Mas’uuliyiin sarsare oo Maraykan iyo Ruush ah, ayaa lagu wadaa inay maanta oo talado ah ku kulmaan magaalada Riyadh si ay u wada qaataan wadahadalo la doonayo in lagu soo afjaro dagaalka Ukraine.

Xoghayaha arrimaha dibadda ee Maraykanka Marco Rubio, la taliyaha amniga qaranka ee Aqalka Cad Mike Waltz iyo ergeyga bariga dhexe Steve Witkoff ayaa magaalada Riyadh kula kulmi doona wasiirka arrimaha dibadda ee Ruushka Sergei Lavrov iyo Yuri Ushakov oo ah la taliyaha siyaasadda arrimaha dibadda ee Putin, sida ay sheegeen saraakiil ka tirsan labada dhinac.

Waa kulankii ugu muhiimsanaa ee dhexmara labada dhinac tan iyo markii Ruushka uu gudaha u galay Ukraine sanadkii 2022,waxaana kulankaan uu imaanayaa, ka dib markii Donald Trump iyo Vladimir Putin ay ku heshiiyeen inay bilaabaan wada xaajoodyo lagu soo afjarayo dagaalka.

Wadahadalka ayaa gogol xaar u noqon kara shir madaxeedka Donald Trump iyo Vladimir Putin,iyadoo dhanka Ruushka ay sheegeen in wadaxaajoodka maanta diirada lagu saari doono sidii loo soo celin lahaa xiriirka Mareykanka iyo Ruushka.

Madaxda Ukraine laguma martiqaadin shirka maanta,waxaana Volodymyr Zelensky uu diiday wadahadalka, isagoo sheegay inaysan aqoonsan doonin heshiis kasta oo nabadeed .

Ra’iisul Wasaare ku Xigeenka Labaad ee Xukuumadda Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya, Mudane Cabdisalaam Cabdi Cali, ayaa maanta ka qeyb-galay bandhigga Hindisaha Waxbarashada ee Isbeddelka Cimillada oo laga daah-furay magaaladda Muqdisho.

Mudane Cabdisalaam, ayaa tilmaamay in dowladdu muhiimad gaar ah siinayso waxbarashada gaar ahaan dhanka saameynta isbeddelka cimillada, iyada oo la qorsheeyay in sanadaha soo socda dalkeennu uu wax weyn ka qaban-doono dhibaatooyinka ay sababi karaan isbeddelka cimillada iyo xalkii lagu yareyn lahaa wax-walba oo halis keeni kara.

“Markii la dhisay Xukuumadda DanQaran Waxaa la sameeyay Wasaaradda Deegaanka iyo Isbeddelka Cimillada, iyada oo maantana aynu joogno Wasaaraddii waxbarashada oo soo kordhisay in ardayda Soomaaliyeed heerarkooda kala duwan la baro isbeddelka cimillada, waxaa aynu aqoonsannahay baahida degdegga ah ee loo qabo adkeysiga arrimaha isbeddelka cimillada dalkeenna, waxaan xaqiijiyanayaa in Xukuumaddu diyaarisay Shuruucdii lagu hagi lahaa barista ardayda saameynta isbeddelka cimillada”. ayuu yiri Ra’iisul Wasaare ku Xigeenku.

Ra’iisul Wasaare Ku-Xigeenka Xukuumadda Federaalka Soomaaliya, Mudane Saalax Axmed Jaamac, ayaa maanta magaalada Geneva kaga qeybgalay wadahadallada ku saabsan ku biirista Soomaaliya ee Ururka Ganacsiga Adduunka (WTO).

Wadahadalladan, oo Soomaaliya muddo sugaysay, ayaa muhiim u ah dadaallada dalka ee lagu horumarinayo iskaashiga ganacsi iyo kobcinta dhaqaalaha.

Ku biirista WTO waxa ay Soomaaliya u sahlaysaa helitaanka suuqyo ganacsi oo caalami ah, xoojinta maalgashiga shisheeye, iyo fududeynta ganacsiga caalamiga ah.

Soomaaliya ayaa horey uga mid noqotay ururrada gobolka sida East African Community (EAC) iyo Common Market for Eastern and Southern Africa (COMESA), kuwaas oo muhiim u ah xoojinta iskaashiga dhaqaale ee gobolka.

Sidoo kale, sanadkan 2025, Soomaaliya waxay xubin rasmi ah ka noqotay Golaha Ammaanka ee Qaramada Midoobay, taas oo muujinaysa doorka firfircoon ee dowladda Soomaaliya ay ka ciyaarayso arrimaha caalamiga ah.

