka howlgala Galmudug ay ka cayaari karaan badbaadada bulshada Soomaaliyeed, isagoo codsaday in la soo kordhiyo oo muhiimad gaar ah la siiyo tababarrada dhakhaatiirta Soomaaliyeed.

Dhankiisa Cabdixakiin Maxamed Diiriye Agaasimaha waaxda qorshaynta iyo siyaasadda ee wasaaradda caafimadka Galmudug oo tababarka si rasmi ah u soo xiray ayaa ka dalbaday shaqaalaha in ay hirgaliyaan culuumta la siiyey oo ku timid baahi muuqatay oo dhanka xarumaha caafimaadka ka timid, taas oo ay muhiim tahay in deg deg looga soo kabto.

Qoraal war-gelin ah oo ka soo baxay guddiga doorashooyinka qaranka ee heer federaal ayaa lagu shaaciyey in Sabtiga berrito ee 7-da Agoosto la qaban doono doorashada guddoonka guddiga maamulaya doorashada Somaliland.

Doorashada oo 11:00 AM barqonimo ka dhici doonta teendhada Afisyooni ayaa lagu casuumay warbaahinta iyo daneeyayaasha caalamka.

“Doorashada Guddoonka Guddiga Maamulka doorashadda kuraasta labada aqal ee Somaliland waxa lagu qabanayaa Teendhada Afisiyoone , Sabti 10:00 Am, oo ku beegan 7-Aug-2021.
Waxa lagu casuumayaa Saxaafada, Hay-adaha Dawladda, Ururada Bulshada Rayidka, Gudiyada Doorashada iyo Beesha Caalamka,” ayaa lagu yiri qoraalka ka soo baxay guddiga doorashada heer federaal.

Madaxweynaha Galmudug  Axmed Cabdi Kaariye Qoor Qoor ayaa maanta xarunta madaxtooyada kulan soo dhaweyn iyo dhiirigelin ah kula yeeshay ardaydii Galmudug ee kaalmaha 1-aad, 9-aad iyo 10-aad ka galay imtixaankii dusiyada sare ee dalka – sanad dugsiyeedkii 2020-2021.

Madaxweynaha ayaa uga mahadceliyey ardayda dadaalka ay muujiyeen iyo guusha ay ka gaareen halgankoodii waxbarasho oo ay soo wadeen muddo dheer.

Madaxweynuhu wuxuu shahaado sharafeed gudoonsiiyey Cawaale Axmed Awcali oo ah ardaygii kaalinta 1-aad ka galay imtixaankii dugsiyada sare ee  dalka, Maxamed Cabdinaasir Saciid, iyo Maxaad Cabdirisaaq Maxamuud oo iyaguna galay kaalmaha 9-aad iyo 10-aad.

Ugu danbayntii Madaxweynaha Dowladda Galmudug ayaa wasaaradda waxbarashada ku ammaanay dadaalka ay ka geysteen sare u qaadida aqoonta iyo tayeynta waxbarashada.