𝐀𝐠𝐚𝐚𝐬𝐢𝐦𝐚𝐡𝐚 𝐆𝐮𝐮𝐝 𝐞𝐞 𝐇𝐚𝐲’𝐚𝐝𝐝𝐚 𝐒𝐨𝐜𝐝𝐚𝐚𝐥𝐤𝐚 𝐢𝐲𝐨 𝐉𝐢𝐧𝐬𝐢𝐲𝐚𝐝𝐝𝐚 𝐌𝐮𝐝𝐚𝐧𝐞 Mustafa Duhulow 𝐚𝐲𝐚𝐚 𝐤𝐮𝐥𝐚𝐧 𝐤𝐮𝐥𝐚 𝐪𝐚𝐚𝐭𝐚𝐲 𝐱𝐚𝐟𝐢𝐢𝐬𝐤𝐢𝐢𝐬𝐚 𝐊𝐮-𝐱𝐢𝐠𝐞𝐞𝐧𝐤𝐚 𝐇𝐨𝐰𝐥𝐚𝐡𝐚 𝐞𝐞 𝐗𝐚𝐟𝐢𝐢𝐬𝐤𝐚 𝐓𝐚𝐚𝐠𝐞𝐞𝐫𝐚𝐝𝐚 𝐐𝐚𝐫𝐚𝐦𝐚𝐝𝐚 𝐌𝐢𝐝𝐨𝐨𝐛𝐚𝐲 𝐞𝐞 𝐒𝐨𝐨𝐦𝐚𝐚𝐥𝐢𝐲𝐚 (𝐔𝐧𝐢𝐭𝐞𝐝 𝐍𝐚𝐭𝐢𝐨𝐧𝐬 𝐒𝐮𝐩𝐩𝐨𝐫𝐭 𝐎𝐟𝐟𝐢𝐜𝐞 𝐢𝐧 𝐒𝐨𝐦𝐚𝐥𝐢𝐚 – 𝐔𝐍𝐒𝐎𝐒), 𝐌𝐚𝐫𝐰𝐨 𝐐𝐮𝐫𝐚𝐭 𝐀𝐥 𝐀𝐢𝐧𝐢.

Kulanka ayaa si gaar ah diiradda loogu saaray xoojinta wada shaqeynta u dhexeysa Hay’adda Socdaalka iyo Jinsiyadda iyo UNSOS, gaar ahaan taageerada farsamo iyo tan maamul oo ay Qaramada Midoobay siiso Hay’adda.

Agaasimaha Guud ayaa ugu horrayn uga mahadceliyay Xafiiska Qaramada Midoobay taageerada joogtada ah ee ay ku bixiyaan dib u dhiska Soomaaliya, wuxuuna la wadaagay qorshaha horumarinta HSJ ee dhinacyada xuduudaha iyo socdaalka, iyo sare u qaadista sumcadda Baasaboorka Soomaaliga.

Marwo Qurat Al Aini ayaa dhankeeda bogaadisay dadaalka ay HSJ ku bixinayso horumarinta adeegyada socdaalka iyo jinsiyadda, waxayna xustay in UNSOS ay ka go’an tahay inay sii wado taageerada ay siiso Hay’adda Socdaalka iyo Jinsiyadda, gaar ahaan dhinacyada horumarinta kaabayaasha, sare u qaadista xirfadaha shaqaalaha, iyo casriyeynta nidaamyada socdaalka.

Madaxweynaha Dowladda Hirshabeelle Mudane Cali Cabdullaahi Xuseen (Cali Guudlaawe) oo uu wehliyo Taliyaha Ciidanka Booliiska Hirshabeelle Gaashaanle Sare Xasan Dhicisoow Xasan ayaa si adag ula dardaarmay Ciidanka Daraawiishta Hirshabeelle gaar ahaan dufcada 5-aad ee dhawaan tababarka u soo dhammaaday.

Saraakiisha iyo Ciidanka ayaa wacad ku maray inay ka rumeyn doonaan dardaaranka Madaxweynaha ee ah in lasoo af-jaro Khawaarijta.

Taliyaha Ciidanka Booliska Hirshabeelle ayaa tilmaamay in la joogo xilliga ay awooddooda soo bandhigi lahaayeen Ciidamada Daraawiishta Hirshabeelle.

“Maanta wax walba waa idiin dhammeystiran yihiin waxaan ku kalsoonahay inaad ciqaabi doontaan Khawaarijta.”

Ugu dambeyn Madaxweynaha Dowladda Hirshabeelle ayaa u mahadceliyay saraakiishii gacanta ku heysay muddadii tababarka iyo qalabeynta dufcada 5-aad ee Daraawiishta Hirshabeelle.

Wasiirka Wasaaradda Qorsheynta, Maalgashiga, iyo Horumarinta Dhaqaalaha Soomaaliya, Mudane Maxamuud Cabdiraxmaan Sheekh Faarax (Beenebeene),ayaa sheegay in dowladda iyo deeq bixiyaasha ay ka shaqeynayaan in la buuxiyo mashaariicdii ay hakisay USAID

Wasiirka oo ka qeyb galay dood Ku saabsan Siyaasadda Dibadda ee Maraykanka iyo Saamaynta Geeska Afrika ayaa tilmaamay wada shaqeynta dowladda mareekanka iyo soomaaliya gaar ahan dhanka mashariicda oo uu ka ammaanayo sida ay uga garab siiyaan dowladda soomaaliya.

Wasiir Beene Beene” Dowladda Soomaaliya iyo deeq bixiyaasha waxay ka shaqeynayaan in la buuxiyo mashaariicdii ay hakisay USAID.

Waxa uu wasiirka Qorsheynta intaa hadalkiisa ku daray in madaama Soomaliya oo ah goob Alle ku manneeystay kheyraad kala duwan loo baahanyahay in loo jiheeyo bulshada Soomaaliyeed sidii ay uga faa’ideysan lahaayeen,loogana maarmi lahaa caawinada dibadda ah.

Sidoo kale, Wasiirku wuxuu xusay in Wasaaradda Qorsheynta ay dadaal xooggan ku bixinayso hirgelinta istiraatiijiyado lagu dhiirrigelinayo iskaashi wax-ku-ool ah oo lala yeesho dalalka horumaray, si gaar ahna loo xoojiyo xiriirka Soomaaliya iyo Maraykanka.

Mudane Maxamuud C. Sh. Faarax (Beenebeene) ayaa uga mahadceliyey Hay’adda Maareynta Horumarinta Dalka qabanqaabada doodda, isagoo ku dhiirrigeliyey dhammaan daneeyayaasha inay iska kaashadaan sidii Soomaaliya ay uga faa’iidaysan lahayd fursadaha iskaashi ee caalamiga ah.

Waklillo ka socda Israel ayaa u ambabaxay Magaalada Qaahira ee Daka Masar si loo kordhiyo heshiiska xabbad joojinta Gaza ee ay qeybta ka yihiin Xamaas.

Ergayga Trump, Steve Witkoff, ayaa sheegay in wadahadallada wejiga labaad ee xabbad joojinta Israa’iil iyo Xamaas ay sii socon doonaan toddobaadkaan, xilli wada-xaajoodayaasha Israa’iil ay ku wajahan yihiin Qaahira.

Xoghayaha arrimaha dibadda ee Mareykanka Marco Rubio ayaa ku wajahan Sacuudiga kaddib markii uu la kulmay ra’iisul wasaaraha Israa’iil Benjamin Netanyahu,waxaana jira shaki ku aadan sii socoshada heshiiska xabbad-joojinta Gaza,kadib haladallo ka soo yeeray ninkaasi oo la xiriiray in la ciribtiro Xamaas.

Israa’iil ayaa weli xannibaad ku heysa Marinka Gaza,iyagoo diidan in halkaasi la geeyo tobanaan kun oo guryo guur-guura ah iyo teendhooyin ay adeegsadaan barakacayaasha Falastiin.

Sidoo kale, weerarada ciidamada Israel ayaa weli ka socda guud ahaan deegaanada dhaca Daanta Galbeed ee la haysto.

Wasiirka Qorsheynta, Maalgashiga, iyo Horumarinta Dhaqaalaha ee Soomaaliya, Mudane Maxamuud Cabdiraxmaan Sheekh Faarax (Beenebeene), ayaa ka qaybgalay dood muhiim ah oo lagu falanqeeyey Siyaasadda Dibadda ee Maraykanka iyo Saamaynta Geeska Afrika gaar ahaan dalkeena Soomaaliya, taas oo ka dhacday magaalada Muqdisho, ayna soo qabanqaabisay Hay’adda Maareynta Horumarinta Dalka.

Doodda waxaa ka soo qeybgalay mas’uuliyiin sare, khuburo dhanka siyaasadda dibadda ah, iyo wakiillo ka socday hay’adaha caalamiga ah, ayaa diiradda lagu saaray:

Wasiirka Qorsheynta, Mudane Maxamuud C. Sh. Faarax (Beenebeene), oo hadal ka jeediyey madasha, ayaa carrabka ku adkeeyey muhiimadda ay leedahay xoojinta xiriirka ganacsi iyo maalgashi ee Soomaaliya iyo Maraykanka.

Sidoo kale, Wasiirku wuxuu xusay in Wasaaradda Qorsheynta ay dadaal xooggan ku bixinayso hirgelinta istiraatiijiyado lagu dhiirrigelinayo iskaashi wax-ku-ool ah oo lala yeesho dalalka horumaray, si gaar ahna loo xoojiyo xiriirka Soomaaliya iyo Maraykanka.

Mudane Maxamuud C. Sh. Faarax (Beenebeene) ayaa uga mahadceliyey Hay’adda Maareynta Horumarinta Dalka qabanqaabada doodda, isagoo ku dhiirrigeliyey dhammaan daneeyayaasha inay iska kaashadaan sidii Soomaaliya ay uga faa’iidaysan lahayd fursadaha iskaashi ee caalamiga ah.

Wasaaradda Qorsheynta, Maalgashiga, iyo Horumarinta Dhaqaalaha waxay sii wadi doontaa dadaallada lagu xoojinayo iskaashiga dibadda si loo xaqiijiyo yoolalka horumarineed ee dalka, loogana faa’iideeysto fursadaha maalgashi ee sare u qaadi kara dhaqaalaha Soomaaliya.

Wasiirka Wasaaradda Isgaarsiinta iyo Teknolojiyadda XFS Mudane Xildhibaan 𝐌𝐚𝐱𝐚𝐦𝐞𝐝 𝐀𝐚𝐝𝐚𝐧 𝐌𝐚𝐜𝐚𝐥𝐥𝐢𝐧 (𝐒𝐎𝐎𝐌𝐀𝐀𝐋𝐈) ayaa maanta si rasmi ah u daahfuray Shirka fulinta Howlgalka Mashruuca EA-RDIP, oo markii ugu horreysay lagu qabtay gudaha Soomaaliya, kaddib go’aanka Wasiirka ee haa in shirarka mashruuca lagu qabto gudaha dalka halka markii hore dibadda looga qaban jiray.

Shirkan oo socon doona mudo saddex maalmood ah, ayaa waxaa kaqeyb galay wakiillo ka socday Bangiga Adduunka, wafdi ka socda dowladda, iyo Xafiiska Hirgelinta Mashruuca (PIU).

Furitaanka shirkan ayaa lagu lafaguray Qorshaha Sanadlaha ah ee Mashruuca (AWP), iyadoo la adkeeyey muhiimadda ay leedahay in la dedejiyo hirgelinta mashruuca, maadaama sanadkan uu saldhig u yahay guusha mustaqbalka ee mashruuca.

Wasiirka Isgaarsiinta iyo Teknolojiyada, Mudane 𝐌𝐚𝐱𝐚𝐦𝐞𝐝 𝐒𝐨𝐨𝐦𝐚𝐚𝐥𝐢, ayaa ka hadlay doorka hoggaamineed ee Xafiiska Hirgelinta Mashruuca (PIU), isaga oo xusay in iskaashi, isla xisaabtan, iyo hufnaan ay lagama maarmaan u yihiin guusha mashruuca. Wasiirku waxa uu sidoo kale ku dhiirrigeliyey dhammaan dhinacyada ay quseyso mashruuca inay si dhow uga wada shaqeeyaan sidii yoolalka muhiimka ah loo gaari lahaa, loona xaqiijin lahaa in mashruucu uu si waxtar leh u gaaro bulshada Soomaaliyeed.

Dhanka kale, Wasiirka ayaa ugu baaqay dhammaan daneeyayaasha iyo ka-faa’iideystayaasha mashruuca inay muujiyaan dadaal wadajir ah si loo xaqiijiyo horumar waara, loona dhiso kaabeyaasha lagama maarmaanka u ah mustaqbalka dijitaalka ah ee Soomaaliya.

Shirkan ayaa calaamad u ah dadaallada joogtada ah ee lagu horumarinayo adeegyada isgaarsiinta iyo tiknolojiyada, si loo gaaro horumar dhab ah oo wax ku ool u ah bulshada Soomaaliyeed.

Wasiirka Caddaaladda iyo Arrimaha Dastuurka XFS, Mudane Xasan Macallin, ayaa ka qeyb galay furitaanka Tartanka Wacyigelinta Nabadda iyo Isdhexgalka Dhalinyarada Gobolka Banaadir oo ka dhacay Garoonka kubadda Cagta Municipio.

Tartankan sanadlaha ah ayaa dhiirrigelinaya isdhexgalka dhalinyarada iyo horumarinta xirfadooda ciyaareed. Munaasabadda waxaa sidoo kale ka qeyb galay Wasiirka Waxbarashada, mas’uuliyiin ka tirsan Maamulka Gobolka Banaadir, iyo madaxda isboortiga dalka.

Wasiirka Caddaaladda ayaa xusay doorka isboortigu ku leeyahay nabadda iyo horumarinta dhalinyarada, isagoo caddeeyay sida wasaaraddu uga go’an tahay taageeridda dadaallada lagu xoojinayo nabadda iyo cadaaladda